تقویم تاریخ ( دوازدهم ماه حمل )

تقویم تاریخ

محابس و توقیف خانه های افغانستان به وزارت عدلیه سپرده شد/1382

محابس و توقیف خانه های کشور که پیش از این در چوکات وزارت داخله قرار داشت، با صدور فرمانی از جانب حامد کرزی – رئیس جمهور وقت- به وزارت عدلیه سچرده شد.

در این فرمان آمده بود که به منظور تحقق موثر فیصله های قطعی محاکم ، تحکیم قانونیت، رعایت کانوانسیون های بین المللی در زمینه تامین حقوق بشر، حقوق محکومین و ایجاد نظم سالم در حکومت و نگهداری محبوسین و متهمین در مطابقت با ارزش های مندرج اسناد و پرنسیب های قبول شده بین المللی صورت گرفته است.

رویدادهای مهم دوازدهم ماه حمل مطابق با اول ماه اپریل در تقویم میلادی :

• واكنش روم در قبال جنبش سوسياليستی مزدك (527 م)
يكم اپريل سال 527 ميلادی ژوستين امپراتور روم شرقی(معاصر قباد ساساني) برادر زاده اش «ژوستینیان» را وليعهد امپراتوری اعلام و از همين روز در حكومت با خود شريك كرد. ژوستين يكم نگران گسترش عقايد سوسياليستی مزدك به قلمرو روم بود. او می‌دانست كه «ژوستینیان» مخالف نظريه مزدك و هرگونه فلسفه برابری انسان‌ها و دمكراسی است.

• تولد “تیكو براهه” منجم و ریاضی‏دان شهیر دانماركی (1546م)
 منجم دانماركی در 14 دسامبر 1546م در دانمارك به دنیا آمد. وی در حین تحصیل و در حالی كه بیش از 14 سال نداشت، شاهد منظره‌ای از خورشید گرفتگی شد و به قدری تحت تاثیر این واقعه قرار گرفت كه مصمم شد دانش نجوم را بیاموزد. تیكو براهه مدتی در آلمان به تحصیل اشتغال داشت و پس از مطالعه و تحقیق بسیار، ستاره جدیدی را در 11 نوامبر 1572م كشف كرد و پس از مدتی به شهرت فراوانی رسید. از این رو، دولت دانمارك جزیره كوچك “هون” را جهت تأسیس رصدخانه در اختیار وی قرار داد. او در آنجا، رصدخانه‏‌ای بنا كرد و مدت 20 سال با تلاش و جدیت به رصد ستارگان پرداخت. براهه با تكمیل آلات و ادوات رصد و دقت در رصد سیارات و ستارگان، راه را برای اكتشاف یوهان كپلر اخترشناس آلمانی و منجمین دیگر هموار كرد. وی هم‏چنین تلاش كرد بین نظریه نیكلا كوپرنیك منجم لهستانی مبنی بر ثابت بودن خورشید و چرخش زمین و سایر سیارات به دور آن، با نظریه بطلمیوس كه عكس نظریه كوپرنیك بود توافقی ایجاد كند. او درباره ساختمان جهان، دستگاهی ساخت كه در آن، زمین مركز عالم و به صورت ثابت بود و خورشید به دور آن دوران می‌‏كرد، در حالی كه بعدها عكس این مطلب به اثبات رسید. با این حال وی محاسبه‏‌هایی از زاویه‏‌های ستارگان به عمل آورد كه در آن زمان، بسیار دقیق بودند. تیكو براهه سرانجام در 24 اكتوبر 1601م در 55 سالگی درگذشت.

