مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 22 ماه ثور برابر با 12 مِی تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
23 پیش از میلاد : «صلح رومي» برضد امپراتوري آریایی
طبق پيوستي كه بر تاريخ روم تاليف «ليوي = تيتوس ليويوس Titus Livius» مورخ اين كشور در سده يكم پيش از ميلاد نوشته شده است، «اگوستوس Gaius Julius Caesar Augustus» امپراتور روم 12 ماه می سال 23 پيش از ميلاد (و اين تاريخ بعدا پس از تبديل و احتساب تقويم ها به دست آمده است) اعلام كرده بود كه دولت روم يك دولت تجاوزگر نيست و جنگهايي را كه به آن دست مي زده است به منظور تامين صلح بوده و «آزاديبخش» بايد بشمار آيند! و دستور داده بود كه رويدادنگاران ارتش روم كه وقايع روزانه فعاليتهاي نظامي را ثبت مي كردند و هر مورد آن «وقعه» خطاب مي شد از آن پس اين نكته را از نظر دورندارند و وقايع را طوري ننويسند كه نشان دهد روميان تجاوزگر و توسعه طلب بوده اند [که نخستین سانسور قلم بشمارآورده شده است]، ما دولت تيسفون نيستيم كه از سلطه گري دست بر نمي دارد! و …. از آن پس، عبارت صلح رومي (پاكس روماناPax Romana) وارد تاريخ شد و مورخان عهد امپراتوري اين كشور، تجاوزات؛ جنگها و اشغالگري هاي روم را «خدمت و فداكاري به خاطر صلح ـ و يک وظيفه جهاني!» مي نوشتند.
Augustus
پس از شكست هاي نظامي شديد سال هاي ۲۳۸، ۲۴۴ و ۲۶۰ ميلادي از آرریانا (زمان اردشير ساساني و پسرش شاپور) و از دست دادن دو امپراتور در اين جنگ ها و سپردن تعهد پرداخت باج و خراج به آریانا، سران روم در نشست چند هفته اي ماههاي اپریل و می سال261 ميلادي كه در آن استراتژي و پاليسي روم تنظيم شد بارديگر «صلح رومي» و دفاع از آزادي ساير ملل!، به ويژه ملل كوچك به ميان آمد و تاييد شد. به موجب اين سياست، جنگ و تعرض هم البته اگر از جانب روم (ايتاليا) باشد نوعي صلح است!. «تاريخ»، مصرف عبارت «صلح رومي» را كه ادامه دارد در هر زمان به طرز و گونه اي ثبت كرده است و در دهه آخر قرن بيستم و دهه يکم قرن 21 تحت عناوين «برقراري دمكراسي، جلوگيري از گسترش سلاحهاي كشتار جمعي، ريشه كني تروريسم و …».
Livy مورخ روم باستان
420 – اهميت پرچم ساسانی در ميدان جنگ و براي سربازان
تئودوسيوس دوم امپراتور روم ۱۲ می سال ۴۲۰ ميلادي در آخرين ديدار خود با افسران واحدهاي ارتش اين كشور كه عازم جنگ با ساسانیان بودند به آنان توصيه كرد كه پس از رو به رو شدن دو ارتش و آغاز زد و خورد، بهترين هنگ رومي را مأمور تصرف پرچم ساسانیان كنند و تأكيد كرد كه با تصرف پرچم، سربازان ساسانیان روحيه خود را از دست خواهند داد كه عاملي است مهم به سود ما.
مورخ ارتش روم كه در اين جلسه حضور داشت و بعدا ناظر صحنه هاي اين جنگ ساسانیان و روم بود كه دو سال طول كشيد نوشته است كه در جريان جنگ، نيروهاي رومي بارها كوشيدند تا پرچم ساسانیان را به دست آورند، ولي موفق نشدند. اين مورخ سپس به توصيف اين پرچم و روش محافظت از آن پرداخته و نوشته است: ابعاد پرچم (درفش كاويان) هفت متر در پنج متر است (اندازه ها بعدا به نظام متريك محاسبه شده است)، بر بالاي آن نقش يادآوري اهورا مزدا (فروهر) قرار دارد، علامت برجسته پرچم با نخ هاي سيم و زر و گوهرهاي گرانبها (ياقوت و …) دوخته شده و اين گوهرها به گونه اي قرار گرفته اند كه اشعه آفتاب را تا مسافتي دور منعكس مي كنند. اين پرچم در جريان جنگ روي يك تپه يا زمين مرتفع قرارداده مي شود و سه رديف سرباز نيزه دار بلند قامت دايره وار از آن محافظت مي كنند.
