تقویم تاریخ ( 19 ماه جوزا )

امروز 19 ماه جوزا برابر با 9 جون تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

باز گشت احمد شاه بابا بعد از تصرف شهر مشهد به قندهار/1772

بعد از آنکه بین نصراﷲ میرزا و نادر میرزا پسران شاه رخ نابینا برای بدست آوردن قدرت اختلاف پیدا شد و در خراسان وضع رو به خرابی گرایید. از این رو احمدشاه بابا به مشهد سفر کرد، زیرا نصراﷲ میرزا با کریم خان زند ارتباط قایم نموده بود. علیمراد حاکم «تون» و «طبس» شورش و سرکشی کرد. احمدشاه بابا مشهد را محاصره کرد و سپهسالار جهان خان و نصیرخان والی بلوچستان را به سرکوبی علیمراد موظف ساخت که در نتیجه علیمراد در جنگ به قتل رسید. نصراﷲ میرزا تسلیم گردید و شاه رخ دختر خود را به پسر احمدشاه بابا نکاح نمود. احمدشاه بابا خراسان را به پاس نادر افشار به شاه رخ سپرد و خودش به قندهار عودت کرد و این آخرین سفر احمدشاه بابا بود.

وفات امیر دوست محمد خان در هرات/1863

نتیجه تصویری برای امیر دوست محمد خان

امیر دوست محمد خان در چنین روزی دیده از جهان فروبست. وی پیش از فرارسیدن مرگش به سال 1862 توانست افغانستان را در همان محدوده‌ای كه امروزه است متحد ویكپارچه سازد.

امیر دوست محمد خان كه در عهد محمودشاه حكمران غزنی بود، در سال 1863 بعد از تصرف شهر هرات، رسماً به عنوان امیر و سردار افغانستان تعیین شد، وی وقتی زمام امور را در دست گرفت كه دو امپراطوری بزرگ روسیه و انگلیس سرگرم پیشروی ها و توسعه قلمرو خویش بودند و افغانستان بصورت مانع و حد فاصل طبیعی و كوهستانی در میان این دو قدرت قرار داشت.
پس از مرگ دوست محمد خان پسرانش مانند پسران تیمورشاه به خاطر بدست آوردن تخت وتاج به جان هم افتادند، وعاقبت شیرعلی خان در سال 1867 به حكومت رسید.
در دوران حكومت شیر علی خان دولت انگلیس یك هیأت سیاسی را به طرف كابل فرستاد، اما نگهبانان مرزی افغانستان هیأت مزبور را متوقف ساخته واجازۀ ورود به افغانستان ندادند. انگلیس كه از این رفتار حكومت كابل به خشم آمده بود اعلام كرد كه حكومت افغانستان باید از این عمل خود عذر خواهی كند وبه هیأت انگلیسی اجازه ورود به كابل بدهند. توضیحات امیر شیر علی نیز انگلیسی ها را قانع نكرد؛ لذا دومین جنگ انگلیس و افغانها درگرفت.
پس از وفات شیر علی خان فرزندش یعقوب خان به حكومت رسید، وی به همۀ خوسته های انگلیس كه مهمترین آن عبارت بود از این كه افغانستان باید روابط خود را با سایر كشورهای خارجی بارأی و مشورت انگلیس تنظیم كند، گردن نهاد.
نمایندگانی را كه انگلیس بنابر مفاد معاهده صلح گندمك، در سال 1879م. به كابل اعزام نموده بودند چند هفته بعد به دست افغانها به قتل رسیدند. از این رو سرلشكر تازه نفس انگلیسی كه هنوز آسیبی ندیده بود وارد وارد صحنه شده، كابل و قندهار را اشغال كردند ویعقوب خان بعد از مدت كوتاهی به هند تبعید شد.
انگلیسی ها پی بردند كه اشغال افغانستان كار چندان مشكلی نیست اما نگهداری آن بسیار دشوار است، بنا براین نیاز بود تا فردی كه هم مورد قبول مردم باشد و هم نزد انگلیسی ها مقبولیت داشته باشد برای حكومت بر افغانستان برگزینند و این امیدشان در وجود عبدالرحمن خان متحقق شد. عبدالرحمن خان فرزند امیر محمد افضل خان از نوادگان امیر دوست محمد خان، فردی خود كامه بود، وی نه صدر اعظم داشت و نه وزیر وتمام قدرت دولتی در شخص خود او متمركز بود.
او در تشكیل یك ارتش قوی و منظم توفیق بیشتری یافت وباهمین نیروها توانست مخالفان خود را در سراسر كشور سركوب نماید.

