به یاد استاد رحیم خشنواز

 

پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. سازی ساده اما با صدای دلنشین و خاص جغرافیای افغانستان.

از آن پس استادان بیشماری در تکمیل این ساز ونواختن آن همت گماشتند. هرچند بنا به روایات تاریخی پیشینه رباب به بیش از 5 هزار سال می رسد.

استاد رحیم خوشنواز از جمله معدود نوازنده گان این ساز بود که نواختن آنرا به حد کمال رساند.او در خانواده ای تولد و رشد یافت که میراث بشتر از دوصد سال موسیقی محلی هرات را بردوش دارد. استاد خوشنواز درمصاحبه با یک روزنامه ایرانی در سال های حضور طالبان در افغانستان می گوید: من در سال 1324 در محله مهمند های هرات تولد یافتم. رباب نوازی را از 8 ساله گی آغاز کردم ودر ابتدا تانپوره می نواختم.سال های جوانی را به آموزش نزد پدرم استاد امیرجان خوشنواز گذراندم و سپس به محضر درس استاد محمد عمر شتافتم.

استاد رحیم خوشنواز  یکی از انگشت‌شمار استادان مشهور رباب‌نواز افغانستان و آهنگساز ترانه‌ی محبوب همه‌ی فارسی‌زبانان “من آمده‌ام” بود که این ترانه را گوگوش آوازخوان معروف ایران نیز خوانده است.

رحیم خوشنواز فرزند استاد امیرجان، رباب‌‌نواز شناخته‌شده‌ی افغانستان، سال ۱۳۲۴ خورشیدی، در محله‌‌ی مهمندهای شهر قدیمی هرات در خانواده‌ی هنرمند به‌دنیا آمد. رباب‌نوازی را پیش پدرش آموخت و همین‌طور شاگرد استاد محمد عمر شد[٢] که در واقع، پدر رباب افغانستان است. او در کابل نزد این استاد رباب‌نواز معروف افغان، شیوه کلاسیک را آموزش دید و سپس به هرات بازگشت و خود در آنجا بطور خصوصی برای شاگردانش رباب‌‌نوازی تدربس می‌کرد.

وی نه تنها شاگردان زیادی را در قسمت نواختن رباب در هرات تربیت نمود، بلکه شاگردانی در فرانسه، امریکا، انگلستان و ایران چون “جان دورنگ” در فرانسه، دکتر “جان بیلی” استاد دانشگاه لندن، “سید حسن گرامیان” و “آرش آزاده” از او مستفید گردیدند.

استاد “خوشنواز” غیر از رباب‌نوازی به ساختن رباب، نواختن دلربا، تنپوره، دو تار و چهار تار هم تبحر داشت[.

با وجود آن که فعالیت‌های هنری و نوازندگی استاد خوشنواز با آغاز بحران سیاسی در افغانستان به‌دنبال تجاوز اتحاد جماهیر شوروی به این کشور در سال ۱۹۷۹ میلادی، به‌شدت مختل شد[٦]، وی گستره آموزش نواختن سازواره رباب را فراتر از مرزهای شهر و کشورش به آن سوی جغرافیا نیز کشاند.

وی برای مردم آهنگ‌های فولکلوریک خراسانی را با سازواره رباب می‌نواخت. آهنگ‌های استاد در رادیو و تلویزیون هرات و رادیو کابل و رادیو دری [در ایران] به ثبت رسیده است.

استاد خوشنواز، در سال ۱۳٧۵ به ایران مهاجرت کرد، در این خطه وی با گروه خود که متشـکل از برادرانش بودنـد، با دعـوت مقامـات ذیربـط در فسـتیوال‌ها و جشـنواره‌های مختـلف به اجـرای کنسـرت پرداخـت که مورد تقـدیر و نوازش قـرار گرفـت.

سرانجام، استاد خوشنواز، در ۱۸ ثور (اردیبهشت) ۱۳۸۹ خورشیدی، در سن ۶۵ سالگی از سرطان جگر درگذشت.

افتخارات

استاد رحیم خوشنواز، طی بیش از نیم قرن رباب‌نوازی افتخارات زیادی را برای موسیقی افغانستان کسب کرد. در سال ٢٠٠۱ میلادی، زمانی که امارت طالبان در حال فروریختن میراث فرهنگی افغانستان بود، استاد رحیم خوشنواز لقب برترین رباب‌نواز را در جشنواره موسیقی ملل در برلین آلمان به‌دست آورد.

آثار

آهنگ‌های بی‌شمار از استاد رحیم خوشنواز در رادیو و تلویزیون افغانستان و رادیو دری ایران به ثبت رسیده است

درباره admin

مطلب پیشنهادی

تقویم تاریخ ( ۱۸ ماه ثور )

امروز ۱۸ ماه ثور برابر با ۸ مِی تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *