تقویم تاریخ ( شانزدهم ماه ثور )

امروز 16 ماه ثور برابر با 6 مِی تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

680 – مرگ حضرت معاويه ابن ابی سفیان

معاويه بن ابي سفيان سر سلسله امويان ششم ماه مي سال 680 ميلادي در 78 سالگي درگذشت.اين روز پس از تطبيق تقويم ها به دست آمده است. حضرت معاويه ، قبلا از سوي حضرت عمر بن الخطاب (رض) حكمران سوريه شده بود تا در برابر دولت بيزانتاين (قسطنطنيه) ايستادگي كند. مقر حکومت حضرت معاويه  دمشق بود. از زمان او بود كه رهبري جهان اسلام به صورت سلطنت درآمد. حضرت معاويه در طول حكومت خود مصر را تسخير كرد.

مزار حضرت معاویه در دمشق

900 – شاه ساماني: نخست، زنده كردن زبان پارسي و بعد؛ جهانگشايي

شاه اسماعيل ساماني [که به نظر مي رسد کارهای او سرلوحه برنامه هاي جمهوری پارسی زبان و ایرانی تبار تاجیکستان قرارگرفته است] در ماه مي سال 900 ميلادي در شهر بخارا به خواست سران لشكرش كه اصرار داشتند به بغداد حمله كنند و به خلافت عباسيان پايان دهند پاسخ رد داد.

شاه ساماني براي توجيه پاسخ خود، در يك اجتماع عمومي (اصطلاحا؛ بارعام) گفت كه بزرگترين برنامه ما بايد احياء زبان فارسي و فرهنگ نياكان باشد نه وسعت بخشيدن به قلمرو. اگر پيش از رسيدن به اين هدف كه واجب محض است، دست به لشكركشي به نقاط دوردست زنيم از هدف اصلي (احياء فرهنگ ملي) دور خواهيم شد. به علاوه، ما با حمله نظامي به بغداد، دشمنان تازه براي خود خواهيم ساخت كه فعلا و در آغاز كار، به مصلحت ما نيست. پیامدهای یک جنگ قابل پیش بینی نست. [واحد پول تاجیکستان «سامانی» نام دارد. دولت تاجیکستان نام شاه اسماعیل سامانی را بر قلّه کوهی در این کشور استراتژیک و زادگاه نژاد آرین گذارده است.].

شاه اسماعيل ساماني ـ مردي كه پرچم زنده كردن زبان پارسي و فرهنگ ايراني را به دوش گرفت در ماه مي سال 849 ميلادي در فرغانه خراسان بزرگتر (منطقه فرارود) به دنيا آمده بود. وي بسال 907 ميلادي درگذشت.

آرامگاه شاه اسماعيل ساماني در بُخارا

1775 – قیام پاتریک هنری در انگلستان

ششم ماه مي سال 1775 ، پاتريك هنري انديشمند و مبارز آمريكايي از مهاجر نشينان انگليسي اين سرزمين خواست كه بپاخيزند و آزادي و استقلال خود را از دولت انگلستان بگيرند ـ انگليسي كه با آنان پنج هزار مايل فاصله دارد و از چنين مسافتي حق حكومت كردن بر آنان را ندارد.

وي براي تحريك و ترغيب مهاجرنشينان به قيام، اين جمله مشهور خودرا كه در «تاريخ» باقي مانده است بيان داشت: “به من آزادي و استقلال بدهيد، و يا مرگ.”.

پاتريك هنري كه 29 ماه مي 1736 به دنيا آمده و ششم ژوئن (جون) 1799 درگذشت يك خطيب راديكال بود.

مورخان، هنري را كه از راه وكالت در دادگاه امرارمعاش مي كرد در رديف ساميوئل آدامس و توماس پين قرارداده اند. هنري كه در ويرجينيا (كلني قديمي انگليسي ها در آمريكاي شمالي) زندگي مي كرد برخلاف بيشتر همشهريان خود از آغاز كار ضد سلطنت بود، و يك جمهوريخواه. در آن زمان و در آغاز انقلاب استقلال، بيشتر مهاجر نشينان انگليسي تنها خواهان استقلال امور خود بودند، ولي برضد سلطنت انگلستان نبودند. پاتريك هنري در عين حال عضو مجلس محلي ويرجينيا بود. در آن زمان بابت عضويت در شوراها و پارلمانها دستمزد پرداخت نمي شد و كاري داوطلبانه و خدمت به جامعه به حساب مي آمد.

