تقویم تاریخ ( ۲۳ ماه دلو )

امروز ۲۳ ماه دلو برابر با ۱۲ فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ  افغانستان و جهان وقایع و اتفاقات زیادی رخ داده است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

وفات حضرت صبغت الله مجددی/۱۳۹۷

صبغت‌الله مجددی، نخستین رئیس دولت اسلامی افغانستان در دهه نود میلادی و رهبر حزب نجات ملی در سن ۹۳ سالگی در کابل درگذشت.

خبر درگذشت آقای مجددی در صفحه فیسبوک خودش منتشر شده و منابع نزدیک به خانواده آقای مجددی این خبر را تایید کرده‌اند.

قرار است مراسم جنازه آقای مجددی چهارشنبه در استادیوم غازی کابل برگزار شود.

اشرف غنی، رئیس جمهوری، عبداله عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان و رهبران سیاسی این کشور به درگذشت آقای مجدی واکنش نشان داده و او را “شخصیت تاثیرگذار تارخ افغانستان” خوانده‌اند.

صبغت الله مجددی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی در یک خانواده روحانی در شهر کابل به دنیا آمد. او از مشایخ طریقت نقشبندیه و منتسب به شیخ احمد سرهندی، معروف به مجدد الف ثانی است.

پس از کودتای ثور ۱۳۵۷، که حزب دموکراتیک خلق افغانستان طرفدار شوروی سابق در نتیجه آن به قدرت رسید، مجددی به پاکستان رفت و با ایجاد حزب جبهه نجات ملی افغانستان به مبارزات سیاسی و مسلحانه علیه دولت کابل آغاز کرد.

در سال های های ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ خورشیدی که حکومت در تبعید مجاهدین در پاکستان ساخته شد، صبغت الله مجددی به عنوان رئیس دولت اسلامی افغانستان تعیین شد.

پس از پیروزی مجاهدین، آقای مجددی در بهار سال ۱۳۷۱ برای دو ماه به عنوان رئیس دولت موقت مجاهدین انتخاب شد و دولت را رسما از فضل الحق خالقیار، نخست وزیر دولت نجیب الله تحویل گرفت.

صبغت الله مجددی پس از دو ماه، زمام داری سکان دولت اسلامی را براساس توافقات اسلام آباد به برهان الدین ربانی رهبر جمعیت اسلامی سپرد.

پس از سقوط دولت مجاهدین به وسیله طالبان آقای مجددی دوباره به پاکستان بازگشت و به مبارزات خود برای بازپس گیری کابل ادامه داد؛ هرچند که او عملا به جبهه شمال به عنوان مهم ترین گروه مخالف طالبان در درون افغانستان که توسط احمد شاه مسعود رهبری می شد نپیوست.

پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ آقای مجددی به روند بن پیوست و در تعاملات مختلف سیاسی این کشور نقش فعال داشت.

صبغت الله مجددی به عنوان رئیس مجلس سنای افغانستان نیز کار کرده و همچنین ریاست کمیسیون تحکیم صلح را به عهده داشته است.

صبغت الله مجددی به دلیل مواضع معتدلانه خود به اسلام میانه رو گرایش دارد و به دلیل انتقادهای تند از برخی از سران مجاهدین و دولت پاکستان به صراحت لهجه معروف است.

درگذشت امیر تیمور گورکانی/۱۴۰۵

امیرتیمور گورکان که سه بار به خراسان قدیم لشکر کشید، در چنین روزی درگذشت و پیکر او را به سمرقند منتقل و در قبری که خود در این شهر ساخته بود ،دفن کردند. تیمور درجریان لشکرکشی به چین بود که بیمارشد و درگذشت. او یک مغول تبار از ایل«بارلاس» بود که در ناحیه «کش» واقع در منطقه فرارود که امروز شهر سبز خوانده می شود، به دنیا آمده بود. قلمرو تیمور از هند تا قفقاز و از مرز غربی مغولستان تا دمشق وسعت داشت که پس از مرگ او دیری نپایید.

