تقویم تاریخ ( ۲۶ ماه دلو )

امروز ۲۶ ماه دلو برابر با ۱۵ فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ اتفاقات زیادی برای افغانستان و جهان ببوقوع پیوسته است . و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

خروج کامل نیروهای شوروی از افغانستان و روز ملی کشور / ۱۳۶۷ شمسی

میخائیل گورباچف، آخرین رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی، پس از به دست‏گیری قدرت در مورد حضور ارتش سرخ در افغانستان اعلام کرد، باید هر چه سریع‏تر این روند پایان گیرد. از این رو، با گذشت ده سال از اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی، در اثر مقاومت مجاهدان مسلمان افغان، قوای متجاوز از این کشور خارج شدند. هدف شوروی از اشغال افغانستان در سال ۱۹۷۹م تثبیت حکومت دست نشانده مسکو در کابل و گسترش نفوذ شوروی به سوی جنوب آسیا بود. نیروهای شوروی که شامل یک‏صد هزار نفر بودند، طی دو مرحله، خاک افغانستان راترک کردند و تجاوز بی‏حاصل خود را پایان دادند. براساس آمارهای رسمی ارتش شوروی، نتیجه حضور سربازان این کشور در افغانستان عبارت بود از: بیش از سیزده هزار کشته، ۳۵ هزار زخمی و سی‏صد نفر ناپدید.

خروج نظامیان شوروی از خاک افغانستان

رویداد ها به اساس تقویم میلادی:

۵۹۰ – روزی که خسروپرویز شاه ایران شد

در چنین روزی خسرو پرویز نوه خسروانوشیروان به عنوان بیست و دومین شاه آریانا از دودمان ساسانیان در تالار بزرگ کاخ سلطنتی تیسفون (طاق کسری) تاجگذاری کرد. بزرگان وقت پدر او ـ هرمز چهارم را برکنار و بازداشت کرده بودند که بعدا کشته شد. هرمز را پیش از کشتن، نابینا کرده بودند. اسپهبد بهرام مهران (بهرام چوبین) این روش جا به جایی را یک توطئه اعلام کرد، پادشاه شدن خسرو پرویز را نپذیرفت و تا تعیین پادشاه به روش درست، زمام اموررا به دست گرفت. خسروپرویز که چنین دید از تیسفون گریخت و برای جلب کمک به قسطنطنیه رفت. موریس امپراتور روم شرقی به این شرط که خسرو از ارمستان و لازیستان [منطقه ساحلی گرجستان که آبخیزستان ـ آبخیزیا ـ گوشه ای از آن بود] بگذرد حاضر شد نیروی نظامی دراختیار او بگذارد تا به شاهی بازگردد. این نیروی خارجی بهرام چوبین را به منطقه فرارود فراری داد.

خسرو پرویز نوه خسروانوشیروان

۱۷۸۸ – پای انگلیسی ها به استرالیا باز شد

کاپیتان آرثر فیلیپ

۲۶ جنوری ۱۷۸۸ نخستین گروه انگلیسی ها در استرالیا مستقر شدند. محل استقرار این انگلیسی ها را کاپیتان «جان هانتر» معاون فرمانده کشتی ها یافته بود که یک پیشرفتگی ۱۶۰۰ متر در ۸۰۰ متر آب در خشکی بود و منظره زیبایی داشت.

