تقویم تاریخ ( 27 ماه سنبله )

کشف قديمي ترين قانون اساسي جهان/ 1877م

«ارنست شوكين دو سارزكde Sarzec» باستانشاس فرانسوي (متولد در سال 1832 و متوفا در سال 1901) در پي كاوش هاي خود در جنوب عراق امروز (Ur – منطقه سكونت سومريان باستان)، در سپتامبر 1877 (هجدهم اين ماه) اعلام كرد كه موفق به يافتن قديمي ترين قانون اساسي جهان شده كه قدمت آن به 2300 سال پيش از ميلاد مي رسد. وي كه كدهاي مكشوفه را «قانون اساسي اوروكاگنا Urukagena» نام نهاد گفت كه اين كدها از آن جهت روح القوانين (ام القوانين) بوده اند كه حقوق و تكاليف اتباع، تكاليف و وظايف دولت، روابط دولت و ملت، ساختار كشور، نظام حكومتي، اموال و اركانهاي دولتي، قواي حكومتي و … را روشن مي ساختند و تصميمات دولتي نمي توانست از چارچوب آنها تجاوز كند. براي نمونه؛ يكي از اين كدها استثمار را منع كرده بود كه يك اصل است نه ماده و تبصره.

ارنست شوكين گفته بود كه اين كدها از نظرات «سولون» آتني در 594 پيش از ميلاد، منشور كوروش بزرگ سال 529 پيش از ميلاد، مگناكارتاي سال 1215 ميلادي و عقايد پوليبيوس، لاك، منتسكيو، و … به دور نيستند و مطابقت دارند كه جمهوري روم باستان عنوان كانستيتوشن به مفهوم پايه و ساختار (Constitution) بر آن نهاده كه با تخريب پايه و زيربنا، ساختمان ويران خواهد شد. پاپ ها بعدا دستورهاي كتب مقدس را كه غير قابل تغيير هستند «Canon كانون» ناميدند.

وقوع رکود اقتصادی در امریکا/ 1873م

18 سپتامبر 1873 يك بانك آمريكايي در شهر فيلادلفيا ورشكست شد و متعاقب آن اين كشور وارد يك دوره 4 ساله ركود اقتصادي گرديد كه در تاريخ به «Panic of 1873-1977» معروف است. كاهش شديد بهاي خانه و زمين در آمريکا در سال 2007 باعث شده بود كه برخي از خريداران مستغلات اقساط وام خود را به بانكها و موسسات رهني ندهند (زيرا رها ساختن خانه براي تصاحب آن توسط بانك و موسسه مالي، اصطلاحا «فوركلوژر» به سود آنان بود) و در نتيجه پاره اي از اين موسسات مالي فعاليت خود را متوقف ساخته اند (زيرا كه در آمريكا، يك موسسه مالي و بانك مي تواند اسناد رهن را نزد بانكي بزرگتر به وثيقه بگذارد و وام با بهره ارزانتر بگيرد).

تاسیس نشریه معتبر نیویارک تایمز/ 1851م

18 سپتامبر (روزي چون امروز) در سال 1851 «نيويارك ديلي تايمز» كه توسط جاروس ريموند Jarvis Raymond تاسيس شده بود كار انتشار خود را آغاز كرد كه بعدا به نيويارك تايمز تغيير نام داد. ريموند در سال 1856 با تني چند از ناشران روزنامه هاي آمريكا، خبرگزاري اسوشيتدپرس را تاسيس كرد. در قرن نوزدهم، سالها بهاي هر نسخه نيويورك تايمز در تكفروشي ها دو پني  بود. اين روزنامه در سال 1896 توسط «آدولف اوكس Adolph Ochs» كه در آمريكا در يك خانواده از مهاجران يهودي آلماني به دنيا آمده بود خريداري شد و همچنان در دست اين خانواده است. نيويارك تايمز اينك مالك چند رسانه ديگر از جمله بوستون گلوب ونيويورك هرالد تريبيون و راديو تلويزيون است.

«چارلزبروك» مولف آمريکايي كتاب مجموعه بهترين كاريكاتورهاي سياسي سال 2005، اين مجموعه را در سپتامبر همين سال به توزيع داد. اين كاريكاتورها كه يك نمونه آن در زير مي آيد، يك دنيا سخن در دل دارند كه به زبان غير مستقيم و طنز بيان مي دارند. به گزارش موسسات سنجش افکار، مخاطبان روزنامه ها در 16 سال متوالي منتهي به سال 2005 گفته بودند كه صد درصد مشتاق ديدن همين کاريکاتورها هستند كه معمولا در صفحه مقالات منتشرمي شوند.

