تقویم تاریخ ( دوازدهم ماه حوت )

امروز دوازدهم ماه حوت برابر با سوم ماه مارچ تقویم میلادی است. روزی که در تافغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

فرمان شاهی راجع به تعمیم زبان پشتو  صادر شد.1315 شمسی

 بر اساس این فرمان، زبان پشتو به عنوان زبان ملی و رسمی افغانستان ‌اعلان گردید و پشتو تولنه جای انجمن ادبی کابل را گرفت. مامورین دولت مؤظف شدند تا به مدت سه سال به فراگیری زبان پشتو مبادرت ورزند و در گفتگوها و نوشته‌های شان آن را مورد استفاده قرار دهند.

در پی آن، نام‌ های مدارس، مکاتب، جاده‌ها، پل‌ها و حتی شرکت‌ها را به زبان پشتو تبدیل کردند. مانند نام شرکت سهامی‌ تنویرات که به “د بریشنا لوی شرکت” تبدیل گردی

رویداد ها بر اساس تقویم میلادی :

52 سال پیش از میلاد – پيروزي آریایی ها در جنگ حرّان بر روميان

يك قسمت از مذاكرات جلسه سوم مارچ سال 52 پيش از ميلاد سناي روم حاوي اظهارات چند افسر رومي در باره شكست نظامي از ايران در جنگ كارهه (حرّان) بود كه در بهار سال 53 پيش از ميلاد (حدود 9 ماه قبل از آن) صورت گرفته بود و ضمن آن كراسوس كنسول روم كشته شده بود. اظهارات افسران شکست خورده رومي در سناي اين امپراتوري به اين شرح در تاريخ روم آمده است:

1193 – صلاح الدين ايوبي حاكم كُرد مصر و سوريه و مدافع جهان اسلام در برابر هجوم صليبيون اروپايي در گذشت.
1259 – هلاكوخان ايلخان مغول دمشق را تصرف كرد. وي 10 فبروری 1258 بغداد را متصرف شده بود و آخرين خليفه عباسي را كشته بود.

1815 – دولت آمريكا به الجزاير كه كشتي ها و اتباع اين كشور را بازداشت كرده بود اعلان جنگ داد.

1858 – دومین جنگ تریاک و اعلان جنگ فرانسه و بریتانیا علیه چین.

1871 – كنگره آمريكا با وضع يك قانون به استقلال سرخپوستان ( بوميان ) اين كشور در اراضي محصور خود پايان داد.

1848 – آغاز انقلاب مجارستان عليه سلطه اتريش

مجارستان از جمله كشورهايى است كه از قديم الايام تحت سيطره امپراتوري‏هاي مختلف قرار داشته است. امپراتوري روم، عثماني و اتريش – مجارستان از جمله حكومت‏هايى هستند كه هر كدام مدت زماني بر اين سرزمين حاكميت داشته‏اند. مجارستان در قرون شانزدهم و هفدهم ميلادي از ايالات عثماني بود و بخشي از آن در اختيار اتريش قرار داشت. اما از اوايل قرن نوزدهم نهضت‏هاي آزادي خواهي و استقلال‏طلبي در اين منطقه اوج گرفت در سال 1848م بيشتر كشورهاي اروپايى دچار انقلاب و هرج و مرج شدند كه عمدتاً ريشه اقتصادي داشت، اما در مسير سياسي ادامه يافت كه در اين ميان در سوم مارچ 1848م قيام مردمي مجارستان نيز آغاز گرديد. تصميم امپراتور اتريش مبني بر قرار دادن زبان آلماني به عنوان زبان رسمي در سراسر اين امپراتوري باعث آغاز ناآرامي‏ها و شورش‏ها گرديد و برخي انقلابيون اين كشور با الهام از انقلاب فرانسه نهضت ناسيوناليستي – ليبراليستي به راه انداختند و در 14 اپریل 1849م استقلال مجارستان را اعلام كردند. اما امپراتوري اتريش با كمك نيروهاي روس به مقابله با جدايى‏خواهان پرداختند و موفق به شكست آنها شدند. در نتيجه، اين جمهوري تازه استقلال يافته متلاشي گرديد و بار ديگر جزئي از امپراتوري اتريش اعلام شد. اين وضعيت ادامه داشت تا اينكه با پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري اتريش – مجارستان و تجزيه آن، مجارستان نيز به استقلال دست يافت.

