تقویم تاریخ ( ۱۸ ماه ثور )

امروز ۱۸ ماه ثور برابر با ۸ مِی تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

قتل نصرت پارسا/1384

نصرت پارسا در ۱۸ جوزا ۱۳۸۴ در ونکوور کانادا، که به‌قصد تبلیغ و کنسرت آخرین آلبومش (دل) به آن شهر سفر کرده بود، در نزدیکی هتل محل اقامتش مورد ضرب و شتم سه مرد قرار گرفت و از پله‌ها به پایین پرتاب شد که در اثر این حادثه و در ۳۷ سالگی جان سپرد. نصرت پارسا سالهای آخر زندگیش را در فرانکفورت اقامت داشت. جسدش به آلمان برگردانده و در شهر ماینتس به‌خاک سپرده شد.

نصرت پارسا(زاده ۳ ماه حوت ۱۳۴۷، کابل) یکی از خوانندگان و آهنگسازان مشهور افغانستان بود.

پارسا از همان دوران کودکی، شروع به آموختن مبادی موسیقی کلاسیک و آوازخوانی از استاد سرآهنگ کرد. به سبب ناامنی‌ها درافغانستان، نصرت و خانواده‌اش ناچار از ترک وطن به مقصد هندوستان شدند. وی در هند نیز به آموختن موسیقی (سازهای طبلا وهارمونی) ادامه داد. او سرانجام به آلمان مهاجرت کرد و در آنجا به ارائهٔ آلبوم‌هایش و آهنگسازی برای سایر آوازخوانان پرداخت.

وفات استاد رحیم خشنواز /۱۳۸۹

استاد رحیم خوشنواز از جمله معدود نوازنده گان این ساز بود که نواختن آنرا به حد کمال رساند.او در خانواده ای تولد و رشد یافت که میراث بشتر از دو صد سال موسیقی محلی هرات را بردوش دارد. استاد خوشنواز درمصاحبه با یک روزنامه ایرانی در سال های حضور طالبان در افغانستان می گوید: من در سال ۱۳۲۴ در محله مهمند های هرات تولد یافتم. رباب نوازی را از ۸ ساله گی آغاز کردم ودر ابتدا تانپوره می نواختم.سال های جوانی را به آموزش نزد پدرم استاد امیرجان خوشنواز گذراندم و سپس به محضر درس استاد محمد عمر شتافتم.

استاد خوشنواز در بیشتر از ۵۰ سال نوازنده گی رباب، شاگردان زیادی را در داخل و خارج افغانستانتربیت نمود.

جان بیلی پروفیسور و مسول دیپارتمنت موسیقی افغانی در دانشگاه گلد اسمیت انگلستان است. او در بیشتر از ۳۰ سال قبل در حالی که با خانمش جهت انجام یک سفرتحقیقی به افغانستان سفر کرده بود مفتون موسیقی محلی افغانستان و خصوصن موسیقی هرات می گردد و متعاقباً نزد استاد خوشنواز به عنوان شاگرد به آموزش رباب می پردازد. او آموزش را نزد پدر استاد رحیم آغاز می کند. صدای را که اکنون خواهید شنید صدای جان بیلی است که بیشتر از ۱۵ سال قبل در کستی که برای خانواده خوشنواز فرستاده است ثبت شده. خانواده خوشنواز این صدارا در اختیار رادیو آشنا گذاشتند.

او طی بیش از نیم قرن رباب نوازی افتخارات زیادی را برای موسیقی افغانستان کسب کرد . در سال ۲۰۰۱ زمانی کهامارت طالبان در حال فروریختن بود، استاد رحیم خوشنواز لقب برترین رباب نواز را در جشنواره موسیقی ملل در برلین آلمان بدست آورد.

۲۰۰۱ – کشف آبراه خشایارشا در یونان

هشتم ماه می سال ۲۰۰۱ گروه باستان شناسان انگلیسی، ایتالیایی و یونانی اعلام کردند که آبراه خشایارشا را که در سال ۴۸۰ پیش از میلاد در خاک یونان ساخته شده بود کشف کرده اند. [کسانی که خبر این کشف و جزئیات این اقدام خشایارشا را در رسانه های غرب دیده بودند متوجه شده اند که مضمون فیلم «۳۰۰» ساخت سال ۲۰۰۶ جعلی ونادرست بوده است. در حمله نهایی به نیروهای لئونیداس پادشاه اسپارت در ترموپیل در همان سال و پیش از ساخته شدن این آبراه، هزار مرد پکتیایی از ارتش ایران شرکت داشتند. این مردان از ایالت کوهستانی پکتیای آریانای خاوری بودند که جمعیت زیادی نداشت و امروز هم که در افغانستان واقع شده است به علت کوهستانی بودن کم جمعیت است. به علاوه، بکار بردن دهها هزار نیرو در تنگه ترموپیل، امکان پذیر نبوده است و مغایر فرضیه های نظامی ژنرال کلازویتس آلمانی است].

