مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 27 ماه اسد مطابق با 18 آگوست:
چنگيزخان مغول پس از تصرف سرزمين هايي از چين تا حاشيه اروپا، در 72 سالگي درگذشت/1227 میلادی
گروه بين المللي مامور كشف گور چنگيزخان مركب از تاريخدانان، جغرافيون و باستاشنان پس از چهل سال بررسي سرانجام اين گور را در تپه اي در 260 كيلومتري شمالشرقي اولان باتور (پايتخت جمهوري مغولستان) و به فاصله نزديكي از زادگاه وي (دامنه كوههاي لينبانشان، نزديك شهرك باتشيريت، ايالت هنتي Hentii) كشف كرده اند كه به صورت يك اطاقك 3 در 3 در 4 متري سنگي در عمق دو متري و در نزديكي قله تپه است و در اطراف آن، قبور سنگي متعدد وجود دارد تا يافتن قبر چنگيز دشوار باشد. چنگيز خان هنگام تعقيب جلال الدين خوارزمشاه كه لشگريان او را در منطقه پروان (افغانستان فعلي) شكست داده بود تا رود سند، به علت ناسازگار بودن آب و هواي اين منطقه (پاكستان امروز) بيمار شده بود و پس از بازگشت به زادگاه خود، هنگام شكار نيز از اسب افتاده بود و اين دو عامل باعث مرگ او شد. اما پيش از مرگ “گوريلتا (نشست)” سران مغول را تشكيل داده بود و وصيت هاي خود را كرده بود از جمله تاكيد كرده بود كه مجموعه قوانين وي، دزاساك (ياسا)، دقيقا رعايت شوند مخصوصا كه در قلمرو مغول با دروغ، دزدي و تجاوز به زنان شوهر دار بايد شديدا مبارزه شود. پيش از توسل به خشونت بايد دست كم يكبار اخطار داده شود. دانشمندان، اديبان و آگاهان – هر كس كه مي خواهند باشند بايد به خدمت گرفته شوند و بدون مشورت با آنان كاري صورت نگيرد. در وحدت سران مغول كوچكترين خللي نبايد به وجود آيد. قوم مغول در هرجا كه باشد بايد از زندگي در داخل شهر و آلوده شدن به مفاسد شهري جدا امتناع كند و زندگاني چادر نشيني و يا به دور از شهر را از دست ندهد و …. قديمي ترين ياساي چنگيزي به خط ايغوري نوشته شده است. در آخرين قوريلتاي زمان چنگيز، دو پسر از سه پسر اصلي و زنده او Ogodei (اگداي يا اكتاي) و Toluy (تولي يا تولوي) شركت داشتند. “جوجي” پسر بزرگ او و فاتح روسيه و خزر پيش از تشكيل اين نشست درگذشته بود و پنج پسر ديگر چنگيز از زنان غير رسمي بودند كه نقش مهمي به آنان واگذار نمي شد. نام چنگيز كه موفق به متحد كردن اقوام مغول و سپس تصرف سرزمين هاي ترك نشين و آنگاه شمال شرقي و شرق ايران شد در ابتدا “تموچين” بود. در غرب نام او را گنگيز (Genghis) تلفظ مي كنند. چنگيز خان كه بيم داشت روزگاري دشمنانش گور او را بيابند و بقاياي جسدش را بيرون بياندازند و روح او تا ابد ناراحت باشد محرمانه دستور داده بود كه همه كساني كه در ساختن گور او و مراسم تشييع و تدفين جنازه شركت كنند كشته شوند و اين وصيت پس از مراسم تدفين به دست “اگداي” انجام گرفت و به همين جهت چهل سال طول كشيد تا هيات بين المللي گور او را پيدا كند. جغتاي (Jaghatay) كه در ميان سه پسر اصلي چنگيز كوچكتر از همه بود در آخرين “قوريلتاي” شركت نداشت. وي كه در عمليات رود سند در كنار پدر بوده همانجا مامور شد كه سند، مكران و كرمان را تصرف كند تا بعدا جلال الدين خوارزمشاه از آنها به صورت پايگاه استفاده نكند و جغتاي كرمان را در سال 1222 ميلادي متصرف شد، غارت كرد و ويران ساخت تا چيزي براي جلال الدين باقي نماند. مورخان ضمن تاكيد بر خونريز بودن و شقاوت چنگيز خان در عين حال وي را مردي باهوش و داراي عزم و اراده نيرومند دانسته اند.
1960م: قرص خوردني ضد آبستني در جهان به بازار آمد/1960
به علت وجود تقاضا كه هر روز هم بيشتر مي شود، پس از اين تاريخ قرص هاي ضد آبستني دائما در حال تكميل بوده اند و از “هر روز مصرف” به چند هفته و حتي چند ماه يك بار تكامل يافته اند و براي مردان نيز مشابه آنها ساخته شده است. تا سال 1960، برنامه تنظيم خانواده از راههايي جز خوردن قرص ميسر بود.
1991م:پيش از ظهر 18 اوت 1991 كه اوضاع شوروي بر اثر سياست ها و يا به نظر بعضي «ماموريت!» گورباچف به هم ريخته بود و امكان اصلاح وجود نداشت تانكها وارد خيابانانهاي مسكو شدند و جمعي از مقامات نظامي و سياسي شوروي در حالي كه در كنار هم نشسته بودند و اظهارات آنان مستقيما از تلويزيون پخش مي شد گفتند كه مجبور شده اند براي نجات! كشور دست به اقدام اضطراري (كودتا) بزنند و گورباچف كه براي استراحت به كريمه رفته، در آنجا تحت نظر است!.