كاريكاتور بالا كه توسط «جو ماژسكي» كاريكاتوريست آمريكايي كشيده شده نشان مي دهد كه دولت آمريكا در پوشش «گل آزادي» در جنگهاي جهاني دوم، كره، ويتنام، كويت، افغانستان (جنگ با تروريسم) و عراق شركت كرده است و كاريكاتوريست اين جنگها را به صورت خارهاي گل ترسيم كرده است.

انتخاب امپراطور 68 ساله برای روم/ 96م

18سپتامبر سال 96 ميلادي در پي ترور دوميتيانDomitian امپراتور روم به دست «بادي گارد» سابق برادر زاده اش (ژوليا دختر تيتوس)، سناي روم «ماركوس نرواMarcus Cocceius Nerva» 68 ساله را به عنوان امپراتور تازه انتخاب كرد. مورخان، نروا را يكي از پنج امپراتور خوب روم بشمار آورده اند، زيرا كه وي اموال مصادر شده از سالهاي قبل و حتي دهها سال پيش از امپراتور شدنش را به صاحبان آنها و يا وراثشان پس داد، اعلام كرد كه طرحهاي دولتي را قبلا به اطلاع مردم خواهد رساند تا در «فوروم» درباره آنها بحث كنند، ماموران او نتيجه اين بحث ها را به اطلاعش برسانند و سپس به اتفاق سنا درباره آنها تصميم بگيرد. وي همچنين اعلام كرد كه متهمان سياسي و افرادي كه مورد سوء ظن خيانت به كشور قرار مي گيرند نبايد تا به آوردن سند و مدرك قابل قبول بازداشت شوند. وي كه داراي فرزند نبود، به پيشنهاد افسران ارتش، ژنرال تراژان را به فرزند خواندگي پذيرفت كه پس از او امپراتور شد و در جنگ سال 117 با ايران جان سپرد (بيشتر مورخان نوشته اند كه در جنگ منطقه «هاتراHatra» زخمي شد و درگذشت و برخي ديگر مرگ او را بر اثر گرما و خستگي در ميدان جنگ و بيهوشي ناشي از آن نوشته اند كه به نظر درست نمي آيد). هادريان جانشين تراژان از همه دعاوي روم نسبت به قلمرو ايران صرفنظر كرد تا صلح ميان دو امپراتوري برقرار شود. اختلاف بر سر تعيين رئيس دولت ارمنستان، جنگ تراژان با خسرو شاه اشكاني ايران شده بود.

16 سپتامبر سال 1597 يي سون ـ سينYi Sun _ Sin، درياسالار كوریا، با 12 كشتي اختراعي خود معروف به سنگ پشت،  133 كشتي مهاجم جاپانی ها را شكست داد. در اين جنگ دريايي 31 كشتي ژاپني غرق شدند. ژاپن از دير زمان درصد تصرف كره و از اين طريق تصرف قسمتي از خاك چين بود. كوریا تا دهه اول قرن بيستم از متحدان و وابستگان چين بود كه پس از پيروزي جاپانی ها بر روسيه در جنگ سالهاي 1904 ـ 1905 كوریا را هم متصرف شدند كه تا 1945 در كنترل آنها بود. كشتي هاي اختراعي درياسالار يي سون پوشش پولادين داشتند و به اين ترتيب كوریایی ها نخستين كساني هستند كه زره دار دريايي ساختند و در جنگ از آن استفاده كردند. عكس، المثناي زره دارهاي كوریایی سال 1597 را نشان مي دهد كه مهندسان كوریایی اخيرا با استفاده از طرحهاي يي سون آنها را به منظور نمايش ساخته اند. يي سون پس از پيروزي بر جاپانی ها لقب قهرمان ملي همه كوریا را به دست آورد.

