مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 24 حمل برابر با 13 اپریل تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
بیست و چهارم ماه حمل
اعلان رسمی استقلال افغانستان و وعده اصلاحات از سوی شاه امان الله خان / ۱۹۱۹
1980 – تحريم المپيک مسکو بخاطر تجاوز به افغانستان
سیزدهم اپریل 1980 (24 حمل در سال 1359) دولت واشنگتن با هدف اعتراض به عمليات نيروهاي نظامي شوروي در افغانستان بازيهاي المپيك مسكو را تحريم كرد. درپي اين اقدام واشنگتن، بيشتر دولت هاي بلوك غرب و دوستانشان دست به تحريم مسابقه هاي ورزشي مسكو زدند كه در تابستان آن سال انجام شد. اين تحريم، سياست را علني تر از هميشه وارد دنياي ورزش و مسابقه هاي جهاني المپيك كرد كه بايد جرياني غير سياسي باشند و قراربود به دور از بازي هاي سياسي و هرگونه ارعاب دولتي و بهره برداري ـ به صورت تغيير افكار عمومي انجام شوند.
استفاده بلوک غرب از المپيك سال 1980 مسكو براي تبليغات و بكاربردن «PR = روابط عمومي» نيرومند خود جهت منفي سازي اذهان جهانيان عليه شوروي و هموار ساختن راه براي اجراي مقاصد سياسي اش، سران مسكو را تقريبا غافلگير كرده بود زيرا كه به فرضيه «مسالمت آميز و خارج از سياست ها و گروكشي بودن مسابقه هاي جهاني ورزش» دلخوش كرده و نظر چند مفسر كه قبلا و غيرمستقيم به آنان چنان هشداري را داده بودند؛ يا باور نكرده بودند و يا اينكه آن را به اطلاعشان نرسانيده بودند!. سران مسكو همچنان تكرار مي كردند كه به خواست دولت كابل نيرو به افغانستان فرستاده و قصد ديگري از اين كار نداشته اند و هر زمان كه كابل بگويد؛ اين نيروها را خارج خواهند ساخت. ديديم كه شوروي چند سال بعد از افغانستان خارج شد و غرب اينك به همان صورت جايش را گرفته و افغانها كشتار مي شوند و امنيت آن زمان را هم ندارند.
انتخاب حامد کرزی از سوی لوی جرگه/1380
وظیفه این جرگه بر اساس مصوبات اجلاس بن تنها انتخاب رئیس دولت انتقالی افغانستان برای ۱۸ ماه بود. اعضای جرگه از میان چند نامزد، حامد کرزی را به این مقام برگزید. در این جرگه برای نخستین بار یک زن هم نامزد پست بود اما رای چندانی به دست نیاورد
1896 – آریایی ها و اسب سواری
هانس آدولف ادوارد Hans Adolf Eduard Driesch جانورشناس، فیلسوف و پژوهشگر آلماني 13 اپریل 1896 با انتشار رساله ای درباره اسب و تکامل آن نظرداد كه آریایی ها نخستين مردمي بوده اند كه اسب (اسپ) را به كار سواري گرفتند و در جنگ بكار بردند. از تحقيقات هانس ادوارد که در دانشگاههای آلمان و چین نیز تدریس می کرد و چند تالیف درباره حیات و تولید نسل دارد چنین برمی آید که هر سه طايفه ايراني (آرین های جنوبی) از هشتصد سال پيش از ميلاد قادر به جنگ سواره بودند. قبلا گمان مي رفت كه اسب، نخست در غرب سيبري اهلي شده بود زیراکه در اكتشافات باستانشناسي مناطق غربي سيبري، گورهاي قديمي به دست آمده بود كه مردگان را با اسبهايشان دفن كرده بودند. اين كشف سبب شده بود كه تصور شود كه آنان، نخستين اسب سواران جهان بودند.
هانس آدولف ادوارد
به نوشته مورخان تاریخ قرون قدیم، علاقه آریایی ها باستان به اسب به حدّی بود که از این حیوان استفاده بارکشی نمی کردند و قاطر را که از نطفه خر و اسب است برای بارکشی مخصوصا در کوهستان بکار می بردند و به احتمال زیاد روش تولید قاطر نیز از آریایی ها است. هانس ادوارد این احتمال را تایید کرده است. وی درباره امبریولوژی Embryology وسیعا تحقیق کرده و یک قرن پیش انجام کلونینگCloning را پیش بینی کرده بود.
