مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 5 ماه میزان برابر با 27 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
مناسبت ها: روز جهانی گردشگری
رویداد ها:
وفات محمد رفیق بشیر، روزنامه نگار مطرح کشور/1374
سقوط شهر کابل به دست طالبان/ 1375
طالبان در چنین روزی وارد کابل شده و با بلند کردن بیرق سفید امارت اسلامی بر فراز ارگ ریاست جمهوری افغانستان، قدرت را در دست گرفتند. با ورود افراد گروه طالبان، نیرو های دولت مجاهدین، کابل را ترک کرده و طالبان کنترول تمامی بخش های پایتخت را به دست آوردند.
تحریک اسلامی طالبان در تابستان ۱۳۷۳ خورشیدی، دو سال پس از پیروزی مجاهدین افغانستان، زمانی که این کشور در آتش جنگ‌های داخلی می‌سوخت، در مدارس دینی شهر پیشاور پاکستان تاسیس شد. گروه طالبان به تاریخ ۲۲ میزان ۱۳۷۳ خورشیدی با حمله بر مواضع جنگی در سپین بولدک قندهار هدف خود را براندازی «تفنگ‌سالاران»، «از بین بردن شر و فساد»، «تامین امنیت راه‌ها» و «اجرای احکام شریعت اسلامی» اعلام کردند.
این گروه به سرعت بر بخش‌های جنوب و غرب افغانستان چیره شدند و در مناطق تحت تصرف خود امنیت را تأمین کردند. جنگ، ناامنی و نقض حقوق بشر از سوی جنگجویان گروه‌های مختلف در افغانستان طالبان را در آغاز در نزد برخی از شهروندان این کشور به نیروی نجات‌بخش تبدیل کرد.
1996 – اعدام خشونت آميز داکتر نجيب الله توسط طالبان
طالبان كه در آغاز كار عمدتاً در مدارس مذهبي آوارگان افغانستان مستقر در پاكستان آموزش ديده بودند و بعداً بر بيشتر نواحي جنوبي و مركزي کشور مسلط شده بودند، پس از يك محاصره نسبتا طولاني، 27 سپتامبر سال 1996 شهر كابل را كه از طرف دولت استاد برهان الدين ربّاني تخليه شده بود، تصرف كردند و داكتر نجيب الله رئيس دولت کمونيستي سابق كشور را كه از سال 1992 به صورت پناهنده در دفتر سازمان ملل در كابل به سر مي بُرد دستگير كردند و پس از شكنجه فراوان و سوزاندن لبهايش با آتش سيگار، تيرباران كردند و جسدش را مقابل ساختمان مقر ريايست جمهوري افغانستان به دار كشيدند و دو روز به همان صورت بر بالاي دار نگهداشتند و سپس قطعه قطعه کردند. برادر نجيب الله نيز به همين سرنوشت دچار شد. نجيب الله (يک داکتر) متولد فبروری سال 1947 از سوسياليست هاي شاخه پرچم و بعدا بنيادگذار حزب وطن بود و يک شعار او؛ «وطن يا کفن». وي از يک خانواده عضو طايفه احمدزاي (از ايل قلجايي=قيلزايي) و پشتون بود که خانواده او از شهر گرديز ايالت پکتيا بودند. نجيب الله از جواني به شاخه پرچم حزب سوسياليست (با عقايد مارکسيستي به نام دمکراتيک خلق)پيوسته بود. نجيب الله مدتي بسيار کوتاه نيز سفير دولت کمونيست افغانستان در تهران بود. وي پس از ببرک کرمل حدود شش سال رئيس جمهور افغانستان و آماده سازش با گروههاي ديگر بود که پيشنهاد مذاکره را نمي پذيرفتند. مجاهدان پس از تصرف کابل و برانداختن حکومت کمونيست ها به نجيب الله که به دفتر سازمان ملل پناهنده شده بود کار نداشتند و او را به حال خود رها ساخته بودند. نجيب الله از 1992 تا روز قتل در دفتر سازمان ملل زندگي مي کرد. گفته شده است که جنرال دوستم که زماني وزير دفاع کابينه او بود مانع فرارش شده بود.
