امروز 23 ماه قوس برابر با 14 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
رویداد ها:
شهادت استاد ذبیح الله از فرماندهان مجاهدین در شمال کشور/۱۳۶۳
عبدالقادر که بعد ها به ذبیح الله شهرت یافت، در سال ۱۳۳۰ خورشیدی در شهر مزار شریف متولد شد.
در سال ١٣۴٨ بعد از سپری کردن آزمون بزرگ درسی به دارالعوم اسد الله الغالب حضرت علی (رض) یا مدرسه اسدیه راه یافت و مشغول فراگیری تعلیمات اسلامی گردید.
بین سالهای ١٣۴٠ تا ١٣۵٠ درست دوره ی بود که نهضت اسلامی سیاسی خویش رسیده بود و هسته گذاران این نهضت چون استاد شهید غلام محمد نیازی استاد عبدالقادر «توانا» ، انجنیر حبیب الرحمن، داکتر عبدالقدوس و شهید دیان تشکلی را زیر نام نهضت جوانان مسلمان تاسیس نموده بودند. هرچند مرکزیت این نهضت دانشگاه کابل بود و نماینده گی آن نهضت در بلخ مخفییانه گشوده شده و فعالیت ها آغاز گردید و ذبیح الله خان در این حلقه جذب گردید. و خود رهبری جوانان مسلمان را به عهده گرفت.
در سال ١٣۵٢ با تاسیس نظام جمهوریت وظیفه معلمی را بر عهده گرفت اما حکومت آنوقت وی را به اتهام تحریک جوانان علیه حکومت به زندان انداخت.
عبدالقادر هنوز در زندان بود که حادثه وحشتناک بیست و سوم ثور ١٣۵٣ خورشیدی رخ داد و رهبران نهضت اسلامی به شمول بنیانگذار آن استاد شهید غلام محمد نیازی دستگیر و راهی زندان پلچرخی گردیدند و استاد برهان الدین ربانی رئیس اجرائیه جمعیت اسلامی راه هجرت در پیش گرفت. رهبران نهضت هنگام تحقیق از شناختن عبدالقادر در بلخ امتناع ورزیدند و همین باعث شد که عبدالقادر از زندان رها و به آرزوی قبلی اش که همانا آموزگار شدن بود برسد و در لیسه باختر مزارشریف مقرر گردد.
استاد عبدالقادر بعد از کودتای هفتم ثور ۱۳۵۷ بدلیل جر و بحث های اسلامی و سیاسی یکبار دیگر مورد توجه حکومت کمونیستی وقت قرار گرفت و از سوی والی ولایت بلخ آنزمان فرا خوانده شد ولی استاد عبداقادر از فراخوانی والی جهت بازپرسی امتناع ورزیده و جوابیه رد میفرستد و راه هجرت در پیش میگیرد و با دو تن از همراهانش که به احتمال قوی یکی از آنها شهید سیف الرحمن ایزد پناه بود که بعداً معاون جبهات ولایت سمنگان گردید راهی شهر پشاور پاکستان که در آن وقت یگانه محل امن برای مجاهدین افغانستان بود میگردد و با همرزمان جدید خویش آشنائی پیدا مینماید و لقب ذبیح الله به خود بر گزید. بعد ها بنام آمر صاحب بلخ شهرت یافت و به عنوان امر جبهات بلخ برگزیده شد و راهی بلخ بامی گردید.
استاد ذبیح الله رشادت های فراوانی از خود در جبهات شمال کشور نشان داد. تا آنکه طی یک عمل تروریستی (ماین گذاری در موتر عاملش) همراه با تعدادی از همراهانش به شهادت رسیدند.
آغاز به کار لویه جرگه عنعنوی بخاطر تصویب قانون اساسی کشور/۱۳۸۲
لویه جرگه به جز در دو قانون اساسی، ۱۳۴۳ و ۱۳۸۲، در بیشتر قانونهای اساسی، عمدتاً با ترکیب اعضای انتصابی و با حضور مقامهای ارشد دولتی پیشبینی شده است. این امر دموکراتیک بودن آن را زیر سوال برده است.
هر چند در این دو قانون اساسی و به ویژه قانون اساسی کنونی، تنها اعضای نهادهای منتخب ـ اعضای پارلمان، روسای شوراهای ولایتی و ولسوالی ـ به عنوان اعضای جرگه در نظر گرفته شده، اما صلاحیت دعوت آن را عمدتاً در اختیار رئیس جمهوری قرار داشت.