1918م:18 سپتامبر 1918 حمله تازه نيروهاي انگليسي به فرماندهي جنرال “آلن بي Allenby” به اعماق فلسطين، پس از پيروزي آنان در جنگ “مجيدو” آغاز شد كه در اين حمله، اين نيروها تا 23 سپتامبر شهرهاي “ناصره” و “حيفا” را تصرف كردند. در آن زمان فلسطين قسمتي از قلمرو عثماني بود و عثماني ها از آن دفاع مي کردند. همين نيروهاي انگليسي اول اكتبر 1918 شهر دمشق را هم متصرف شدند و در اينجا هفت هزار سرباز عثماني را به اسارت گرفتند. بيت المقدس (اورشليم) نيز يازدهم دسامبر 1918 به تصرف انگلستان درآمد که از اين شهر به مدت 30 سال بر فلسطين حکومت کردند. تصرف فلسطين توسط انگليسي ها آغاز مسئله اي شده است كه هنوز ادامه دارد و هر روز هم بر پيچيدگي آن افزوده مي شود.

عثماني در جريان جنگ جهاني اول از متحدان آلمان بود كه باشكست آلمان، امپراتوري عثماني نيز كه خود را جانشين امپراتوري عباسيان مي دانست پس از قرنها از ميان رفت.

اعزام نیرو به روسیه در جنگ جهانی اول 1918م

18سپتامبر 1918 كه جنگ جهاني اول هفته هاي آخر خود را مي گذراند دولتهاي انگلستان، ژاپن، آمريكا و فرانسه در ظاهر به بهانه جلوگيري از رسيدن آذوقه و مهمات به آلمان، ولي در باطن تصرف قسمتهائي از خاك امپراتوري روسيه و محاصره كردن بلشويكها و نابودي آنان در نطفه، به روسيه نيرو فرستاده بودند.

“ويت پول” سفير آمريكا در مسكو در چنين روزي بازداشت سفيران فرانسه و انگلستان توسط بلشويكها را بهانه قرارداد سفارت را تعطيل و از مسكو خارج شده بود. هدف ژاپن تصرف سيبري شرقي، و قصد انگلستان تصرف بنادر شمال، آسياي ميانه و قفقاز بود. فرانسه و آمريكا ظاهرا حامي سلطنت طلبان روسيه معروف به سفيدها بودند كه با بلشويكها معروف به سرخها مي جنگيدند؛ در باطن دولت آمريكا مي خواست به هر وسيله كه شده روسها را از مجاورت آلاسكا دور سازد. نيروهاي سفيد تا دروازه هاي مسكو و لنينگراد پيش رفته بودند كه در اينجا با نيروهاي سرخ و مركب از كارگران و كشاورزان داوطلب به فرماندهي تروتسكي رو به رو شدند، عمدتا شكست خوردند و طرح چهار قدرت متحد خنثي شد و نيروهاي خود را عقب كشيدند. دشمني كمونيستهاي روسيه با غرب در حقيقت از همين تاريخ آغاز شده و به باور آنان، هنوز غرب از نقشه دراز مدت خود در متلاشي كردن روسيه فدراتيو چشم بر نداشته و فروپاشي شوروي براي غرب كافي نبوده است.

جاپانی ها در سال 1931 براي تصرف منچوري و شرق چين، به طرح نقشه و به دست آوردن بهانه دست زده بودند زيرا كه وجود جامعه ملل مانع از آن مي شد كه همانند قرنهاي پيش از آن، بدون دليل دست به لشكركشي و جنگ بزنند. دو سرهنگ ژاپني مامور به دست دادن بهانه شدند. آنان در ايستگاه راه آهن «موكدن» در منچوري انفجاري به وجود آوردند و جاپان كه امتياز اين راه آهن را به دست داشت اعلام كرد كه چين امن نيست و دولت اين كشور توان محافظت از سرمايه و جان ژاپني هاي مقيم چين را ندارد و با اين بهانه به چين لشكر كشيد و ….

1938م:18 سپتامبر 1938 در پي مذاکرات مونيخ، دولتهاي انگلستان و فرانسه از چکها خواستند که با نظر هيتلر مبني بر خودمختاري منطقه آلماني نشين سودتنلند موافقت کنند. مورخان كشورهاي فاتح جنگ جهاني دوم، اين اقدام انگلستان و فرانسه را «اپيزمنت (مماشات)» خوانده اند كه استعمال اين واژه برابر است با اين ضرب المثل فارسي: اشك كباب باعث طغيان آتش است. اين اصطلاح از آن پس، روزي نيست كه در مورد يك دولت بكار برده نشود.

