مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 27 ماه ثور برابر با 17 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تافغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
افتتاح اولین کندک زرهدار در چوکات اردوی ملی/ 1382
اردوی ملی افغانستان، شامل نیروهای هوای و زمینی و بخشی از نیروهای مسلح این کشور می‌باشد. این ارتش در سال ۲۰۰۲ و با کمک متخصصان نظامی افغانستان وناتو ساخته شد.
در این اردو کندک زرهدار نیز با حمایت مالی امریکا و با حضور قسیم فهیم افتتاح شد.
گفتنی است، اولین ارتش منظم افغانستان با قطعات توپچی سواره و پیاده نظام در سالهای ۱۷۴۷ تا ۱۷۷۲ در زمان سلطنت احمد شاه درانی تشکیل شده‌است.
وفات فضل حق عبادی ( ممثل و بازیگر سینما و تیاتر کشور )/1397
فضل‌حق عبادی، بازیگر سینما و تئاتر افغانستان که بیشتر به علت ایفای نقش در سریال “شیر آغا و شیرین گل” شهرت داشت، در سن ۷۵ ساگلی در ویانا (وین) پایتخت اتریش درگذشت.
این هنرپیشه رادیو تلویزیون افغانستان که به “ف عبادی” مشهور بود، در طول زندگى هنرى خود در چهار فیلم، یک سریال و ده‌ها نمایشنامه از جمله “باغ آلبالو” و “او پدرم نیست” نقش بازی کرد.
کبیر عبادی، یکی از بستگان او، به بی‌بی‌سی فارسی گفت که شوق و علاقه آقای عبادی به هنر از دوران کودکی آشکار شده بود. او که هنوز دانش‌آموز کلاس چهارم در مکتب/مدرسه ابوریحان بیرونی بود، “برای نخستین بار در نمایشنامه‌ای نقش بازی کرد”.
از کارهای معروف تلویزیونی او می‌توان از “شیر آغا و شیرین گل” نام برد. این سریال که در دهه نود میلادی در مسکو پایتخت روسیه تهیه شد، تلاش کرد تا ابعاد زندگی مهاجرت در خارج از افغانستان را به تصویر بکشد.
در کنار پیشه هنرمندی، آقای عبادی مدت ۳۰ سال به عنوان معلم در مکاتب مختلف شهر کابل کار کرد. همچنین، او برای مدت کوتاهی در سال ۱۳۷۱ اتشه/وابسته فرهنگی سفارت افغانستان در روسیه بود.
علت مرگ این بازیگر سینما و رادیو تلوزیون افغانستان “بیماری طولانی و سکته مغزی” گفته شده است.
فضل‌حق عبادی در سال ۱۹۴۴ در شهر کابل به دنیا آمد و ازسال ۱۹۹۸ به اینسو با خانواده خود در پایتخت اتریش زندگی می‌کرد.
694 – گسترش انديشه «ماني» در چين باستان
سالنامه رسمي چين عهد باستان سال فروكش كردن گسترش آيين مانوي را در چين گزارش كرده است كه پس از تطبيق تقويم قمري چين با تقويم تازه ميلادي، سال 694 به دست آمده و روز ثبت اين واقعه 17 ماه مي آن سال بوده است. عقايد ماني از ايران و از طريق آسياي ميانه، در چين گسترش يافته است. اين سالنامه علت توقف گسترش آموزشهاي مانوي را در چين روشن نساخته و احتمال داده مي شود كه به دستور حكومت وقت، گسترش آن منع شده بود.
