امروز 31 ماه سرطان برابر با 22 جولای تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
رویداد ها:
اعلان پادشاهی امیر عبدالرخمن خان/ 1880
عبد الرحمن خان در شهر چاریکار اعلان پادشاهی کرد. مراسم پادشاهی عبدالرحمن خان در کابل دایر شد.
امیر عبدالرحمنخان، سومین پسر امیر محمدافضلخان، نواسه امیر دوستمحمدخان، از دودمان بارکزی که در سال ۱۸۴۰ متولد شد. وی در زمان زمامداری پدرش بحیث فرماندار قطغن و بدخشان ایفای وظیفه میکرد. وی بر ضد کاکایش امیر شیرعلیخان برخاست و پس از شکست به بخارا فرار نمود.
در سال ۱۸۶۶ به افغانستان بازگشت و شیر علی خان را شکست داده، پدرش محمد افضل خان را بر تخت سلطنت نشاند. پس از سه سال شیر علی خان بار دوم قدرت را بدست گرفت وی پا به فرار نهاد. پس از وفات شیر علی در سال ۱۸۸۰ زمام امور کشور را در دست گرفت. در دوران سلطنت وی بعضی از سرحدات کشور به شمول خط دیورند در سال ۱۸۹۳ نشانی شد. پس از چندی بر ضد کافرستان (نورستان امروزی که در آنزمان مسلمان نبودند) لشکر کشی نمود و آنها را جبرا به دین اسلام وادشت. وی در سال ۱۹۰۱ در باغ بالای کابل درگذشت و در آن شهر دفن گردید.
وفات لیلا صراحت روشنی/1383
لیلا صراحت روشنی از شاعران و فعالان حقوق زن در کشور در چنین روزی دیده از جهان فروبست.
«لیلا صراحت روشنی» فرزند در 23 جوزا سال 1337 خورشیدی در شهر «چاریکار» ولایت پروان به دنیا آمد.
پدر صراحت از روشنفکران و روزنامه نگاران مطرح افغانستان در دوران خود بود که دورههای عملی روزنامهنگاری و گزارش رادیویی را در انگلستان فرا گرفته بود.
سرشار روشنی، سمتهای مهم مطبوعاتی را در افغانستان بر عهده داشت و از چهرههای ادبی و فرهنگی سرشناس کابل بود که به زبانهای دری و پشتو آثار نثر و نظم خود را منتشر میساخت.
لیلا نیز تحت تربیت چنین پدری، تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه «ملالی» کابل فرا گرفت و در سال 1355 خورشیدی در زمان «داوود خان» موفق به دریافت دیپلم شد.
لیلا در سال 1356 با بالاترین رتبه وارد دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کابل شد و طبق قانون تحصیلی آن دوران میتوانست تحصیلات خود را در خارج از کشور با بورسیه دولتی ادامه دهد اما وی از رفتن به خارج امتناع کرد و در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیلات خود را در کابل ادامه داد.
در سال 1359 خورشیدی، وی موفق به دریافت لیسانس از دانشگاه کابل شد و همزمان نیز در روزنامهها و نشریات کابل آثار ادبی خود را منتشر میساخت.
پس از پایان تحصیلات، وی وارد وزارت معارف شد و به عنوان معلم در لیسه «مریم» مشغول به کار شد و مدت 5 سال در این سمت فعالیت کرد.
این بانوی شاعر، از سال 1350 خورشیدی، به سرودن شعر روی آورد و نخستین معلم وی نیز پدرش بود؛ شماری از نخستین سرودههای وی در روزنامهها و نشریات سالهای نخست دهه 50 خورشیدی منتشر شد و در مدت کوتاهی وی در میان شاعران افغانستان به عنوان یکی از بانوان شعر افغانستان مطرح شد.
این روزنامه نگار افغانستانی، از سال 1365 خورشیدی به صورت جدی به فعالیتهای روزنامهنگاری روی آورد و به عنوان سردبیر مجله «میرمن» که از نشریات ویژه زنان بود مشغول به کار شد و مدتی نیز به عنوان معاون این نشریه فعالیت داشت.
