مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
موسیقی محلی هرات، از محبوبیت زیادی در میان شهروندان افغانستان برخوردار می‌باشد؛ اما رفته رفته مشعل درخشان این سبک موسیقی، با فوت معدود هنرمندان پیشگام و طلایه‌دار این عرصه، در حال خاموش‌شدن است.
موسیقی محلی هرات، ریشه در آداب و رسوم هراتیان دارد و سینه به سینه از یک نسل به نسل بعدی منتقل شده‌است. دف، دوتار، چنگ؛ سنتور، زیربغلی و چهارتار از ابزارهای موسیقی محلی هرات است.
محمود خوشنواز؛ از هنرمندان مطرح سبک موسیقی محلی هرات، ۶۲ سال سن دارد و در اثر «سکته مغزی» هشت ماه می‌شود که در بالین بیماری افتاده و از صبحت بازمانده‌است.
«سر پل مالان دختری دیدم» و «به محله سنگ‌تراشان» از پر‌بیینده‌ترین آهنگ‌های آقای خوشنواز شمرده می‌شود که بسیاری از هراتیان با این دو آهنگ آشنا هستند.
اوج شهرت در خردسالی
خوشنواز، آهنگ «سر پل مالان دختری دیدم» را در سن هشت‌سالگی در رادیو افغانستان ثبت کرد و در سال ۱۳۵۶ نیز در این رادیو، یک آلبوم با ۱۳ آهنگ ثبت کرده‌است.
پس از آن بود که این هنرمند مطرح موسیقی محلی به نام و نشانی در عرصه موسیقی محلی افغانستان دست یافت.
تخصص اصلی محمود خوشنواز؛ آوازخوانی با هارمونیه است؛ اما وی شاگردان زیادی در بخش طبله، کیبورد، زیربغلی و رباب آموزش داده‌است.
مهدی افشار، داوود طنین، حمید تابان و چند هنرمند دیگر از شاگردان آقای خوشنواز هستند.
معروف خوشنواز؛ یکی از فرزندان محمود خوشنواز در صحبت با خبرگزاری افق گفت که یک‌بار پدرشان را جهت تداوی به پاکستان منتقل کرده‌اند؛ اما حکومت تاکنون کاری در بخش حمایت از پدرشان انجام نداده‌است.
او تاکید کرد که برای تداوی بیشتر باید پدرشان را به هند منتقل کنند؛ اما نیاز است که هنردوستان در بخش حمایت مالی‌شان اقدام کنند.
شماری از دوستان استاد خوشنواز که در خارج کشور به‌سر می‌برند، هرازگاه برای بهبودی او کمک مالی کرده‌اند.
فرزند آقای خوشنواز می‌گوید که جان بیلی و همسرش ورونیکا؛ شهروندان انگلستان، موسیقی محلی هرات را پیش پدرش در هرات فراگرفته‌اند.
این دو تن، موسیقی محلی هرات را چندین‌سال مطالعه کرده‌اند و با این سبک موسیقی آشنایی دارند.
پرچمداران موسیقی محلی هرات
خانواده‌های خوشنواز، دل‌آهنگ و حسن‌پور، پرچمداران موسیقی محلی هرات شمرده می‌شدند.
خانواده حسن‌پور اکنون در ایران به‌سر می‌برند و در آن کشور در بخش زنده‌نگه‌داشتن موسیقی اصیل هرات تلاش می‌کند.
جلیل‌احمد دل‌آهنگ در سال ۱۳۹۷ به‌علت «سکته قلبی» جان داد. هم‌اکنون محمود خوشنواز نیز در بستر بیماری قرار دارد.
نعمت‌الله هاشمی؛ مسؤول اتحادیه هنرمندان موسیقی هرات در صحبت با خبرگزاری افق گفت که پس از جلیل‌احمد دل‌آهنگی و محمود خوشنواز کسی نیست که با کیفیت این دو هنرمند، هنر موسیقی محلی هرات را دنبال کند.
هرچند شماری از جوانان در چندسال اخیر به موسقی محلی روی آورده‌اند؛ اما کار این هنرمندان جوان، کیفیت کار هنرمندان اصیل محلی را ندارد و بیشتر این هنرمندان به‌خاطر کسب پول و شهرت، سبک موسیقی محلی را ادامه می‌دهند.
قاسم مسرور در بستر بیماری
محمدقاسم مسرور؛ بیش از نیم قرن در هنر موسیقی محلی هرات بدون ادعا کار کرده‌است. او نیز در بستر بیماری به‌سر می‌برد. آقای مسرور در کنار محمود خوشنواز، یکی از بهترین هنرمندان موسیقی محلی هرات شمرده می‌شود.
آقای هاشمی می‌افزاید که آقای مسرور در بخش سرودن تصنیف برای موسیقی محلی، شهرت زیادی دارد.
او تاکید دارد که باید در بخش درمان محمود خوشنواز و محمد قاسم مسرور؛ دو هنرمند نامی هرات، حکومت و مردم کمک کنند و هرنوع بی‌پروایی در راستای حمایت از معدود هنرمندان محلی جبران‌ناپذیر خواهد بود.
منبع: خبرگزاری افق
