گزارش از بانو مرضیه ابراهیمی
صنایع دستی شیشه سازی در هرات بدلیل بی مهری های صورت گرفته و گرایش مردم به لوازم ماشینی میرود، تا به فراموشی سپرده شود.
غلام سخی این حرفه را نزد مرحوم حاجی سلطان احمد خان حمیدی آموخته است.
حاجی سلطان از پیشکسوتان صنعت شیشه سازی هرات بود که درین اواخر دیده از جهان فروبست.
اکنون فرزندش آقای حمیدی در تلاش است تا این صنعت راه که از پدرش بوی به میراث مانده به همکاری غلام سخی حفظ نماید.
بهمین منظور بعد از فوت پدرش غلام سخی را در کارگاه شیشه سازی خویش نگاه داشته و امکانات مورد نیاز وی را فراهم میسازد.
آقای حمیدی در گفتگو با آژانس اطلاعاتی باختر میگوید:
پدرش مدت شصت سال استاد کارخانه شیشه سازی در شهر هرات بوده است.
وی قدامت صنعت شیشه سازی در هرات را بیش از سه هزار سال عنوان میکند.
او، با اظهار خرسندی از ریاست اطلاعات وفرهنگ هرات یادآور شد که این اداره برای ماندگاری صنعت شیشه سازی اقداماتی را روی دست گرفته که درخور ستایش است.
غلام سخی با کمر خم شده اش از سی سال بدینسو سرگرم تولید صنعت شیشه سازی است، صنعتی که سالها از یک نسل به نسل دیگر منتقل شده و حالا در معرض نابودی قرار دارد.
سخی یکی از آخرین شیشه سازان شهر هرات است.
این صنعت در طول دهه های اخیر بویژه روزگار جنگ در کشور ضربات شدیدی بخود دیده و اکنون نیز واردات ارزان تولیدات ماشینی بیش تر از پیش بر آن لطمه وارد کرده است.
کوره کارگاه خشتی که غلام سخی در آن کار می کند، در ماه برای چند روز روشن میشود و مقداری ظروف شیشه ای آبی رنگ تولید میگردد.
غلام سخی که در میانه دهه چهارم عمرش می باشد، روی چوکی کم ارتفاعی روبروی کوره ای چوب سوز نشسته که حرارتی بسیار بالا دارد و شیشه را ذوب می کند.
سخی می گوید: مردم به هنر وتولیدات داخلی کمتر ارزش میدهند و علاقمند اند.
حرارت فضای کارگاهی که وی کار می کند بالاتر از ۴۰ درجه سانتی گراد است.
او شیشه ها را خرد می کند و داخل کوره می ریزد، به آن ها پودر مس و یا آهن اضافه می کند تا رنگ آبی و سبز به خود بگیرند.
سخی میله ای درون خالی را درون دیگ شیشه مذاب فرو برده و می چرخاند.
سخی آن را دوباره درون آتش کوره برده و بیرون می کند، هر بار از طریق میله به درون شیشه ذوب شده می دمد، می چرخاند و با ظرافت کامل با ابزار دستی به آن شکل می دهد.
اما او حالا دیگر امیدی به آینده این صنعت ندارد و می گوید:این صنعت به نسل های بعدی نخواهد رسید.
سخی می گوید علاوه بر این افغان ها نیز بیشتر ظروف ارزان قیمت چینایی را ترجیح می دهند تا اجناس دست ساز تولید داخلی را که شکننده تر است، مردم فکر می کنند اگر از واردات چینایی بخرند، کیفیت بهتری خواهد داشت.