1882 – كشف ميكروب سِل به دست «رابرت كُخ» آلماني

«رابرت كُخ Koch» زيست شناس آلماني ششم ماه مي سال 1882 كشف خود، ميكروب سِل (توبركل باسيلوسTubercle Bacillus ـ باسيل دو كُخ) را اعلام داشت. وي 24 مارس (دو هفته پيش از آن) اين ميكروب را كه در طول تاريخ بيش از يك ميليارد انسان را كوته عمر كرده است، كشف كرده بود. پروفسور كخ بعدا راه ايزوله كردن اين ميكروب را به دست آورد كه در برابر داروها مقاومت مي كرد و مي توانست سالها درگوشه اي كمين كند و درفرصت مناسب (ضعيف شدن بدن براثر بيماري هاي ديگر و يا قحطي، بدغذايي و زحمت زياد) دست به فعاليت بزند. پروفسور «كخ» علاوه بركشف عامل بيماري سل، با مسافرت به مصر و هند، ميكروب كلرا (وبا) را نيز كشف كرد و همچنين در سال 1906، آتوكسيلAtoxyl را برضد مالاريا ساخت كه مشابه «كنينQuinine» است. «كُخ» كه در 27 ماه مي 1910 درگذشت در سال 1905 برنده جايزه نوبل شد. او در 11 دسامبر 1843 در بادن بادن آلمان به دنيا امده بود.

رابرت كُخ

بيماري سل تا كشف «استرپتوماسينStreptomycin» در سال 1943 توسط داكتر شاميوئل واكسمن اوكرايني Shamuel Waksman درمان نداشت، تنها بيماران را در آسايشگاهها، تقويت جسماني مي كردند و استراحت مي دادند تا مرگشان را به تاخير اندازند. براي تكميل درمان بيماري سل، در سال 1946 داراي پارا آمينو سالسيليك اسيد، در سال 1952 ايزونيازيدIsoniazid، درسال 1967 رفامپيسينRefampicin و در سال 1972 پيرازياميدPyrazinamide ساخته شده است. همچنانكه بر تكامل داروهاي درمان سل افزوده مي شود، مقاومت باسيل دو كُخ هم سخت تر مي شود، لذا افراد بايد بموقع واكسن بزنند و از محيط پراكندگي اين ميكروب هوابُرد دوري جويند تا درامان بمانند.

Waksman

1889 – روزي كه برج ايفل براي بازديد عموم باز شد

برج ايفل در پاريس و در كنار رود سن، از ششم ماه مي سال 1889 به روي مردم و بازديد كنندگان باز شد. اين برج پولادين به نام سازنده آن «گوستاو ايفل»، La Tour Eiffel ناميده شده است. در قرن 21 هر سال بيش از شش ميليون نفر از اين برج معروف در جهان ديدن مي كنند. بر فراز اين برج يك آنتن 24 متري هم قرار دارد. ارتفاع ساختمان برج 324 متر است. وزن برج كه در سال 1887 در دست ساخته شدن بود هفت هزار و سيصد تن است. با وجود اين، بادهاي شديد مي توانند قسمت بالاي برج را هفت ـ هشت سانتيمتر تكان دهند. در سال 1902، صاعقه به قسمت بالايي اين برج آسيب زد.

1976 – یک زمین لرزه شدید منطقه فریولی Friuli در شمال شرقی ایتالیارا تکان داد و ویراني سنگین به بار آورد. تلفات این زلزله بیش از نهصد مقتول و مجروح بود.

زادروزها

۱۷۵۸ – زادروز ماکسیمیلیان روبسپیر انقلابی فرانسوی
۱۸۵۶ – زادروز زیگموند فروید فیزیولوژیست و عصب‌شناس اتریشی و بنیان‌گذار مکتب روانکاوی

زیگموند فروید

۱۹۱۵ – زادروز اورسن ولز کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، هنرپیشه و تهیه‌کنندهٔ فیلم، تئاتر، رادیو و تلویزیون
۱۹۵۳ – زادروز تونی بلر نخست‌وزیر پیشین انگلیس

تونی بلر

۱۹۶۱ – زادروز جرج کلونی بازیگر، فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده و کارگردان آمریکایی برندهٔ جایزه اسکار
۱۲۹۰ – ذبیح‌الله صفا از استادان ایرانی ادبیات فارسی

جرج کلونی

ذبیح‌الله صفا

مرگ‌ها

۱۸۵۹ – درگذشت الکساندر فون هومبولت بنیان گذار جغرافیای نوین
۱۸۶۲ – درگذشت هنری دیوید تورو فیلسوف آنارشیست آمریکایی

الکساندر فون هومبولت

۱۹۱۰ – درگذشت ادوارد هفتم پادشاهی متحده بریتانیای کبیر، ایرلند و مستعمرات بریتانیا و امپراتور هندوستان
۱۹۴۹ – درگذشت موریس مترلینک نویسنده، شاعر و فیلسوف بلژیکی ، برنده جایزه ادبی نوبل سال ۱۹۱۱

موریس مترلینک

۱۹۵۲ – درگذشت ماریا مونته سوری نخستین پزشک زن ایتالیایی
۱۹۹۲ – درگذشت مارلنه دیتریش هنرپیشه آلمانی-آمریکایی

بدیع‌الزمان فروزانفر