تقویم تاریخ ( ۲۲ ماه جدی )

تصرف شهر نيشابور توسط يعقوب ليث صفار/ سال 247 هجری شمسی،

در چنین روزی شهر نيشابور از سوي‌ يعقوب‌ ليث‌ صفاري تصرف‌ و سلسله‌ طاهريان‌ پس‌ از 50 سال‌ حکومت‌ از بين رفت.

صَفّاریان فرمانروای بخش‌هایی از آريانا بودند. پایتخت ایشان شهر زَرَنج مركز ولايت نيمروز بود و خود را از نوادگان ساسانیان می دانستند که پس از حمله اعراب به سیستان مهاجرت کرده‌ بودند.

یعقوب لیث صفاری مردی عیار و جوانمرد اهل سیستان بود و به دلیل محبوبیتی که میان مردم آنجا به خاطر جنگ با خوارج به دست آورده بود، توانست قدرت را به دست گیرد و به حکومت برسد. یعقوب لیث بعد از تشکیل حکومت خود، ابتدا به کرمان و شیراز حمله کرد و آن صفحات را تسخیر نمود، سپس به خراسان رفت و آنجا را فتح کرد و حکومت طاهریان را نابود ساخت. وی سپس به طبرستان رفت، ولی در جنگ با علویان طبرستان شکست خورد و عقب نشینی کرد . یعقوب لیث صفاری همیشه آرزو داشت روزی حکومت بنی عباس را سرنگون کند، به همین جهت با لشکری فراوان خوزستان را تسخیر کرد و به سوی بغداد حرکت نمود، اما در جنگ با خلیفه شکست خورد و به شدت زخمی شد. در اواخر عمر، دوباره با لشکر خود خوزستان را تسخیر کرد و قصد داشت دوباره با خلیفه جنگ کند، اما در همین زمان به طور ناگهانی بیمار شد و کمی بعد از دنیا رفت . تمامی مورخان در این که یعقوب لیث مردی بسیار شجاع و دلاور و باهوش و سیاستمدار بوده است، اتفاق نظر دارند . بعد از مرگ او برادرش عمرو لیث فرمانروای سیستان و کرمان شد. عمرو لیث هم چون برادر مردی بسیار شجاع بود، با این حال در ابتدای حکومت با خلیفه بیعت کرد.

تصرف هندوستان توسط امير تيمور گوركاني/  1397 میلادی

امير تيمور  در چنین روزی با عبور از تنگه خيبر، وارد هند شد. و آن سرزمين را به تصرف خود در آورد.

341 سال بعد در همين ماه نادر شاه افشار ارتش ايران را از اين گذرگاه وارد شبه قاره هند كرد و هر دو موفق به تصرف دهلي شدند. تيموريان كه بعداً با كمك صفويان ايران بر هند شمالي و غربي مسلط شدند، مدتها بر اين سرزمين حكومت كردند كه در تاريخ به امپراتوران مغولي هند معروفند و نادر شاه با تصرف دهلي با اين كه پادشاه تيموري وقت را ابقاء كرد، باعث تضعيف اين امپراتوري شد و راه برتصرف و استعمار و سپس تجزيه اين شبه قاره توسط انگليسي ها هموار گرديد.

تاسيس نشريه نشريه سراج الاخبار/1285    

در چنین روزی ، اولين نشريه سراج الاخبار افغانستان  نشر شد. اين نشريه پس از مدت كوتاهي بنا به دستور انگليس ها از نشر بازماند . بعد از مدت 8 سال توقف، بار ثاني اين نشريه از نام سراج الاخبارافغانستان به تغير نام سراج الاخبار افغانيه در 16 ميزان سال 1290 هـ ش الي 1298 به اهتمام محمود طرزي زيور چاپ ميبندد.

اين اخبار در هر پانزده روز يکبار بنشر ميرسيد. از شماره اول تا شماره 12 در 12 صفحه و بعدا به 16 صفحه ارتقاء يافت. براي اولين بار رمان درسراج الاخبار معرفي گرديد.