در اين روز اقدام فوق العاده ديگري از جمله مقررات منع رفت و آمد و اجتماعات و دستگيري مخالفان احتمالي و تعليق قوانين عادي و آماده باش پادگانها و احضار افراد ذخيره و احتياط كه معمولا در پي هر كودتاي نظامي – مخصوصا در كشوري چون روسيه كه مردم عادت به مشاهده خشونت دارند روي نداد و همين امر باعث شد كه در روزهاي بعد مخالفان وارد خيابانها شوند و كودتا! شكست بخورد. رهبران كودتا بعدا دستگير شدند كه هركدام پس از مدتي ماندن در زندان آزاد شدند و برخي از آنان مقام تازه يافتند!. بايد دانست كه به علت نبودن مورخ و روزنامه نگار واقعي، شجاع و آزاد اسرار رويدادهاي نيمه دوم دهه 1980 شوروي و تحولات روسيه و ساير اعضاي اتحاديه منحله در دهه 1990 و ادامه آن در پرده ابهام است.
2003م:در هفت روزي كه به 18 اوت 2003 ختم مي شد دو ضعف بزرگ در زندگي بشر امروز آشگار شد و نشان داد كه بشر همانند گذشته دور همچنان آسيب پذير است و پيشرفتهاي مادي (صنعتي و فني) ميزان اين آسيب پذيري را كاهش نداده است.
يكي از اين دو ضعف مسئله قطع برق در ايالات پرجمعيت شمال شرقي آمريكا و جنوب شرقي كانادا بود كه 50 ميليون نفر را از14 اوت به مدت چند روز با تاريكي و دشواري رفت و آمد و خورد و خوراك و… رو به رو ساخت؛ زيرا كه زندگاني بشر امروز وابسته به برق و انرژي و مصنوعات تازه شده است و يك اتصالي كوچك خطوط انتقال و يا از كار افتادن يك دستگاه تبديل، زندگي را بر همه جهنم مي سازد.
مورد ديگر، عدم آمادگي كشورهاي اروپايي به ويژه فرانسه در برابر موج گرما بود كه در اين كشور به مرگ 3 تا 5 هزار تن، به ويژه سالخوردگان انجاميد. اين وضعيت نشان داد سالخوردگان امروز به همان اندازه سالخوردگان صدها و هزاران سال پيش آسيب پذير و بي يار و ياورند. آنان سازندگان «امروز» بوده اند كه «امروز» آنان را در بدترين لحظات و شرايط رها ساخته بود. آنان كه توانايي خود را صرف رساندن امروزي ها به «امكانات امروز» كرده بودند، در ناتواني رها شده بودند تا از گرما جان بدهند ــ چه جان كندن دردناكي!.
بشر دهها سال است كه متوجه شده از نظر وجدان، آزادي، حقوق، و … پيشرفتي بيش از نياكان خود نداشته و دمكراسي كه از زمان افلاتون اين همه برايش هياهو شده كمكي به تحقق (واقعي) حكومت مردم بر مردم نكرده و همچنان معدودي مشخص از راه زرنگي و يا روابط فاميلي حاكم بر آنان هستند و انتخابات و … همه اش بازي هاي همانها براي سرگرمي و فريب اينان (توده ها) است و ….
1587: انگليسي ها براي تحكيم ريشه خود در آمريكاي شمالي نوشته اند كه در اين روز يك زن مهاجر در جزيره رونوك ( كاروليناي شمالي ) نو زاد دختري به دنيا آورد كه نامش را « دير » گذاشتند. اين مهاجر نشنين بعدا ناپديد و از صحنه محو شده است. بنابراين معلوم نيست كه «روزنگار» نويسهاي انگليسي زادروز او را از كجا آورده اند . با وجود اين ، اينك آن منطقه به نام اين نوزاد شهرستان دير ( دير كاونتي ) ناميده مي شود.
1914: وودرو ويلسون رئيس جمهوري وقت آمريكا بيطرفي اين كشور در قبال جنگ اروپاييان ( جنگ جهاني اول ) را اعلام كرد. با وجود اين ، در اواخر اين جنگ مصلحت ديد كه وارد آن شود و كشورش را از انزوا خارج سازد.
1958: فيدل كاسترو در جريان انقلاب كوبا راديو مخفي انقلاب را با نطق خود گشود.
1961: كار ساختن ديوار سيمي برلين (باسيم خردار – موقت) به پايان رسيد. دليل عمده ساختن اين ديوار از سوي دولت آلمان شرقي که بعدا بتوني شد اين بود كه رسانه هاي غرب هر كس را كه از شرق آلمان به غرب اين سرزمين پناهنده مي شد وسيله اي براي انتقاد از «كمونيسم» و جهنم آن قرار مي دادند و يكي از منابع خبر آنها همين فرارها شده بود و روزنامه هاي ساير كشور ها نيزكه منابعشان دستگاههاي خبررساني غرب بود اين خبرها را نقل مي كردند و مردم در سطح جهان نسبت به سوسياليسم دلسرد مي شدند.
