مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز ، بیست و پنجم ماه ثور ، برابراست با 15 می 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
***
خروج اولین سربازان شوروی از افغانستان/1367
ه‌دنبال امضای موافقات جنوا، اولین دسته از سربازان شوروی جلال‌آباد را به قصد شوروی ترک کردند. خروج کامل این نیرو ها حدود ده ماه به طول انجامید و در 26 دلو همان سال، آخرین سربازان قشون سرخ شوروی سابق از طریق پل حیرتان از روی دریای آمو گذشتند و بدین ترتیب نظامیان شوروی سابق بر اشغالگری ده ساله خود در افغانستان، نقطه پایان گذاشتند. تجاوزی که جزتلفات انسانی هدر رفتن سرمایه های هنگفت مالی برای آن کشور چیزی در قبال نداشت.
همچنان در دورۀ اشغال ده ساله، افغانستان به ویرانه مبدل شد. بیش از یک میلیون افغان کشته ، ده ها هزار تن معلول و میلیونها تن مجبور به مهاجرت به کشور های همسایه و سایر ممالک گرديد.
عبدالرحمان اول امیر کردوای اسپانیا شد/ 756 میلادی
عبدالرحمان اول امیر کردوای اسپانیا شد . این از نخستین تصرفات مسلمانان در اروپا بود .
گفته می شود در سال 1492 میلادی مسلمانان آخرین منطقه تحت حکومت خود را با غرناطه ازدست دادند و مسیحیان قدرت را در سراسر اروپا در دست گرفتند . مسلمانان که در اروپا قدرت واحده بودند مورد تهاجم هر از گاه مسیحیان قرار می گرفتند ولی مسیحیان توان رویارویی با آنان را نداشتند . در این میان پس از گذشت چندی مسیحیان اروپا روز به روز متحد تر می شدند ولی روسای کشور های مسلمان سخن جدایی سر می دادند . به همین دلیل دولت های کوچک مسلمان اندلس،یکى پس از دیگرى در برابر مسیحیان وادار به تسلیم شدند و مسلمانان به سوى جنوب اندلس عقب نشینی کردند . آخرین دولتی که در مقابل مسیحیان مقاومت می کرد دولت بنى نصر بود . شهر غرناطه پایتخت این دولت و مهمترین شهر اسلامى اندلس ، مدتها در برابر مسیحیان ایستادگى کرد. اختلافات داخلى،مهمترین عامل ضعف مسلمانان در این برهه در برابر قدرت در حال افزایش مسیحیان بود.دولتبنى نصر به تنهایى مىبایست در برابر دو دولت قدرتمند مسیحى اسپانیا یعنى کاستیل و آراگون ایستادگى مىکرد.با اتحاد این دو دولت و تشکیل دولت واحد اسپانیا کار بر مسلمانان سختتر شد.دولتبنى نصر در آخرین روزهاى حیات خود،دست کمک به سوى دولت عثمانى دراز کرد.این دولت حتی به امید حفظ حیات خود،درصدد مصالحه با دولت مسیحى اسپانیا بر آمد.براى این منظور معاهداتى میان طرفین منعقد شد اما دولت اسپانیا به هیچیک از معاهدات خود وفادار نماند.بنى نصر بار دیگر با توسل به جنگ کوشیدند موقعیتخود را حفظ کنند.در جنگهایى که در گرفت،سر انجام در سال 898 ه. ق دولتبنى نصر شکستخورد و شهر غرناطه سقوط کرد.
***
پاپ مجوز شكنجه كردن صادر كرد/1252
پاپ وقت، اینوسنت چهارم با امضاء یك فرمان، مجوز شكنجه كردن كسانی را كه منكر وجود خدا بودند صادر كرد.
این فرمان سبب رواج شكنجه در دنیای كاتولیك شد، به گونه ای كه هركس را كه می خواستند شكنجه كنند، انگ خدا نشناسی می زدند. اینوسنت چهارم كه یك روحانی ایتالیایی بود از سال 1243 تا 1254 مقام پاپی را به دست داشت و رئیس كل كلیساهای كاتولیك جهان بود.
***
ساخت نخستین تیربار در جهان/1718
« جیمز پاكل » انگلیسی اختراع خود، تفنگ خودكار را در لندن به ثبت رسانید.
این تفنگ كه به «پاكل گان» معروف شد تنها می توانست 9 گلوله پیاپی شلیك كند و سپس نیاز به فشنگ گذاری داشت. از این تیربار كه از لحاظ وزن، سنگین بود عمدتا در كشتی استفاده می شد.
