تقویم تاریخ ( 13 ماه سنبله )

امروز 13 ماه سنبله برابر با 4 سپتامبر آگوست تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم. 

رویداد ها:

يكي از شرايط صلح اين بود كه ژوويان در عقب نشيني به ساحل مديترانه به هر شهر كه برسد بايد به دست خود پرچم ايران را بر فراز شهر به اهتزاز درآورد، و او به اين تعهد عمل كرد.

ژوليان 26 جون سال 363 در جريان عقب نشيني از برابر ارتش توانمند ايرانيان زخمي شده بود و اواخر همان شب از همين جراحت در گذشته بود. واحدهاي ارتش ايران دست از تعقيب لژيونرها رومي برنداشتند و همين امر ژوويان را كه پس از مرگ ژوليان، از سوي ژنرالهاي رومي موقتا تا تصويب سناي روم جانشين ژوليان شده بود مجبور به دادن پيشنهاد صلح به شاپور دوم كرد. با اين پيروزي درخشان، ايران بار ديگر بر روم برتري يافت.

پس از بازگشت ژوويان به “رم”، با اين كه سنا بر امپراتور شدن او صحه گذارد نتوانست از سرزنش رومي ها خود را رهايي دهد و در چند مورد بر ضد او كه باعث تحقير روم شده بود شورش شد و بالاخره همين وضعيت سبب شد كه يك سال پس از امضاي قرارداد صلح با شاپور دوم، از فرط غصه دق كند . پس از مرگ ژوويان، سناي روم ژنرال والنتيان را به امپراتوري برگزيد.

در گذشت طغرل سلجوقي/  10‎63م

طغرل سلجوقي که با غلبه برغزنويان و سپس همه خراسان قدیم و نيز بغداد را تصرف و تا سوريه و گوشه هايي از آناتولي پيش رفته بود چهارم سپتامبر 1063 ميلادي در «ري» درگذشت و چون فرزند نداشت آلپ ارسلان (به معناي شير شرزه) برادرزاده اش (پس از يك درگيري خانوادگي) برجاي او نشست. طغرل (طعرل بيگ) در آخرين سال عمر خود (72 سالگي) «سيده» دختر خليفه اسمي بغداد را به عقد نكاح خود درآورده و به ري منتقل كرده بود تا در اينجا عروسي كند كه درگذشت.

طغرل كه قبلا اتحاديه اي از ترکمانان مهاجر به فرارود را تشکيل داده بود پس از درگذشت محمود غزنوي و احساس ضعف در پسرش مسعود، تعرض خود را آغاز کرده بود. طغرل كه تعرض عمومي خودرا از سال 1034 ميلادي آغاز كرده بود تا سال 1037 همه خراسان (خراسان بزرگ) را متصرف شده بود. طغرل پس از پيروزي سال 1038 در دندانقان (ميان سرخس و مرو) بر سلطان مسعود غزنوي به نيشابور رفته و در باغ «شادياخ» پادشاهي خود را اعلام داشته بود. تصرف ساير مناطق  از جمله آذربايجان توسط طغرل 18 سال طول كشيد.

1989م:ژرژ سيمنون Georges Simenon نويسنده فرانسوي كه 220 داستان نوشت چهارم سپتامبر سال 1989 در گذشت. داستانهاي او كه به 51 زبان ترجمه شده اند تا سال 2000 تيراژي برابر 500 ميليون نسخه داشتند و به همين لحاظ است كه برخي وي را داستان نگار اول قرن 20 مي خوانند. هشتاد و چهار داستان او زمينه پليسي داشته اند. وي كه در بلژيك به دنيا آمده و 86 عمر كرده بود پس از پيدايش ضبط صوت پرتابل، هميشه يكي از آنها را حتي در اطاق خواب باخود داشت تا سوژه ها و ماجراهايي را كه دفعتا به خاطرش مي رسيد ضبط كند تا فراموشش نشوند. سيمنون مي گويد كه نبايد مقيد بود كه يك داستان بيش از 150 صفحه چاپي باشد، با هر اندازه بايد آن را به دست چاپ سپرد، ولي هر داستان بايد درسي بياموزد كه راهنماي مردم قرار گيرد و گرنه نوشتن آن كاري عبث است. وي بلند نويسي را از كارهاي نويسندگان آمريكايي دانسته است كه مي خواهند بزرگي كار خود را از حجم كتاب نشان دهند و ناشر نيز بر همين پايه بهاي فروش را تعيين مي كند. حجم مطلب دليل خوبي محتوا نيست و مردم معاصر وقت زياد براي خواندن لفاظي نويسنده را ندارند.

1908م:امروز زادروز «ريچارد رايت» نويسنده تواناي سياهپوست آمريكايي است كه در چهارم سپتامبر 1908 به دنيا آمد و 52 سال عمر كرد. وي يك كمونيست بود و با يك بانوي كمونيست هم ازدواج كرده بود و 12 سال آخر عمرش را در فرانسه گذراند. رايت كار نويسندگي را از روزنامه نگاري آغاز كرده بود. مدتها نويسنده و سردبير «ديلي وركر» و «نيو مسسز New Masses» نشريات حزب كمونيست آمريكا بود و مجله «تلاش تازه» را تاسيس كرد.

نخستين داستان او «خرافات» عنوان داشت. داستانهاي ديگر رايت كه به جنبش حقوق مدني سياهپوستان آمريكا يي كمك بسيار كرد عبارتند از: «فرزندان عمو تام»، «پسرك بومي»، «خارج از گودها»، «روز تعطيل»، «رؤياي طولاني»، «هشت مرد» و ….