تولد هدایت امین ارسلا/ ۱۳۲۰

هدایت امین ارسلا (متولد ۱۳۲۰ در ولایت کابل) سیاستمدار و اقتصاددان کشور است. وی به عنوان وزیر مالیه، وزیر امور خارجه و معاون رئیس‌جمهور در دولت افغانستان فعالیت کرده‌است. ارسلا در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان کاندید شد و در بین هشت نفر با ۰.۲۳٪ آراء در رتبه هشتم قرار گرفت.

هدایت امین ارسلا مکتب را در کابل خواند و لیسانس خود را در شته اقتصاد و علوم‌ سیاسی از دانشگاه کابل دریافت کرده و آموزش‌های عالی را در دانشگاه الینویز جنوبی در آمریکا در رشته اقتصاد به پایان رساند. ارسلا مدرک دکتری خود را هم در همین رشته از دانشگاه جورج واشنگتن به دست‌آورد.

او در سال ۱۹۶۹ به عنوان نخستین افغان کارمند بانک جهانی شد و ۱۸ سال در این بانک کار کرد. ارسلا در سال ۱۹۸۷ از کار در بانک جهانی دست کشید و به صفوف مجاهدین افغان پیوست. ارسلا یکی از اعضای بنیان‌گذار محاذ ملی اسلامی افغانستان بود که پیراحمد گیلانی رهبری آن را بر عهده داشت. در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ آقای ارسلا به وزارت مالیه دولت در تبعید مجاهدین در پاکستان منصوب شد.

در سال ۱۹۹۳ ارسلا عهده‌دار وزارت خارجه در دولت اسلامی افغانستان در کابل شد اما دو سال بعد در پی اوج‌گیری اختلافات بین گروه‌های مختلف مجاهدین از پست خود کنار رفت.

بعد از سقوط طالبان هدایت امین ارسلا در اجلاس بن برای تعیین دولت آینده افغانستان شرکت داشت به عنوان وزیر تجارت و معاون رئیس اداره موقت به رهبری حامد کرزی معرفی شد. بعد از برگزاری لویه جرگه اضطراری که در آن لویه جرگه حامد کرزی را برای دو سال به عنوان رئیس دولت انتقالی برگزیدند، هدایت امین ارسلا در کابینه جدید آقای کرزی عهده‌دار وزارت مالیه شد.

ارسلا در کابینه حکومت منتخب آقای کرزی راه نیافت، اگرچه حامد کرزی آقای ارسلا را به عنوان “وزیر ارشد” به مجلس نمایندگان معرفی کرد اما مجلس نمایندگان به دلیل این که چنین پستی در قانون اساسی افغانستان پیش‌بینی نشده‌است او را رد کرد. اما ارسلا با وجود نظر مخالف مجلس نمایندگان، به کار خود به عنوان “وزیر ارشد” ادامه داد. ارسلا اگرچه سمت اجرایی نداشت ولی در نشستهای هفتگی کابینه شرکت می‌کرد. بعد از انتخابات نیز کرزی او را به عنوان وزیر ارشد خود اعلام کرد.

وی همچنین به‌عنوان رئیس اداره مستقل اصلاحات اداری، کمیسیون احصاییه ملی و کمیتهٔ همکاری‌های اقتصادی اجرای وظیفه نموده و عضویت شورای امنیت ملی را نیز داشته داشته‌است.

وفات عبدالقدیر عسکر ( محلی خوان هراتی )/۱۳۷۸

در چنین روزی مردى پرآوازه ومردمى بنام عبدالقدیرهلال درکویته پاکستان ازین دنیاى فانى رخت سفربست وماراداغدارساخت ودرزیارت شهزاده هابخاک سپرده شدند.
یادشان براى همیشه دردل ماوهزاران علاقمندشان جاودانه است روح تان شادوجنت موعودجاى تان بادپدرعزیزم

وفات استاد محمد صدیق پسرلی ( شاعر بزرگ ادبیات پشتو )

محمد صدیق پسرلی،  در ٢٢ ماه جدى  (١٣٩٢) به عمر ٨٥ سالگى از اثر بيمارى که عايد حالش شده بود، از اين دنيا رحلت نمود و در شهداى صالحين شهر کابل به خاک سپرده شد.