ساخت تیربار از دیر زمان مورد توجه اصحاب صنایع نظامی بود، زیرا كه برتری تسلیحات نظامی، همچنان از عوامل اصلی قدرت یك كشور است. در سده نخست میلادی، كمانگران كمانی را ساخته بودند كه قادر به پرتاب بیش از یك تیر بود. در نیمه قرن یكم پیش از میلاد، در زمان سپهسالاری «سورنا» سرفرمانده ارتش امپراتوری ایران زوبین انداز و سنگ انداز مكانیكی مسلسل ساخته بودند كه در جنگ «كارهه» از آنها استفاده شد. در قرن پانزدهم میلادی، لئوناردو دا وینچی تلاش بسیار كرد كه تفنگ خودكار بسازد و در این زمینه به پیشرفتهایی هم نائل آمد. مسئله او این بود كه هنوز فشنگ اختراع نشده بود.
پس از اختراع جیمز پاكل، تیربار واقعی تر در سال 1861 و در جریان جنگ داخلی آمریكا توسط «ریچارد كاتلینگ» ساخته شد و از سال بعد در نیروی زمینی و نیروی دریایی بكار گرفته شد. تیربار كاتلینگ برقی و سنگین بود در سال 1883 «هیرام ماكزیم» تیرباری ساخت كه مشابهت فراوان به تیربارهای امروز داشت و همین تیربار ماكزیم كه در انواع سبك و سنگین ساخته شده بود رو به تكامل گذارد و آلمانی ها در دوران جنگ جهانی اول، نوع بهتر آن را ساختند. تلاش نهایی این بود كه سلاحهای انفرادی (تفنگ و تپانچه) هم خودكار شوند و از تك تیرزنی بیرون آیند كه جنگ دوم جهانی این كار را میسر ساخت و میخائیل كالاش نیكوف روسی كاملترین تفنگ خودكار را در سال 1947 تحویل ارتش شوروی داد .
***
زادروز میخائیل بولگاكوف/ 1891
میخائیل بولگاكوف داستان نگار نیمه اول قرن بیستم روسیه به دنیا آمد. تحصیلات وی پزشكی بود و به خواست والدینش دكتر شده بود، اما پس از خروج از دانشگاه به تعقیب هدف خود داستان نگاری پرداخت . زیرا كه متعقد بود در آن استعداد بیشتری دارد و جمعیت بیشتری را مخاطب قرار می دهد. بولگانوف نیز بمانند بیشتر داستان نگاران معروف، داستان نویسی را از نوشتن داستان كوتاه برای مجله ها آغاز كرد. معروف ترین داستان او «آقا و مارگاریتا» عنوان دارد كه در آن حقایق بسیاری را در قالب داستان بیان كرده است. شهرت بولگاكوف در جامعه روسیه به حدی بود كه استالین شخصا به او تلفن می كرد. این داستان نگار در دهم مارس 1940 درگذشت كه امروزه معلوم شده است براثر بیماری ناشی از كشیدن سیگار بوده است. وی در كشیدن سیگار افراط می كرد.
***
اعلام موجودیت اسرائیل/1948
اسرائیل پس از خروج نیروهای انگلیسی از کشور فلسطین ، و با تصرف کامل این کشور اعلام موجودیت کرد .
آنروز فصلى متفاوت را در تاریخ این سرزمین رقم زد سرزمین فلسطین درسال 1917 به اشغال سربازان انگلیسی درآمده بود و 5 سال بعد به موجب تعمیم مجمع بین الملل تحت قیمومیت انگلستان قرارگرفت.
ازآن پس تشكیل دولت یهودی درفلسطین به رسمیت شناخته شد و یهودیان از سراسر جهان به فلسطین مهاجرت كردند. درسال 1948 میلادی بموجب قطعنامه سازمان ملل متحد سرزمین فلسطین میان دو دولت یهودی و عرب تقسیم و بیت المقدس منطقه ای بین المللی در نظرگرفته شد. مدتی بعد بن گوریون ازرهبران اصلی اسرائیل ایجاد دولتی اسرائیلی را اعلام كرد. درپی انتشاراین خبركشورهای عربی اعتراض شدید خود را آشكارساختند اما ازآن زمان تاكنون حکومت اسرائیل همچنان به حیات خود ادامه می دهد
روزبزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در میان فارسی زبانان
همه ساله چنین روزی در میان فارسی زبانان کشور های مختلف از جمله ایران، افغانستان و تاجیکستان به عنوان روزبزرگداشت فردوسی گرامی داشته می شود . فردوسی به حق پرچمدار هویت زبان فارسی دری در نظم است . طبع و ذوق شاعری و شور و دلبستگی او بر زنده کردن مفاخر ملی، باعث بوجود آمدن شاهکاری برزگ به نام «شاهنامه» شد. شاهنامه فردوسی که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد ، مجموعه ای از داستانهای ملی و تاریخ باستانی پادشاهان قدیم آریایی و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت و دینداری توصیف می کند.
