تقویم تاریخ ( بیستم ماه دلو )

امروز 20 ماه دلو برابر با 9 فبروری تقویم میلادی است. روزی که  وقایع و اتفاقات زیادی در تاریخ افغانستان و جهان رخ داده است. و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

867 – آغاز دوره صفاریان در خراسان قدیم

مجسمه قهرمان ملی ایرانیان ـ یعقوب لیث

يعقوب ليث سیستانی (صفّار) متولد 25 اکتوبر سال 840 در حومه شهر زرنج ـ افغانستان امروز –  مبارز خستگي ناپذير راه تجديد استقلال و يکپارچگي خراسان قدیم،  كار تصرف هرات، باميان، بلخ، كابل، غزنه و بُست از سلطه عرب را در چنین روزی تكميل كرد.

يعقوب در طول يازده سال بعد نيشابور، گرگان، كرمان، فارس و خوزستان را هم از چنگ عرب خارج ساخت . و ی درجریان پیشروی به سوی بغداد برای برانداختن خلافت عباسیان، در ناحیه دیرالعاقول (کنار دجله) با سپاه اعزامی حکومت عباسیان رو به رو شد و به نبرد پرداخت ولی موفقیت نداشت زیراکه نیروهای خلیفه آب دجله را در مسیر حرکت نظامیان اورا جاری ساخته بودند و در این وضعیت نبرد آغاز شده بود.

یعقوب که خودرا برای حرکت دیگری به سوی بغداد آماده می کرد، پیشنهاد سازش معتمد عباسي خلیفه وقت را رد کرد. وی درخوزستان خود را برای لشکرکشی دیگری به سوی بغداد آماده می کرد که پنجم جون 879 در گنُديشاپور براثر بيماري قولنج و در 39 سالگی درگذشت و در همانجا که اُردو زده بود (حومه شهر) و در محلی به نام شاه آباد مدفون شده است.

1520 – بیش از ۵۰ نفر در حادثه حمام خون استکهلم به دست سربازان دانمارکی اعدام شدند.

1924 – روزي که نخجوان منطقه خود مختار اعلام شد و …
منطقه نخجوان كه طبق قرارداد ترك مخاصمه ايران و روسيه در سال 1828 موسوم به «تركمن چاي» از ايران جدا شده است نهم فبروری سال 1924 از سوي دولت مسكو به صورت يك منطقه خود مختار اعلام شد. در قديم، نخجوان «نكزوانا» و «نكزوان Naxuan» تلفظ مي شد و از زمان تاسيس كشور ايران به دست كوروش بزرگ تا 1828 گوشه اي از خاك اصلي ايران بود.

تصوير در ميان چوب قراردادن کشيش رولاند براي آتش زده شدن

یک معلم و یک کشیش در این روز  در دو سال مختلف در اروپا به جرم کفر و الحاد آتش زده شدند. یکی از ایندو کشیشی انگلیسی و پروتستان بود که در یک کلیسا در منطقه سافُلک بکار ترویج مشغول و رولاند تیلور Rowland Taylor نام داشت و 45 ساله بود. جرم او ترجمه انجیل به اقتباس از مارتین لوتر بانی پروتستانیسم بود. لوتر انجیل را به زبان آلمانی ترجمه کرده بود و رولاند سرگرم ترجمه کردن آن به زبان انگلیسی بود که دستگیر و در یک دادگاه مذهبی مرکب از روحانیون مسیحی محاکمه و روز نهم فوریه 1555 در ملاء عام آتش زده شد (تصویر بالا که یک نقاش از صحنه اعدام ترسیم کرده است).

مجسمه وانيني، کار قرن 20

در همین روز لوسیلو وانینی Lucilio Vanini (معروف به: جی. سزار) اندیشمند 34 ساله ایتالیایی را در فرانسه و به حکم یک دادگاه مذهبی آتش زدند. وی متهم شده بود که گفته بود آفریقائیان به دلیل رنگ پوست و قیافه و ترکیب صورت و استخوان لگن خاصره از تکامل میمون بوجود آمده اند. وی یک معلم بود و چون در ایتالیا تحت تعقیب یک محکمه مذهبی قرار گرفت به سویس و از آنجا به فرانسه گریخت که در اینجا اورا دستگیر، محاکمه و به اعدام (آتش زده شدن) محکوم کردند. محکمه حکم داده بود که نخست چشمان اورا از حدقه درآورند و بعد خودش را آتش بزنند که حکم نهم فبروری 1619 به اجرا درآمد.
طریقه آتش زدن این بود که در اطراف محکوم چوب قرار می دادند و چوبهارا به بدن او می بستند و سپس روغن روی چوبها می ریختند و آتش می زدند.

1694 – آغاز حكومت جمهوري در انگلستان به رياست “اليور كراموِل”
اوليور كراموِل، فرمانده ارتشي بود كه حاميان پارلمان انگليس تشكيل داده بودند تا به عنوان اعتراض به استبدادِ چارلز اول، پادشاه اين كشور به مقابله با وي بپردازد. ارتش چارلز اول در رويارويى با نيروهاي مجلس شكست خورد و خود شاه به حكم مجلس گردن زده شد. با شكست سلطنت‏ طلبان، مجلس انگليس در روز 9 فبروری 1649م، نظام پادشاهي را لغو و حكومت جمهوري را جاي‏گزينِ آن كرد و كرامول را به عنوان اولين رئيس جمهور انگلستان برگزيد. با اين حال، كرامول كه به حمايت از اقتدار مجلس قيام كرده بود، با دستيابي به قدرت، پارلمان قبلي و پارلمان تشكيل شده در زمان خود را منحل ساخت و با عنوان فرمان‏رواي نگهبان تا زمان مرگ به حكومت مقتدرانه خود ادامه داد. كرامول در مدت حدود 9 سال حكومت مستبدانه خود، جنگ‏هاي زيادي كرد كه فجيع‏ترين آنها، حمله به ايرلند و كشتار گسترده مردم اين سرزمين به خاطر مخالفت با او، بود. كرامول سرانجام در سوم سپتامبر 1658م درگذشت و پسرش جانشين او شد. اما وي نيز پس از هشت ماه حكومت، به خاطر بي‏كفايتي و نيز فشار سران ارتش، مجبور به استعفا گرديد وبار ديگر نظام سلطنتي در انگليس احيا شد.

اوليور كراموِل

1918 – با استعفای قیصر ویلهلم دوم از سلطنت آلمان پس از انقلاب آلمان حاکمیت این کشور به جمهوری تبدیل شد.

قیصر ویلهلم دوم

1957 – نخستین موشک قاره پیمای جهان
نخستین موشک قاره پیمای جهان که به نام R-7 Semyorka بسال 1957 به دست دانشمندان موشکی ـ فضایی شوروی ساخته شده بود نهم فبروری 1958 پس از آزمایش های متعدد به واحدهای مربوط تحویل داده و به اصطلاح؛ عملیاتی شد. با این حساب، موشک قاره پیما (موشک چند مرحله ای بالیستیک اینترکنتیننتال) نهم فبروری 2012 پنجاه و پنج ساله شد.

روسها از این نوع موشک تا سال 1961 بیست و هشت دستگاه ساخته بودند. یکی از همین موشکها Sputnik-1 (سپوتنیک ـ 1)نخستین ماهواره جهان را که آن هم ساخت روسیه بود در مدار زمین قرار داد. رسانه ها نخستین موشک قاره پیمای جهان را SS-6 می خواندند.

1863 – تشكيل اولين جلسه صليب سرخ
“كميته بين المللي صليب سرخ” که در سال 1863 ميلادي تأسيس شد و از 25 نفر از بزرگان سوئيسي تشکيل شده بود كه هنگام جنگ به عنوان ميانجي بي طرف خدمت کنند.

1985 – گری کاسپارف با پیروزی مقابل آناتولی کارپف به عنوان جوان ترین فرد به مقام قهرمانی شطرنج جهان رسید.

1998 –  مجازات اعدام که پیش از این در بریتانیا برای قتل ملغی شده بود برای کلیه جرائم نیز لغو شد.

زادروزها

۱۸۱۸ – ایوان ترگنیف، نویسنده مشهور روس.
۱۸۴۱ – ادوارد هفتم، پادشاه پادشاهی متحده.

ایوان ترگنیف

۱۸۴۷ – کارلو آلبرتو کاستیلیانو، فیزیکدان ایتالیایی
۱۸۷۷ ـ اقبال لاهوری، فیلسوف و شاعر هندی – پاکستانی.

کارلو آلبرتو کاستیلیانو

۱۹۲۹ – ایمره کرتس، نویسندهٔ اهل مجارستان و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۲.
۱۹۳۴ – کارل سیگن، اخترشناس و نویسندهٔ امریکایی.

اقبال لاهوری

۱۹۶۰ – آندریاس برمه، فوتبالیست آلمانی.
۱۹۷۲ – اریک دانی، بازیگر آمریکایی.

آلساندرو دل پیرو

۱۹۷۴ – آلساندرو دل پیرو، فوتبالیست سرشناس ایتالیایی.
۱۹۸۴ – دلتا گودرم، خواننده، پیانیست و هنرپیشه استرالیایی.

دلتا گودرم

مرگ‌ها

۹۵۹ – کنستانتین هفتم، امپراتور بیزانس.
۱۸۹۳ – پیوتر ایلیچ چایکوفسکی، آهنگساز و موسیقیدان اهل روسیه.

پیوتر ایلیچ چایکوفسکی

۱۹۰۱ – غوونت آلیشان، کشیش ارمنی.
۱۹۱۸ – گیوم آپولینر، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی فرانسه.

نویل چمبرلن

۱۹۴۰ – نویل چمبرلن، نخست وزیر بریتانیا.
۱۹۵۳ – دیلان تامس، شاعر ویلزی.

ملک عبدالعزیز

۱۹۵۳ – ملک عبدالعزیز، نخستین پادشاه عربستان سعودی.
۱۹۷۰ – شارل دوگل، رئیس جمهور فرانسه.

شارل دوگل

۱۹۹۱ – ایو مونتان، هنرپیشهٔ فرانسوی.
۲۰۰۴ – استیگ لارسن، نویسنده و روزنامه‌نگار سوئدی.

ایو مونتان

*****
منابع:

روزنامه ها و جراید کشور

سایت ایرانی وب سوار