استعفای محمدنور احمد اعتمادی از صدارت افغانستان/1350

نوراحمد اعتمادی در چنین روزی پس از چهار سال نخست وزیری، با توجه به‌عدم موفقیت در رشد اقتصاد راکد افغانستان، ناگزیر، مجبور به استعفا شد و به‌عنوان سفیر در ایتالیا گماشته شد..

محمدنور احمد اعتمادی فرزند غلام‌محمد، در خانوادۀ اعیانی عبدالقدوس‌خان اعتمادالدوله فرزند سردار سلطان‌محمدخان طلایی، در ۴ حوت ۱٢۹۹ خورشیدی در استان قندهار به‌دنیا آمد. پدرش در وزارت امور خارجه خدمت می‌کرد و با مشروطه‌طلبان میانه‌رو همکاری داشت و جد او، اعتمادالدوله از عصر امیر عبدالرحمان‌خان تا دورۀ شاه امان‌الله، از رجال سیاسی فعال دربار و در سیاست خارجی مشاور پادشاهان بود.

اعتمادی، که با خاندان شاهی پیوند داشت، تحصیلات عالی نداشت، اما شخص با مطالعه و خودساخته بود. در جوانی به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و سالیان دراز زیر نظر سردار محمدنعیم‌خان، به‌کار دیپلماسی مشغول بود و در این راه، تجربۀ فراوان اندوخت. وی، بین سال‌های ۱٣۴٣ و ۱٣۴۴، سفیر دولت پادشاهی افغانستان در پاکستان بود و در سال ۱٣۴۴، به‌عنوان وزیر امور خارجه افغانستان منصوب شد.

بر خلاف بسیاری از سیاستمداران برجستۀ زمان پادشاهی محمدظاهر شاه، اعتمادی پس از کودتای ٢٦ سرطان ۱٣۵٢، در سمت دولتی باقی ماند. منتها با این تفاوت که از مقام سفارت در ایتالیا عزل گردید و به‌مقام سفارت افغانستان در اتحاد جماهیر شوروی منصوب شد. پس از آن، از سال ۱٣۵۵ تا ۱٣۵٧، سفیر افغانستان در پاکستان بود.

پس از کودتای هفتم ثور ۱٣۵٧، اعتمادی نیز مانند بسیاری از نخبگان سیاسی دستگیر و روانۀ زندان شد و در نهایت، در ۱۹ اسد ۱٣۵٨ (۱٠ آگست ۱۹٧۹)، در زندان پلچرخی به جوخۀ اعدام سپرده شد

630 – روزي که «شهربراز» جنرال مشهور آریایی کشته شد

نهم جون سال 630 ميلادي اسپهبد شهربراز (شهروراز) جنرال مشهور آریایی و فاتح مصر در شهر تيسفون كشته شد. وي پس از مرگ مرموز (احيانا قتل) اردشير سوم شاه 9 ساله ايران عملا به مدت 44 روز امور سلطنت آریانا را به دست گرفته بود تا امپراتوري ما را از خطر اضمحلال برهاند. اين جنرال بود كه اورشليم و دمشق را از روم شرقی پس گرفته، صليبي را كه مسيح بر آن مصلوب شده بود به تيسفون (مدائن) منتقل كرده، مصر را متصرف شده و در اسكندريه، پایگاه آریایی را ساخته و مقام اداري گمارده بود.

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
نگاره شهربراز روی سکه

1822 – چارلز گرام مخترع دندان مصنوعي اين اختراع خود را به ثبت داد. 

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟

1862 – لغو قانون برده ‏داري در امريكا توسط آبراهام لينكُلْن

هنگامي كه آبراهام لينْكُلْن، در سال 1860م به رياست جمهوري امريكا انتخاب شد، شعار تبليغاتي خود جهت مبارزه با برده‏داري را دنبال كرد. اين امر، خشم ايالت جنوبي امريكا را كه طرفدار برده‏داري بودند برانگيخت، از اين رو، به تشكيل اتحاديه جديد و خودمختاري اقدام كردند. در اين حال جنگ بين ايالات شمالي و جنوبي آغاز شد و طرفداران بردگي عليه مخالفان آن به نبرد پرداختند. در گرماگرم جنگ‏هاي امريكا، در نهم ژوئن 1862م، به ابتكار آبراهام لينكلن و به دستور كنگره دولت‏هاي متحد شمالي امريكا، رژيم برده‏داري و خريد و فروش زنان و مردان سياه پوست، با نام كنيز و غلام در كليه ايالات شمال امريكا لغو شد. در ادامه اين امر، لينكلن، اعلاميه معروف آزادي بردگان را در سراسر امريكا صادر كرد و باعث شورش سياهان عليه اربابان سفيد پوست خود گرديد. اين امر سرانجام باعث شكست طرفداران برده‏داري و لغو بردگي در سراسر امريكا شد.