• تولد “ویلیام هارْوی” دانشمند انگلیسی و كاشف جریان گردش خون (1578م)
ویلیام هاروی دانشمند انگلیسی و كاشف جریان گردش خون، در اول اپریل 1578م در خانواده‌‏ای ثروت‏مند در شهر فولكستون انگلستان به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، در رشته پزشكی به تحصیل پرداخت و با پایان تحصیلات به استادی دانشگاه كمبریج رسید. هاروی علاقه زیادی به شناخت اعمال و وظایف بدن داشت و در این راه، كوشش فراوانی از خود نشان داد. در نهایت، وی موفق به كشف جریان خون گردید و وظایف و عمل قلب را بدون كمك میكروسكوپ كشف كرد. از این رو وی را از بنیان‏گذاران طب نوین می‏دانند. هاروی ثابت كرد كه غذا پس از هضم، وارد خون شده و خون پس از ورود به قلب، درتمام بدن گردش می‏‌كند. نتایج این تحقیقات در زمان زندگی هاروی مورد استقبال مردم و دانشمندان قرار نگرفت، اما سه سال پس از مرگ هاروی، یك پزشك متخصص در مشاهدات میكروسكوپی، جریان خون را مشاهده نمود و بدین ترتیب، كشف بزرگ هاروی مورد تأیید پزشكان و مردم واقع شد. این در حالی بود كه ویلیام هاروی، در سوم ژوئن 1657م در 69 سالگی درگذشته بود.

• قصد آلمانی کردن زبان ایالات متحده آمریکا (1789 م)
يكم اپريل 1789 مجلس نمايندگان تازه تاسيس ايالات متحده (House) در نخستين جلسه‌اش كه در شهر نيويورك برگزار شده بود فردريك كنراد موهلنبرگ Frederick Conrad Muhlenberg را به رياست خود برگزيد و عنوان او را بمانند پارلمان انگلستان، سپيكرSpeaker (زبان مردم) گذارد. فردريك كه پدرش از آلمان به آمريكا مهاجرت كرده بود، يك لوتران (پروتستان شاخه آلمانی) و نماينده ايالت عمدتا آلمانی نشين پنسيلوانيا بود. فردريك كه در آلمان تحصيل كرده بود در چهارم ژوئن 1801 درگذشت. فردريک برغم آلمانی تبار بودن، مانع از آن شد تا آلمانی زبان رسمی ايالات متحده آمريکا شود. در آن روزگار شماری از اعضای مجلس نمايندگان و بويژه آنانکه در جريان انقلاب استقلال با نظاميان انگليسی جنگيده بودند اصرار داشتند که زبان انگليسی هم در مکاتبات دولتی بکار نرود. فردريک قراردادن آلمانی بر جای زبان انگليسی را نه تنها زحمتی برای بسياری از مهاجر نشينان می‌دانست بلکه معتقد بود که اين عمل باعث ادامه حالت خصومت انگلستان خواهد شد که مهاجر نشينان را بوجودآورده است. با وجود تاسيس مهاجر نشينان آمريکای شمالی به دست انگليسی‌ها، آلمانی تبارهای ايالات متحده از لحاظ شمار در رديف اول قرار دارند و پس از آنان ايرلندی تبارها در رديف دوم و لاتين‌ها در رديف سوم. بپاس خدمات فردريک، يک شهر و يک کشتی نظامی آمريکا به اسم او نام‌گذاری شده است.

• آغاز شورش بزرگ “وانْدِه” علیه حكومت انقلابی فرانسه (1793م)
وانْدِه، منطقه‌ای در غرب فرانسه است كه معادن اورانیوم، بنادر ماهیگیری و تفرُّجگاه‌‏های آن مورد توجه می‌باشد، با این حال، در تاریخ سیاسی دو قرن اخیر، این منطقه به دلیل قیام روستاییان در اوج انقلاب كبیر فرانسه مطرح شده است. با پیروزی انقلاب و تأسیس رژیم جمهوری، لویى شانزدهم در 21 ژانویه 1793م اعدام شد. هفتاد روز بعد در اول آوریل 1793م، با تحریك انگلستان و اتریش، عده‏‌ای از سلطنت طلبان به همراه روستاییان كاتولیك در منطقه وانده علیه اقدامات دولت انقلابی فرانسه سر به شورش برداشتند. آتش این شورش چنان بالا گرفت كه عده شورشیان به هشتاد هزار نفر رسید و آنان موفق شدند علاوه بر منطقه وانده، بیشتر نواحی شمال غربی فرانسه را از تسلط دولت انقلابی خارج سازند. اما بی‌برنامگی و عدم انضباط میان سربازان باعث شد در اواخر همان سال دست به عقب‏نشینی زده و در مقابل ارتش دولت انقلابی، شكست بخورند. در نهایت، با تغییراتی كه در رهبری هیأت مدیره فرانسه روی داد، شورشیان با دولت مركزی به توافق رسیده و با امضای قرارداد صلح در نیمه فبروری 1795م، ضمن دریافت مزایایی، به شورش و قیام خود پایان دادند. در جریان این شورش، پنجاه هزار نفر از دو طرف كشته شدند.

