نوشته بصیراحمد حسین زاده
عبدالوهاب مددی به یقین یکی از مطرحترین چهرههایی است که نقش مهمی در نگارش تاریخ موسیقی معاصر افغانستان دارد.
کتابهایی که تاکنون پیرامون موسیقی افغانستان توسط هنرمندان و نویسندگان افغانستان نگاشته است به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد و در این میان عبدالوهاب مددی با نگارش تاریخ «سرگذشت موسیقی معاصر افغانستان» و انتشار کتاب «خاطرات من» نقش مهمی در این حوزه ایفا کرده است.
مددی علاوه بر این که یکی از هنرمندان مطرح موسیقی افغانستان به شمار میرود، سالهای متمادی در بخش ریاست موسیقی رادیو و تلویزیون افغانستان ایفای وظیفه کرده و شناخت کاملی از هنرمندان موسیقی کشورش به دست آورده است.
کتاب «خاطرات من» به تازگی در 501 صفحه در قطع وزیری توسط انتشارات شاهمامه در هلند منتشر شده است. این کتاب مطالب بسیار ارزشمندی در خود دارد که بسیاری از آنها برای اولین بار توسط مددی بیان شده است.
خاطرات شخصی و هنری مددی در این کتاب بسیار خواندنی است و علاوه بر جذابیتهایی که این خاطرات دارد، در آنها تاریخ موسیقی معاصر افغانستان و بخش مهمی از تاریخ رادیو تلویزیون این کشور نیز به خوبی بیان شده است.
کتاب با مقدمه محمد نصیر مهرین که ویراستار این اثر است آغاز میشود و مددی در 29 فصل جداگانه خاطرات خود از دوران کودکی تا زمان حاضر را به تفصیل بیان میکند.
فصلهای نخستین کتاب به بیان خاطرات مددی از زادگاهش هرات در روستای ترکان سفلی آغاز میشود که نشان از زندگی پر رنج وی در آن دوران دارد:
«من که نخستین سالهای زندگی و حساسترین دقایق رشد و نمو جسمی و روحی، از آغوش مادر جدا و از مهر پدر بیگانه شده بودم، راستم را بگویم از الفت و مهر مادری یک گاو با گوسالهاش که او را میبویید و میلیسید، بغض و عقده عظیم در خود احساس نمودم، بغضی که همیشه در گلو دارم.»
عشق و علاقه مددی به موسیقی در دوران تحصیل در هرات و کابل و مشقتهایی که از جامعه سنتی افغانستان از این بابت کشیده است و ضرب و شتمی که از دست معلمان و مدیران مدارس به خاطر این علاقه متحمل شده است بسیار قابل تامل است.
تحصیل در دبیرستان سلطان غیاث الدین غوری در هرات و به دنبال آن هجرت به کابل برای ادامه تحصیل و خاطرات مددی از اولین آوازی که در رادیو کابل اجرا کرده است در فصلهای سوم و چهارم کتاب بسیار خواندنی است.
تحصیل در دبیرستان فنی دوم و فعالیتهای وی در اداره هواشناسی و هوانوردی فرودگاه کابل و آغاز سفرهای هنری وی برای اجرای موسیقی به کشورهای مختلف و آغاز فعالیت وی به سمت مدیر موسیقی رادیو افغانستان و آشنایی با استاد گل زمان در فصلهای ششم تا هشتم کتاب اطلاعات خوبی به خواننده میدهد.
در فصلهای دهم تا دوازدهم مددی از ورود موسیقی هندی به افغانستان و ظهور چهرههایی مانند استاد قاسم و استاد غلام حسین یاد میکند و در ادامه به بیان خاطرات خود از سفر به آلمان که برای ادامه تحصیل رفته است میپردازد.
کودتای 7 ثور و تاثیر و بازتاب آن در موسیقی افغانستان و بیان خاطراتی از زندگی و مرگ احمد ظاهر و در ادامه بیان خاطراتی از همنشینی با استاد سراهنگ در فصلهای سیزده تا شانزدهم شاید از جذابترین بخشهای این کتاب باشد.
در فصل هجدهم مددی از چگونگی خداحافظی همیشگیاش با رادیو تلویزیون افغانستان میگوید و در ادامه به شرح کتاب سرگذشت موسیقی معاصر افغانستان میپردازد.
فصلهای نوزدهم تا بیست سوم کتاب به فرار از افغانستان و مهاجرت به ایران و چگونگی چاپ کتاب سرگذشت موسیقی معاصر افغانستان در ایران میپردازد. او از ملاقات خود با مسئولان حوزه هنری و آشنایی با چهرههای ادبی ایران و افغانستان و دوستی با محمد کاظم کاظمی خاطرات شنیدنی را نقل میکند.
مهاجرت به آلمان و فراز و فرودهای زندگی در اروپا و اجرای کنسرتهای موسیقی در کشورهای مختلف اروپا و سرانجام سفری کوتاه به افغانستان و ایران در فصلهای بیست چهارم تا بیست نهم کتاب را به خود اختصاص داده است.
در تمام فصلهای این کتاب مددی با بهرهگیری از یاداشتهای روزانه و یاری گرفتن از حافظه خود، به بیان جزئیات خوبی پرداخته است.
در لابلای صفحات کتاب عکسهای بسیار دیدنی و منحصر به فرد به چشم میخورد که شاید بیشتر آنها برای اولین بار در این کتاب منتشر شده است.
در تمام خاطرات این کتاب مددی از تلاشها و کوششهای خانواده خود که در تمام مراحل او را یاری کردهاند، یاد میکند که در این میان نقش تهمینه دختر وی از همه برجستهتر است.
این کتاب دو پیوست نیز دارد که مربوط به خاطرات شخصی مددی در دوران جوانی وی است. «خاطرات من» در 2500 نسخه در پاییز سال 1397 شمسی در هلند توسط انتشارات شاهمامه منتشر شده است.