1961م:داگ هامرشولد (هامرسكلد Hammarskjold ) ديپلمات سوئدي و دبير كل وقت سازمان ملل كه در آفريقا سرگرم حل مسئله كنگو بود 18 سپتامبر 1961 (در ساعات شب) بر اثر انفجار هواپيمايش بر فراز رودزياي شمالي مستعمره وقت انگلستان (زيمبابوه امروز) كشته شد. شايعه توطئه قتل هامر شولدكه مورخان از او به عنوان بهترين دبيركل سازمان ملل ياد كرده اند هنوز منتفي نشده است. در آن شب هامر شولد و همراهان با يك هواپيماي دي سي ـ 6 به منظور مذاكره رو در روي با چومبه كه ايالت كاتانگا را از جمهوري كنگو جدا كرده بود و باعث يك جنگ داخلي شده بود عازم ندولا در رودزياي شمالي بود. به هامر شولد گفته شده بود كه به علت ناامني، از پرواز در ساعات روز خودداري كند. در اين سانحه، تنها يكي از افراد گارد محافظ هامر شولد زنده مانده بود كه گفته بود پيش از سقوط هواپيما صداي چند انفجار را شنيده بود. كمپاني هاي بين المللي الماس چومبه را تشويق به تجزيه كنگو كرده بودند تا در جريان استقلال اين كشور به منافع آنها آسيب نرسد. هنوز اين توطئه در آن منطقه از جهان پايان نيافته است و كشمكش آنگولا دنباله همان بود.

پس از هامرشولد “يوتانت” نماينده كشور برمه (ميانمار) دبير كل سازمان ملل شد. از آن پس سعي شده است كه مردان قدرتمند به دبيركلي سازمان انتخاب نشوند!.

1739: امپراتوري اتريش كه توان ادامه جنگ با عثماني را نداشت به انعقاد قرارداد تسليم شهر بلگراد به عثماني تن داد.

1759: شهر فرانسوي نشين «کوبک Quebec » در كانادا به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد ولي از آن زمان تاكنون، مردم ايالت كوبك كه زبان و فرهنگ فرانسه را حفظ كرده اند همچنان خواهان استقلال هستند.

1810: شيليايي ها روز اعلام استقلاخود ( 18 سپتامبر 1810 ) را – گرچه اين استقلال بعدا تحقق يافت ” روز ملي ” اعلام کردند.

1850: كنگره آمريكا قانون «بردگان فراري» را تصويب كرد. طبق اين قانون اگر ماموران پليس در دستگيري بردگان فراري و بازگرداندن آنان به صاحبانشان كوتاهي كنند به هزار دلار جريمه نقدي و چنانچه مردم به اين فراريان پناه دهند هركدام به شش ماه زندان و هزار دلار جريمه نقدي محكوم مي شدند. در آن زمان، دلار به صورت سكه طلا بود. سبب تصويب اين قانون اين بود كه بردگان سياه از ايالات جنوبي (برده دار) فرار مي كردند و به ايالات شمالي كه برده داري را لغو كرده بودند پناه مي بردند.

1906: يك توفان دريايي( از نوع سونامي) ده هزار تن از ساكنان هنگ كنگ را بي جان ساخت.

1919: يک توفان دريايي که از خليج مکزيک برخاسته بود در سواحل جنوبي ايالات متحده 280 تن را کشت. توفانهاي دريايي هر سال در اواخر تابستان و نيز پاييز به سواحل جنوبي و شرقي ايالات متحده وارد مي شوند.

1926: توفان دريايي 250 تن را در منطقه ميامي ايالت فلوريداي آمريکا بي جان ساخت.

1927: سي بي اس ( كلمبيا برادكستينگ سيستم) در نيويورك آغاز بكار كرد كه با «ان بي سي» و «ا.بي. سي» سه شبكه بزرگ راديو تلويزيوني آمريكا هستند. اخبار سي بي اس بيطرفانه تر تنظيم مي شود.

1934: شوروي كه سالها با عضويت آن اتحاديه در جامعه ملل مخالفت مي شد به عضويت اين جامعه درآمد.

1942: كمپاني سخن پراكني كانادا (سي بي سي) آغاز بكار كرد.

1939: يک زير دريايي آلماني ناو هواپيمابر انگليسي Courageous را در اقيانوس اطلس غرق کرد و دست کم 500 تن کشته شدند.

1949: ارزش برابري پاوند انگلستان 30 درصد پايين آمد كه سرآغاز سقوطهاي سياسي و اقتصادي ديگري بود كه در پي آن آمد.

1980: “کاترين آن پورتر” داستان نگار آمريکايي در 90 سالگي درگذشت.