تیمور در یکی از لشکرکشی هایش به هرات و سایر شهر ها ویرانی های بسیار به میان آورد. اما اولاد امیر تیمور عمرانات فراوانی در شهر هرات نمودند

۱۵۵۴ – زنی که ۹ روز پادشاه انگلستان بود و بعد گردن زده شد!

۱۲ فبروری سال ۱۵۵۴ «جین گری Jane Grey» نواده هنری هفتم که به مدت ۹ روز پادشاه انگلستان بود، به دستور «ماری تودورMary Tudor » ملکه تازه انگلستان در ارگ لندن گردن زده شد. در کنار «جین» شوهر او نیز به همان صورت اعدام شد.

جین گری

«جین» به وصیّت ادوارد ششم پادشاه متوفی [پسر هنری هشتم] سلطنت انگلستان را پذیرفته بود. ولی ماری و الیزابت دو خواهر ناتنی ادوارد اعتراض کردند که چرا ادوارد آندو را دور زده و عمه زاده اش را جانشین کرده است. جین که چنین دیده بود داوطلبانه به سود ماری از سلطنت کناره گیری کرده بود، زیرا مایل نبود که انگلستان گرفتار مشکلات داخلی و جنگهای مذهبی شود. جین پروتستان و ماری کاتولیک بود و می خواست که با فیلیپ پادشاه کاتولیک اسپانیا هم ازدواج کند. ماری پس از درگذشت پدرش ـ هنری هشتم ـ به مذهب مادر خود «کاترین اراگون» بازگشته بود. هنری هشتم که در طول سلطنت خود دستور داده بود، دو تن از شش همسرش را گردن بزنند و پاپ را که حاضر نشده بود، کاترین همسر اول او را طلاق دهد، از ریاست کلیسای انگلستان برکنار کرد و خود ریاست فائقه این کلیسا را برعهده گرفته بود.

«جین» و شوهرش برضد ماری تودور عملی انجام نداده بودند، ولی محبوبیّت جین که زنی آرام بود ماری را آشفته ساخته بود و بیم از آن داشت که تا «جین» زنده باشد او نخواهد توانست بدون دغدغه سلطنت کند، و نگران بود که هر آن مردم به حمایت از جین بپاخیزند و اورا برکنار کنند. بنابراین، مترصد فرصت برای حذف کامل او بود که این بهانه را «توماس ویات» یکی از امیران انگلیسی که با سه هزار سوار برای تصرف لندن و برکناری «ماری تودور» به حرکت درآمده بود به دست داد.

«ویات» برای جلوگیری از ازدواج ماری با فیلیپ پادشاه اسپانیا و دشمن انگلیسیها به این لشکر کشی دست زده بود، ولی ماری آن را به حساب جین گذارد و دستور اعدام وی و شوهرش (لرد گیلفورد دادلی) را صادر کرد. جین هنگام اعدام ۳۷ ساله بود.

«ویات» موفق به تصرف لندن نشد و ماری با پادشاه اسپانیا ازدواج کرد، ولی زن و شوهر موافقت کرده بودند که در دو کشور زندگی کنند!. ماری چهار سال پس از اعدام «جین» درگذشت و خواهرش الیزابت یکم (دختر دوم هنری هشتم) به پادشاهی انگلستان رسید که او هم «ماری استیوارت» ملکه اسکاتلند را اعدام کرد.