• روزی كه سنگاپور كلنی (مستعمره) انگلستان شد(1819 م)
سنگاپور واقع در شبه جزیره Malay و تنگه مالاكا كه از سال 1819 به كنترل انگلستان درآمده بود از يكم آوريل 1867 يك كلنی انگليسی اعلام شد. اين كشور ـ شهر دريايی(جزيره شكل) در سال 1959 دارای دولت داخلی و از سال 1963 از اعضای فدراسيون مالزيا شده بود و چون دولت اندونزی ادعای مالكيت تعدادی از ايالت‌های اين فدراسيون را كرد، سنگاپور در 1965 از فدراسيون مالزيا جدا و اعلام استقلال كامل كرد. در سنگاپور كه قبل از انگليسی‌ها، پرتغالی‌ها و هلندی‌ها سروری داشتند جوامع بزرگ چيني، مالايايی و هندی زندگی می‌كنند و يك مركز جهانی اقتصاد است. شمار چينی‌های سنگاپور بيش از جوامع ديگر اين كشور ـ شهر پنج ميليون نفری710 کیلومتری است. یک سوم جمعیت سنگاپور را خارجیان تشکیل می‌دهند. سنگاپور که در آن نظم و امنیت دقیقا رعایت می‌شود پنجمین کشور ثروتمند جهان بشمار آورده شده و تنها کشور انگلیسی زبان آسیا است. در دوران جنگ جهانی دوم، امپراتوری ژاپن تحت شعار اخراج اروپاييان از آسيا، در پی یک نبرد سخت و اسارت نظامیان انگلیسی سنگاپور را از دست دولت لندن خارج كرده بود و از 15 فوریه 1942 تا سپتامبر 1945 در اشغال نظامی امپراتوری ژاپن بود. سنگاپور (سینگاپور – سینگاپورا) نامی است که در قرن چهاردهم «سانگ نیلا یوتاما» شاهزاده سوماترائی بر آن نهاده است. وی هنگام شکار در این منطقه چون جانوری شبیه شیر (احتمالا ببر) را مشاهده کرده بود آنجا را سینگا (شیر) و پورا (شهر) نامید. این منطقه تا ورود پرتغالی‌ها بخشی از امپراتوری سوترایی بود. مهاجرت هندیان و چینیان به سنگاپور با استعمار آن توسط انگلیسی‌ها آغازشد. «توماس رافلز» انگليسی در 1819 به نام كمپانی هند شرقی انگلستان امتياز فعاليت در سنگاپور را که یک ایستگاه دریایی مناسب و محلی برای مبادله کالا بود از «سلطان حسين شاه» پادشاه منطقه مالاکا (مالاکان به پایتختی جوهور ـ سوماترا) گرفت كه با همين دستخط، انگلستان مالك آن شد.

• پاورق كردن داستان در مجله (1854 م)
از اين روز (يكم اپريل 1854) داستان «اوقات سخت» نوشته چارلز ديكنزبه صورت پاورق (سريال) در مجله آغاز شد و الگو قرار گرفت. پاورق كردن داستان در مجله‌ها از آن پس به صورت امری عادی درآمد. اين پاورق نويسی يك قرن بعد پايان يافت و مجله‌ها به جای آن، به انتشار داستان های كوتاه (بدون دنباله) پرداختند كه ادامه دارد.

• زادروز سازنده طیاره های«ياك» (1906 م)
امروز زادروز الكساندر سرگويچ ياكوف لف A.S.Yakovlev قهرمان كار سوسياليستی و سازنده هواپيماهای روسی«ياك» است كه يكم آوريل 1906 به دنيا آمد. ياكوف لف كه 86 سال عمر كرد و عضو آكادمی علوم شوروی بود در آغاز كار گلايدر (هواپيمای بدون موتور) و سپس طیاره ی بسيار سبك ساخته بود و سپس به ساختن «ياك» دست زده بود. «ياك» قسمت نخست نام اوست كه بر انواع طیاره های طراحی شده توسط وی گذارده شده است. 

