مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 22 سرطان برابر با 13 جولای تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
اعلام پادشاهی شاه شجاع/1803
شاه شجاع به کابل رسید و خود را پادشاه مشروع افغانستان اعلان نمود.
شاه شجاع درانی پادشاه افغانستان در دوره میان سال‌های ۱۸۰۳ تا ۱۸۰۹ و سپس ۱۸۳۹ تا زمان مرگش بود.
شاه شجاع از شاخهٔ سدوزی دودمان درانی بود. او پنجمین امیر افغانستان و پسر تیمورشاه درانی بود. شاه شجاع نخستین بار با برکنارنمودن برادرش شاه محمود به پادشاهی رسید. در ۱۸۰۹ او با بریتانیا -که از نفوذ ناپلئون بناپارت و روسیه بههندوستان بیم‌داشت- پیمان اتحاد بست. در می همان سال برادرش شاه محمود توانست او را شکست دهد و به هندوستان تبعید کند. هنگامی که او در ۱۸۱۴ از تبعید رهایی یافت، الماس کوه نور را به رانجیت سینگ پیش‌کش نمود. او کوشید با یاری سیک‌ها، قندهار را بگشاید، ولی از دوست‌محمد خان شکست خورد و گریخت.
در ۱۸۳۸ او توانست در کنار پشتیبانی سیک‌ها از یاری بریتانیا نیز برای بازگشت به قدرت بهره‌مند گردد. در ۱۸۳۹ او دوباره پس از سی سال به پادشاهی رسید، ولی اتحادش با بریتانیا جنگ اول افغان را رقم‌زد. در ۱۸۴۲ میلادی شاه شجاع به دست فردی به نام شجاع‌الدوله ترور شد.
513 پيش از ميلاد – پيروزي بزرگ ارتش آریانا در دِيشيا، و تصرف روماني و مولدوا تا اوكراين
جولاي سال 513 پيش از ميلاد، و طبق محاسبات تقويمي مورخان اروپايي؛ 13 جولاي (روزي چون امروز درتيرماه سرطان) ارتش آریانا نيروهاي كنفدراسيون گتائه Getae را در كنار دانوب جنوبي، منطقه داكيه Daci =Dacia (تلفظ انگليسي: دي شيا = روماني امروز) شكست داد و سراسر بالكان شرقي را ضميمه قلمرو آریاناساخت. [بالكان به معناي رشته كوه هاي جنگلي، منطقه اي است كوهستاني شبه جزيره شكل در جنوب شرقي اروپا، از درياي آدرياتيك تا درياي سياه.].
Darius the Great
به فرمان داريوش بزرگ، ارتش آریانا به فرماندهي سپهبد بغابيش (بغابيشه) براي سركوب سيتي ها از درياي مرمره گذشته و پاي به اروپا نهاده بود. حاكمان محلي براي ايستادگي در برابر نيروهاي ايران كه مركب از هشتاد هزار تن بودند كنفدراسيون «گتائه» را تشكيل داده بودند كه پس از چند روز نبرد، 13 جولاي شكست خوردند و روماني و مولداوي (مولدواي امروز) تا اوكراين از آن آریانا شد. داريوش اين پيروزي، و دليل لشكركشي به اروپا را در كتيبه اي شرح داده و مناطق متصرفه را نام برده است.
هرودوت در كتاب چهارم و عمدتا در صفحه 93 اين كتاب به شرح جنگ دِي شيا (داكيه) پرداخته و استرابو منطقه مفتوحه آریانا در پيروزي داكيه را «دائويDaoi» ناميده است ـ منطقه اي كه رومي ها آن را در جنگهاي سال 101 تا 106 ميلادي تصرف و سپس «رومانيا» خوانده شده است. مورخان اروپايي نبرد جولاي 513 پيش از ميلاد در داكيه را از بزرگترين رويدادهاي دنياي باستان و نخستين پيشروي نظامي بزرگ و عميق شرق (آسيا) در غرب (اروپا) بشمار آورده اند.
داريوش بزرگ دو سال پيش از جنگ «دي شيا = روماني»، در سال 515 پيش از ميلاد كار ساختن تخت جمشيد را آغاز كرده بود.