اولین مجموعه شعر وی نیز در سال 1365 خورشیدی، با عنوان «طلوع سبز» در کابل منتشر شد که با استقبال فروان مخاطبانش مواجه شد.
با تاسیس «کانون نویسندگان جوان» در کابل، که زیر نظر انجمن نویسندگان افغانستان فعالیت میکرد، وی به عنوان معاون این کانون برگزیده شد و سپس به عضویت شورای مرکزی انجمن نویسندگان افغانستان پذیرفته شد.
با سقوط حکومت «نجیب الله» و روی کار آمدن حکومت مجاهدین، لیلا صراحت در سال 1372خورشیدی، به عنوان معاون ریاست امور زنان منصوب شد و همزمان به عنوان اولین مدیر مسئول دوره دوم نشریه «ارشاد النسوان»، دوباره این نشریه را که در زمان «امان الله خان» منتشر می شد، احیا کرد.
لیلا صراحت در تشکیل و پایهگذاری انجمنهای ادبی نیز در کابل نقش مهمی داشت که از مهمترین آنان میتوان از تشکیل «کانون فرهنگی رابعه بلخی» در کابل نام برد که وی در زمان مهاجرت نیز شمع این کانون را در اروپا نیز زنده نگه داشت.
این روزنامه نگار افغانستانی که همیشه به وطنش عشق میورزید و در سختترین لحظات حاضر به ترک کشورش نشد و حتی در زمان جنگهای داخلی نیز ترجیح داد در کابل بماند، اما بعد از ظهور گروه طالبان در افغانستان، فقط چند ماه توانست در کابل دوام بیاورد و سر انجام مجبور به ترک کشورش شد.
وی ابتدا به پیشاور رفت و مدتی بعد نیز راهی اروپا شد و در کشور هلند پناهنده شد.
در هالند نیز دست از تلاش و کوشش بر نداشت و برای نشان دادن مظلومیت زنان افغانستان که در سیطره حاکمیت طالبان قرار داشتند بیشترین تلاشها را کرد، تا جهانیان را متوجه اوضاع افغانستان بسازد.
صراحت در هالند نیز بیشترین فعالیتهای ادبی را داشت، و به عنوان صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله ویژه زنان «حوا در تبعید» را که از طرف کانون«رابعه بلخی» بود منتشر میساخت.
از لیلا صراحت 4 مجموعه شعر با نامهای «طلوع سبز»، «در تداوم فریاد»، «از سنگها و آیینهها»و «روی تقویم تمام سال» منتشر شده است.
«حدیث شب» نیز عنوان مجموعه دیگری از شعرهای مشترک لیلا صراحت و «ثریا واحدی» است را در بر میگیرد.
لیلا صراحت که تا آخر عمر ازدواج نیز نکرد، در 2 سال آخر عمر خود از سرطان مغز رنج میبرد و 2 سال تمام در مقابل بیماری ایستادگی کرد و سرانجام در شام چهارشنبه 31 ماه سرطان 1383 در سن 46 سالگی از دنیا رفت و جنازه وی طبق وصیتش در کابل به خاک سپرده شد.
لیلا مجسهسازی نیز میکرد، با دستهای خود کوزه میساخت از سنگ، از خاک و از شیشه، شکلهایی میساخت.»
جنرال دوستم دوباره به افغانستان بازگشت/1397
ژنرال عبدالرشید دوستم در چنین روزی و همزمان با بیستمین روز تظاهرات گسترده ضد دولتی در ولایتهای شمالی افغانستان وارد کابل شد.
شاید کمتر کسى در دولت وحدت ملى افغانستان تصور مىکرد که روزى ژنرال دوستم با تشریفات ویژه دولتى از تبعید خود خواسته به کابل برگردد و دوباره صلاحیتها و اختیارات قانونیاش را به عنوان معاون اول ریاست جمهوری عهدهدار شود. بسیارى معتقد بودند که جنرال دوستم حداقل تا پایان دوره ریاست جمهوری اشرف غنی نمیتواند بار دیگر بر کرسى معاونت اول ریاستجمهورى تکیه بزند.