• محکوم شدن هیتلر به زندان (1924)
يک دادگاه آلمان در اين روز آدولف هيتلر را به اتهام طراحي يک نقشه براندازی (پوچ Putsch = کودتا Coup) در ايالت باواريای آلمان (شهر مونيخ) به پنج سال زندان محکوم کرد که تنها 9 ماه در زندان ماند و در اين مدت کتاب mein kamf را نوشت. شورش هشتم و نهم نوامبر 1923 مونيخ که به «براندازی بير هال Beer Hall» معروف شده است به نتيجه نرسيده بود. حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان (نازی) تلاش کرده بود که با اين شورش قدرت را در باواریای آلمان به دست گیرد. 

• عدن کلنی انگلستان اعلام شد( 1937 م)
عدن ـ شهر بندری هشتصد هزار نفری كنونی واقع در جنوب جزيره العرب و شرق باب المندب ـ كلنی انگلستان اعلام شد. اين منطقه از بيش يك قرن پيش از آن در كنترل انگلستان بود ولی زير نظر دولت انگليسی هند (بريتيش اينديا) اداره می‌شد. دولت انگلستان با توجه به موقع استراتژيك عدن، از سال 1839 در آنجا پادگان نظامی و پايگاه دريايی داشت. در قرن شانزدهم پرتغالی‌ها چند سالی كنترل عدن را به دست داشتند. اهميت عدن پس از بهره‌برداری از آب‌راه سوئز افزايش يافته است. در پی قدرت گرفتن كمونيست‌ها در شمال يمن، انگلستان به ايجاد يك فدراسيون از شش قبيله مستقر در جنوب يمن كمك كرد تا نيروی بزرگتری در برابر شمال باشند و در 18 ژانويه 1963 عدن را هم وارد اين فدراسيون كرد و نامش را «امارات عربی جنوب» گذارد. طولی نكشيد كه جنوب يمن مورد توجه دولت مسكو قرار گرفت و كمك كرد عدنی‌ها در سال 1967 دست به شورش بزرگی بزنند كه منجر به برچيده شدن قرارگاه‌های نظامی انگلستان و ايجاد جمهوری يمن جنوبی با دولتی كمونيست شد و عدن پايتخت جمهوری دمكراتيك خلق يمن (يمن جنوبی) بود تا اين كه دو يمن (شمالی و جنوبی) به صورت كشوری واحد در آمدند.

• پیروزی فرانسيسكو فرانكو (1939 م)
در پي تصرف مادريد به دست سلطنت طلبان اسپانيايی و تسليم شدن جمهوری‌خواهان جنگ داخلی سه ساله و خونين اسپانيا كه در حقيقت زاييده معارضه چپ‌ها و راست‌های جهان غرب بود به سود راستگرايان پايان يافت و فرانسيسكو فرانكو ديكتاتور اين كشور شد. در اين روز بود که فرانکو پيروزی خودرا اعلام داشت و تقريبا بلافاصله دولت واشنگتن دولت وی را برسميت شناخت.

• آغاز حمله نیروهای امریكا به جزیره اوكیناوا در جاپان (1945م)
نیروهای جاپان در طول سال 1944م در تمام جبهه‌ها دست به عقب‌نشینی زدند و تا اوایل سال 1945م قسمت اعظم متصرفات خود را در چین و جنوب شرقی آسیا و جزایر اقیانوسیه از دست دادند. هم‏چنین نیروهای امریكا تا جنوری 1945م، فیلیپین را به تصرف خود در آوردند و ژاپن را به عقب راندند. اما آخرین و بزرگ‏ترین نبرد دریایى و زمینی بین امریكا و جاپان از روز اول اپریل سال 1945م برای تصرفاوكیناوا، مهم‏ترین پایگاه دریایى ژاپن بین جزیره تایوان و ژاپن درگرفت و 83 روز به طول انجامید. امریكایى‏‌ها برای تصرف این جزیره، 1300 كشتی و نزدیك به ده هزار هواپیما را به خدمت گرفتند. در این عملیات، امریكا 36 كشتی و 763 هواپیمای خود را از دست داد و 369 كشتی امریكایى نیز به شدت آسیب دید. بیشترین خسارات بركشتی‌های امریكایى، به وسیله “كامیكازه”ها یا خلبانان انتحاری ژاپن وارد آمد كه با هواپیما، خود را به كشتی‌های امریكایى می‏‌زدند و آنها را منفجر یا غرق می‏‌كردند. از یك‏صد و بیست هزار نیروی مدافع جاپانی در اوكیناوا هم بیش از یك‏صد و ده هزار نفر كشته یا زخمی شدند و فقط 7400 نفر به اسارت امریكایى‏‌ها درآمدند. به موجب آماری كه بعداً از طرف امریكایى‏‌ها منتشر شد،