مانی
«ماني» انديشمند بزرگ آریایی قرن سوم میلادی و باني مكتب «مانيكيسم» كه افكار او به تدریج از شرق تا چين و در غرب، تا اروپا را فراگرفت عقيده داشت كه معنويت و ماديت هميشه در تضاد هستند و همه مشكلات جهان و مسائل بشر از ماديات و ماديگري سرچشمه مي گيرد. ماني مكتب (ايسم) خودرا برپايه معنويت، خوبي، راستگويي، دفاع از حقيقت و نيز اعتدال و ميانه روي در زندگاني روزمره قرارداده بود. «ماني» مي گفت كه دلبستگي مطلق به ماديات و پيروي از «نفس اماره» است كه بشر را به دروغگويي، ارتكاب جنايت و انواع بدي كردن وادار مي كند. وي تاكيد داشت كه ماديات انسان را اسير و برده نفس خود مي كند، و خودخواهي و جاه طلبي فردي را به وجود مي آورد. ماني در زندگي شخصي با خوردن گوشت و خوراكيهايي كه از مواد غير خالص تهيه مي شدند موافقت چندان نداشت و انسان را ذاتا گوشتخوار نمي دانست.
فلاسفه اروپايي هنوز در گفته و نوشته هاي خود از انديشه هاب «ماني» نقل و به آنها استناد مي كنند. مانی تا 26 فبروری سال 277 ميلادي در قید حیات بود.
954 – سالگشت درگذشت نوح ساماني كه پاي غزنويان را به حكومت باز كرد
17 ماه مي سال 954 ميلادي را روزي ذكر كرده اند كه نوح ساماني پس از 12 سال حكومت درگذشت. «تاريخ عمومي» نوح را با اين كه بمانند سلاطين قبلي دودمان ساماني به تقويت زبان فارسي و احياء هرچه بيشتر فرهنگ ايراني كمك كرده بود، به نيكي ياد نمي كند، زيرا كه برضد پدرش «نصر» كودتا كرده و او را به زندان افكنده بود.
سکه های عصر نوح یکم سامانی
مورخان روس نوشته اند كه نصر به اشاره پسرش نوح در زندان به قتل رسيده بود و مرگ او، آن طور كه نوشته اند، طبيعي نبود.
پس از مرگ نوح، پسرش عبدالملك برجاي او نشست كه نتوانست غزنويان را از اطراف خود دور سازد و مجبور شد كه الپتكين يكي از سران آنان را به اميري هرات منصوب كند كه دست به شورش زد و باني سلسله غزنويان بشمار مي آيد.
1805 – محمد علی پاشا که او را موسس مصر جدید می دانند از طرف امپراتوری عثمانی والی این منطقه شد.
محمد علی پاشا
1814 – روز ملي و سالروز تصويب قانون اساسي نروژ
كشور پادشاهي نُروژ با 323/758 كيلومتر مربع وسعت در شمال قاره اروپا و در همسايگي كشورهاي سوئد، فنلاند و… قرار گرفته است. جمعيت نروژ در حدود 4/5 ميليون نفر ميباشد و به دليل دارا بودن رشد منفي جمعيت پيشبيني ميشود كه جمعيت آن تا سال 2025م نيز 4/5 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت آن شهر اسلو و از شهرهاي ديگر اين كشور، برگن، تروندهيم و استاوانگر قابل ذكرند. دين اكثر مردم نروژ پروتستان، زبان رسمي نروژي و واحد پول آن، كرون نروژ ميباشد. نروژ كه از ساليان پيش تحت سلطه سوئد قرار داشت، در بيست و هفتم اكتبر 1905م از سوئد مستقل شد و حكومت پادشاهي را اختيار كرد. هفدهم ماه مه و روز قانون اساسي در اين كشور به عنوان روز ملي انتخاب شده است.
1814 – ناپلئون به استقلال موناكو پايان داد. موناكو 32 هزار نفري كه اينك يك شاهزاده نشين مستقل و عضو سازمان ملل است نواري از ساحل فرانسه در نزديكي «نيس» را در برگرفته و محافظت نظامي از آن همچنان با فرانسه است. موناكو در قديم توسط دولت جنواي ايتاليا اداره مي شد.
1865 – روز جهاني ارتباطات
پيِر آگوسْتين كارون دو بومارْشِه، نويسنده و نمايشنامه نويس فرانسوي در دوم فوريه 1732م در پاريس به دنيا آمد. پدرش ساعتساز معروفي بود كه از ذوق هنري بهره داشت و خانواده خود را به موسيقي و تئاتر و شعر علاقه مند ساخت. از اينرو، بومارشه از نوجواني به حرفه پدر روي آورد و پس از ساختن ساعتهاي خوب براي درباريان و شاه، به دربار راه يافت. او در مدت كوتاهي، ترقي زيادي كرد به طوري كه به زودي در شمار اشراف درباري واقع شد. با اين حال، پس از چندي به علت نوشتن مقاله درباره مقامات قضايى و رسوا كردن آنها دستگير و محكوم شد و با انتشار كتاب چهار بخش خاطرات، از خود دفاع نمود.