1875 – ابداع ورزش هاکي روي يخ Ice Hockey

Arthur Hockey

برای نخستین بار در تاریخ ورزش، سوم مارچ 1875 و در مونترآل کانادا هاکی روی یخ Ice Hockey (نوعی بازی چوگان روی یخ) سازمان داده شد. سرگرمی انفرادی سریدن و لیزخوردن روی یخ سابقه هزاران ساله دارد ولی از این تاریخ دارای سازمان، تیم، قواعد و اصول شده است. قواعد این بازی ازجمله شمار بازیکنان هرتیم که شش نفر باید باشند، دیسک بازی و گلر (گلی) و نوع کفش (اسکیت) در نشریه مونترآل گازت انتشار یافت. به علت طبیعت یخ، این بازی باید در سالن سرپوشیده انجام شود. هاکی روی یخ از سال 1920 بر بازیهای المپیک (زمستانی) اضافه شده است. هم اکنون 69 کشور دارای تیم های هاکی روی یخ هستند.

1917 – انگلستان به دنبال نفت «بغداد» را تصرف كرد

نيروهاي انگليسي كه با هدف بيرون آوردن بین النهرین از دست عثماني وارد اين سرزمين شده بودند از سوم مارچ 1917 حمله به شهر بغداد را آغاز كردند و این شهر هشت روز بعد (11 مارچ) به تصرف آنان درآمد. از نظر انگليسي ها بغداد كليد تصاحب نفت عراق و سلطه بر سرزمين هاي عربي و کلید آسیای غربی بشمار مي رود. منطقه بغداد از زمان تاسيس تيسفون و استقرار پايتخت ايران در آنجا در سال 135 پيش از ميلاد مركز قدرت در شرق بوده است. پس از اشكانيان و ساسانيان، عباسيان آنجا را پايتخت خود قرار دادند و دولت عثماني با دادن امتيازات فراوان به ایران، بغدادرا از آن خود کرده بود و سلطان عثمانی پس از استقرار در بغداد بود که خودرا خلیفه مسلمین سنّی اعلام کرد. عثمانی عملا از بغداد بود که بر مناطق عربي شرق مصر حكومت مي كرد. در جریان جنگ انگلستان با عثمانی برسر عراق، نیروهای عثمانی شدیدا مقاومت کردند و در چند نبرد ازجمله زد و خورد مدائن (نه چندان دور از طاق کسری) واحدهای انگلیسی را به عقب رانده بودند. حكومت انگليسي ها بر بغداد آسان نبود و دائما گرفتار بپاخیزی، شورش و زد و خورد بودند. انگلیسی ها بودند که عراق را از سه ایالت مختلف المذهب و نژاد بوجود آوردند، مرزهایش را طبق سیاست خود ترسیم و نام قدیمی ایرانی آن (اراک = ایراک) را برآن نهادند. در دوران ساسانیان، ایالتی که تیسفون (پایتخت) در آن واقع شده بود و تا کویت امروز امتدادداشت «اراک، به کسر الف» خوانده می شد.