دکتر محمد نجيب الله احمدزاي
حزب وطن دوباره احياء شده است .
نجيب الله ظاهرا در پي توافقهاي محرمانه قدرتهاي ذينفع، در سال 1992 پس از فرستادن خانواده خود به خارج از كشور، دولت را تسليم مخالفان (گروههاي معروف به مجاهدين) كرده بود و به ساختمان سازمان ملل در كابل پناهنده شده بود و قرار نبود به اين روز بيافتد، ولي محافظان افغاني ساختمان در جريان عقب نشيني نيروهاي دولتي (دولت استاد برهان الدين ربّاني) از كابل، او را بدون نگهبان رها كردند و رفتند. نجيب الله به رييس دفتر سازمان ملل در كابل متوسل و او را از احتمال قتل خود آگاه و استمداد کرده بود كه وي نيز برايش كاري انجام نداد.
مفسراني كه روي اين حادثه دقيق شده اند، آن را يك نقطه ضعف در تاريخ سازمان ملل و تعهدات بين المللي و قول و قرار هاي سران قدرتها قلمداد كرده اند. طالبان نيز پنج سال و چند ماه بعد از كابل رانده شدند و ….
داکتر نجيب الله که سالها با شعار خدمت به خلق رئيس جمهور بود، طالبان او را که سالها در دفتر سازمان ملل پناهنده بود، در 49 سالگي از آنجا بيرون کشيدند و پس از شکنجه بسيار با برادرش به اين صورت بر دار کردند ـ يک مورخ نوشته است که اميدوار است مشاهده اين عکس، عکس جسد چائوشسکو و زنش، عکس قذافي بعد از قتل و عکس حسني مبارک بر تخت بيماري در جلسه محاکمه و … حس خدمت کردن را از کسي سلب نکند
295 – دردسر سازي يک شاهزاده ساساني براي ميهن!
دولت ساسانيان در اواخر دهه قرن سوم ميلادي دچار درد سرسازي يك شاهزاده جاه طلب به نام تيرداد پسر خسرو شده بود كه تاييد امپراتور وقت روم را براي پادشاهي خود بر ارمنستان به دست آورده بود. نرسي شاه ساساني براي دستگيري و محاكمه تيرداد به جرم خيانت به وطن، به ارمنستان نيرو فرستاد و تيرداد به رم فرار كرد و دولت روم را بر ضد وطن خود برانگيخت.
تيرداد پسر خسرو
دولت ساسانی که چنين ديد به دولت روم اعلان جنگ داد. سناي روم هم به نوبه خود در جلسه 27 سپتامبر سال 295 پيشنهاد جنگ با ساسانیان را تصويب كرد. متعاقب ابلاغ اين مصوبه به دولت، ديوکلتيانوس (ديوکلتيان) امپراتور وقت روم سپاهي به فرماندهي «گالريوس» داماد خود به جنگ ساسانیان فرستاد. اين سپاه 26 جون 297 ميلادي در نزديكي فرات (محلي ميان جنوب ترکيه و شمال سوريه امروز) از ساسانیان شكست خورد و گالريوس به آنتيوک فرار كرد و از سوي امپراتور روم توبيخ شد و قول جبران داد.
نرسه (نرسی) شاه ساسانی
1598 – پادشاهي که ترتيب سوگواري بر مرگ خود را از قبل داده بود
27 سپتامبر در سال 1598 سوگواري دو هفتگي مرگ فيليپ دوم شاه اسپانيا كه اين كشور را در صدر قدرتهاي زمان قرار داده بود، به پايان رسيد. جالب اينجاست كه خود وي اين سوگواري را قبلا اعلام كرده بود، زيرا مرگ او را در 71 سالگي و از زخم معده پيشگويي كرده بودند و او در اين سن بر اثر افراط در خوردن ادويه خوشبويي كه از مستعمرات شرق و غرب برايش برده بودند و نيز غم شكست نظامي از انگلستان به زخم معده دچار شده بود.
