مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز ۱۸ ماه قوس برابر با ۹ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تافغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
مناسبت ها:
روز جهانی مبارزه با فساد
یک کنوانسیون سازمان ملل پس از بحث بسیار و بررسی آمارها و شنیدن دلایل و عقاید اصحاب نظر، 31 اکتوبر 2003 نگرانی خودرا از گسترش فساد دولتی در گوشه و کنار جهان اعلام داشت که دمکراسی، حکومت قانون، اخلاقیات و شئون انسانی را تضعیف و در نتیجه، ثبات و امنیت در جوامع را که بعضا ناشی از افزایش بی اعتمادی است متزلزل می سازد و از دولتهای عضو سازمان ملل خواست که با وسائل موثر به فساد اداری و سوء استفاده از اموال عمومی، رشوه در هر شکل آن، نپوتيسم (رعايت فاميل)، اعمال نفوذ و تبعيض که زاینده جرائم دیگر و ناامنی است پایان دهند. این کنوانسیون همچنین از دولتهای عضو خواست که به یکدیگر برای کشف و دستگیری و استرداد مفسدین، با استفاده از همه تکنیک ها و وسائل کمک کنند. کنوانسیون همچنین تصویب کرد که طرح ایجاد سازمانها و دادگاههای بین المللی به منظور حذف فساد اداري (دولتي) از جوامع بشري و یافتن و مجازات مفسدین را پیشنهاد کند.
این کنوانسیون روز «نهم دسامبر» هرسال را روز مبارزه با فساد International Anti – Corruption Day اعلام کرد که از آن پس برگزار می شود و در آستانه این روز، بنیادها و سازمانهای غیر انتفاعی ازجمله Transparency International که چگونگی ارتکاب فساد، حجم فساد و سطح مبارزه با فساد را در کشورهای مختلف دنبال می کنند آمارهای مقایسه ای خودرا منتشر می سازند و کشورهارا طبق این آمارها [که برآورد خودشان است] ردیف بندی می کنند. Corruption در استعمال لغت (یوسیج) عمدتا به مفهوم فساد عمومی بويژه «فساد اداری ـ دولتی ـ اقتصادی» است. متاسفانه در حال حاضر فساد اداری در دستگاه های حکومتی افغانستان به اوج خود رسیده است.
رویداد ها:
وفات میرمن پروین ( اولین آواز خوان زن در افغانستان/۱۳۸۳
میرمن پروین یا خانم پروین نام اصلی‌اش خدیجه است؛ دختر سردار عبدالرحیم خان و از خانواده پسران امیر عبدالرحمن خان است. سردارعبدالرحیم خان که در زمان استالین به سیبری تبعید شده بود روزگار سختی را گذراند و سپس با پا درمیانی سفیر وقت افغانستان در مسکو از تبعید رها شد اما هیچ‌گاه حق بازگشت به افغانستان را به دست نیاورد و تا مرگ در مسکو باقی ماند. مادر خانم پروین از بدخشان افغانستان بود که بعد از تبعید همسرش به ازبکستان و روسیه به تنهایی در تربیت دخترش همت گماشت.
میرمن پروین اولین آوازخوان زن افغان رادیوی افغانستان بود که در سال‌های چهل میلادی آوازخوانی را آغاز کرد و تا پایان عمر در این هنر باقی ماند، وی در چنین روزیدر بستر بیماری در شهر کابل درگذشت. خانم پروین به هنگام مرگ در سال‌های هشتاد زندگی‌اش قرار داشت.
خانم پروین با زحمات زیاد کار آوازخوانی را در رادیو افغانستان ادامه داد و با پوشیدن برقع رفتن به رادیو را ادامه داد و مشوق سایر آوازخوان زن از جمله مهوش، ژیلا و رخشانه و دیگران شد. خانم پروین تا ایام بیماری زنی فعال و دل‌زنده بود و در محافل هنری شرکت می‌کرد. خانم پروین به زبان‌های دری، پشتو، ازبکی و بلوچی آواز می‌خواند.
73 سال پیش از میلاد – اسپارتاكوس قیام کرد
بپاخيزي اسپارتاكوس از نهم دسامبر سال 73 پيش از ميلاد آغاز شد. وي از مردم تراس – منطقه اي در شمال درياي اژه و از نژاد يونانيان بود. اسپارتاكوس در ارتش روم يك سرباز كمكي (احتياط) بود. «آپيان» نويسنده پيش از ميلاد كه شرح بپاخيزي اسپارتاكوس را نگاشته روشن نساخته است كه به چه دليل اورا به دسته گلادياتور ها كه معمولا از ميان نظاميان خارجي اسير ارتش روم انتخاب مي شدند اضافه كرده بودند. وي در سال 74 پيش از ميلاد به گلادياتورها اضافه شده بود.