ژان پل سارتر و ساير فلاسفه «رايت» را ستوده و گفته اند كه داستانهاي او كمك بزرگي به روشن ساختن مردم كرده و يك دنيا فلسفه اند .

1833م:از همان نخستين روز انتشار روزنامه «نيويورك سان ديلي» در چهارم سپتامبر سال 1833 كه نخستين روزنامه يوميه بشمار مي رود حرفه اي به نام «روزنامه فروشي» به وجود آمد و نخستين روزنامه فروش به نام بارني فلاهرتيBarney Flaherty

به ابتكار خودش از اين چهار راه به آن چهار راه و از اين رستوران به آن رستوران مي دويد و با صداي بلند تيتر اول روزنامه را جار مي زد تا مردم جلب شوند و بخرند و از همين روز واژه «نيوزبويNewsboy » مصطلح و “بارني” با آن خطاب شد كه تا به امروز موزعين جرايد را با همين عنوان خطاب مي كنند.

فروش روزنامه سپس علاوه برچهار راهها، در كيوسيك هاي ثابت و متحرك (نيوز ستند) فروخته مي شد كه به تدريج صندوقهاي خودكار و توزيع خانه به خانه (هوم دليوري) جاي آن را گرفته است. در كسب و كار روزنامه داري، برخلاف تصور تحريريه و آگهي ها حرف نهايي را نمي زنند، اين توزيع خوب و كارآمد است كه يك روزنامه را موفق مي سازد.زيرا، وقتي كه روزنامه توزيع خوب داشته باشد، همه مي خواهند در آن مطرح شوند و هركس مي كوشد كه آگهي اش در آن چاپ شود. علت پايين بودن تيراژ روزنامه ها در كشورهاي معروف به جهان سوم؛ نارسايي توزيع و نبودن توزيع خانه به خانه جرايد روزانه است. اديشن اينترنتي (آنلاين) روزنامه ها كه از نيمه دهه 1990 باب شده تنها بر اهميت روزنامه افزوده است و كمكي به درآمد آن نمي كند. روزنامه اي كه اديشن اينترنتي خوب داشته باشد مورد توجه مقامات و شخصيت هاست كه مي خواهند خود و افكارشان در آن مطرح شود، گرچه اخيرا براي اديشن آنلاين روزنامه ها هم به طور جداگانه آگهي گرفته مي شود ولي اين قبيل آگهي ها از ميزان آگهي هاي چاپي آنها مي کاهد.

1781م:چهارم سپتامبر سالروز استقرار 44 مهاجر اسپانيايي زبان در دره “دود” در جوار يك دهكده سرخپوستي در جنوب كاليفرنيا در سال 1781 است كه نامش را (El Pueblo de Nuesta… Los Angeles) گذاردند که پس از ضميمه شدن کاليفرنيا به قلمرو دولت واشنگتن “لس آنجلس” ناميده شده است كه اينك دومين شهر پرجمعيت آمريكاست و صدها هزار ايراني را در خود جاي داده، به گونه اي كه به “تهران جلس” شهرت يافته است. ايرانيان اين شهر براي خود داراي رسانه هاي متعدد به زبان فارسي هستند و تابلوهاي فروشگاه هاي آنان بيشتر دو زبانه است و در اداره امور شهر مشاركت دمكراتيك دارند.

استقرار نیرو های امریکایی در روسیه /1918م

سوم سپتامبر سال 1918 چند واحد نظامي آمريكا براي كمك به سركوب دولت نوپاي بلشويكي روسيه، در بندر “آرخانگل” مستقر شدند و ده ماه در آنجا بودند. فرمانده نيروهاي سرخ كه مانع پيشروي آنان به داخل روسيه شده بود يك كارگر معدن زغال سنگ بود. در جريان جنگ داخلي روسيه كه پس از انقلاب بلشويكي اكتبر 1917 رويداد چند واحد نظامي آمريكا نيز باهدف كمك به ضد انقلابيون روسيه در بندر ولادي وستوك (سيبري) استقرار يافته بودند و تا سال 1920 در آنجا بودند.

476: رومولوس آگوستوس آخرين امپراتور بخش غربي روم (روم غرب) برکنار شد.

1553: کورنليادا نوماتالشينو Corneliada Nomatalcino کشيش کاتوليک که يهودي شده بود به حکم يک محکمه مذهبي به مرگ محکوم و آتش زده شد.

1886: آخرين جنگ بزرگ دولت واشنگتن با سرخپوستان (بوميان آمريکا) طايفه آپاچي به رياست Geronimo پايان يافت. (تفصيل رويداد در سايت پنجم سپتامبر)

1888: دوربين عکاسي که با فيلم نواري (حلقه فيلم) کار کند توسط موسسه جورج ايستمن ساخته شد.

1924: ميان روسيه شوروي و آلمان قراردادي مبني برفروش نفت ازجانب روسيه به آلمان امضاشد.

1933: يک طیاره به رکورد پرواز هرساعت 300 مايل (480 کيلو متر) رسيد.

1937: به دستور هيتلر همه باشگاههاي روتاري (Rotary Clubs ) در آلمان بسته شدند.

1951: نخستين برنامه خبري تلويزيوني مستقيم (اصطلاحا: زنده) پخش شد. اين گزارش خبري از نشست مربوط به امضاي قرارداد صلح با جاپان تهيه شده بود که در شهر سانفرانسيسکو برپا شده بود. گزارش، مستقيما در سراسر ايالات متحده پخش شده بود.

1962: سازمان جهاني عمران که يک آژانس دولتي آمريکاست از سوي اين دولت تاسيس شد.

1974: جورج بوش (پدر) با سمت “سفير آمريکا در چين” به اين کشور فرستاده شد. وي نخستين سفير آمريکا در جمهوري توده اي چين بوده است.