شاید بسیاری به دلیل اختلافات شدید میان آقای دوستم و آقای غنی، اتهامات بدرفتاری جنسی با احمد ایشچی، و ممانعت از فرود هواپیمای حامل آقای دوستم در فرودگاه مزارشریف فکر میکردند که بازگشت آقای دوستم دیگر ناممکن شده است. خود آقای دوستم هم گفته بود که کسانی مانع برگشت او به افغانستان میشوند.
جنرال دوستم درست ١٤ ماه پیش و در گرماگرم اختلافات با رئیسجمهىورى به ترکیه رفت. اختلافاتی که شروع آن به ۴ سال پیش، یعنی بالافاصله بعد از آغاز به کار دولت وحدت ملی بر میگردد. دولت افغانستان همواره گفته بود که آقای دوستم برای درمان به ترکیه رفت.
1587 – نخستين مهاجرنشين انگليسي در جزيره رونوك (Roanoke) در آمريكاي شمالي ـ در ساحل كاروليناي شمالي امروز ـ تاسيس شد كه بعدا همه مهاجران ناپديد شدند و هنوز معلوم نيست که بر سر آنان چه آمد.
1915 – وقوع نبرد معروف “ايزونزو” بين ايتاليا و اتريش در جريان جنگ جهاني اول
پس از آغاز جنگ جهاني اول و بروز اختلاف بين اتحاد سهگانه شامل آلمان، اتريش و ايتاليا، نيروهاي ايتاليا از متحدين جدا شده و به متفقين پيوستند. ورود ايتاليا به جنگ، اهميت زيادي نداشت، چرا كه اين كشور نه داراي صنايع وسيعي بود و نه از قشون و نيروهاي عالي برخوردار بود، بلكه تنها باعث اين ميشد كه اتريش عده زيادي از نيروهاي خود را بدون اينكه فعاليتي ازخود نشان دهند، در مرزهاي ايتاليا نگه دارد. سرانجام در 22 جولای 1915م، نبرد معروف ايزُونْزو در ناحيهاي كوهستاني به همين نام در ايتاليا بين ارتشهاي ايتاليا و اتريش در گرفت و تا پانزدهم اوت همان سال ادامه يافت. در اين نبرد، در حدود هفتاد هزار نفر كشته شدند كه اكثر آنها ايتاليايي بودند. با اين حال، در پايان جنگ ايزونْزُو، اتريش از ايتاليا شكست خورد.
زادروزها
۱۷۸۴ – زادروز فریدریش بسل ستارهشناس آلمانی
۱۸۸۷ – زادروز گوستاو هرتز فیزیکدان آلمانی ، برنده جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۲۵
۱۹۸۰ – زادروز درک کویت فوتبالیست هلندی ، بازیکن باشگاه فوتبال لیورپول انگلیس
۱۲۰۱ – زادروز یوهان مندل، کشیش اتریشی و پدر دانش ژنتیک نوین
۱۹۹۲ – زادروز سلنا گومز بازیگر و خواننده آمریکایی
درگذشتها
۱۴۶۱ – درگذشت شارل هفتم پادشاه فرانسه از ۱۴۲۲ تا ۱۴۶۱
۱۶۷۶ – درگذشت کلمنت دهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۸۲۶ – درگذشت جوزپه پیاتسی ستارهشناس ایتالیایی
۱۸۳۲ – درگذشت ناپلئون دوم دومین امپراتور فرانسه برای مدت کوتاهی
۱۹۳۴ – درگذشت جان دیلینگر بانک دزد آمریکایی
۱۹۶۷ – درگذشت کارل سندبرگ شاعر، نویسنده و ویراستار آمریکایی ، برنده سه جایزه پولیتزر
۱۹۶۸ – درگذشت جووانی گوارسکی نویسنده، روزنامهنگار، کاریکاتوریست و طنزپرداز ایتالیایی