مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 30 ماه سنبله برابر با 21 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
رسیدن قوای جنرال رابرتس به لوگر/1879
وقتی انگلیسها از طرف جنوب، افغانستان را اشغال کردند، امیرشیرعلیخان از روسها استمداد کرد، ولی پاسخی نیافت و ناگزیر اداره امور را به فرزندش یعقوب خان سپرد و خود به امید جلب کمک رهسپار شمال گشت، روسها تنها کمکی که به وی کردند این بود که توصیه نمودند به پایختش برگردد و با انگیس ها از در صلح درآید. امیر شیرعلی نا امید،
جنگ دوم انگلیس و افغانستان جدا از اهمیتی که در تاریخ معاصر افغانستان و گسترش نفوذ استعمار در این کشور دارد در تاریخ مصور این کشور نیز اهمیت ویژه ای دارد چرا که در جریان این جنگ بود که برای اولین بار عکاسان اروپایی به خاک این کشور آمدند و عکاسی کردند. به گزارش سرویس عکس و تاریخ فرارو، “جان بورک” عکاس ایرلندی اولین عکاسی است که پای خود را به افغانستان می گذارد و از حمله قوای انگلیس به افغانستان در سال 1879 عکاسی می کند.
محمد هاشم میوندوال صدراعظم پیشین افغانستان به اتهام کودتا علیه نظام دستگیر شد/1352 شمسی
محمدهاشم میوندوال در مراحل اول ماموریت خویش «پردیس» تخلص می‌کرد. . پس از فراغت از صنف دوازدهم در سال ۱۳۲۱ در ریاست مستقل مطبوعات مقرر و بزودی به حیث مدیر جریده انیس مقرر گردید. بعداً به حیث مدیر مسئول جریده اتفاق اسلام هرات توظیف گردید؛ و در سال ۱۹۴۵ به حیث مدیر عمومی اداره دائرةالمعارف در مرکز ریاست مستقل مطبوعات تقرر یافت. در همان سال بحیث معاون ریاست مستقل مطبوعات تقرر یافت. پس از کوتاه مدتی بحیث مشاور مطبوعاتی اعلیحضرت محمد ظاهر شاه ارتقا یافت و یکسال بعد مجددآ بحیث رئیس مستقل مطبوعات توظیف شد.
سپس بحیث معین سیاسی در وزارت خارجه و بعدآ بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده دولت افغانستان در دولت اسلامی پاکستان تعین گردید؛ و بعد از مدتی بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در لندن و از آنجا بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده دولت افغانستان در ایالات متحده امریکا مقرر شد. پس از مدتی مجددآ بحیث سفیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی پاکستان مقرر گردید.
در سال ۱۹۶۴ در حکومت دوره انتقالی دکتور محمد یوسف بحیث وزیر مطبوعات مقرر گردید. در سال ۱۹۶۵ وقتیکه داکتر محمد یوسف از کرسی صدارت استعفا داد، جناب میوندوال در هفتم عقرب۱۳۴۴ موظف به تشکیل کابینه گردید.
در ماه اکتوبر ۱۹۶۷ از عهده صدارت استعفا داده و جهت درمان به خارج رفت. در سال ۱۹۶۹ در انتخابات دوره سیزدهم شورای ملی خود را کاندید نمود ولی موفق نگردید.
او بنیان‌گذار جنبش جمعیت دموکرات مترقی در افغانستان است. مرامنامهٔ این حزب در ماه اگست ۱۹۶۶ در رادیو افغانستان اعلان گردید. این مرامنامه براساس سوسیال دموکراسی تیپ غربی بنا نهاده شده‌بود.
رقیب اصلی وی حزب دموکراتیک خلق پنداشته می‌شد. جریده را که این حزب منتشر می‌نمود بنام مساوات یاد می‌شد.
وی خواهان پادشاهی مشروطه، سوسیالیسم، ملی‌گرایی و مردم‌سالاری بود. او خواسته‌های خود را در تحت اداره حکومت شاهی مشروطه می‌خواست پیاده نماید. نظام را که او می‌خواست باید سازگار با قوانین و مقررات دین مبین اسلامداشته باشد.
شعار میوندوال پدید آوردن یک انقلاب فرهنگی بود و این انقلاب بر پایه عقیده مترقی و دموکرات (دموکرات مترقی) باید استوار می‌بود.
توافق نامه ملی بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله برای تشکیل دولت وحدت ملی امضا شد/1393
محمد اشرف غنی ، و داکترعبدالله عبدالله دو نامزد پیشتاز انتخابات سال 1393 کشور متعهد به “مشارکت، تعاون و همکاری” در تشکیل و رهبری حکومت وحدت ملی شدند.
