تقویم تاریخ ( چهارم ماه حمل )

امروز چهارم ماه حمل برابر با 24 مارچ تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم. 

روز جهاني سل (24 مارچ)

رویداد ها:

721 – بپاخيزي دو شاهزاده ساساني بر علیه اعراب

24 مارچ 721 ميلادي (و در جريان آيين هاي نوروزي آن سال كه هنوز در آریانا به همان صورت قديم برگزار مي شدند)، «پوشان» از شاهزادگان ساساني، هشتاد سال پس از نبرد نهاوند و شکست نظامي ساسانیان، ادعاي سلطنت و احياي حکومت ساسانيان را کرد و گروهي گرد او جمع شدند، ولي کاري از پيش نبرد.

چهار سال پس از پوشان، در مارچ سال 725 ميلادي (و بازهم در ايام نوروز ايراني) يك شاهزاده ديگر ساساني به نام خسرو از نوادگان يزدگرد سوم در شهر مرو خودرا شاه ساسانی خوانده بود. كار اين شاهزاده هم با اين كه علاوه بر گروهي آریایی، جمعي از تركان مهاجر نيز به او پيوسته بودند به جايي نرسيد. مورخان سبب ناكامي اين دو شاهزاده را خودخواهي و تكروي آن دو نوشته اند و اضافه كرده اند كه اگر اين دو شاهزاده که هدفشان نيز احياي استقلال وطن بود با هم يكي و متحد شده بودند شايد به پيروزي هايي دست مي يافتند. استقلال طلبي ايرانيان و بپاخيزي هاي مسلحانه آنان پس از درگذشت هارون الرشيد جدّي تر شد و نخست زير عنوان دفاع از مامون پسر هارون که مادرش يک ايراني بود و سپس طرد سلطه عرب از وطن بپاخاستند و موفق هم شدند.

809 – روزي كه هارون الرشيد درگذشت

هارون الرشيد

24 مارچ سال 809 ميلادي (در آن سال سوم فروردين) هارون الرشيد، خليفه قدرتمند عباسي در سر راه خود به  (منطقه فرارود)،  درگذشت و در  حاشيه شهر طوس كه در آن زمان يكي از قرارگاههاي حكمران وقت خراسان قدیم  بود (و اينك شهر مشهد) مدفون شد. هارون هنگام مرگ 46 ساله بود. وي در طول اقامت در توس بيمار شده بود. هارون 17 مارچ 763 ميلادي و به نوشته برخي از مورخان در «ري» به دنيا آمده بود. پدرش بعدا سومين خليفه عباسيان شد و مادرش «خيزران» يك بانوي يمني بود. هارون 23 سال خلافت كرد

1401 – دمشق هم به دست تيمور افتاد و غارت شد

غارت شهر دمشق كه به دست نيروهاي اميرتيمور گوركان (متولد 1336 ميلادي و متوفي در 19 فبروری  1405) افتاده بود از 24 مارچ (روزي چون امروز) در سال 1401 ميلادي آغاز شد. تيمور قبلا بسياري از شهرهاي بزرگ از جمله اصفهان، دهلي و بغداد را تصرف كرده و همه جا كشتار به راه انداخته بود. وي در اصفهان از كله هاي مقتولين مناره ساخته بود و در دهلي كه در 17 دسامبر 1398 به دست او افتاده بود هزاران تن را اعدام كرده بود. حكومت هند تا سلطه انگليسي ها در سال 1857 در دست تيموريان بود.

مجسمه اميرتيمور که با نظر گراسيموف ساخته شده است

تيمور در سال 1405 عازم تصرف چين بود كه در 19 فبروری در قزاقستان امروز درگذشت. وي در فرارود به دنيا آمده بود و تبار مغولي داشت. گراسيموف تاريخدان و انسانشناس بزرگ روس كه در سال 1941 استخوانهاي اميرتيمور را معاينه كرده بود مغول بودن و لنگ بودنش را تاييد كرده است. استخوانهاي تيمور يك سال بعد به گور او در سمرقند بازگشت داده شده است. اين گور را تيمور در طول حيات براي خود ساخته بود كه پس از مردن، جسدش از قزاقستان به آنجا منتقل و مدفون شد. با اينكه تيمور تبار مغولي داشت علاقه مند به فرهنگ ايراني و زبان پارسي بود و آنها را ترويج داد. مكاتبات او به زبان پارسي صورت مي گرفت. جانشينانش هم به فرهنگ ايراني و زبان پارسي خدمت كردند. امپراتوران تيموري هند، پارسي را زبان رسمي دربار و سازمانهاي دولتي هند كرده بودند.