درفش کاويان
جنگي كه از آن ياد شد در سال ۴۲۲ ميلادي با امضاي يك پيمان صلح ميان دو ابر قدرت وقت پايان گرفت. بايد دانست كه پرچم ملي ساسانیان تنها يك بار تصرف شد و آن در جريان جنگ قادسيه در نوامبر سال 637 ميلادي بود. با ازدست رفتن پرچم، امپراتوری ساسانیان نیز ازمیان رفت.
1812 – قتل نخست وزير انگلستان در پارلمان
«اسپنسر پرسوالSpencer Perceval» نخست وزير 50 ساله انگلستان و پدر شش پسر و شش دختر يازدهم ماه مه 1812 در تالار انتظار مجلس نمايندگان اين كشور به دست يك مرد ورشكسته به نام «جان بلينگامJohn Bellingham» كشته شد. جان كه بر اثر بدي اوضاع اقتصادي كه نتيجه درگيري انگلستان با ناپلئون در جنگها و نيز تحريم اقتصادي انگلستان از سوي فرانسه و دوستان فرانسه بود، سرمايه خود را از دست داده و ورشكست شده بود براي دادن عريضه به نخست وزير به مجلس رفته بود كه در آنجا به قتل پرسوال دست زد.
با اين كه عده اي شهادت داده بودند كه جان به علت ورشكستگي دچار حالت خشم و حواس پرتي شده بود، دادگاه توجه نكرد و وي اعدام شد. دهها سال بعد، نوه پرسوال كه تاريخ خوانده بود بيوگرافي پدربزرگ را نوشت كه باقي مانده است.
Spencer Perceval
1941 – زادروز کامپيوتر در آلمان
12 ماه می سال 1941 (دوران جنگ جهاني دوم) كنراد زوس Konrad Zuse دانشمند آلماني كامپيوتري را كه ساخته بود، خودكار و توان برنامه نگاري (پروگرامينگ) داشت در شهر برلين به معرض تماشا گذارد. وي كه در دسامبر 1995 درگذشت و در رياضي ـ فيزيك دوكتورا داشت و در دانشگاه تدريس مي کرد در زمان اختراع كامپيوتر (ماشين حسابگر) 31 ساله بود. كنراد زوس نام ماشين اختراعي خود را «زي ـ 3» نام نهاد. كنراد به پژوهشگري ادامه داد و نخستين زبان پروگرام كردن را طراحي كرد و نامش را «پلان كالكول» گذارد. وي جزئيات طراحي اين زبان را در سال 1948 منتشر ساخت. زوس كه براي ادامه كار شركتي تشكيل داده بود سپس كامپيوتر تكميل شده خود به نام «زي ـ 4» را ساخت كه نخستين كامپيوتر بازرگاني جهان بشمار مي آيد. شركت زوس سپس با كمپاني هاي انگليسي ـ آمريكايي از جمله آي. بي. ام همكار شد، و ….
Konrad Zuse
1949 – تقسيم برلين پايتخت آلمان به دو قسمت شرقي و غربي
به موجب توافقهايى كه پس از جنگ جهاني دوم بين چهار دولت اشغال كننده آلمان صورت گرفت، آلمان بين اين چهار دولت تقسيم شد و برلين پايتخت آلمان نيز با اينكه در وسط منطقه اشغالي شوروي واقع بود، در اختيار چهار دولت شوروي، فرانسه، انگلستان و امريكا قرار گرفت. اما پس از چندي، اتحاد جماهير شوروي با هدف خارج كردن نيروهاي نظامي غرب از آلمان شرقي، شهر برلين را محاصره كرد و كليه راههاي زميني و آبي منتهي به آن را بست. استدلال استالين اين بود كه اگر غرب خواستار تشكيل كشور آلمان غربي است، لازم نيست به حضور خود در آلمان شرقي ادامه دهد. اما استدلال ميكرد كه چون چكسلواكي در دست شوروي است و نروژ نيز در معرض خطر قرار دارد، بنابراين اگر سه دولت ديگر، از آلمان شرقي و برلين عقبنشيني كنند، به معناي سقوط آلمان غربي خواهد بود.