تصویر مجسمه نیمتنه خشایارشا

خشایارشا [پسر آتوسا دختر کوروش بزرگ که نام او در غرب Xerxes نوشته می شود] در جریان لشکرکشی خود به اروپا، برای تسهیل عبور کشتی های نظامی آریانا از یک سوی شبه جزیره به سوی دیگر آن، آن آبراه را ساخته بود که به مروز زمان در زیر خاک پنهان شده بود. باستان شناسانی که این آبراه را کشف کرده اند گفته اند که مهارت مهندسان آن زمان در ساختن این آبراه دست کمی از امروز نداشته است.

عرض آبراه در قسمت زیرین کمتر از بالا بوده و دو کشتی به راحتی از کنار هم می توانستند عبور کنند. طول این آبراه ۱۶۰۰ متر و عرض آن در بالا ۳۴ متر بوده است.

خشاریارشا متولد سال ۵۱۹ پیش از میلاد در سال ۴۸۶ پیش از میلاد بر جای پدرش داریوش بزرگ نشست و تا زمان مرگ (سال ۴۶۵ پیش از میلاد) به مدت ۲۱ سال پادشاهی کرد.

رلیف (تصویر سنگ تراشیده) خشایارشا

    
کتیبه خشاریارشا در منطقه وان (ترکیه امروز)

۱۵۲۷ – ادامه غارت شهر «رم» و توقف موقت رُنسانس

غارت شهر «رم» که از ششم ماه می سال ۱۵۲۷ آغاز شده بود در این روز (هشتم می) شدت بیشتری یافته بود. این تاراج توام با تجاوز به بانوان و تخریب، تا شانزدهم ماه می ادامه یافت. شهر «رم» ششم ماه می در برابر هجوم مِرسنِرهای اعزامی از جانب پادشاه آلمان و اسپانیا سقوط کرده بود. این پادشاه با فرانسه و انگلستان رقابت داشت. چون دولت فرانسه خودرا مکلف به حراست از دستگاه پاپ می دانست، مرسنرهای اعزامی پادشاه آلمان در صدد تصرف شهر رم و مقرّ پاپ برآمده بودند. ۱۵ هزار مرسنر آلمانی به دلیل این که پروتستان بودند علاوه بر شهر رم، واتیکان را هم غارت، به آثار هنری آن (نقاشی ها) آسیب زدند و قسمتی از آنجارا به اصطبل اسبهای خود تبدیل کردند. مورخان نوشته اند که با غارت شهر رم، ادامه رنسانس که از ایتالیا آغاز شده بود تا مدتی متوقف شد.

۱۷۹۴ – انقلاب فرانسه «لاوازیه» پدر کیمیای نوین را گردن زد!

هشتم ماه می ۱۷۹۴ ـ دوران انقلاب فرانسه و زمان اقتدار ربسپیر Robespierre معروف به دوران حکومت ترور = Reign of Terror ـ آنتوان لاوازیه Antoine Lavoisier که به پدر کیمیای نوین (شیمی تجربی) معروف است به حکم یک محکمه انقلاب با گیوتین گردن زده شد!. اشتباه لاوازیه این بود که پس از کسب شهرت علمی وارد سیاست شده بود و در سال ۱۷۹۱ عمل دولت وقت (رژیم پادشاهی) را در افزایش مالیاتها به منظور رفع دشواری های دولت تایید کرده بود. افزایش مالیات یکی از علل انقلاب بود، و مخصوصا کشاورزان از این عمل به خشم آمده بودند.

Antoine Lavoisier

لاوازیه (متولد ۲۶ آگوست ۱۷۴۳) هنگام اعدام شدن ۵۱ ساله بود. وی قبلا راه تهیه آب از ترکیب دو گاز اکسیژن و هیدرژن را به دست آورده بود و همچنین ثابت کرده بود که حیات، بدون اکسیژن غیر ممکن است. نام های «اکسیژن» و «هیدرژن» را لاوازیه بر این دو گاز گذارده است. وی همچنین به تنظیم سیستم متریک و دسته بندی عناصر شیمیایی کمک کرده بود. اتهام او خیانت به وطن اعلام شده بود. این اتهام را «ژان پل مارا J. P. Marat» که بعدا در حمام خانه اش به دست یک بانو ترور شد به لاوازیه وارد کرده بود.

۱۸۸۶ – جان پمبرتون، داروشناس آمریکایی، نوعی نوشیدنی با نام کوکاکولا ساخت.

جان پمبرتون

۱۸۱۷ – کشف بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسونز به اسم Dr. James Parkinson دکتر جیمز پارکینسون (متولد ۱۱ اپریل۱۷۵۵ ـ متوفی در ۲۱ دسامبر ۱۸۲۴) است که هشتم ماه می سال ۱۸۱۷ از آن نام بُرد و گفت که یک بیماری مزمن مربوط به سلسله اعصاب است. علائم اولیه آن به گونه ای است که ممکن است دکتر تشخیص بیماری دیگری را بدهد و این علائم که با بیماری های دیگر مشابه است از این قرارند:

خیرگی در نگاه کردن یعنی کمتر از گذشته پلکها را به هم زدن، حرکت یک دست بیش از دست دیگر، هنگام ایستادن کمی خمیده به نظر آمدن، هنگام راه رفتن اندکی کشیده شدن یک پا به زمین، احساس منجمدشدن یک شانه (حرکت آن سخت و دردآور می شود)، نرم شدن تکلم (از دست دادن زمختی صوتی همیشگی)، گهگاه حرکت غیرارادی بعضی از اندامها و ….