1837 – دولت انگليسي كانادا (دومينيون کانادا) به سياهپوستان (آفريقايي تبارها) اجازه راي دادن در انتخابات را داد. اين، در حالي بود كه سياهپوستان در ايالات متحده (همسايه جنوبي كانادا) برده به حساب مي آمدند، تبعه نبودند و هيچ حقي نداشتند.

1882 – کشف ميکرب سل

دانشمند آلماني، رابرت کخ Robert Coch متولد 1843 و متوفا در 1910، بيست و چهارم مارس 1882 اعلام کرد که عامل بيماري مرموز و کشنده سل را کشف کرده است.

دکتر کخ در آزمايشگاهي در برلن روي عامل بيماري سل کار مي کرد. به خاطر اين کشف مهم، عامل بيماري سل به اسم او «باسيل کخ» نام گذاري شده است. اين ميکرب هوازي ممکن است مدتها در بدن بماند و تکثير نکند و هنگامي دست به فعاليت بزند که بدن بر اثر بيماري ديگر و يا تغذيه بد و ناکافي و عواملي از اين دست ضعيف شده باشد. با وجود کشف ميکرب بيماري سل، تا اواسط قرن 20 داروي قطعي درمان آن به دست نيامده بود.

دکتر کخ

1976 – کودتاي آرجنتاینبه حکومت بانو ايزابل پرون پايان داد

ايزابل

بيست و چهارم مارچ 1976 نظاميان آرجنتاین بر ضد دولت انتخابي اين کشور کودتا کردند و بانو «ايزابل مارتينز پرونIsabel M. Peron » رئيس جمهوري ارجنتاین را برکنار ساختند و از آن پس ارجنتاین سالها گرفتار حکومت نظاميان بود.

ايزابل پس از فوت شوهرش خوان پرون 79 ساله در يکم جون سال 1974 به جانشيني او انتخاب شده بود. ايزابل 36 سال جوانتر از شوهرش بود. خوان پرون از سال 1946 تا سال 1955 و بار ديگر از 1973 تا 1974 رئيس جمهوري ارجنتاین بود. وي که يک ناسيوناليست ارجنتاینی بشمار مي رود هنوز در اين کشور هواداران فراوان دارد و پس از طرد حکومت ژنرالها، بارديگر قدرت به دست پرونيست هاي ارجنتاین افتاده و در سال 2006 نيز يک زن به رياست جمهوري اين کشور انتخاب شده است.

1999 – آغازحملات هوايي ناتو به يوگوسلاوي 

24 مارچ 1999 ناتو، اتحاديه نظامي غرب، در پنجاهمين سال عمر خود به يک کشور مستقل که اعضاي آن اتحاديه را هم مورد تهديد قرار نداده و به مخاطره نيافکنده بود حمله نظامي بُرد. اين حمله – نخستين تعرض نظامي ناتو به يک کشور، که در تاريخچه اين اتحاديه نظامي بي سابقه بود با تعرض هوايي و بمباران آغاز شد. ناتو از ماه اکتوبر (شش ماه پيش از آغاز حمله) يوگوسلاوي را که به کوزوو – منطقه خودمختار (ضميمه) خود – 14 هزار نيرو فرستاده بود تا از اقليت صرب محافظت کنند تهديد به مداخله نظامي مي کرد. حملات هوايي ناتو به يوگوسلاوي که در آن از هواپيماهاي نامرئي آمريکا هم استفاده شد تا اواسط آوريل ادامه يافت و به يوگوسلاوي زيان مالي فراوان وارد ساخت و يک پل رود دانوب در آن کشوررا ويران ساخت. در اين حملات دولت آمريکا يک بمب افکن نامرئي خود را از دست داد.

در يکي از اين حملات هوائي ،ساختمان سفارت چين در بلگراد ويران شد و چند تن از اتباع چين کشته و يا مجروح شدند . دولت چين نسبت به اين رويداد واکنش شديد نشان داد و آن را محکوم کرد.

ناتو به اعتراض مکرر دولت روسيه که يک کشور اسلاو و خويشاوند روسيه را بمباران مي کرد اعتنا نکرد و سرانجام دولت يوگوسلاوي حاضر شد که نيروهاي خود را از کوزوو خارج سازد و نيروهاي ناتو در آنجا به عنوان پاسدار صلح مستقر شوند.

تصویری از حمله هوایی ناتو به یوگوسلاوی

زادروزها

    ۱۹۲۶ – داریو فو، نویسنده، نمایشنامه‌نویس، طراح صحنه و کارگردان ایتالیایی
    

داریو فو

درگذشت‌ها

    ۱۹۰۵ – ژول ورن، نویسنده‌ی فرانسوی بر اثر دیابت درگذشت.

ژول ورن