۱۸۱۸ – روز استقلال “شیلی” از استعمار اسپانیا

کشور جمهوری شیلی با ۷۵۶/۶۲۶ کیلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امریکای جنوبی و در همسایگی آرجنتاین، بولیوی و پرو واقع شده است. جمعیت شیلی بیش از ۱۵ میلیون نفر که اکثریت مسیحی و عمدتاً کاتولیک مذهبند. بیشتر سکنه ملیت اروپایى و دو رگه (سرخ و سفید) داشته و زبان رسمی آن‏ها اسپانیایى است. پایتخت شیلی سانتیاگو و واحد پول آن پزوی شیلی می‏باشد. از شهرهای مهم آن کنسپسیون، وینیادل مار، و والپا رایزو است. پیش‏بینی می‏شود جمعیت شیلی تا سال ۱۹/۵ ۲۰۲۵ میلیون نفر خواهد بود. شیلی ازقرن شانزدهم به تصرف اسپانیولی‏ها درآمد و به صورت یک مستعمره کشاورزی گردید و نه مستعمره معدنی. در این دوران شیلی جزء قلمرو نایب السلطنه اسپانیا در پرو بود. در سال ۱۷۸۸ شیلی تا حدودی از پرو مستقل شد. مبارزات مردمی بر ضد استعمار اسپانیا ادامه یافت تا این که در ۱۲ فبروری سال ۱۸۱۸ شیلی به استقلال کامل رسید و نوع حکومت خود را جمهوری اعلام نمود. روز ملی شیلی ۱۸ سپتامبر است.

۱۹۱۲ – انقراض پادشاهی چین و استقرار نظام جمهوری در این کشور

در فاصله سال‏های ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۱م، پنج شورش علیه خاندان سلطنتی منچو در چین صورت گرفت که همه آنها، کم و بیش از اندیشه‏ های انقلابیِ سون‏یاتْ‏سنْ مبارز جمهوری‏خواه چینی سرچشمه می‏گرفت. با این حال، علی‏رغم سرکوبی چهار شورش اول و دستگیری و تیرباران تعدادی از شورشیان، قیام پنجم در روز نهم اکتبر ۱۹۱۱م آغاز شد و با وجود شدت عمل بی‏سابقه دولت و دستگیری و اعدام صدها نفر در ملأ عام، نفرت و خشم عمومی از دربار افزایش یافت. از روز یازدهم اکتوبر، شورش به شهرهای بزرگ چین نیز سرایت کرد و این امر، دولت را به نرمش و فراخوان آشتی ملی وادار ساخت. از این‏رو مذاکرات نمایندگان دولت و مخالفان در اوایل دسامبر ۱۹۱۱م در شانگهای چین آغاز شد و با این که دولت، پیشنهاد تبدیل حکومت مطلقه سلطنتی به حکومت مشروطه سلطنتی را مطرح کرد، ولی نیروهای انقلابی که چهارده ایالت از هجده ایالت چین را در اختیار داشتند، به چیزی جز تغییر حکومت و استقرار جمهوری رضایت نمی‏دادند. در جریان این مذاکرات، نیروهای انقلابی، یک مجلس مؤسسان از نمایندگان ایالات چین تشکیل دادند و این مجلس پس از آغاز به کار در اول ژانویه ۱۹۱۲م، به اتفاق آرا تصمیم به اعلام رژیم جمهوری در چین گرفت. این مجلس سپس به اتفاق آرا، سون یات سنِ ۴۶ ساله را به عنوان اولین رئیس جمهور چین برگزید و او را مأمور مذاکره با پکن و انتقال مسالمت‏ آمیز حکومت از باقی‏مانده خاندان امپراتوری منچو به جمهوری جدید نمود. در این میان، پس از آن که درباریان چاره‏ای جز تسلیم و رضا ندیدند، در روز دوازدهم فوریه ۱۹۱۲م راضی به واگذاری قدرت به انقلابیون چینی شدند. بدین ترتیب، روز ۱۲ فبروری ۱۹۱۲م، حکومت ۲۶۷ ساله خاندان منچو که خود وارث یک امپراتوری دو هزار ساله بود به پایان رسید و رژیم جمهوری در چین استقرار یافت. اما سون یات سن برای اداره امور کشور، تجربه و نیروی کارآمد کافی نداشت. ناتوانی او در اداره امور و مشکلاتی که بیشتر ناشی از کارشکنی و عدم همکاری عوامل حکومتِ پیشین بود، به تدریج از اعتبار و جذبه مردی که پدر انقلاب چین لقب گرفته بود، کاست و میدان را برای مخالفان خود باز گذاشت. در این میان، با آغاز اختلاف‏ها و کشمکش‏های داخلی، وضعیت چین بار دیگر متشنج و بی‏ثبات شد. تا این که، چین در سال ۱۹۴۹م به دنبال انقلابی دیگر به رهبری مائوتِسِه تونگ، تحت حکومت کمونیستی قرار گرفت.