1400 – تشكيل قديمي ترين ارتش جهان در سویدن
در سيزدهم حولای 1400م قديميترين ارتش جهان كه از بدو تأسيس تاكنون به همان صورتْ باقي مانده و حتي لباسهاي افراد آن نيز عوض نشده است، تأسيس شد. تعداد افراد اين ارتش كوچك و منظم، 83 نفر و از مردم سوئيس بود. اين ارتش كه هميشه نفرات آن سویدنی هستند در اين روز براي حفاظت رهبر كاتوليكهايِ آن روز شكل گرفت و هنوز هم پس از گذشت بيش از ششصد سال، وظيفه حفاظت از پاپ را در واتيكان برعهده دارند.
1943 – بزرگترين نبرد تانك در طول تاريخ
جهان، 13 جولاي سال 1943، شاهد بزرگترين نبرد تانك در تاريخ خود بود. در اين روز در منطقه كورسك Kursk ـ نزديك مسكو، در زمين شش هزار و سيصد تانك آلمان و شوروي و 2 ميليون و 240 هزار سرباز و در آسمان 4 هزار و چهارصد هواپيماي طرفين به جان هم افتاده بودند كه در مدتي نسبتا کوتاه دو هزار و نهصد تانك از ميان رفت، 238 هزار سرباز كشته و هفتصد هزار تن ديگر مجروح و از صحنه نبرد خارج شدند و هيتلر براي نخستين بار مجبور شد دستور عقب نشيني بدهد كه آغاز پايان كار او بود. شديدترين صحنه اين نبرد تانک در ناحيه Prokhorovka صورت گرفته بود. اين نبرد تانک در واقع از پنجم جولاي آغاز شده بود که از دوازدهم اين ماه (هفتمين روز) شدت گرفته و در 13 جولاي به اوج شدت رسيده بود.
اين نبرد پس از آزاد شدن استالينگراد و خارکوف صورت گرفت. ژوکوف Zhukov ـ مارشال شوروي، در منطقه نبرد هشت خط دفاعي مدوّر پشت سرهم به وجود آورده بود و با استفاده از سيصد هزار غير نظامي محلي که آلماني ها تصور مي کردند به زراعت مشغول اند صحنه را مين گذاري کرده بود.
Zhukov مارشال شوروي و برنده نبرد «كورسك»
ژوکف در خطوط هشت گانه سه هزار و ششصد تانک و يک ميليون و سيصد هزار سرباز و 20 هزار توپ مستقر ساخته بود و از سوم جولاي چند تاکتيک جالب بکار گرفته بود تا نيروهاي آلمان تشويق به تعرض شوند. ارتش نهم آلمان چهارم و ارتش چهارم زرهي اين کشور پنجم جولاي دست به تعرضات محدود زده و خودرا آشگار ساخته بودند. تعرض همه جانبه الماني ها با 940 هزار سرباز و 2 هزار و هفتصد تانک از سحرگاه 12 جولاي آغاز شد که با حمله متقابل ارتش هاي شوروي رو به رو گرديد.
آلمانيها با تانكهاي سنگين «پورشه» و «پلنگ» که به تازگي آنهارا دريافت داشته بودند حمله نهايي را آغاز كرده بودند كه تانك هاي سبك شوروي به ميان آنها رفتند و سربازان اين کشور با فداكاري و ازجان گذشتگي بسيار با شعله افكن به سوزاندن تانك هاي آلمان پرداختند و سپس توپ هاي شوروي مانع عقب نشيني تاکتيکي آلماني ها شدند. آتش مداوم بيست هزار توپ شوروي که به ابتکار ژوکف Zhukov مستقر شده بودند امکان نداد که فرمانده ارتش هاي آلمان که خودرا در دام ديده بود به موقع و سرعت بتواند نيروهايش را از مخمصه نجات دهد و به موضع تازه عقب بکشاند. عقب نشيني آلماني ها تنها پس از ازدست دادن پانصد هزار سرباز (کشته، مجروح و اسير) و بيش از نيمي از تانک ها ميسر شد و اين تلفات سنگين مانع از آن شد که نيروهاي آلماني پس از عقب نشيني از صحه، امکان حمله متقابل به دست آورند. کارشناسان و مورخان نظامي نوشته اند که نبرد کورسک را توپ هاي شوروي بردند.