در این روز آرثر فیلیپ افسر نیروی دریایی انگلستان و فرمانده گروه، نقطه ورود انگلیسی ها به استرالیا را به نام وزیر داخله دولت متبوع «سیدنی ـ اینک بزرگترین شهر استرالیا» اعلام کرد، هفتم فبروری ۱۷۸۸ و پس از استقرار انگلیسی ها در سیدنی، پرچم انگلستان بالا رفت و آرثر فیلیپ این سرزمین هفت میلیون و ششصدهزار کیلومتری [کیلومتر مربع] را به نام جورج سوم ملک طلق انگلستان خواند و سپس کشتار میلیونها بومی استرالیا آغاز شد. آرتور فیلیپ فرمانده مهاجران ، پیش از استقرار در این نقطه مجبور شده بود دوکشتی فرانسوی را که در آن نزدیکی سرگرم اکتشافات بودند با شلیک توپ دور سازد. آرثر فیلیپ  با یازده کشتی خود ۷۳۶ مرد مجرم زندانی و ۱۸۸ زن مجرم را از انگلستان به استرالیا منتقل کرده بود که در تاریخ، نخستین مهاجران انگلیسی استرالیا بشمار آورده شده اند و قرارگاه آنان «پنال کلنی = مهاجر نشین مجرمان» نوشته شده است. شمار این مجرمان مهاجر تا سال ۱۷۹۲ به سه هزار و ۵۴۶ مرد و ۷۶۶ زن رسیده بود. بیشتر این مجرمان به بیماری مقاربتی و امراض دیگر از جمله آبله مبتلا بودند. بومیان استرالیا از آنان با فریادهای «وارا ــ وارا » یعنی بروید گم شوید استقبال کردند، ولی مهاجرین تفنگ داشتند و کاری از بومیان برای بیرون راندشان ساخته نبود و بعدا این بومیان بودند که اراضی و جان خودرا به مهاجران باختند. نخستین اروپاییان که به استرالیا رسیده بودند هلندی ها و بعد از آنان فرانسویان بودند. آبل تاسمان هالندی ۲۴ نوامبر ۱۶۴۲ به استرالیا رسید و چون این سرزمین میان اقیانوس هند جنوبی و اقیانوس آرام جنوبی واقع شده است نام اُسترالیا (جنوبی) برآن نهاد. انگلیسی ها خواستند این نام را به «ویلز جنوبی نو» تغییر دهند که موفق نشدند. [نام تاسمان بر یک جزیره بزرگ استرالیا باقی مانده است]

تصویر ورود انگلیسی ها به خلیج کوچک سیدنی در استرالیا در۱۷۸۸ میلادی

۱۷۸۲ – آغاز جنگ استعمارگران فرانسه و انگلیس بر سر استثمار سرزمین هندجنگ دریایی میان فرانسه و انگلیس در سواحل هند که هفت ماه به طول انجامید، از سری جنگ‏های این دو کشور برای تسلط استعماری بر هندوستان و چپاول منابع آن بود. قبل از این جنگ، فرانسه در پی شکست از انگلیس در جنگ سیزده ماهه مَدرَس با امضاء قرارداد پاریس، از هند چشم‏پوشی کرده بود. اما آغاز مجدد جنگ در روز پانزدهم فبروری ۱۷۸۲م نشان داد که فرانسوی‏ها به آسانی نمی‏توانند از مطامع استعماری خود در هند بگذرند. با وجود آن که جنگ دریایی هفت ماهه به نفع فرانسه تمام شد، اما این کشور نتوانست عملاً بار دیگر به هند بازگردد و انگلیس همچنان به عنوان استعمارگر اصلی شبه‏ قاره هند در این سرزمین باقی ماند.

۱۹۳۳ – تیراندازی به سوی فرانکلین روزولت هنگام سخنرانی۱۵ فبروری سال ۱۹۳۳ به سوی فرانکلین د. روزولت که به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شده بود، اما هنوز کار خودرا آغاز نکرده بود پنج مرمی فیر شد که یکی از مرمی ها به شهردار شیکاگو اصابت کرد و اورا کشت. در این تیراندازی به روزولت آسیبی وارد نیامد.

وی برای سپاسگزاری از مردم که اورا انتخاب کرده بودند در حالی که در یک خودرو روباز ایستاده بود و نطق می کرد تیراندازی شد. شهردار شیکاگو که از یاران روزولت بود روی رکاب موتر ایستاده بود. در این تیراندازی چهار تن دیگر مجروح شدند. برای شنیدن اظهارات روزولت بیش از ده هزار تن اجتماع کرده بودند. تیرانداز که «زینگارا» نام داشت دستگیر شد. پولیس اسنادی به دست آورد که نشان داد تیرانداز از هواداران فرضیه آنارشیسم (حکومت شوراها به جای افراد) بود.

روزولت دقایقی قبل از تیراندازی

۱۹۴۴ – شهر برلین پایتخت رایش سوم ( حکومت هیتلر ) توسط ۸۹۱ بمب افکن انگلیسی ــ آمریکایی بمباران شد که از لحاظ تعداد طیاره در طول تاریخ بی سابقه است.