• جنبش استقلال طلبی قبرس (1955 م)
جنبش استقلال طلبی قبرس برای پاره كردن زنجير استعمار انگلستان آغاز بكار كرد. اسقف ماكاريوس رهبری اين جنبش را كه به ثمر رسيد برعهده داشت. استقلال طلبان که عمدتا يونانی زبان بودند در آغاز کار می‌خواستند که قبرس به يونان ملحق شود که ترک‌های ساکن شمال قبرس به مخالفت برخاستند و …. قبرسی‌های يونانی زبان هيچگاه در طول تاريخ اين جزيره بخشی از کشور يونان نبودند. قبرس در دوران هخامنشيان در قلمرو ايران قرارداشت و پايگاه نيروی دريايی ايران در مديترانه بود.

• كودتا در گواتمالا و به دست گرفتن زمام امور توسط ارتش (1963م)
كشور گواتمالا واقع در امریكای مركزی، از جمله كشورهایی است كه در طول قرن بیستم شاهد كودتاها و شورش‏‌های زیادی بوده است. در بیشتر این اقدامات، ایالات متحده امریكا با تحریك نظامیان و روی كار آوردن آنان به تأمین منافع خود دست زده است. این وضعیت پس از جنگ جهانی دوم نیز ادامه یافت و هرگاه رئیس جمهور یا مسئول حكومت، دست به اقدامات اجتماعی و اصلاحی مخالف امریكا می‏زد، دولت ایالات متحده با حمایت از نیروهای معارض و حتی تحریك رژیم‌های دست نشانده در آن منطقه، دست به عكس‏‌العمل می‏‌زد. این وضعیت باعث شده بود تا از یك طرف، در درون ارتش، شورش‌هایی رخ دهد كه البته سركوب می‌شد و از طرف دیگر در پایتخت و دیگر شهرها، اغتشاشات و اعتصابات عمومی شكل گیرد. در كنار این مسائل، احزاب سیاسی نیز خواستار استعفای دولت می‏‌شدند. در طول سال 1962م، این اوضاع ادامه یافت و شكل حادی به خود گرفت. این اعتراضات هرچند در ابتدا به سختی توسط مقامات دولتی سركوب گردید، اما در اوایل سال 1963م با لغو انتخابات ریاست جمهوری، اوضاع آشفته‌تر گردید. در نهایت از ساعات اولیه روز اول اپریل1963م، نظامیان طی كودتایی دولت را سرنگون كرده و یك شورای نظامی، قدرت را در دست گرفت. از این زمان بود كه نقش ارتش و نیروهای نظامی در اداره حكومت به صورت برجسته‌تری جلوه بیشتری پیدا كرد.

• محاصره برلین غربی (1984 م)
محاصره برلين غربی که در درون آلمان شرقی قرارگرفته بود توسط نيروهای شوروی آغاز شد. راه‌های منتهی به برلين غربی از خاك آلمان شرقی كه در كنترل شوروی بود می‌گذشت. اين محاصره به ايجاد يك پل هوايی توسط غرب انجاميد. در پی سقوط آلمان نازی، متفقین شهر برلین را میان خود قسمت کرده بودند که محلات غربی آن نصیب سه دولت آمریکا، انگلستان و فرانسه (اصطلاحا متفقین غربی) شده بود. محاصره برلين در آن سال، جهان را در لبه پرتگاه يك جنگ جهانی ديگر قرار داده بود.