مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز هشتم دلو سال 1396 هجری شمسی ، برابر با بیست و هشتم ماه جنوری فبروری است .
وفات محمد قسیم اخگر/1393
محمد قسیم اخگر، (متولد ۱۹۵۱ (میلادی) درگذشت ۲۸ جنوری ۲۰۱۴ (میلادی) نویسنده، پژوهشگر، فعال جامعه مدنی و از نظریه‌پردازان در افغانستان بود.
محمد قسیم اخگر در سال ۱۹۵۱ (میلادی) در منطقهٔ وزیرآباد شهر کابل دیده به جهان گشود. او آموزش دور ابتدایی و متوسطه مکتب را شهر کابل ادامه داد، در حالی که تحصیلات او به پایان نرسیده بود، به دلیل شرکت در مبارزات و تظاهرات سیاسی گروه‌های چپ‌گرا بازداشت و از مکتب اخراج شد. او در زمان حاکمیت طالبان به کشورهای همسایه مهاجر شد و پس از انقراض دولت طالبان دوباره به وطن بازگشت و فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و روزنامه‌نگاری خود را در کابل آغاز کرد. او مدتی کارمند کمیسیون مستقل حقوق بشر بود و در سال‌هایی اخیر مدیرمسئول روزنامهٔ هشت صبح شد.
بیست و هشتم جنوری به نام روز جهانی کمک به جذامیان نامگذاری شده است.
شاید امروزه جذام برای ما بیماری مهمی محسوب نشود، اما نیم قرن‌پیش جذام آنقدر موضوع مهمی محسوب می‌شد که رائول فولبریو فرانسوی آخرین یکشنبه ماه جنوری هر سال را، روز جهانی کمک به بیماران جذامی نامید. در آن زمان‌در سراسر جهان، تقریبا 15 میلیون نفر به این بیماری مبتلا بودند. سازمان صحت جهانی نیز 28 جنوری (هشتم ماه دلو) را روز جهانی مبارزه با جذام نامگذاری کرد. در سایه مبارزه پیگیر با این بیماری، امروزه، آمار جذامیان جهان به 2 میلیون نفر کاهش یافته، اما هنوز این بیماری ریشه‌کن نشده است. سیمای اجتماعی جذام طی دهه‌های اخیر تغییر کرده است به طوری که بیماران به طور فزاینده‌ای در سرویس‌های خدمات صحی عمومی تحت درمان قرار می‌گیرند. دیگر جذام خوره وحشتناک سابق نیست ولی با وجود این آنقدر مهم است که هنوز هم روز مبارزه با جذام برگزار می‌شود تا به این بهانه در تمام دنیا آموزش‌هایی از طریق رسانه‌های گروهی به مردم داده شود تا آنها با آگاهی علمی از این بیماری چنانچه علائمی از آن را در خود مشاهده کردند به داکتر مراجعه کنند و با تشخیص و درمان زودرس، مانع از ابتلای افراد سالم جامعه به این بیماری شوند.
در چنین روزی ، سال 814 میلادی :
شارلمانی یا شارل کبیر از امپراتوران مقتدر اروپا در قرون وسطی ، درگذشت . وی در سال 742 میلادی در فرانسه متولد شد و پس از مرگ پدر ، با برادرش به طور مشترک به سلطنت رسید . با مرگ برادر شارلمانی ، وی در سال 771 میلادی ، رهبری فرانکها را به تنهایی در دست گرفت و به سرکوب اقوام رقیب و گسترش سرزمین تحت تصرف خود ، پرداخت . شارلمانی پادشاهی کشورگشا بود و اکثر سرزمینهای اروپا را به زیر سلطه درآورد . وی اولین پادشاه اروپایی بود که در سال 800 میلادی ، تاج امپراتوری را از پاپ لئون سوم دریافت کرد و به این ترتیب پادشاه ، مقامی روحانی یافت . با وجود این ، شارلمانی برای کسب و حفظ قدرت و گسترش قلمرو فرمانروایی خود ، مخالفان داخلی و مردم سرزمینهای همجوار را به شدت سرکوب کرد .
در چنین روزی ، سال 1701 میلادی :
چارلز کوندامین ، ریاضیدان و جهانگرد فرانسوی در پاریس متولد شد . او در جوانی علاقه بسیاری به علوم جغرافیا و ریاضی داشت و بر اثر مطالعات و تحقیقاتی که در این زمینه انجام داد ، دانشمندی مشهور شد . کوندامین درسال 1735 میلادی ، سرپرستی هیاتی را به منظور اندازه گیری یک قوس نصف النهار کره زمین به عهده گرفت و کار این هیات ده سال بطول انجامید . کوندامین در سال 1774 میلادی درگذشت .
در چنین روزی ، سال 1882 میلادی :
امیر عبدالکریم الخطابی ، آزادیخواه و میهن پرست مراکشی ، متولد شد . وی از دوران جوانی علیه سلطه اسپانیا و فرانسه بر کشورش به مبارزه پرداخت و در نواحی کوهستانی ، هسته های مقاومت تشکیل داد . شایان ذکر است که در جنگ جهانی اول ، اسپانیا به انگیزه توسعه قلمرو نفوذ خود ، قتل عامهای بسیاری در مراکش انجام داد . پس از جنگ ، با اوج گیری نهضت انقلابیون این کشور ، دولت فرانسه ، هزاران مراکشی را کشت و بدین ترتیب انقلاب مردم مراکش علیه اسپانیا و فرانسه پس از 18 سال مقاومت ، شکست خورد . بدنبال این شکست ، عبدالکریم ریفی و چند تن از سایر رهبران نهضت ، درسال 1926 دستگیر و تبعید شدند . او بعدها به مصر گریخت و در مبارزات مردم این کشور به رهبری عبدالناصر، علیه امریکا ، انگلیس و اسرائیل شرکت کرد .
در چنین روزی ، سال 1918 میلادی :
در پی تضعیف روسیه به خاطر شرکت در جنگ جهانی اول و وقوع انقلاب در این کشور در سال 1917 میلادی ، کشور لیتوانی اعلام استقلال کرد . با وجود این ، مسکو خواستار الحاق مجدد لیتوانی به شوروی بود تا آنکه در اوت سال 1940 میلادی به این هدف رسید . آلمان نازی درجریان جنگ جهانی دوم ، بیش از سه سال لیتوانی را اشغال کرد . اما پس از پایان جنگ ، سلطه شوروی بر لیتوانی علیرغم مقاومت مردم این کشور ، بار دیگر برقرار شد تا آنکه در اواخر دهه 1980 ، بر اثر تغییر سیاستهای شوروی و برخی تحولات جهانی ، زمینه استقلال دوباره لیتوانی در ماه مارچ سال 1990 فراهم شد .
لیتوانی در شمال شرقی اروپا و غرب روسیه ، بیش از 65 هزار کیلومترمربع مساحت و کمتر از 4 میلیون نفر جمعیت دارد .
در چنین روزی سال 1946 میلادی :
برای نخستین بار حق وتو توسط نماینده شوروی در سازمان ملل متحد به کار گرفته شد . در این روز نماینده شوروی در سازمان ملل با یکی از پیشنهادهای شورای امنیت مخالفت کرد و بدین ترتیب برای اولین بار حق و تو در شورای امنیت مورد استفاده قرار گرفت . این حق تنها منحصر به پنج عضو دائمی این شورا یعنی امریکا ، روسیه ، انگلستان ، فرانسه و چین است . طرح اصلی حق وتو در کنفرانس یالتا درسال 1945 میلادی توسط انگلیس ، امریکا و شوروی به تصویب رسید و بعدها در منشور سازمان ملل متحد گنجانده شد . از آن زمان تاکنون ، اعتراضهای متعددی از جانب کشورهای جهان به حق وتو انجام شده است . این کشورها حق وتو را که به پنج عضو دائم شورای امنیت اجازه می دهد به خاطر منافع خود در مقابل تصمیمات شورای امنیت و یا سازمان ملل بایستند ، مخالف اصول دموکراسی و برابری کشورها در سطح جهانی می دانند .