كار گلادياتور ها اين بود كه دو به دو در برابر سران روم كه در جايگاه ويژه تماشاگران مي نشستند و به منظور تفريح و سرگرم كردن آنان درميدان گودي با اسلحه به جان هم بيافتندو يكي از دو حريف و يا هر دو آنان كشته شوند تا تماشاگران لدت ببرند!
794 – هارون الرشيد يك دولتمرد آریایی را وزير خود كرد
هارون الرشيد خليفه توانمند عباسي نهم دسامبر سال 794 ميلادي يحيي برمكي را كه يك آریایی و در علم مديريت و تدبير كشور داري و شهرت امانتداري سرآمد ديگران بود به وزارت خود برگزيد تا به تمشيت امپراتوري او بپردازد. هارون كه مردي هوشمند بود پي برده بود كه بقاء امپراتوري پهناور او بستگي به وجود يك وزير لايق و باكفايت دارد كه بر امور اداري و مالي نظارت دقيق داشته باشد و كسي را بهتر از يحيي نيافته بود.
هشت سال بعد، هارون بر خاندان برمكيان كه قدرت و شهرتي به دست آورده بودند خشمگين شد. در اين باره داستان سرايي بسيار شده است و مسئله از يك نقض عهد خانوادگي كه ميان جعفر برمكي شوهر خواهر هارون و شخص خليفه پديد آمده بود آغاز شده بود (جعفر که عباسه خواهر هارون را به عقد نکاح خود درآورده بود، طبق تعهدي که به هارون سپرده بود نبايد اين دو باهم عروسي مي کردند که نقض عهد شده بود!) و در سال 802 ميلادي هارون جعفر را اعدام كرد و يحيي را به زندان افكند. هارون به اين كار هم قانع نشد و چند ماه بعد دستور قتل عام برمكيان را صادر كرد؛ و جز يحيي كه در زندان بود و او نيز در همانجا درسال 805 ميلادي از گرسنگي در گذشت، سایرین کشته شدند.
1292 – سالگرد درگذشت سعدي
به نوشته قريب به اتفاق كرونيكلر ها، مشرف الدين مصلح ابن عبدالله ــ سعدي شيرازي ــ نهم دسامبر سال 1292 ميلادي در زادگاه خود شهر باستاني شيراز وفات يافته است. يكي ــ دو تن ديگر درگذشت سعدي را سال 1290 ميلادي ذكر كرده و نوشته اند كه وي بسال 1210 ميلادي در شيراز به دنيا آمده بود. او كه درنوجواني شيراز را براي ادامه تحصيل در نظاميه بغداد (دانشكده اي كه خواجه نظام الملك توسي ساخته بود) ترك كرده بود تا سال 1256 (46 سالگي) به زادگاه خود بازنگشت و در اين مدت از عراق امروز، سوريه قديم (شامل لبنان و جنوب غربي تركيه)، مصر، حجاز و قسمتهايي از آناتولي ديدار كرده و در طرابلس لبنان به دست صليبيون اسير شده بود كه او را به نوشته خودش «به كار گل بداشتند» يعني عملگي در ساختن بناء به او تحميل شده بود، كه در اينجا توسط يك تاجر بازخريد و آزاد شد. سعدي كه اين نام او از اسم سعد ابن زنگي حكمران وقت فارس گرفته شده است در سال 1257 بوستان و سال بعد گلستان را به پايان رسانيد.
نظم و نثر سعدي كه تا آن زمان چنين سبك و روشي سابقه نداشت فصاحت زبان فارسي را به اعلا درجه رسانيد. اين استاد سخن فارسي نثري روان و شيرين دارد. حكايات و ابيات سعدي آكنده از پند و اندرز براي اصلاح مردمان است.
1840 – تأسيس كاخ كرملين در مسكو، مركز سياست روسيه
1857 – آغاز جنگ “مَدرَس” بين استعمارگران انگليس و فرانسه
در نهم دسامبر 1758م جنگ سيزده ماهه مَدْرَس كه يكي از پر تلفاتترين جنگهاي استعماري ميان انگليس و فرانسه در هندوستان بود، با حمله قواي فرانسه به بندر مدرس كه در اشغال انگليسيها بود، شروع شد و فرانسه با سه هزار سرباز در مقابل نيروي بيست و دو هزار نفري انگليس قرار گرفت. در نهايتْ فرانسه در ژانويه 1761، به دليل نرسيدن نيروي كمكي تسليم انگليس شد و بدين ترتيب، زمينه براي تثبيت سلطه استعماري انگليس بر شبه قاره هند هموارتر گرديد.
