امروز 19 ماه قوس برابر با 10 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
مناسبت ها:
روز جهاني حقوق بشر
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي که منشور ملل متحد در دست تدوين بود، احترام به حقوق بشر و آزادي هاي سياسي مورد توجه نمايندگان کشورهاي مختلف جهان واقع شد. پس از چندي، سازمان مل متحد تصميم گرفت که اين حقوق، همه جا و براي همه ملت ها قابل اجرا باشد. در ادامه، کميسيون حقوق بشر در ژانويه سال 1947 ميلادي شروع بکار کرد و پس از مدتي مطالعه و بررسي در قوانين اساسي کشورها و بحث و گفتگو در کميسيون هاي مختلف، نتيجه مطالعات خود را به صورت لايحه اي به مجمع عمومي تقديم کرد. مجمع مزبور در دهم دسامبر 1948 ميلادي (19 آذر 1327 ش) با 48 رأي مثبت و 8 رأي ممتنع، اعلاميه جهاني حقوق بشر را تصويب کرد و اين روز به عنوان روز جهاني حقوق بشر نامگذاري گرديد. اين اعلاميه شامل يک مقدمه و سي ماده مي باشد و در ماده اول آن به برابري افراد بشر و حاکميت روح برادري در ميان آنها اشاره شده است. علي رغم تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر، واقعيت در عمل به گونه اي ديگر شکل گرفت. نگاهي گذرا به رويدادهاي سياسي و نظامي جهان پس از پايان جنگ دوم جهاني، تصويري از وقايع اسفبار را نشان مي دهد که دقيقاً بيانگر فاصله زياد ميان اهداف با عملکرد جامعه بين المللي در دفاع از حقوق بشر است. به علاوه بر خلاف تصور اوليه، شعار دفاع از حقوق بشر، عملاً به ابزاري در جهت اعمال فشارهاي سياسي و اقتصادي دولت هاي غربي بر کشورهاي مستقل جهان براي پيشبرد منافع استعماري اين دولت ها، مبدل شده است. هم اکنون بسياري از کشورهاي جهان، با توجه به اين واقعيت تلخ و همچنين بدليل ناهم خواني برخي بندهاي اعلاميه حقوق بشر با اعتقادات، فرهنگ و رسوم آنان، خواستار تغيير در اين بندها و جلوگيري از استفاده ابزاري از اين اعلاميه هستند. بدنبال تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر در دهم دسامبر 1948 ميلادي توسط مجمع عمومي سازمان ملل متحد و تأييد حقوق طبيعي و اجتماعي افراد بشر توسط اين سازمان بين المللي، روز دهم دسامبر (برابر با 19 آذر 1327ش) به عنوان روز جهاني حقوق بشر نامگذاري شده است.
رویداد ها:
آغاز مسافرت امانالله شاه به خارج/۱۳۰۶ شمسی
امان الله خان از طریق قندهار با ۳۱ تن همراهان خود که ملکه ثریا همسرش و شماری اعضای کابینه و مترجمان او را همراهی میکردند وارد هند بریتانیایی شد.
ملکه ثریا اولین ملکه افغانستان بود که به خارج از این کشور سفر کرد.
شاه امان الله در سفر اروپایی خود از ایتالیا، فرانسه، بلژیک، سویس، آلمان، بریتانیا، پولند/لهستان و روسیه بازدید کرد.
شاه امان الله در راه بازگشت، از تهران تا هرات و از آنجا تاغزنى و کابل با موتر خود سفر کرد و درطول راه از طرف اهالى شهر هاى هرات و فراه و قندهار استقبال شد.
612 سال قبل از میلاد – تصرف نينوا و سقوط امپراطوری آشور توسط ماد ها
شهر نينوه (نينوا، مجاور موصل امروز) پايتخت امپراتوري آشور دهم و به قولي 14 دسامبر سال 612 پيش از ميلاد به تصرف نيروهاي مشترك دولتهاي ماد (آریانا) و بابل (بين النهرين جنوبي) در آمد و آن امپراتوري كه در تاريخ، شهرت ستمگري يافته است براي هميشه از ميان رفت. نيروهاي فاتح نينوا اين شهر را باخاك يكسان كردند كه ديگر آباد نشد.
انگيزه ويران كردن نينوا، ظلم طولاني آشوريان به مادهاي آریایی و بابليان بود. دهها سال بود كه آشوريان بر سر مادها مي تاختند و آنان را جهت كار اجباري به اسارت مي بردند و ثروت آشور و اقتدار آن از همين برده گيري بود و مردان آشور تنها يك وظيفه داشتند و آن جنگ كردن بود. روحانيون مسيحي با تفسير انجيل، ويراني نينوا را اراده خداوند در براندازي ظالمان نوشته اند.