بر اساس فرمان فوق، انتخابات اعضای لویه جرگه در ولایات و سایر مراکز برگزار گردیده و ۴۵۰ نماینده انتخابی و ۵۳ نماینده انتصابی، جمعاً ۵۰۳ نفر که ۱۰۰ نفر آنان را زنان تشکیل میدادند، برگزیده شدند و به تاریخ ۱۶/۹/۱۳۸۲ حکم رئیس دولت انتقالی اسلامی در باره توشیح طرزالعمل تدویر لویه جرگه تصویب قانون اساسی در ۱۲ فصل و ۳۷ ماده صادر گردید. این طرزالعمل در باره وظایف، ساختار و شیوه کار لویه جرگه تنظیم گردیده بود.
مطابق به احکام این طرز العمل باید اعضای لویه جرگه به ده کمیته کاری (هر کمیته مرکب از ۵۰ نفر) تقسیم میشدند و یک کمیته تفاهم مرکب از هیأت رئیسه لویه جرگه و رؤسای کمیتهها، برای توحید نظریات و ایجاد تفاهم و توافق بین کمیتههای دهگانه ایجاد میگردید.
لویه جرگه با بیانیه محمدظاهر پادشاه سابق و سپس بیانیه حامد کرزی رئیس دولت انتقالی، با حضور اعضای لویه جرگه، اعضای حکومت، قوه قضاییه و کمیسیون قانون اساسی و سایر مهمانان داخلی و خارجی، در تالار خیمه لویه جرگه در پوهنتون پلی تخنیک کابل آغاز به کار نمود. روز اول و دوم به انتخاب رئیس لویه جرگه و معاونان (۴ معاون) و منشیان (۳ منشی) سپری شد. از روز سوم کار کمیتهها آغاز گردید و نسخه مسوده نهایی کمیسیون قانون اساسی که تاریخ ۲۴ قوس ۸۲ روی جلد آن ثبت شده بود، همراه با چند نوشته حاوی توضیحات در باره محتوا و متن قانون اساسی توزیع گردیده و در اختیار اعضای لویه جرگه قرار گرفت. در هر کمیته یک یا دو نفر از اعضای کمیسیون قانون اساسی نیز به منظور توضیح برخی از موضوعات و مسائل مربوطه قانون اساسی، اشتراک داشتند که این جانب در کمیته ششم حضور داشتم. کار کمیتهها شش روز به طول انجامید. سرانجام نتیجه کار کمیتهها در اختیار کمیته تفاهم قرار گرفت.
سرانحام متن قانون اساسی که تاریخ ۱۴ جدی در روی جلد آن ثبت شده و در هر صفحه با امضای آقای مجددی نشانی شده بود، به امضای تمامی اعضای لویه جرگه رسید.
105 – ساخت كاغذ در چين
چینیها نخستین مردمانی بودند که بیش از ۲ هزار سال پیش، کاغذهایی مانند کاغذهای امروزی ساختند. ایرانیان مسلمان شیوهٔ ساختن کاغذ را در سدهٔ نخست پس از اسلام از چینیها آموختند و آن را بهبود بخشیدند. شهر سمرقند برای سالها بزرگترین مرکز ساختن و خرید و فروش کاغذ بود. سپس، در شهرهای دیگر، از جمله بغداد، دمشق، قاهره، مراکش، جزیرهٔ سیسیل و شهرهای مسلمان نشین اسپانیا، کارخانههای کاغذسازی به راه افتاد.یافتههای باستانشناسی نشان میدهند که از قرن اول میلادی، در چین کاغذ وجود داشتهاست.در سال 105 میلادی، یکی از درباریان، ماده جدیدی را برای امپراطور توصیف کرد که از پارچههای کهنه، پوست درختان، کنف و علف تهیه میشد وروی ان مینوشتند.به مرور زمان، شیوهٔ تهیه کاغذ بهتر شد و ان را با الیاف گیاهانی مانند خیزران میساختند. عربها این محصول را به اروپا بردند ودر سال 1150 میلادی، غربیان نخستین کاغذ سازی را در اسپانیا بنا کردند.ماشین تولید انبوه کاغذ را چینیها اختراع کردند. نخستین اسکناس نیز در سال 1024 میلادی در چین تهیه و مبادله شد.