نگاره های تخت جمشید
13 اپریل یادآور سه قتل عام در قرن بیستم
ــ 13 اپریل 1873 (24 حمل) و در جریان انتخابات ایالتی لوئیزیانای آمریکا، گروهی سفیدپوست در شهر «کول فکس» واقع در مرکز این ایالت به سوی سیاهپوستان که امکان یافته بودند برای نخستین بار در رای دادن شرکت کنند آتش گشودند و شماری را کشتند و عده ای را مجروح کردند. طبق گزارش دولت و با ذکر نام مقتولین، در این قتل عام 81 تن کشته شده بودند ولی مورّخان شمار مقتولین را 105 تا 150 تن نوشته اند. مهاجمین اجساد بسیاری از مقتولین سیاه را به رودخانه انداخته بودند. با اینکه در انتخابات آن سال تنها سیاهپوستانی که معلومات سیاسی متعارف (اینتلکچوال فیتنس) داشتند و مالیات پرداخت کرده بودند می توانستند رای بدهند، سفیدپوستان این محدودیت را هم زیاد می دانستند و مخالف هرگونه رای دادن سیاهان بودند. از جنوری 2009 که ایالات متحده دارای رئیس جمهور سیاهپوست شده است باردیگر از این زمزمه ها مخصوصا از ناحیه جناح «تی پارتی» به گوش می رسد. از اشاراتی که در گزارش های رسانه ای به چشم می خورد چنین برمی آید که گروههای میلیشیایی سفید پوست در برخی از ایالت های آمریکا چند برابر شده اند.
نگاره ای از جنایت فول فکس
ــ 13 اپریل 1919 در شهر امریتسار (امریتسر) پنجاب، به دستور ژنرال انگلیسی «رجینال دایر» بسوی معترضین هندی به گران شدن اجناس تیراندازی شد و در این تیراندازی که تا تمام شدن فشنگ نظامیان انگلیسی ادامه داشت 379 هندی (مرد، زن و کودک) کشته و 1526 تن دیگر مجروح شدند. نظامیان هندی در بازگشت از جبهه های جنگ جهانی اول مطالب متعدد از ضعف و زبونی انگلیسی ها برای بستگان و دوستان خود بیان می داشتند و هندیان با شنیدن این واقعیت ها از زبان آنان، دیگر حاضر به تحمل آقایی دولت لندن بر شبه قاره هند نبودند و از هر فرصت برای اعتراض و شورش استفاده می کردند و تظاهرات خیابانی امریتسار در همین راستا بود. نظامیان هندی زیر فرمان افسران انگلیسی در جنگ جهانی اول ـ در جبهه های اروپا و خاورمیانه شرکت کرده بودند. هندوستان (تمامی شبه قاره) تا سال 1947 مستعمره دولت لندن بود.
قتل عام امریتسار
1945 – ارتش شوروی شهر وین را تصرف کرد
13 اپریلسال1945 ارتش شوروی شهر وین را تصرف کرد و 90هزار تن از نظامیان هیتلر را به اسارت گرفت. اتریش (سرزمین ژرمن‌نشین) در سال1938 به آلمان پیوسته و یکی از ایالات آلمان (رایش سوم) شده بود. شوروی در جریان جنگ جهانی دوم، از زمان حمله ارتش هیتلر به آن کشور در 1941 تا تصرف برلین در آوریل1945، نزدیک به 27میلیون کشته، تلفات داد؛ حال آنکه جمع کل تلفات آمریکا در دو جبهه اروپا و آسیا به نیم میلیون نفر هم نرسید. شکست نظامی هیتلر عمدتا به دست ارتش شوروی صورت گرفت و این ارتش بود که برلین را تصرف کرد ولی در اواخر دهه1980 غرب موفق به فریب دادن گورباچف و دستیارانش شد و هر آنچه را که شوروی از شکست هیتلر به دست آورده بود داوطلبانه از دست داد! گورباچف با انحلال پیمان ورشو موافقت کرد به این شرط که ناتو هم منحل شود که برخلاف انتظار، پس از فروپاشی اسرار‌آمیز شوروی، ناتو نه تنها منحل نشد بلکه گسترش یافت و به داخل شوروی سابق هم راه یافت و در همان پایگاه‌هایی که با پول روسها در سه کشور بالتیک شوروی ساخته شده‌اند مستقر شد. وزیر دفاع روسیه در اپریل2007 و 16سال پس از فروپاشی شوروی، برای نخستین بار اظهارداشت که در نیمه دوم دهه 1980 روسها فریب غرب را خوردند و با ابطال پیمان ورشو و تخلیه اروپای شرقی از نیروهای خود موافقت کردند که دنباله آن فروپاشی شوروی بود. چند صاحب‌نظر در چهار روز گذشته در تفسیر توافق هفتم آوریل2010 سران آمریکا و روسیه به کاهش دادن و مساوی کردن سلاح‌های هسته‌ای 2کشور و وسائل انتقال آنها نوشته‌اند که روسها یک بار دیگر فریب خوردند زیرا که روسیه دارای 12 هزار و آمریکا 8 هزار سلاح اتمی است و تولید چهار هزار بمب و کلاهک شوخی نیست.
ورود ارتش شوروی به وین
زادروزها
۱۹۰۹ – ادوراولتی رمان‌نویس آمریکایی.
1743 – تولد توماس جِفِرسون سیاستمدار و نظریه پرداز معروف امریکایی
توماس جِفِرسون
1804 – تولد خانم ژرژ سانْدْ نویسنده معروف فرانسوی
ژرژ سانْدْ
مرگ ها
1695 – درگذشت ژان لافونتن شاعر و افسانه نويس معروف فرانسوي
ژان لافونتن