پيِر آگوسْتين كارون دو بومارْشِه
وي در سالهاي پس از آن مدتي به كارهاي سياسي پرداخت و از طرف دولت فرانسه، راهي ماموريتي در هلند گرديد. در طي سالهاي بعد، با وجودي كه بومارشه بيشتر وقت خود را به كارهاي دولتي مشغول بود، با اين وصف آثار متعددي نوشت كه برخي از آنها همچون ريشتراش اُسويل و عروسي فيگارو و مادر مقصرْ، شهرتي فراواني يافت. بومارشه شخصيتي فعال و ذهني تابناك داشت، درباره همه امور، انديشههاي تازه عرضه ميكرد و از بيشتر هنرها بهرهمند بود. شهرت بومارشه، بيشتر به دو كمدي او به نامهاي ريشتراش اسويل و مادر مقصّر، كه در نوع خود آثاري بينظير بودند كه نه از چيزي تقليد شده و نه كسي توانست از آنها تقليد كند. خاطرات او نيز تحسين عموم را برانگيخت و او را در شمار نويسندگان تراز اول قرار داد. بومارشه خود گفته است كه ادبيات برايش تنها يك تفنّني به شمار ميآمد. اما دستنويس آثارش ثابت ميكند كه وي نويسندهاي دقيق بوده و در نوشته هايش، تيزهوشي و زيركي بسيار به كار ميبرده است. پير آگوستين بومارشه سرانجام در هفدهم مه 1799م بر اثر سكته قلبي در 67 سالگي درگذشت.
1995 – ژاك شيراك پس از اين كه 18 سال شهردار پاريس بود رئيس جمهور فرانسه شد.
ژاك شيراك
زادروزها
۵۸۶ ق.م – تولد ارشمیدس دانشمند یونان باستان
۱۷۴۹ – زادروز ادوارد جنر ، پزشک انگلیسی و کاشف واکسن بیماری آبله
ارشمیدس
۸۲۸ – امیر علیشهر متخلص به نوایی، شاعر و ادیب و وزیر سلطان حسین بایقرای گورکانی
۱۸۳۶ – زادروز ویلهلم اشتاینیتس شطرنج‌باز اتریشی آمریکایی و نخستین قهرمان رسمی شطرنج جهان از سال ۱۸۸۶ تا سال ۱۸۹۴
ادوارد جنر
۱۸۸۶ – زادروز آلفونسو سیزدهم پادشاه اسپانیا
۱۹۳۶ – زادروز دنیس هاپر بازیگر، فیلمنامه‌نویس، کارگردان، عکاس و نقاش آمریکایی
دنیس هاپر
۱۹۶۱ – زادروز انیا سولیست ایرلندی ، برنده چهار جایزه گرمی
انیا
درگذشت‌ها
وفات فضل حق عبادی ( ممثل و بازیگر سینما و تیاتر کشور )/1397
۹۵۴ – درگذشت نوح یکم سامانی پادشاه آریایی
۱۵۱۰ – درگذشت ساندرو بوتیچلی نقاش فلورانسی دوران رنسانس
ساندرو بوتیچلی
۱۷۲۷ – درگذشت کاترین اول همسر دوم پتر کبیر از سال ۱۷۲۵ تا پایان عمر تزار
۱۸۳۸ – درگذشت شارل-موریس دو تالیران-پریگور دیپلمات فرانسوی
گونار میردال
۱۹۸۷ – درگذشت گونار میردال اقتصاددان، جامعه‌شناس و سیاستمدار اهل سوئد
۲۰۱۲ – درگذشت دونا سامر خواننده آمریکایی، معروف به ملکه موسیقی دیسکو
دونا سامر