1520 – مارتين لوتر بنيادگذار پروتستانيسم حكم پاپ را كه خواسته بود حرفهاي خود را پس بگيرد در آتش افكند و سوزاند.
1799 – فرانسه متر را به عنوان یکای رسمی طول قرار داد.
1817 – میسیسیپی به عنوان بیستمین ایالت ایالات متحده آمریکا شناخته شد.
1810 – ناپلئون مناطق آلماني نشين هانوور، برمن، هامبورگ، لاون بورگ و لوبك را ضميمه فرانسه كرد.
1868 – نخستین چراغ راهنمایی و رانندگی خارج از کاخ وستمینستر در لندن قرار داده شد.
1940 – (در جريان جنگ جهاني دوم): ميان ايران و آلمان يك پيمان بازرگاني امضاء شد و درست در همين ماه در سال1950 (1329 هجري خورشيدي، 5 سال بعد از جنگ جهاني دوم و شکست نظامي آلمان در اين جنگ) قرارداد بازرگاني ديگري ميان دو كشور به امضاء رسيد. در طول تاريخ، ايرانيان و آلماني ها که از يک نژاد هستند هيچگاه برضد هم اقدام نکرده اند. ايرانيان به خاطر همين احساسات دوستانه نسبت به آلماني ها، در دو جنگ جهاني قرن بيستم آسيب فراوان ديدند و دو بار وطنشان اشغال نظامي شد.
1896 – درگذشت آلفرد نوبل کيميادان معروف سوئدي
آلفرد نوبل، شيميدان نامي سوئدي در 21 اكتبر سال 1833 در استكهلم سوئد متولد شد. وي تا ي تا 16 سالگي نزد معلم خصوصي درس خواند و با برخورداري از هوش سرشار خود، به پيشرفتهاي مهمي در علوم و فنون نائل گرديد. آلفرد همچنين توانست زبانهاي روسي، انگليسي، فرانسوي و ايتاليايى را به خوبي فراگيرد و وارد عرصه تحقيقات در زمينه شيمي گردد. پشتكار مداوم آلفرد نوبل سبب شد تا در هفتم ماه مه 1878م، پس از سالها تحقيق و مطالعه در زمينه علم شيمي، موفق به اختراع ماده نيرومند انفجاري ديناميت گردد. اما از اين ماده منفجره به جاي استفاده صلحآميز، به عنوان ابزار جنگي استفاده شد و نوبل را به فكر انداخت كه ديناميت بيخطر بسازد كه به راحتي منفجر نشود. آلفرد نوبل علاوه بر اختراع ديناميت، به 350 اختراع و اكتشاف ديگر نيز دست يافت و در 93 كشور، كارخانه و كارگاه توليدي داير نمود. نوبل كه اختراع خود را در دست دولتها و نظاميان براي مقاصد ضد بشري ميديد، بر آن شد تا با اختصاص ثروتش به كساني كه در زمينه پيشبرد علم و گسترش صلح فعاليت ميكنند جايزهاي اهدا نمايد. از اين رو، يك سال قبل از مرگ، در سال 1895م با اشتياق فراواني كه به پيشرفت علم داشت، وصيتنامه مشهور خود را در اين مورد تنظيم كرد كه بر اساس آن، بنيادي تأسيس شده و به افراد برجسته در علوم فيزيك، شيمي، پزشكي و ادبيات و نيز تلاشگران عرصه صلح جوايزي اهدا كند. اين بنياد كه به نام او، بنياد نوبل خوانده ميشود هم اكنون نيز به اين كار ادامه ميدهد. هر چند در اين ميان، اين جوايز به ويژه جايزه صلح آن، جنبه سياسي پيدا كرده و وسيلهاي براي تبليغ سياستهاي استكباري قدرتمندان غربي شده است. آلفرد نوبل سرانجام در دهم دسامبر 1896م در 63 سالگي درگذشت.
آلفرد نوبل
۱۹۰۱ – اولین جوایز نوبل در پنجمین سالروز مرگ آلفرد نوبل اعطا شدند.
1909 – سلما لاگرلوف به عنوان اولین زن برنده جایزه نوبل موفق به بردن جایزه ادبیات نوبل شد.