2014 – برگزاری فینال جام جهانی 2014 در برازیل
بیستمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود که از ۱۲ جون ۲۰۱۴ تا ۱۳ جولای ۲۰۱۴ در کشور برازیل برگزار شد و در نهایت با قهرمانی تیم ملی فوتبال آلمان پایان گرفت. در دیدار پایانی ژرمن‌ها موفق شدند با یک گل تیم ملی آرژانتین را شکست دهند.
برزیل پس از میزبانی در سال ۱۹۵۰ میلادی برای دومین بار موفق به کسب میزبانی جام جهانی گردید.این کشور پس از مکزیک، ایتالیا، فرانسه و آلمان، پنجمین کشوری است که برای دومین بار میزبان جام جهانی شد. در جام جهانی ۲۰۱۴ برازیل، طبق ادوار گذشته (از ۱۹۹۸ به بعد) ۳۲ تیم حضور داشتند که شامل ۱۳ تیم از اروپا، ۶ تیم از آمریکای جنوبی (همراه با برزیل)، ۵ تیم از آفریقا، ۴ تیم از آسیا و ۴ تیم از منطقه کونکاکاف (آمریکای شمالی، مرکزی و کارائیب) می‌شدند.
در این رقابت‌ها ۶۴ مسابقه در ۱۲ شهر مختلف برزیل برگزار شد. در این دوره از مسابقات تمامی قهرمانان ادوار قبلی یعنی برزیل، ایتالیا، آلمان، آرژانتین، اروگوئه، اسپانیا و فرانسه حضور داشتند.
نشان رسمی این جام، جمعه ۱۸ سرطان ۱۳۸۹ با برگزاری مراسمی در ژوهانسبورگ رونمایی شد. در این مراسم علاوه بر سپ بلاتر، داسیلوا رییس جمهوری برزیل ریکاردو تکسریا رییس فدراسیون فوتبال برزیل، کافو، روبرتو کارلوس، روماریو و کارلوس آلبرتر تورس و کارلوس آلبرتو پریه حضور داشتند نماد جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، تندیس جام قهرمانی است که ۲ دست سبز رنگ روی آن و یک دست زرد زیر آن قرار دارد.
در این دوره از بازی ها ، هلند در دیدار رده بندی با نتیجه 3 بر صفر بر برزیل پیروز شد و به رتبه سوم رسید.
تیم ملی ایران نیز در مرحله گروهی به دیدار آرژانتین ، نیجریه و بوسنی و هرزگوین رفت.
زادروزها
۱۵۹۰ – زادروز کلمنت دهم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۶۰۸ – زادروز فردیناند سوم، امپراتور مقدس روم، پادشاه مجارستان، کرواسی، بوهم و آرشیدوک اتریش
عباس زریاب خویی
۱۹۱۹ – زادروز عباس زریاب خویی مترجم، تاریخ‌دان و کتاب‌شناس ایرانی
۱۹۳۴ – زادروز وله سوینکا نویسنده، شاعر، نمایشنامه نویس اهل نیجریه، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات
وله سوینکا
۱۹۴۲ – زادروز هریسون فورد بازیگر آمریکایی
۱۲۹۷ – زادروز ارنست اینگمار برگمن، کارگردان و فیلم‌ساز معاصر سوئدی
هریسون فورد
۱۹۵۰ – زادروز مااینگ جیو رئیس جمهور سابق تایوان
ارنست اینگمار برگمن
درگذشت‌ها
۱۰۲۴ – درگذشت هاینریش دوم امپراتور روم
۱۷۹۳ – درگذشت ژان پل مارا پزشک، سیاستمدار و نویسنده انقلابی فرانسوی
ژان پل مارا
۱۹۲۱ – درگذشت گابریل لیپمن فیزیک‌دان و مخترع فرانسوی-لوکزامبورگی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۸
۱۹۵۱ – درگذشت آرنولد شونبرگ آهنگساز و نظریه‌پرداز اتریشی
گابریل لیپمن
۱۹۵۴ – درگذشت فریدا کالو نقاش نامدار مکزیکی
۱۹۷۴ – درگذشت پاتریک بلاکت فیزیک‌دان انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک
فریدا کالو