770 – تصميم خليفه بغداد به برگزاري نوروز و مهرگان در دربار عباسيان
«منصور» دومين خليفه عباسيان (متولد 712 و متوفی در 775 میلادی) با اين كه ابومسلم خراساني و بسياري از خرسانی های قدیم از جمله استاذسيس سيستاني را كشته و لشكر به سركوبي المقنّع (هاشم بن حکیم) به خراسان فرستاده بود 14 دسامبر سال 770 ميلادي اعلام داشت كه از آن پس در دربار او در بغداد نوروز و مهرگان به همان گونه كه شاهان ساساني برپا مي داشتند برگزار خواهد شد.
منصور که باکمک ابومسلم بر امویان پیروز شده و خلافت آنان را در بخش شرقي اش (شرق مديترانه) برانداخته بود از سال 745 به خلافت دست یافته بود. برغم آن همه کمک، منصور در سال 775 میلادی ابومسلم را با طرح توطئه مقتول ساخت که با این عمل خشم حراسانی ها را برانگیخت و المقنّع Almughanna که زمانی از افسران سپاه ابومسلم بود با پیروان خود مبارزه با دستگاه خلافت را شدت و وسعت داد ولی در جنگ با لشکریان اعزامی خلیفه به خراسان شکست خورد و خودکشی کرد.
1805 – كشف انرژي حرارتي زغال سنگ در انگلستان
در چهاردهم دسامبر 1805م انرژي حرارتي زغال سنگ توسط ژُرژ برانْكْلون، آهنگر انگليسي كشف شد. تا پيش از اين تاريخ، از زغال سنگ، تنها به عنوان يكي از مصالح ساختماني استفاده ميشد. اما برانْكْلون، كشف كرد كه اين ماده هنگام سوختن، حرارت زيادي توليد ميكند و به اين ترتيب منبع عظيمي از انرژي در اختيار بشر قرار گرفت. اولين معدن زغال سنگ كه پس از اين كشف، آغاز به كار كرد، در بندر پيلموت انگليس قرار داشت.
۱۹۰۳ – اولین اقدام برادران رایت برای پرواز.
۱۹۰۳ – کشورهای آلبانی، اتریش، بلغارستان، کامبوج، سریلانکا، فنلاند، مجارستان، ایرلند، ایتالیا، اردن، لائوس، لیبی، نپال، پرتغال، رومانی و اسپانیا به عضویت سازمان ملل متحد درآمدند.
1911 – كشف قطب جنوب توسط دريانورد نروژي
از زماني كه انسانها قطب شمال و جنوب را شناسايى كردند، درصدد فتح آن بودند ولي كسي موفق به اين كار نميشد. تا اين كه در سال 1911م دو هيأت اكتشافي براي هدفي يكسان يعني رسيدن به قطب جنوب عازم اين منطقه يخبندان شدند. يكي روآلْدْ آموندسن، مكتشف نروژي و ديگر رابرت اسكات، ناخداي نيروي دريايى انگليس بود كه در اين رقابت شركت داشتند. اما در نهايت، كاپيتان آموندسن در اين رقابت، پيروز شد و با ورود به سرزمين قطب جنوب در چهاردهم دسامبر 1911م پرچم نروژ را در قطب به اهتزاز در آورد و اسكات، يك ماه بعد در 17 ژانويه به قطب رسيد. اما سفرِ برگشت آنها مصيبتبار بود، چرا كه بوران وحشتناك، حركتشان را به تأخير ميانداخت. سرانجام گروه اسكات به دليل سرماي طاقتفرسا، در مارس 1912م در ميانه راه جان سپردند و اجساد آنها همراه با دفترچه خاطرات روزانهشان، هشت ماه بعد به وسيله يك گروه گشتي، به دست آمد.
1642 – نيوزيلند کشف شد
چهاردهم (و طبق برخي اسناد سيزدهم) دسامبر سال 1642 ميلادي «آبل تانسمان» دريانورد هلندي كه در كمپاني هند هلند (اندونزي) كار مي كرد و ماموريت يافته بود راه دريايي به اروپا از جنوب اقيانوس آرام و از طريق اقيانوس اطلس را بيابد، در 1500 کيلومتري شرق استراليا به جزايري رسيد که مسکون بودند. دو جزيره از اين جزاير بزرگتر و مابقي کوچک بودند و دو جزيره بزرگ به صورت شمالي ـ جنوبي قرار گرفته بودند. بوميان اين جزاير مائوري Maori و از نژاد Polynesian بودند و جزاير خودرا Aotearoa مي گفتند که هلندي ها هنگام ترسيم نقشه اين جزاير، نام Nova Zeelandia بر آنها گذاردند،(زيرا که از لحاظ منظر طبيعي شبيه منطقه زيلند هلند بودند. بعدا انگليسي ها اين نام را تغيير تلفظ و املاء دادند و نيوزيلند New Zealand نوشتند).
