مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
عکس از: نعمت الله هاشمی
استاد عبدالقدوس توکل از شعرا و هنرمندان شناخته‌شده کشور، مدتی است در بستر مریضی به سر می‌برد. عبدالقدوس توکل یکی از استادان و هنرمندان موسیقی سنتی و از نوازندگان چیره دست دوتار هراتی است. این هنرمند خوش آوازه، آله موسیقی دیگری را به نام دلربا ساخته است که نسبت به دوتار، تار های بیشتری به خود دارد. توکل یک استاد به تمام معنا در عرصه موسیقی سنتی است. او بسیار به این هنر خدمت کرده است و نوازندگی دوتار را با زیبایی تمام انجام می داد.با وجود آنکه در تمام دنیا از فرهنگ و ادب بسیار صحبت می‌شود و هنرمندان از سوی دولتمردان شان حمایت کافی می شوند، اما در کشور ما به گونه ایست که هنرمندان بدون آنکه دیگران خود را آگاه کنند، مریض می شوند و یا هم می می میرند و در شرایط کنونی چنین به مشاهده می رسد که هنرمندان از طرف هیچ نهادی حمایت نمی‌شوند. یقیناً با مرگ هنرمندانی همانند استاد عبدالقدوس توکل درواقع کم کم موسیقی سنتی کشور، پیشکسوتان خود را از دست می‌دهد و تا وقتی اینگونه هنرمندان زنده هستند، باید مورد حمایت قرار گیرند.استاد عبدالقدوس توکل متولد دهه بیست خورشیدی در قریه کبابیان ولسوالی انجیل هرات است . او از آوان جوانی به یاد‌گیری دوتار پرداخت و در بسیاری از محافل مختلف موسیقی در داخل کشور شرکت کرد که ماحصل آنها محبوبیت بیش از حد وی در نزد ساکنان این دیار است. توانایی خاصی که استاد توکل در دوتارنوازی دارد، موجب شده تا به‌عنوان یک نوازنده مبـتکر و صاحب‌سبک شناخته شود و آله ی موسیقی دلربا بر آلات موسیقی سنتی این شهر و دیار افزوده گردد.استاد عبدالقدوس توکل در کنار اینکه یک هنرمند مستعد است، شاعری توانا و غزلسرای نام آشنایی است که چندین اثر شعری دارد که مجموعه شعری شیون یکی از کتب وی است که در سال 1374 خورشیدی به نشر رسیده است.عبدالقدوس توکل از معلمین فداکار معارف ولایت هرات نیز به شمار می آید که سالیان طولانی را در مکاتب مختلف این شهر و دیار درس ادبیات داده است. وی مدتی زیاد در لیسه جامی شهر هرات تدریس نموده ، تا آنکه در لیست متقاعدین معارف قرار گرفت. برای این استاد گرانمایه، آرزوی صحت و سلامتی می کنیم.