1918 – امضاي قرارداد صلح بين آلمان و شوروي در جريان جنگ جهاني اول

يكي از نخستين نتايج استقرار حكومت بلشويكي در روسيه، قطع عمليات نظامي در جبهه شرق و آغاز مذاكرات صلح بين حكومت جديد روسيه و آلمان و اتريش در شهر برستْ ليتوسك بود. دور اول مذاكرات در 22 دسامبر سال 1917م به علت شرايط سنگين و خفت‏آوري كه آلماني‏ها پيشنهاد مي‏كردند به نتيجه نرسيد و آلماني‏ها نيز حاضر به تعديل شرايط پيشنهادي خود نشدند. با تهاجم تازه آلمان در 18 فبروری 1918م و پيشروي سريع نيروهاي آنان در شوروي، لنين اعضاي كميته مركزي حزب بلشويك را به تشكيل يك جلسه اضطراري دعوت كرد و اين بار با اصرار، خواستار قبول پيشنهاد خود براي صلح به هر قيمت شد. با وجود مخالفت چند تن از اعضاي كميته مركزي، اكثريت اعضاي كميته كه از ادامه پيروزي آلماني‏ها و خطر سقوط پايتخت بيم‏ناك بودند، نظريات لنين را تاييد كردند و دولت شوروي در اواخر فوريه تقاضاي تجديد مذاكرات صلح را نمود. آلماني‏ها اين بار شرايط سنگين‏تر و خفت آورتري براي صلح پيشنهاد كردند ولي با دستور صريح و اكيد لنين درباره امضاي قرارداد صلح تحت هر شرايطي، هيأت نمايندگي روسيه به شرايط پيشنهادي آلمان گردن نهاد و قرارداد ترك مخاصمه بين نيروهاي طرفين، در روز سوم مارچ 1918م در برسْتْ ليتوسْكْ به امضا رسيد. به موجب اين قرارداد، روسيه علاوه بر لهستان و فنلاند، ايالات ساحلي بالتيك و روسيه سفيد و اوكراين را هم تسليم آلماني‏ها كرد و از متصرفات خود در بالكان به نفع اتريش صرفنظر نمود. روس‏ها هم‏چنين متعهد شدند نيروهاي خود را از ايران خارج كنند و قسمتي از متصرفات خود در قفقاز را به ترك‏هاي عثماني واگذار نمايند. با متاركه جنگ در جبهه شرق، نيروهاي آلمان و اتريش در اين جبهه آزاد شدند و ميليون‏ها سرباز آلماني و اتريشي كه از جبهه بازگشته بودند به قواي متحد در جبهه غرب و بالكان و ايتاليا پيوستند.

1923 – مجله هفتگی خبری تایم با ماهیت محافظه کارانه (راستگرایی و ضد کمونیسم) انتشار خودرا آغاز کرد. اين مجله توسط دو روزنامه نگار؛ Henry Luce و Briton Hadden انتشار يافت که Hadden شش سال بعد درگذشت. Henry Luce يک آمريکايي متولد چين بود. والدين او در چين مروّج يک فرقه مسيحيت بودند که وي به دنيا آمد. مجله تايم همزمان با آمريکا در لندن، هنگ کنگ و سيدني نيز طبع و منتشر مي شود، البته با مطالب کمي متفاوت. تيراژ اين مجله در فبروری 2010 جمعا سه ميليون و چهارصد هزار بود.

Henry Luce (راست) و Briton Hadden (وسط)

1974 – پرتلفات ترین ساتحه هوایی در فرانسه

سوم مارچ 1974 یک طیاره مسافربر شرکت هوایی ترکیه از نوع «دی. سی ـ 10» در سر راه خود از پاریس به لندن در خاک فرانسه سرنگون شد که 346 تن کشته شدند. این مرگبارترین سانحه هوایی تا آن زمان بود. طیاره های سه موتوره «دی. سی ـ 10» در پی چند حادثه پرتلفات از بیشتر خطوط مسافری حذف و به قسمت باربری منتقل شده اند.