پوپی، آخرین امپراطور خاندان سلطنتی منچو

۲۰۰۵ – روزی که کوریای شمالی دارای سلاح هسته ای شد

دولت کوریای شمالی (جمهوری دمکراتیک خلق کوریا) در چنین روزی رسما اعلام کرد که دارای سلاح هسته ای است و تاکید کرد که از این اسلحه تنها به صورت دفاع از خود (سلف دیفنس) استفاده خواهد کرد و بنابراین، دیگر لزومی ندارد که در مذاکرات خلع سلاح چند جانبه شرکت جوید. در این اعلامیه اشاره شده بود که ممکن است یکی از این سلاحها را آزمایش کند. این دولت قبلا هم اشاره های مبهمی دایر بر داشتن اسلحه اتمی کرده بود.

«هان سونگ ریول» نماینده جمهوری دمکراتیک خلق کوریا در مقرّ سازمان ملل دو روز بعد مفاد اعلامیه دولت متبوعش را تایید کرد و گفت که کوریا شمالی اینک یک قدرت اتمی است و دیگران از این زاویه باید به آن نگاه کنند. منابع امریکایی حدس زده اند که کوریای شمالی ۱۲ تا ۲۰ بمب اتمی در زرّادخانه خود داشته باشد. طبق اظهار این منابع، کره شمالی دارای موشکهای چند مرحله ای قاره پیما است که شاید بتوانند کلاهک های اتمی را به کانادا و آلاسکا برسانند. این منابع گفته اند که تردید دارند روسیه ـ در هر وضعیت و شرایط ـ از حمایت از کوریای شمالی دست بردارد.

زادگان

۱۸۰۹ – زادروز آبراهام لینکلن، سیاست‌مدار جمهوری‌خواه امریکایی؛ شانزدهمین رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ امریکا.
۱۸۰۹ – چارلز داروین، دانشمند و زیست‌شناس انگلیسی و بنیانگذار نظریهٔ تکامل، نویسنده کتاب منشاء انواع.

آبراهام لینکلن

۱۹۱۸ – زادروز جولیان شوینگر، فیزیکدان آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۵.
۱۹۲۲ – ساموئل یود، با نام نویسندگی «جان کریستوفر»، نویسندهٔ انگلیسی داستان‌های علمی-تخیلی.

چارلز داروین

۱۹۳۹ – ری منزریک، موزیسین، کیبوردیست گروه موزیک د دورز.
۱۹۳۴ – بیل راسل از اسطوره‌های ان‌بی‌ای. او در ۱۹۶۷ هدایت بوستون سلتیکز را برعهده گرفت و اولین سرمربی سیاه‌پوست در تاریخ لیگ بسکتبال حرفه‌ای آمریکا شد.

بیل راسل

۱۹۳۸ – جودی بلوم نویسنده آثار تخیلی برای کودکان.
۱۹۸۰ – زادروز کریستینا ریچی، بازیگر امریکایی.

ساموئل یود

درگذشتگان

۱۵۵۴ – درگذشت جین گری، ملکهٔ انگلستان و ایرلند.
۱۸۰۴ – ایمانوئل کانت، فیلسوف آلمانی (ت. ۱۷۲۴).

ایمانوئل کانت

۱۹۵۴ – ژیگا ورتوف، فیلمساز روس، (سه ترانه برای لنین)، (ت. ۱۸۹۶).
۱۹۴۹ – درگذشت حسن‌البنا، سیاستمدار مصری؛ بنیانگذار اخوان المسلمین.

حسن‌البنا

۱۹۸۴ – درگذشت خولیو کورتاسار، نویسنده رمان و داستان کوتاه ارجنتاینی.
۱۹۷۹ – ژان رنوار کارگردان پر آوازهٔ فرانسوی.
۲۰۰۸ – عماد مغنیه فرمانده نظامی حزب الله لبنان با انفجار بمب در دمشق ترور شد.

عماد مغنیه

*****
منابع:

-پایگاه نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر