مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
سومین جلسه از سلسله صحبت های عنعنوی در کتابخانه و سالن کنفرانس ریاست آژانس انسجام و همکاری جمهوری ترکیه (تیکا)، دفتر هماهنگی پروگرام هرات (حوزۀ غرب)، تحت عنوان «اوضاع فرهنگی هرات از گذشته تا حال»، توسط محترم استاد گل احمد نظری آریانا محقق، پژوهشگر و داستان نویس مشهور کشور افغانستان با اشتراک جمعی از فرهنگیان و محصلین پوهنتون هرات برگزار گردید.
در آغاز محفل آیاتی از کلام الهی توسط محترم مولانا سید منیر منور قرائت گردیده سپس محترم استاد نظری آریانا، سیمای کنونی حوزۀ غرب و یک مرکز بسیار مهم فرهنگی آن (هرات) را که پیشنۀ تاریخی- کلتوری ژرفی داشته و یک حوزۀ غنی مدنیت بشری شمرده میشود و همچنان بارزترین مؤلفه های فرهنگی ذیل در این ولایت را، مورد بررسی قرار داد.
• فرهنگ عامۀ مردم
• آموزش ها و تربیت خانواده گی و اجتماعی
• آموزش های دینی و عرفانی
• معارف و آموزش و پرورش رسمی
• رسانه ها
• هنر و ادبیات
• زبان ها
• مرکزهای فرهنگی
• نابسامانی های اجتماعی
از منظر استاد نظری آریانا فرهنگ آیینۀ هستی معنوی و روان جمعی دانسته میشود و هر گونه تغییر و تحول مملکت بدون اثرگذاری مثبت ادبی و به طور عام فرهنگی، امید این نمی رود که ملت و جامعه نیز به سوی پیشرفت و همگام با آن در جهت تکامل افزونتر و همه جانبه گام برداشته و دگرگونی های مطلوبی در آن ها تحقق یابد. استاد نظری آریانا فرمودند: راهکار هر نظام آن است که با درنظرداشت نیازهای سراسر کشور و هر منطقه برای تلاش و کوشش های فرهنگی و ادبی-هنری تدبیرهای مناسب اتخاذ گردد و راه ها و چاره هایی در جهت عملی کردن آن ها ارزیابی شود.