۱۹۶۰ –  قیام سانْتاماریا علیه رژیم سالازار دیکتاتور پرتغال

حکومت پرتغال از سال ۱۹۳۲م تحت حاکمیت آنتونیو سالازار دیکتاتور پرتغال قرار داشت که به عنوان نخست‏وزیر در حدود ۴۰ سال این مقام را حفظ کرد. دکترین “سالازاریسم” مبتنی بر دیکتاتوری سیاسی و اجتماعی و اصلاحات اقتصادی و تأمین رفاه عمومی بود. ایجاد نظام تک حزبی و اعمال دیکتاتوری مطلق باعث شد تا گالوائو که از نویسندگان و نظامیانِ این کشور بود در جریان یک شورش، در ۱۵ فبروری ۱۹۶۰م، کشتی سانتاماریا که متعلق به پرتغال بود را تصرف نماید. این عملیات که به عنوان یک شورش تلقی گردید با پس دادن کشتی به پرتغال و پناهنده شدن گالوائو به برازیل خاتمه یافت. دو سال بعد در جریان یک قیام داخلی، سربازخانه‏های این کشور به تصرف طرفداران گالوائو درآمد که آنهم ناکام ماند. سالازار تا اواخر سال ۱۹۶۸م به حاکمیت خود ادامه داد و سرانجام در سال ۱۹۷۰م درگذشت.

سالازار

۲۰۰۵ – دامنه سایت یوتیوب معروفترین وبسایت اشتراک ویدیو و چهارمین سایت پربازدید جهان شروع به کار کرد.

۲۰۱۰ – عکسی از رویداد ۱۱ سپتامبر که پس از ۸ سال منتشر شد

پس از برخورد نخستین طیاره مسافربر ربوده شده به برج دوقلوهای شهر نیویارک در یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ به «گرگ سمندینگر Greg Semendinger» پیلوت هلی کوپتر پولیس نیویارک دستور داده شده که باخدمه مربوط سریعا خودرا به محل حادثه برساند تا اگر فردی و یا افراد موفق برسانیدن خود به پشت بام ساختمان شده باشند آنان را نجات دهد. این هلی کوپتر در ۵۰۰ متری برجها بود که هواپیمای دوم به برج اصابت کرد. Greg هدایت هلی کوپتر را به کمک خلبان سپرد و از انفجار ناشی از اصابت هواپیمای دوم عکس گرفت. این عکس منحصر به فرد (عکس پایین) تا ۱۵ فبروری ۲۰۱۰ منتشر نشده بود که در این روز پس از هشت سال و پنج ماه انتشار یافت:

زادروزها

۱۶۳۸ – زادروز زیب‌النسا، شاعر هندی؛ از شاعران سبک هندی در ادبیات فارسی دری .
۱۵۶۴ – زادروز گالیلئو گالیله، دانشمند و مخترع ایتالیایی .

زیب‌النسا

۱۸۶۱ – زادروز شارل ادوارد گیوم، فیزیک‌دان سویسی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۰.
۱۹۵۴ – زادروز مت گرینیگ، کارتونیست ، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی؛ خالق سیمپسون‌ها و فیوچراما.

گالیلئو گالیله

۱۳۲۱ – ناصر ممدوح، دوبلور و بازیگر ایرانی
۱۸۷۳ –  انریکو کاروسو خواننده اپرای ایتالیایی

انریکو کاروسو

۱۳۳۱ – داریوش طلایی نوازندهٔ تار و سه‌تار ایرانی.

درگذشت‌ها

۱۷۸۱ – درگذشت گوتهولد افرایم لسینگ، نویسنده، فیلسوف، ناشر و منتقد ادبی آلمانی.
۱۹۵۹ – درگذشت اون ویلانز ریچاردسون، فیزیک‌دان انگلیسی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۸ .

اون ویلانز ریچاردسون

۱۹۶۵ – درگذشت نت کینگ کول، موسیقی‌دان، پیانیست جاز و خواننده باریتون آمریکایی.
۱۹۸۸ – درگذشت ریچارد فاینمن، فیزیک‌دان آمریکایی .
۲۰۰۷ – رابرت آدلر دانشمند و مخترع اتریشی.

رابرت آدلر

*****
منابع:

-پسایت ایرانی نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-جراید و روزنامه های افغانستان