جیمز پارکینسون

در دوران حیات داکتر پارکینسون هنوز گرفتن عکس با دوربین متداول نشده بود و عکس و تصویری از او در دست نیست. اخیرا در انگلستان، تصویری به نام جیمز پارکینسون به دست آمده که تاریخ ۱۸۳۹ را دارد یعنی ۱۵ سال پس از مرگ دکتر پارکینسون و بنابراین در درستی آن تردید است. با وجود این، ما آن را در اینجا درج می کنیم با ذکر عبارت تردید.

۱۹۰۲ – ویران شدن شهر “سن پیر” فرانسه بر اثر آتشفشان

در اثر آتشفشان کوه مون پلیه در جنوب فرانسه درروز هشتم مه ۱۹۰۲م، شهر سن پیِر که در دامنه این کوه قرار داشت از بین رفت. در این فاجعه که تنها سه دقیقه طول کشید، سی هزار نفر جان خود را از دست دادند. آتشفشان مون پلیه، سال‏ها خاموش بود و انفجار آن نیز ناگهانی بود. این آتشفشان از سال ۱۹۰۲م به بعد همچنان غیر فعال و خاموش است.

مناسبت ها:

روز جهانی صلیب سرخ و سره میاشت

صلیب سرخ، عنوان سازمانی بین‏المللی است که برای تسکین آلام بشری و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴م و خاصه در نتیجه مساعی شخصی به نام ژان هانری دونان سوئیسی، تشکیل یافت. او در سال ۱۸۶۲م پیشنهاد کرد که خدمت به رنجوران و زخمی‏های نظامی، فعالیتی بی‏طرف محسوب شود. این پیشنهاد با استقبال انجمن‏های امور خیریه مواجه شد و موافقتنامه کنفرانس بین المللی ژنو در سال ۱۸۶۴م برای بهبود وضع مجروحان نظامی تدوین گردید. از آن پس جمعیت‏های ملی صلیب سرخ به وجود آمده و گسترش پیدا کرد. هم‏چنین به پاس تلاش هانری دونان، روز هشتم مه، سال‏روز تولد وی به عنوان روز جهانی صلیب سرخ تعیین شد. در سال ۱۹۶۳م، در ۸۸ کشور جهان، جمعیت‏های ملی صلیب سرخ به وجود آمد که در مقاطع گوناگون با هدف کمک متقابل و همکاری و توسعه فعالیت‏های مربوطه، به ویژه در زمان صلح فعالیت می‏کرد. فعالیت صلیب سرخ بین‏المللی جهانی پس از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت. هم‏چنین در کشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد این سازمان به کار گرفته شد. در افغانستان این نهاد با نام سره میاشت فعالیت دارد.

زادروزها

۱۷۳۷ – زادروز ادوارد گیبون، تاریخ‌نگار انگلیسی
۱۸۲۸ – زادروز هنری دونانت تاجر و فعال اجتماعی سوئیسی ، برنده اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ به همراه فردریک پاسی

هنری دونانت

۱۸۸۴ – زادروز هری ترومن سی و سومین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۱۴ – رومن گاری، نویسنده و فیلم‌نامه‌نویس فرانسوی.

هری ترومن

۱۸۹۹ – زادروز فریدریش آوگوست فون هایک اقتصاددان و فیلسوف سیاسی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۴
۱۹۵۴ – زادروز جان میشل تالبوت خواننده و گیتاریست آمریکایی

رومن گاری

۱۹۵۵ – زادروز ملس زناوی رئیس‌جمهور اتیوپی و از سال ۱۹۹۵ تا زمان مرگ خود در سال ۲۰۱۲ نخست‌وزیر اتیوپی
۱۹۷۵ – زادروز انریکه ایگلسیاس خواننده و ترانه سرای اسپانیایی

انریکه ایگلسیاس

درگذشت‌ها

۱۷۹۴ – آنتوان لاووازیه، شیمی‌دان فرانسوی.
۱۸۷۳ – درگذشت جان استوارت‌میل فیلسوف ، اقتصاددان و سیاستمدار بریتانیایی

جان استوارت‌میل

۱۸۸۰ – درگذشت گوستاو فلوبر نویسنده مشهور فرانسوی
۱۹۰۳ – درگذشت پل گوگن نقاش و مجسمه‌ساز فرانسوی ، از مهمترین چهره‌های سبک پسادریافتگری

پل گوگن

۱۹۳۶ – درگذشت اسوالد اشپنگلر فیلسوف بزرگ آلمانی
۱۹۸۸ – درگذشت رابرت آنسون هاین‌لاین نویسنده آمریکایی سبک علمی-تخیلی

اسوالد اشپنگلر