لذا هاري ترومن، رئيس جمهور وقت امريكا تصميم گرفت محاصره برلين را بشكند. در اين ميان، شوراي امنيت ملي امريكا نيز با هدف جنگ مقابله با شوروي، دو گروه از بمبافكنهاي خود را كه حامل بمبهاي هستهاي بودند، به انگلستان اعزام كرد. در اين ميان، پيمان آتلانتيك شمالي، ناتو در چهارم آوريل 1949م تشكيل شد و امريكا با شكستن محاصره برلين، تا آستانه جنگ با شوروي پيش رفت. ادامه اين بحران در نهايت به تقسيم برلين به دو قسمت شرقي و غربي در دوازدهم مه 1949م انجاميد. از ديگر پيامدهاي اين بحران، تقسيم آلمان به دو كشور آلمان غربي در 23 مه و آلمان شرقي در 7 اكتبر آن سال بود. در اين ميان هر چند برلين بين شوروي و سه دولت ديگر به دو قسمت تقسيم گرديد ولي با ساخت ديوار معروف برلين در 17 اوت 1961م، جدايي شرق و غرب بيش از پيش شدت گرفت. برلين تا سال 1989م همچنان دو نيمه بود و در نهايت در نهم نوامبر اين سال، باتخريب ديوار برلين، پايتخت آلمان يكپارچگي خود را به دست آورد.
1953 – زادروز بمب هيدرژني
12 ماه می 1953 زادروز بمب هيدرژني است و دارندگان آن عمدتا روسيه، آمريكا و چين هستند. ترومن رئيس جمهوري وقت آمريكا 31 جنوری 1950 پس از اطمينان از اتمي شدن روسيه، دستور تهيه بمب هيدرژني را بر پايه فعل و انفعالي كه حرارت خورشيد ناشي از آن است يعني ادغام هسته هاي اتم هيدرژن سنگين با اتم دئوتريوم صادر كرد. به هم پيوستگي اين دو هسته نيروي وسيعي را آزاد مي كند. طبق آمار منتشره، روسها تعداد بيشتري بمب هيدرژني در زرادخانه خود دارند.
سلاح اتمي از زمان پيدايش آن يك ابزار قدرت و نيز بازدارنده از يك جنگ عمومي (جهاني) بوده است. استفاده از اين سلاح جز در اوت 1945 عملي نشد و در آن ماه آمريكا با فرو افكندن دو بمب اتمي بر دو شهر ژاپن اين دولت را مجبور به تسليم شدن كرد. در آن سال، آمريكا دارنده منحصر به فرد آن بود و پس از اين كه داشتن آن از احصار آمريكا خارج شد، ديگر عملا مورد استفاده قرار نگرفت، ولي در تهديد كردن؛ بله. زادروزها
۱۴۹۶ – زادروز گوستاو اول پادشاه سوئد
۱۸۲۰ – زادروز فلورانس نایتینگل پرستار انگلیسی و بنیان‌گذار حرفه پرستاری نوین
فلورانس نایتینگل
۱۸۹۵ – زادروز جیدو کریشنامورتی نویسنده و سخنران هندی
۱۹۰۷ – زادروز کاترین هپبورن بازیگر آمریکایی سینما، تلویزیون و تئاتر، برنده چند جایزه اسکار
کاترین هپبورن
۱۹۱۰ – زادروز دوروتی هاجکین شیمی دان انگلیسی ، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۴
۱۹۳۷ – زادروز جرج کارلین استندآپ کمدین، منتقد اجتماعی، بازیگر و نویسنده آمریکایی ، برندهٔ پنج جایزه گرمی برای جنگ‌های کمدی
جرج کارلین
درگذشت‌ها
۱۸۸۴ – درگذشت بدریخ اسمتانا آهنگساز چک
۱۹۳۵ – درگذشت یوزف پیلسودسکی سیاست مدار لهستانی
بدریخ اسمتانا
۱۹۷۰ – درگذشت نلی زاکس شاعر آلمانی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۶
۱۹۹۴ – درگذشت اریک اریکسون روان‌شناس آمریکایی
نلی زاکس
۲۰۰۸ – درگذشت ایرنا سندلروا مددکار اجتماعی لهستانی