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
آبراهام لينْكُلْن

1896 – اختراع آنتن امواج صوتي توسط گوليلمو ماركوني

گوگلیلمو مارکونی (به ایتالیایی: ‎Guglielmo Marconi‏) (۲۵ آوریل ۱۸۷۴ – ۲۰ جولای ۱۹۳۷) مهندس برق ایتالیایی و دریافت‌کننده جایزه نوبل بود که سیستم بی‌سیم تلگرافی یا همان رادیو را اختراع کرد. مارکونی رئیس فرهنگستان ایتالیا و عضو شورای عالی فاشیستی ایتالیا بود.

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
گوگلیلمو مارکونی

در دسامبر سال ۱۹۰۱ او توانست فرضیه امواج رادیویی که تحت تأثیر چرخش زمین و در مدار آن قرار نمی‌گرفتند را اثبات کند. او با بیان این فرضیه اقدام به مخابره کردن اولین سیگنالهای امواج رادیویی در اقیانوس اطلس میان پولدهو[، کورن وال و سنت جونز، نیوفوندلند به فاصله ۲۱۰۰ مایلی مخابره کرد.

سالهای ۱۹۰۲ تا ۱۹۱۲ او اختراعات دیگری را به ثبت رساند. در ۱۹۰۲ در طول سفر دریایی خود به فیلادلفیای آمریکا تأثیرات روشنایی روز و ارتباط مستقیم آن با ارتباطات و امواج بی سیم را کشف کرد و در همان سال امتیاز ردیاب مغناطیسی خود را که پس از آن تبدیل به گیرنده استاندارد امواج رادیویی شد ثبت نمود. این گیرنده برای سالهای طولانی یک الگوی استاندارد و جامع بود.

1962 – آتش‏‌سوزي بزرگ دانشگاه الجزيره و نابودي 500 هزار جلد كتاب نفيس

در نهم جون 1962م بر اثر آتش‏سوزي بزرگ دانشگاه الجزيره در پايتخت كشور الجزاير، بيش از پانصد هزار نسخه از كتاب‏هاي نفيس كتابخانه اين دانشگاه از بين رفت. اكثر كتاب‏هاي سوخته شده، از منابع و مآخذ مهم وكم نظير بودند. حريق دانشگاه الجزيره و كتابخانه آن توسط افراد ارتش سرّي فرانسه در الجزيره صورت گرفته بود. ارتش سري از نظاميان فرانسوي مخالف اعطاي استقلال به الجزاير تشكيل شده بود. اين حريق يكي از ده‏ها آتش‏سوزي بود كه در اين روز در الجزاير روي داد و در غالب آن‏ها، افراد ارتش سري فرانسه دست داشتند. زادروزها

۱۶۷۲ – زادروز پتر یکم معروف به «پتر کبیر»، تزار و امپراتور روسیه
۱۸۴۳ – زادروز برتا سوتنر رمان‌نویس، فعال صلح‌طلب اهل اتریش، نخستین زن برندهٔ جایزه صلح نوبل

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
برتا سوتنر

۱۸۹۸ – زادروز کورتزیو مالاپارته نویسنده و خبرنگار ایتالیایی
۱۹۶۱ – زادروز مایکل جی فاکس بازیگر کانادایی

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
جانی دپ

۱۹۶۳ – زادروز جانی دپ هنرپیشه آمریکایی
۱۹۷۸ – زادروز میروسلاو کلوزه فوتبالیست آلمانی

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
میروسلاو کلوزه

۱۹۸۱ – زادروز ناتالی پورتمن بازیگر، تهیه‌کننده و کارگردان آمریکایی-اسرائیلی سینما و تلویزیون، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۸۴ – زادروز وسلی اسنایدر بازیکن تیم ملی فوتبال هلند و تیم گالاتاسرای

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
ناتالی پورتمن

 

درگذشت‌ها

۶۸ – درگذشت نرون امپراتور روم
۱۸۷۰ – درگذشت چارلز دیکنز رمان‌نویس شهیر انگلیسی دورهٔ ویکتوریا

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
چارلز دیکنز

۱۹۵۹ – درگذشت آدولف وینداوس شیمیدان، طبیعی شناس آلمانی، برندهٔ جایزهٔ نویل شیمی ۱۹۲۸
۱۹۷۳ – درگذشت اریش فن مانشتاین فیلد مارشال آلمانی در دورهٔ رایش سوم

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
آدولف وینداوس

۱۹۷۴ – درگذشت میگل آنخل آستوریاس شاعر و نویسنده گواتمالائی
۱۹۹۴ – درگذشت یان تینبرگن اقتصاددان، برندهٔ اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال

19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟
میگل آنخل آستوریاس

 

درباره admin

مطلب پیشنهادی

به یاد استاد رحیم خشنواز

  پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *