مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
محمدحسین نیک‌خواه
سال‌ها پیش با اجرای نمایشهای کمیدی تئاتر، بازی‌گری سینما و تلویزیون و محلی‌خوانی بین مردم شهرت یافت.
اوج شهرتش زمانی بود که آهنگی با لهجه هراتی “ایشته بُبُردَن بِلِ مر” به معنی چگونه بیل مرا بُردند؟ از او در تلویزیون نشر شد.
در هرات مردم او را به‌نام‌های “قَندَک” و “جانُو” هم می‌شناسند و با آهنگ‌ها و نمایشهای شاد و کمیدی او خاطره دارند. آوازه‌ی فعالیت هنری او از مرز‌های هرات و افغانستان فراتر رفت تا این‌که او بارها به کشورهای اروپایی رفت و با استقبال گسترده مهاجران مقیم اروپا برنامه اجرا کرد.
پیش از آن اما حسین‌زاده با آغاز جنگ‌های داخلی در کشور راهی ایران شده بود و ۱۵ سال در این کشور مزدورکاری و بنایی کرده‌است.
اما همزمان در بخش فرهنگی یک‌حزب نظامی – سیاسی جذب و برای افغان‌های مهاجر در ایران آهنگ و نمایش حماسی اجرا کرده‌است.
استاد وحید قاسمی، آوازخوان مشهور کشور در گفت‌گو با روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید با آن‌که طی سال‌های اخیر برای رشد موسیقی محلی از سوی حکومت کار چندانی نشده، اما هنرمندانی مانند حسین‌زاده با خوانش آهنگ‌های محلی، این سبک موسیقی را میان مردم زنده نگه‌داشته‌اند.
حسین‌زاده در میان دوستانش به شوخ طبعی شهرت دارد، مردی که لبخند می‌آفریند و در بست ۷ به‌عنوان کارمند اجیر “جنراتور کار” در تلویزیون ملی هرات تقرر دارد، اما دفتر موسیقی تلویزیون را به‌تازه‌گی فعال کرده و چند برنامه‌ی اجتماعی – تفریحی را اجرا می‌کند.
عشق به‌هنر در میان آتش و جنگ
در کودکی عاشق موسیقی شد و برای شنیدن آهنگ و نوای آلات موسیقی به منزل “خوش‌نوازها” در همسایه‌گی خانه‌اش می‌رفت. رویای تبدیل شدن به هنرمندی مشهور را در سر داشت و در ذهنش آینده‌ای را ترسیم کرده بود تا روزی برای مردم آهنگ بخواند.
هنوز دانش‌آموز صنف پنجم مکتب بود که اتفاقی رخ داد و او را از رسیدن به رویایش دور کرد. در روز قیام ۲۴ حوت سال ۱۳۵۷ خورشیدی در هرات، مکتبش در آتش خشم قیام کننده‌گان، مقابل چشمانش سوخت و نعمت‌الله مجبور شد مکتب را ترک و پس از آغاز جنگ‌های داخلی به ایران مهاجر شود.
او پس از مهاجرت به ایران تمرین تئاتر را آغاز کرد و سر انجام به رویایش رسید و در مقابل صدها تن از مهاجران مقیم ایران روی صحنه رفت و در نمایش “فریاد افغانستان” نقش ایفا کرد.
با شکست حکومت کمونسیتی و پیروزی مجاهدان در افغانستان نعمت‌الله حسین‌زاده به زادگاهش آمد و فعالیت هنری خود را در هرات آغاز کرد. آن زمان چندسالی بیش‌تر از تاسیس تلویزیون محلی هرات نگذشته بود و اجرای برنامه‌های نمایشی در تلویزیون طرف‌داران زیادی داست.
او در فلمی نقش بازی کرد که اکثر مردم هرات آن‌را دنبال کردند، حسین‌زاده در آن فلم، جانو نام داشت، او بیل خود را گُم کرده بود و در رسای بیل گم شده‌اش، آهنگ “ایشته ببردن بیل مر” خواند، آهنگی که تا سال‌ها سر زبان‌ها افتاده بود و تا هنوز وقتی بسیاری از مردم، حسین‌زاده را می‌ببینند، به شوخی از می‌پرسند ” بیل تو پیدا شد یا نه؟”
حبیب‌الله حبیبی، آمر رادیو و تلویزیون محلی هرات می‌گوید حسین‌زاه چند برنامه‌ی اجتماعی – تفریحی را در تلویزیون اجرا می‌کند و این برنامه‌ها طرف‌داران زیادی دارد و در شبکه‌های اجتماعی شمار زیادی از مخاطبان برنامه‌های او را تماشا می‌کنند.
مزدورکاری در ایران، عزت در اروپا
نعمت‌الله حسین‌زاده در ایران مزدورکار و بنای ساختمان بود، اما هر روز پس از پایان کار، در بخش فرهنگی یکی از حزب‌های نظامی – سیاسی آوازخوانی و نمایش تئاتر تمرین می‌کرد.
غلام‌فاروق سرخوش، هنرمند سابقه‌دار سینما و تئاتر در هرات و از دوستان نزدیک نعمت‌الله حسین‌زاده می‌گوید خاطره‌های زیادی از اجرای نمایش با وی دارد. این دو هنرمند صدها نمایش را به‌گونه مشترک اجرا کرده و با گذشت‌سال‌ها هنوز هم نمایشهای دو نفره آن‌ها از تلویزیون محلی هرات نشر می‌شود.
سرخوش خاطره‌ای از نخستین سفر هنری خود با حسین‌زاده به اروپا را برایم تعریف می‌کند. زمانی‌‌که حضور آن‌ها با استقبال گسترده مهاجران رو‌به‌رو شد و هزاران نفر برای دیدن برنامه‌ی آن‌ها در بزرگ‌ترین تالار شهر “هامبورگ” جرمنی صف کشیدند.
فریدون فکوری، مدیر تئاتر ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات تاکید می‌کند که نعمت‌الله حسین‌زاده یکی از کمدین‌های مشهور هرات است و تا کنون در ده‌ها فیلم سینمایی و صدها تئاتر تلویزیونی نقش‌آفرینی و مردم را شاد کرده است.
حسین‌زاده بخاطر نداشتن سند تحصیلی چند سال پیش از مدیریت تئاتر هرات منفک شد، اما در بست ۷ به‌عنوان کارمند اجیر “جنراتورکار” در تلویزیون محلی هرات مقرر شد و در کنار دفتر موسیقی، برنامه‌ی اجتماعی – تفریحی را اجرا می‌کند.
محلی‌خوان محبوب مردم
در کنار اجرای نمایش نعمت‌الله حسین‌زاده، دست بالایی در محلی‌خوانی هم دارد. او زمانی با آهنگ “ایشتو ببردن بل مر” به اوج شهرت رسید. چند سال بعد آهنگ “دختربابا” که توسط وحید پیمان تنظیم و به او ارائه شده بود را بازخوانی کرد. همچنان غلام‌فاروق سرخوش برای این آهنگ، یک سناریوی تیاتر ساخته بود. آهنگ محلی خراسانی‌ای که بازهم غوغا به‌پا کرد و این‌بار در کنار رسانه‌های محلی خصوصی هرات شبکه‌های پربیننده سرتاسری نیز این آهنگ را مرتب نشر می‌کردند.
این آهنگ چنان گل کرد که سفارت انگلستان در کابل عوامل آن‌را به این کشور دعوت کردند و حسین‌زاده آهنگ دختربابا را در کنسرتی در لندن اجرا کرد.
استاد وحید قاسمی، آوازخوان مشهور کشور در گفت‌وگو با روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید نعمت‌الله حسین‌زاده، با اجرای آهنگ‌های محلی سبک اصیل و قدیمی آوازخوانی محلی را حفظ کرده‌است، در حالی‌که سایر هنرمندان مرز آهنگ‌های محلی قدیمی و آهنگ‌های امروزی را از بین برده‌اند.
آقای قاسمی، باور دارد حکومت طی چندسال اخیر کاری برای رشد موسیقی فلکلور در کشور انجام نداده است، اما بخش موسیقی تلویزیون ملی افغانستان تلاش دارد آهنگ‌های محلی را از سراسر کشور گردآوری و آرشیف کند.
نعمت‌الله هاشمی، رییس اتحادیه‌ی هنرمندان موسیقی هرات هم وضعیت محلی‌خوانان و هنرمندان قدیمی محلی را بسیار بد توصیف کرده و تاکید می‌کند به هنرمندانی که عمر خود را وقف شادی مردم کرده اند جفا و بی‌مهری می‌شود.
نعمت‌الله حسین‌زاده تا کنون دو مرتبه بخاطر جنگ افغانستان را ترک کرده است، اما با وجود چند سفربه کشورهای اروپایی به‌خاطر عشق به مردم درافغانستان مانده و به‌گفته‌ی خودش می‌خواهد تا اخر عمر در کشور بماند و برای مردم بخواند.