وی در سال ١٣٠٧ در ولسوالی قره باغ غزنی در یک خانوادۀ فرهنگی زاده شد و در هنگام طفولیت با خانواده اش به کندز رفت و تحصیلاتش را در آن ولایت به اتمام رسانید و در سال ١٣٥٩ با خانواده اش به پشاور مهاجرت کرد؛ مگر از فعالیت های فرهنگی دست نکشید و به چاپ مجله سپیده مشغول شد و بنیاد (افغان ادبى بهير) را در آنجا بنا نهاد، در سال ١٣٧٧ به کابل آمد و به کارهای ادبی و فرهنگی خود ادامه داد.

نی کوڅه، ماته شپیلی و غزلبڼ؛ از جمله آثار اوست که با چند مجموعۀ قصه های کوتاه اقبال چاپ یافته است.

اعلام کابینه جنجال برانگیز حکومت وحدت ملی/۱۳۹۳

س از گذشت نزدیک به ۱۱۰ روز از آغاز به کار دولت وحدت ملی افغانستان، اعضای کابینه جدید افغانستان معرفی شدند.

تاخیر طولانی در اعلام فهرست نامزدان پست وزارت، انتقادهای بسیاری را برانگیخت و بسیاری آن را عامل اصلی ناامنی و رکود اقتصادی در افغانستان می‌دانستند.

آقای غنی در هنگام ادای سوگند وعده داده بود که فهرست وزیران جدید را در مدت ۴۵ روز اعلام کند اما این روند نزدیک به چهار ماه طول کشید.

در میان وزیرانی که برای کسب رای اعتماد به مجلس نمایندگان معرفی شدند، چهره‌های جدید و کمتر شناخته‌شده نیز دیده می‌شدند. هیچ یک از نامزدان پست وزارت، پیش از این به عنوان وزیر در دولت افغانستان کار نکرده‌اند.

بر اساس فرمان آقای غنی این افراد به عنوان نامزد وزیران کابینه جدید به مجلس معرفی شدند:

شیر محمد کریمی برای وزارت دفاع ملی

نورالحق علومی برای وزارت امور داخله/کشور

صلاح الدین ربانی برای وزارت امور خارجه

غلام جیلانی پوپل برای وزارت مالیه

احمد سیر مهجور برای وزارت عدلیه

گل زلمی یونسی برای وزارت معارف

نجیبه ایوبی برای وزارت امور زنان

عباس بصیر برای وزارت فواید عامه

فیروزالدین فیروز برای وزارت صحت عامه

یعقوب حیدری برای وزارت زراعت و آبیاری

داوود شاه صبا برای وزارت معادن

برنا کریمی برای وزارت مخابرات و فناوری معلوماتی

نصیر احمد درانی برای وزارت احیا و انکشاف دهات

خاطره افغان برای وزارت تحصیلات عالی

محمود صیقل برای وزارت انرژی و آب

سادات نادری برای وزارت کار، امور اجتماعی و شهدا و معلولین

سید حسین عالمی بلخی برای وزارت مهاجران

فیض محمد عثمانی برای وزارت حج و اوقاف

فیض‌الله کاکر برای وزارت مبارزه با مواد مخدر

آی سلطان خیری برای وزارت اطلاعات و فرهنگ

قمرالدین شینواری برای وزارت سرحدات و قبائل

سردار محمد رحمان اوغلی برای وزارت اقتصاد

سردار محمد رحیمی برای وزارت تجارت و صنایع

فیض‌الله ذکی برای وزارت ترانسپورت

شاه زمان میوندی برای وزارت امور شهری

رحمت الله نبیل برای ریاست اداره عمومی امنیت ملی

خلیل صدیق برای ریاست بانک مرکزی

از این میان تنها رحمت الله نبیل در گذشته عضویت کابینه افغانستان را داشته و به عنوان رئیس امنیت ملی کار کرده است.