فيليپ دستور داده بود كه همه مردم لباس سياه براي خود آماده كنند ، پرده سياه بدوزند و پس از مرگ او به مدت دو هفته، همه اسپانيا و ايتاليا و مستعمرات اسپانيا سياهپوش شوند، از جمله ديوار شهرها!.
فيليپ دوم
“مورخان ” دوران حكومت 40 ساله فيليپ دوم را دوره برتري اسپانيا نوشته اند. اسپانيا در دوران حكومت او ثروتمندترين كشور جهان و از لحاظ نظامي قدرتمندترين بود. همه كارهاي او حتي ازدواجش سياسي بود. وي با ماري ملكه انگلستان ازدواج كرد تا اين كشور بر ضد او نباشد حال آن كه زن و شوهر در دو كشور با فاصله دور زندگي مي كردند و جز چند روزي با هم نبودند.
با وجود اين، فيليپ دوم كه كشور فيليپين هنوز نام او را بر خود حفظ كرده است، مرتكب چند اشتباه و محاسبه غلط شد. يكي از آنها كوچك و حقير شمردن نيروي دريائي انگلستان و جنگ با اين كشور بود كه از پروتستانهاي هلند – تحت الحمايه اسپانيا – حمايت مي كرد. اين جنگ که در سال 1588 روي داد به برتري نظامي اسپانيا پايان داد. اشتباه ديگر او مصادره دارايي اسپانياييهاي مهاجر به امريكاي لاتين بود كه با شكنجه و آزار دادن بوميان صاحب طلا و نقره آنها شده بودند، وي با اين عمل كه در آغاز مورد حمايت اروپائيان قرار گرفت، دشمنان فراواني براي خود به وجود آورد. فيليپ دوم به جاي توسل به دادگاه با صدور فرماني نحت عنوان مجازات “شكنجه دادن ديگران ” صاحب اموال آن جماعت شده بود و چون با مخالفت ضمني پاپ روبرو شد، اعلام كرد كه اين اموال در سايه امنيتي كه ارتش فراهم ساخته است، به دست آمده و بنابراين متعلق به بيت المال است.
جنگ دريايي با عثماني كه منافع اسپانيا را به مخاطره نيفكنده بود، يكي ديگر از اشتباههاي وي به شمار مي آيد كه باعث تضعيف ناوگان اسپانيا شد.
1939 – لهستان شکست کامل خورد و تسليم نيروهاي آلمان و شوروي شد و استقلال و تماميت خود را از دست داد. جنگ لهستان 19روز طول کشيده بود.
لهستان در اختیار نیروهای نازی
زادروزها
۱۶۰۱ – زادروز لوئی سیزدهم شاه فرانسه
۱۸۷۱ – زادروز گراتزیا دلدا نویسنده ایتالیایی اهل ساردنی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۶
۱۹۷۲ – زادروز گوئینت پالترو هنرپیشه آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار و گولدن گلوب
۱۹۷۶ – زادروز فرانچسکو توتی فوتبالیست ایتالیایی
فرانچسکو توتی
۱۹۸۲ – زادروز لیل وین رپر آمریکایی
۱۹۸۴ – زادروز آوریل لوین خواننده، ترانه‌نویس، طراح مد و بازیگر کانادایی
آوریل لوین
درگذشت‌ها
۱۵۹۰ – درگذشت اوربان هفتم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۷۰۰ – درگذشت اینوسنت دوازدهم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
ایوان گانچاروف
۱۸۹۱ – درگذشت ایوان گانچاروف نویسنده روس
۱۹۱۷ – درگذشت ادگار دگا نقاش فرانسوی
ادگار دگا
۱۹۸۶ – درگذشت کلیف برتون نوازنده چیره‌دست گیتار بیس و دومین بیسیست گروه متالیکا
۱۳۷۹ ـ درگذشت عباس بلوکی فر، نقاش.
کلیف برتون
۲۰۰۵ – درگذشت رونالد گولیاس کمدین و بازیگر برازیلی
عباس بلوکی فر
*****