رسانه هايي که اين عکس را منتشر کرده اند نوشته اند که تصوير چند لحظه پيش از برخورد هواپيماي ترکيه به زمين از آن برداشته شده است

2008 – دميتري مدوديف برنده انتخابات ریاست جمهوری روسيه

سوم مارچ 2008 نتيجه انتخابات ریاست جمهوری روسيه فدراتيو که روز پیش از آن انجام شده بود به اين شرح اعلام شد:

ــ دميتري مدودیف (سنتريست و نامزد حزب روسیه متحد به رهبری پوتین): 2ر70 درصد آراء
ــ ژيرينوفسكي (ناسيوناليست): 4ر9 درصد آراء
ــ زيوگانوف (كمونيست): 17ر8 درصد آراء
ــ بوگادوف (لیبرال دمكرات): 3ر1 درصد آراء

دميتري مدودیف

2008 – انفجار انتحاري 80 ریش سفید پاکستانی!

انفجارهاي انتحاري كه از عراق آغاز شده بود، بعدا به افغانستان و سپس پاكستان گسترش يافته است. اين روش مبارزه که در اين گوشه از جهان به صورت امري روزمره درآمده و به همين سبب پيشگيري از آن هم بسيار دشوار شده است، به باور صاحبنظران مي رود که جهاني شود!.

دوم مارچ 2008 پاكستان شاهد يكي از اين انفجارها بود، و تا آن زمان پرتلفات تر از همه. در اين روز يك نفر كه مواد منفجره بربدنش بسته بود در اجتماعي از ريش سفيدان منطقه «درّه آدم خيل» در شمال غربي پاكستان كه طبق معمول در يك زمين باز برپا شده بود خودرا منفجر كرد و باعث مرگ 80 نفر و جرح بيش از يكصد تن ديگر شد. عكس هاي زير يك مجروح اين رويداد مرگبار، قسمتي از بقاياي اجساد سوخته، و زمين خون آلود را پس از جمع آوري اجساد نشان مي دهد:

زادروزها

۱۸۳۹ – جمشیدجی تاتا، از پیشگامان صنعت مدرن هند و ملقب به «پدر صنعت هند»
۱۸۴۷ – الکساندر گراهام بل، مبتکر و دانشمند بریتانیایی و مخترع تلفن

جمشیدجی تاتا

۱۸۹۵ – موشه فینشتاین، فیلسوف و خاخام یهودی ارتدکس
۱۹۱۶ – پل ریچارد هالموس، ریاضیدان مجاری-آمریکایی

الکساندر گراهام بل

۱۹۲۲ – دیوید گرینگلاس، جاسوس آمریکایی

۱۹۳۸ – برونو بوزتو، انیماتور و کارگردان انیمیشن ایتالیایی

جسیکا بیل

۱۹۴۹ – بانی دانبار، فضانورد زن آمریکایی
۱۹۸۲ – جسیکا بیل، مدل و بازیگر آمریکایی

وفات ها:

وفات استاد عبدالواحد بهره ( از بنیان گذاران تیاتر نوین در هرات )/1362

۱۷۰۲ – زیب‌النسا، دختر اورنگ‌زیب عالمگیر و یکی از خوشنویسان هند و از شاعران سبک هندی در ادبیات فارسی و تصوف
۱۷۰۳ – رابرت هوک، دانشمند و فیزیک‌دان انگلیسی

رابرت هوک

۱۷۰۷ – اورنگ‌زیب، ششمین پادشاه گورکانی هند
۱۸۷۱ – میشائل تونت، کابینت‌ساز آلمانی-اتریشی

هرژه

۱۹۵۸ – ویلهلم زایسر، سیاست‌مدار آلمان شرقی
۱۹۸۳ ـ هرژه (ژرژ رمی)، نویسنده و کاریکاتوریست بلژیکی وخالق ماجراهای تن تن و میلو.
۱۹۸۳ – آرتور کستلر، داستان‌نویس، وقایع‌نگار و روزنامه‌نگار مجاری-بریتانیایی
۱۹۹۶ – مارگریت دوراس، نویسنده و فیلمساز فرانسوی

آرتور کستلر

۱۹۹۹ – گرهارد هرتزبرگ، فیزیکدان و دانشمند شیمی فیزیک آلمانی و برنده جایزه نوبل شیمی
۱۳۸۷ – علی میری، بازیگر ایرانی تئاتر و سینما

گرهارد هرتزبرگ