از ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۲ دههای است که در تاریخ افغانستان به عنوان دهه دموکراسی شناخته میشود. دههای که با دوره دوازدهم پارلمان و صفبندی های سیاسی تند شروع شد و با سرکوبی سخت تمام شد. این دوره ایاست که جریان چپ در همه جهان گل کرده بود و در مقابل آن، اندیشه لیبرالیسم غربی و البته ملیگرایی تندرو نیز تقریبا در همه جهان، در هر جا به نسبتی رواج پیدا کرده و هر کدام در پی جذب یاران و هواداران بیشتری برای خود بودند.بر اساس قانون اساسی که در۱۳۴۳مصوب شد، پارلمان افغانستان متشکل از دو مجلس بود، یکی مجلس عوام یا شورای ملی و دیگری، مجلس اعیان یا سنا.تمام وکلای شورای ملی اما انتخابی بودند که برای چهار سال توسط مردم با راي مستقيم، آزاد و سری انتخاب میشدند. درست مثل امروز براساس سيستم رای واحد غيرقابل انتقال. اما این وکلا میبايستی دارای سواد خواندن و نوشتن، بيست و پنج سال عمر، دستکم ده سال سابقهء تابعیت افغانستان و مبری از جرم میبودند.ساختار جرگه مشران یا مجلس سنا چنين بود که يک ثلث آن به وسيلهء شاه از ميان افراد روحانی متنفذ وشخصيتهای شناخته شده انتصاب میشدند. ثلث ديگر از ميان شوراهای ولايتی برای سه سال انتخاب میشدند و ثلث آخری را مردم با رای مستقيم، آزاد و سری برای چهار سال انتخاب میکردند. اعضای هر دو مجلس حق نداشتند که شغل رسمی ديگری داشته باشند.پارلمان در دههء دموکراسی قویترین پارلمان تاریخ معاصر افغانستان شمرده میشود چرا که از تنظيم زندگی سياسی–اجتماعی مردم تا ساز کار وزارتخانه ها و پذیرش و استجواب و رد صلاحیت حکومتها و وزرا و بررسی و تایید بودجه پيشنهادی حکومت را با اقتدار بهعهده داشت.
مطلب پیشنهادی
نمایندگان مردم هرات در دور هفدهم ولسى جرگه کشور
سرانجام نتایج نهایی انتخابات پارلمانی ولایت هرات در بیست و هشتم ماه حوت 1397 از …