بر اساس موافقت نامه ساختار حکومت ملی که آقایون غنی و داکتر عبدالله در پای آن امضا کردند، قوه اجرائیه دولت عملا به دو بخش تقسیم گردید. کابینه که رئیس جمهور آنرا ریاست خواهد کرد و شورای وزیران، که رئیس اجرایی در راس آن قرار خواهد داشت.
با این توافق بدست آمده، کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، اشرف غنی را به عنوان رئیس جمهور و عبدالله عبدالله را به عنوان رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی اعلام کرد.
310 پيش از ميلاد – قتل رُكسانا مادر آریایی تنها پسر اسکندر مقدوني
از نوشته هاي پلوتارك، ديودورس سيكلوس و اسناد ديگر چنين بر مي آيد كه رُكسانا (روكسانا ـ رُخسانا ـ رُخساره) زن آریایی اسكندر مقدوني و پسر 13 ساله او اسكندر چهارم در آخرين روز تابستان سال 310 پيش از ميلاد به دست كاساندروس [حکمران مقدونيه و چند شهر خودمختار يونان و يکي از چند جانشين اسکندر] مسموم و مقتول شدند.
كاساندروس كه تاريخ از او به نام مردي بسيار جاه طلب و خشن نام برده است آرزوي سلطه بر سراسر سرزمين هايي را داشت كه اسكندر مقدوني تصرف كرده بود. وي پيش از مسموم كردن رُكسانا، با از ميان برداشتن بسياري از رقيبان، عملا فرمانرواي همه يونان و مقدونيه شده بود كه اسكندر چهارم به عنوان جانشين پدرش اسما پادشاه آن مناطق بود. كاساندروس قبلا المپياس مادر اسكندر و حامي نوه اش ـ اسكندر چهارم را از ميان برداشته بود. كاساندروس به اين جهت چشم ديدن اسكندر چهارم را نداشت كه مورد حمايت حكام محلي آریا زمين (همه سرزمين ايراني نشين و پارسي زبان و داراي فرهنگ مشترک) بود. كاساندروس به بهانه حراست از اسكندر چهارم، او و مادرش را از درباريان جدا كرده و منزوي ساخته بود و در همين انزوا آنان را مسموم كرده بود.
رُكسانا
روكسانا دختر ساتراپ (والی) تخارستان و سغديانا بود . اين ساتراپي شامل شهرهاي بلخ، سمرقند، خجند، بخارا و … بود كه به تصرف اسكندر درآمد و بيش از هر ايالت ديگر در برابر او ايستادگي كرد.
997 – چگونگي پايان کار سامانيان
21 سپتامبر 997 ميلادي منصور پسر نوح ساماني به نام امير منصور دوم در بخارا برتخت سلطنت نشست. به دليل جواني او، امور به دست سران كشوري و لشكري افتاد كه باهم سازگاري نداشتند و سرانجام 19 ماه بعد توافق كردند كه به جاي وي، امير عبدالملك دوم را شاه كنند كه اين عمل آنان حكومت دودمان سامانيان كه به احياء زبان فارسي و فرهنگ و رسوم آریایی خدمت فراوان كرده بودند بيش از پيش تضعيف كرد و به دست محمود غزنوي منقرض ساخت.
گستره سامانیان
عبدالملك دوم آخرين شاه دودمان ساماني بشمار مي رود. از کوشش هاي دولت تاجيکستان در دو دهه گذشته چنين برمي آيد که اين دولت به لحاظ فرهنگي در همان راهي پيش مي رود که سامانيان آن را باز و همواره کرده اند.
1739 – امضاي قرارداد صلح بلگراد ميان اتريش و امپراتوري عثماني
سرزمين اتريش در طي سالهاي متمادي، زيرنظر اسپانيا و امپراتوري روم قرار داشت تا اينكه از سال 1700م مردمان اين سرزمين به عنوان يك قدرت در اروپا عرض اندام كردند. در اين ميان نبردهاي پيدرپي ميان لشكريان اتريش و عثماني به وقوع پيوست و هر از چندي يكي از دو كشور، براي تصاحب سرزمينهاي بيشتر عليه ديگري وارد جنگ ميشد. در سالهاي اوليه قرن هجدهم ميلادي، هنگامي كه اتريش از جانب مرزهاي غربي خود احساس آرامش نمود، قصد تصرف نواحي شرقي را در سر داشت. اين امر باعث نبرد بين نيروهاي اتريش و عثماني گرديد كه در نهايت به عقد قرارداد صلح بلگراد در 21 سپتامبر 1739م انجاميد. به موجب اين قرارداد كه عامل اصلي آن دولت فرانسه بود، بسياري از متصرفات اتريش در شرقْ به عثماني واگذار شد و مرزهاي دو طرف تعيين گرديد. اين عهدنامه تا آغاز قرن بيستم و پايان جنگ جهاني اول پابرجا بود تا اينكه پس از جنگ جهاني اول، هر دو امپراتوري اتريش و عثماني فرو پاشيدند.