1962 – برقراري اولين تماس بين كره زمين و سياره زهره
اولین کاوش فضایی روبوتیک درباره ی سیاره زهره، و در واقع اولین کاوش فضایی سیارات در ۱۲ فوریه ۱۹۶۱ با پرواز ونرا-۱ آغاز شد. ولی زمانی که به فاصله ۲ میلیون کیلومتری زمین رسید ارتباطش با زمین قطع گردید و بعدها از فاصله ی صدهزارکیلومتری زهره در نیمه ی ماه می عبور کرد. کاوش های ایالات متحده درباره ی سیاره زهره با کاوشگر مارینر – ۱ دوباره با شکست روبرو شد. تا اینکه مارینر-۲ توانست به موفقیت برسد و بعد از یک سفر ۱۰۹ روزه در ۱۴ دسامبر ۱۹۶۲ اولین موفقیت بین سیاره ای بشر به وقوع پیوست، و مارینر-۲ از فاصله ۳۴۹۳۳ کیلومتری سطح زهره عبور کرد. وی راداری را بسوی ناهید نشانهروی کرد که سیگنالهای آن از ابرهای این سیاره عبور کرده و پس از برخورد با سطح جامد سیاره، منعکس گردید. برای اولین بار دانشمندان اطلاع جالبی را درباره سطح ناهید بهدست مارینر 2آوردند، که نشان میداد ناهید دارای حرکت چرخشی در جهت معکوس است. چرخش آن از شرق به غرب است و آفتاب از مغرب طلوع و در مشرق غروب میکند. از طرف دیگر دمای سطجی زهره حداقل ۴۲۵ درجه سانتیگراد می باشد. این باعث شد که هر گونه امید برای وجود حیات بر سطح این سیاره به یأس تبدیل شود.
1988 – پايان عمر اتحاد جماهير شوروي
در پي توافقهاي رونالد ريگن و گورباچف (رهبران وقت آمريكا و شوروي) در مذاکرات پنج گانه از سال 1985 در ژنو تا دسامبر 1988 در نيويويورک، تاچر و ريگن سران وقت دولتهاي انگلستان و آمريكا 14 دسامبر سال 1988 گفتند که جنگ سرد قرن 20 را بايد پايان يافته تلقي کرد كه اندک زمانی پس از پایان جنگ جهاني دوم میان دو بلوک غرب و شرق آغاز شده بود و در توافق هاي دو ساله اخير در مسير پايان يافتن قرار گرفته بود.
557 – یک زمین لرزه شدید قسطنطنیه Constantinople (استانبول) را ویران و تلفات سنگین وارد ساخت.
1287 – براثر یک توفان دریایی، Sea Wall ـ دیواره جلوگیری از نفوذ آب دریای شمال در ناحیه زوید زی Zuide Zee سرزمین هلند فروریخت و بیش از 50 هزار تن جان سپردند.
1927 – دولت لندن به عراق استقلال داد.
1939 – جامعه ملل روسيه را به دليل حمله نظامي به فنلاند از عضويت خود بركنار كرد.
1995 – با توافق صربها، کرواتها و بوسنیایی ها، جنگ داخلی 3 ساله بوسنی ـ هرزگوین پایان یافت.
زادروزها
۱۳۰۳ ش – راج کاپور، بازیگر، تهیهکننده و کارگردان هندی
۱۵۴۶ – زادروز تیکو براهه منجم دانمارکی
۱۸۹۶ – زادروز جرج ششم پادشاه پادشاهی متحده و کشورهای مشترکالمنافع و امپراتور هند
۱۷۸۸ – درگذشت کارلوس سوم اسپانیا پادشاه اسپانیا از ۱۷۵۹ تا ۱۷۸۸ میلادی
۱۷۹۹ – درگذشت جرج واشنگتن اولین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۸۴ – درگذشت ویسنته آلهایخاندره شاعر برجسته متولد کشور اسپانیا ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۷۷
۱۹۸۹ – درگذشت آندره ساخاروف فیزیکدان هستهای اهل شوروی ، برنده جایزه صلح نوبل سال ۱۹۷۵
۲۰۱۳ – درگذشت پیتر اوتول بازیگر انگلیسی