سلما لاگرلوف
1898 – پايان دوران چهارصد ساله تسلط استعمار اسپانيا بر كشور كوبا
1948 – تصويب اعلاميه حقوق بشر در سازمان ملل متحد
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي كه منشور ملل متحد در دست تدوين بود، احترام به حقوق بشر و آزاديهاي سياسي مورد توجه نمايندگان كشورهاي مختلف جهان واقع شد. پس از چندي، سازمان ملل متحد تصميم گرفت كه اين حقوق، همه جا و براي همه ملتها قابل اجرا باشد. در ادامه، كميسيون حقوق بشر در ژانويه سال 1947م شروع به كار كرد و پس از مدتي مطالعه و بررسي در قوانين اساسي كشورها و بحث و گفتگو در كميسيونهاي مختلف، نتيجه مطالعات خود را به صورت لايحهاي به مجمع عمومي تقديم كرد. مجمع مزبور در دهم دسامبر 1948م (19 آذر 1327ش) با 48 رأي مثبت و 8 رأي ممتنع، اعلاميه جهاني حقوق بشر را تصويب كرد و اين روز به عنوان روز جهاني حقوق بشر نامگذاري گرديد. اين اعلاميه، شامل يك مقدمه و سي ماده ميباشد و در ماده اول آن به برابري افراد بشر و حاكميت روح برادري در ميان آنها اشاره شده است. علي رغم تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر، واقعيت در عمل به گونهاي ديگر شكل گرفت. نگاهي گذرا به رويدادهاي سياسي و نظامي جهان پس از پايان جنگ دوم جهاني، تصويري از وقايع اسفبار را نشان ميدهد كه دقيقاً بيانگر فاصله زياد ميان اهداف و عملكرد جامعه بينالمللي در دفاع از حقوق بشر است. به علاوه بر خلاف تصور اوليه، شعارِ دفاع از حقوق بشر، عملاً به ابزاري در جهت اِعمال فشارهاي سياسي و اقتصاديِ دولتهاي غربي بر كشورهاي مستقل جهان براي پيشبرد منافع استعماري اين دولتها، مبدّل شده است. هم اكنون بسياري از كشورهاي جهان، با توجه به اين واقعيت تلخ و همچنين به دليل ناهمخواني برخي بندهاي اعلاميه حقوق بشر با اعتقادات، فرهنگ و رسوم آنان، خواستار تغيير در اين بندها و جلوگيري از استفاده ابزاري از اين اعلاميه هستند. به دنبال تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر در دهم دسامبر 1948م توسط مجمع عمومي سازمان ملل متحد و تأييد حقوق طبيعي و اجتماعي افراد بشر توسط اين سازمان بينالمللي، روز دهم دسامبر (برابر با 19 آذر 1327ش) به عنوان روز جهاني حقوق بشر نام گذاري شده است.
النور روزولت، با نسخهٔ اسپانیایی اعلامیه جهانی حقوق بشر.
زادروزها:
۱۸۰۴ – زادروز کارل گوستاو ژاکوب ژاکوبی ریاضیدان آلمانی
۱۸۱۵ – زادروز ایدا لاولیس ریاضیدان و نخستین برنامهساز رایانه
۱۸۳۰ – زادروز امیلی دیکنسون شاعر آمریکایی
امیلی دیکنسون
۱۳۰۱ ش – دیلیپ کومار، بازیگر هندی
۱۸۹۱ – زادروز نلی زاکس شاعر آلمانی
۱۹۰۸ – زادروز الیویه مسیان آهنگساز و نوازنده ارگ فرانسوی
۱۹۳۱ – زادروز حیدر رقابی متخلص به هاله از شاعران معاصر اهل ایران
۱۹۵۷ – زادروز مایکل کلارک دانکن بازیگر آمریکایی
۱۹۸۷ – زادروز گونسالو ایگواین فوتبالیست فرانسوی – آرژانتینی
مرگ ها:
1920 – هوراس داج سازنده خودرو داج
۱۰۳۷ – درگذشت ابو علی سینای بلخی فیلسوف، پزشک و دانشمند نامدار کشور
۱۱۵۴ – درگذشت آناستازیوس چهارم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۱۹۸ – درگذشتابن رشد فیلسوف اندلسی در مراکش
۱۸۶۵ – درگذشت لئوپولد یکم نخستین پادشاه بلژیک
ابو علی سینای بلخی
۱۸۹۶ – درگذشت آلفرد نوبل کیمیادان، مهندس، مبتکر و اسلحهساز سوئدی ، بنیانگذار جایزه نوبل
۱۹۳۶ – درگذشت لوئیجی پیراندلو نمایشنامهنویس و رماننویس ایتالیایی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۴
۲۰۰۶ – درگذشت آگوستو پینوشه رئیس جمهور شیلی از ۱۹۷۳ تا 1990
*****