امضای پیمان
1784 – نخستين روزنامه آمريکا کار انتشار خودرا آغاز کرد
21 سپتامبر سال 1784 نشريه «پنسيلونيا پاكتPennsylvania Packet» با اين شعار كه «آگاهي = دانستن = دانش، قدرت است Knowledge is power» انتشار خود به صورت روزانه را آغاز كرد و نخستين روزنامه يوميه آمريکا شد. اين نشريه قبلا به صورت هفتگي و غير منظم از سال 1771 در شهر فيلادلفيا انتشار مي يافت. پس از دو قرن و 5 دهه و چند بار دست به دست گشتن و تغيير عنوان دادن، فيلادلفيا اينکوايرر Philadelphia Inquirer جانشين آن شده است که به انتشار ادامه مي دهد.
John Dulap
John Dulap بود که نشريه «پنسيلوانيا پاکت» را منتشر کرد و از سال 1776 کار دريافت و درج آگهي عمومي (اعلان) را ابتکار و عنوان اعلان عمومي را در زير لگو نشريه بر آن اضافه کرد. ناشر در بالاي لگو، نام خودرا به عنوان مالک نشريه ذکر مي کرد. اين نخستين سازمان آگهي ها بود كه در جوار يك نشريه و به ضميمه آن تاسيس مي شد كه بعدا به صورت الگو درآمد و مدل شد.
Dulap پس از يافتن يک شريک به نام David Claypoole که سردبيري نشريه را برعهده گرفت از 21 سپتامبر سال 1784 آن را روزانه کرد. اين روزنامه به همين دليل «گرفتن آگهي» و تاسيس يك سازمان آگهي ها در جوار خود موفق تر از ساير نشريات قرون 17 و 18 و دهه هاي نخست قرن 19 آمريكا بود.
«پنسيلوانيا پاکت» در سال 1900 به Zachariah poulson فروخته شد و اين فرد آن را با تغيير عنوان تا 40 منتشر مي کرد که به ديگري فروخته شد و ….
لگو «پنسيلونيا پاكت» پيش از اينکه John Dulap آن را يوميه کند
شماره هشتم جولاي 1776 «پنسيلوانيا پاکت» که طرح و تصويب اعلاميه استقلال ايالات متحده در جلسه چهارم جولاي آن سال کنگره را خبر اول خود کرده بود ـ اين نشريه در آن تاريخ هنوز يوميه نشده بود ـ در بالاي لگو روزنامه نام ناشر و در زير آن کلمات «دريافت کننده اعلان عمومي» ديده مي شود
زادروزها
۱۸۴۲ – زادروز عبدالحمید دوم سی و چهارمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی
۱۸۵۳ – زادروز هایک کامرلینگ اونس فیزیکدان هلندی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۱۳
هایک کامرلینگ اونس
۱۸۶۶ – زادروز اچ. جی. وِلز رمان‌نویس، روزنامه نگار و جامعه‌شناس انگلیسی، خالق داستان‌های علمی-تخیلی «ماشین زمان» و «جنگ دنیاها»
۱۹۰۹ – زادروز قوام نکرومه بانی استقلال کشور غنا، اولین رئیس جمهور کشور غنا
قوام نکرومه
۱۹۳۴ – زادروز لئونارد کوئن شاعر، رمان‌نویس، خواننده و ترانه‌سرای کانادایی
۱۹۴۷ – زادروز استیون کینگ نویسندهٔ آمریکاییِ آفرینندهٔ بیش از ۲۰۰ اثر ادبی در گونه‌های وحشت و خیال‌پردازی
۱۹۵۴ – زادروز شینزو آبه نخست وزیر جاپان از دسامبر ۲۰۱۲
درگذشت‌ها
۱۹ – درگذشت ویرژیل شاعر روم باستان و خالق منظومه حماسی و ملی انه‌اید
۱۳۲۷ – درگذشت ادوارد دوم نخستین شاهزادهٔ ولز و پادشاه انگلستان از ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۷
ویرژیل
۱۵۵۸ – درگذشت کارل پنجم امپراتور مقدس روم
۱۸۳۲ – درگذشت والتر اسکات رمان‌نویس، شاعر، تاریخدان و زندگی‌نامه‌نویس اسکاتلندی
والتر اسکات
۱۸۶۰ – درگذشت آرتور شوپنهاور فیلسوف آلمانی
۱۹۹۸ – درگذشت فلورنس گریفیت-جوینر ورزشکار آمریکایی زن رشتهٔ دو و میدانی
آرتور شوپنهاور