حکیم ابوالقاسم فردوسی در طبران طوس به سال 329 هجری بدنیا آمد. پدرش از دهقانان طوس بود و در آن ولایت مکنتی داشت. وی دوران کودکی و جوانی را در خانواده ای که پاک نژاد بودند؛ در فضایی سرسبز و آرام به تحصیل علم و ادب گذراند. علاقه او به داستان های كهن باعث می شد تا گهگاه طبع خود را در سرودن تاریخ آریانای قدیم آزمایش كند اما در آن زمان هیچ کس باور نمی کرد که این سروده های پراکنده ادامه یابد و به یک اثر عظیم حماسی به نام «شاهنامه» تبدیل شود.
در عهد سامانیان و غزنویان در قرن چهارم و پتجم هجری، جمع آوری و تألیف سرگذشت پادشاهان قدیم آریانا رونق به سزایی یافت. این کتاب ها که به شاهنامه معروف بودند به نثر نوشته شده بود و پیش از آن که از میان بروند، منبع و مأخذ برخی از کتاب های منثور و منظوم تاریخی در زبان فارسی و عربی قرار گرفت. جامع ترین آنها شاهنامه منثور ابومنصور بلخی نام داشت.
فردوسی همیشه این نگرانی و دغدعه خاطر را داشت که مبادا او هم همانند دقیقی که چهل سالگی از دنیا رفت با مرگی نا به هنگام روبه رو شود و نتواند کار بزرگی را که با عشق و علاقه آغاز کرده به فرجام رساند؛ از این رو از خداوند می خواست که آن قدر زنده بماند که بتواند شاهنامه را که خود آن را «نامه شهر یاران پیش» نامیده بود به نظم درآورد.
دعای او متسجاب شد و در سن 71 سالگی، شاهنامه را به پایان رساند و در سن 82 سالگی نیز جهان فانی را وداع گفت.
با اینکه سلطان محمود غرنوی، ابتدا فردوسی را مورد بی مهری قرار داد و دل او را رنجاند، اما سال ها بعد درصدد برآمد ازاین شاعر دل شکسته دل جویی کند؛ از این رو هدایایی فراهم کرد و گفت: با شتر سلطانی به طوس برند و از او عذر خواهند؛ اما اقبال با این شاعر همراه نبود. نظامی عروضی گوید: هدایای سلطان به سلامت به شهر «طبران» رسید، وقتی شتر از دروازه «رودبار» وارد می شد، جنازه فردوسی از دروازه «رزان» بیرون می رفت. گویند از فردوسی دختری ماند سخت بزرگوار، خواستند هدایای سلطان را بدو سپارند، قبول نکرد و گفت بدان محتاج نیستم. فردوسی پس از 82 سال زندگی شرافتمندانه و افتخار آمیز در سال 411ه. ق غریبانه وفات یافت و دخترش عزت و بلند طبعی او را کامل کرد و این چنان مقتدرانه از هدایای مادی سلطانی چشم پوشید و افتخاری بر افتخارات پدر افزود.
وقتی خبر مرگ فردوسی و رد هدایای او توسط دخترش به گوش سلطان محمود غزنوی رسید، دستور داد تا با آن هدایا کاروان سرا و آب انباری در بین راه نیشابور و مرو بنا کند. امروز پس از گذشت هزار سال که از مرگ فردوسی می گذرد نه از کاروان سرا اثری است و نه از «سلطان سرا»؛ نه از کاخ نشانی است و نه از کاخ نشین؛ اما کاخی که فردوسی بنا کرد نه تنها با گذشت روزگاران ویران نگردید بلکه بر آبادی و استحکام آن افزوده گشت.
روز جهانی خانواده
هدف از گرامیداشت این روز اهمیت جوامع جهانی به خانواده بعنوان اصلی ترین ركن جامعه و برطرف نمودن مواردی است كه در دنیای امروز این كانون گرم زندگی تهدید می كند. علاوه بر آن روز جهانی خانواده فرصت مناسبی است برای ارتقا سطح آگاهی عمومی در مورد مسائل مربوط به خانواده و بسط آن در جوامع مختلف.
در افغانستان نیز همچون دیگر كشورهای جهان،دولت و مردم با گرامیداشت این روز حمایت خاص خود را از كانون گرم خانواده اعلام می دارند. اهمیت خاص دین مبین اسلام به خانه و خانواده و نگاه جدید دولتمردان به مشكلات و مسائل مربوط به خانواده راهكارهای مفیدی را در این زمینه بدنبال داشته است.
