مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز بیست و دوم ماه حوت برابر با 13 مارچ تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
وفات استاد فکری سلجوقی/ 1347
فکری سلجوقی در 22 حوت سال 1347 خ به عمر پنجاه ونه ساله گی ، زنده گی را پدرود گفت .
عبدالروف فکری سلجوقی فرزندعبدالفتاح به سال 1288 خ در شهر هرات دیده به جهان کشود. نخستین دانش های رایج زمان خویش که آموزش فرهنگ اسلامی بود ، در خانواده خویش از پدر دانشمندخویش روان شاد عبدالفتاح سلجوقی فرا گرفت وشاگردی استادان مسلم روزگاررا پذیرفت.
فکری سلجوقی در سال 1312خ هنگامی که بیست و دوسال از عمرش می گذشت به عضویت افتخاری انجمن ادبی هرات در آمد ودر سال 1317خ به عنوان معاون آن انجمن پذیرفته شد.
وی در سال 1322خ کارمند موزیم هرات ،1325 خ مدیر مجله ی هرات و به سال 1327خ بار دیگر معاون انجمن ادبی هرات مقرر گردید.
از سال 1343خ تا پایان عمر عضویت انجمن تاریخ افغانستان، ریاست تالیف و ترجمه وزارت معارف و مدیریت کتابخانه ی نسخ خطی وزارت اطلاعات و کلتور را داشت.
کار فکری سلجوقی در عرصه ی فرهنگ چند بعدی بوده واو در زمینه های گوناگون فرهنگ کار های ارزشناکی را انجام داده است ، به رنگ مثال: او در زمینه های هنر خطاطی ، نقاشی ، تذهیب ، میناتوری وموسیقی گام گذاشته و آثار درخور ارزش از خود به یادگار مانده است. او درمورد کتاب شناسی و نسخ شناسی نیز دست بلندی داشت. فکری سلجوقی شعر هم سرود و در انواع شعر فارسی چون : قصیده، غزل ، مثنوی ورباعی طبع آزمایی نموده وشعر های ارجناکی سروده است . فکری سلجوقی آثار زیادی نیز به نگارش در آورده است ، که از آن شمار میتوان ازتعلیقات وی بر دیباجه دوست محمد هروی ، که کتابی است زیرنام « ذکربرخی از خوشنویسان و هنر مندان» نام برد . این اثر که آخرین کار فکری سلجوقی می باشد، پس از وفاتش از سوی انجمن تاریخ وادب افغانستان،با مقدمه ی روانشاد عبدالحی حبیبی که دران روزگار رییس انجمن تاریخ بود در سال 1349خ چاپ گردیده است.
قتل استاد عبدالعلی مزاری توسط طالبان/1373
عبدالعلی مزاری در سال ۱۳۲۶ خورشیدی در ولایت بلخ چشم به جهان گشود. کودکی مزاری در دوران پادشاهی محمد ظاهرشاه و صدارت محمد داوود خانسپری شد.
در اوایل بهار ۱۳۵۱ش برای ادامه تحصیل از افغانستان خارج شد و پس از سفر به عراق و ایران و ختم تحصیلات دینی دوباره به کشور بازگشت.
با کودتای هفتم ثور ۱۳۵۷، مزاری بار دیگر از افغانستان به نجف و سپس به سوریه رفت و از آنجا به پاکستان رفته باز به افغانستان بازگشت؛ و در حرکت‌های مقاومت ملی علیه ارتش شوروی در افغانستان شرکت کرد.
عبدالعلی مزاری تا زمان فروپاشی دولت تحت حمایت شوری سابق در افغانستان، (سال ۱۳۷۱ خورشیدی) به عنوان یکی از رهبران مقاومت علیه حضور بیگانگان و دولت کمونیستی افغانستان، به نبرد ادامه داد.
وی در بامیان، حزب وحدت اسلامی را به وجود آورد .
با ورود مجاهدین به کابل، عبدالعلی مزاری نیز از بامیان به مزار شریف و از آنجا به کابل رفت و در پایتخت کشور مستقر شد.
در اواخر سال ۱۳۷۳ جنبش نوظهور طالبان تا نزدیکی کابل پیشروی کردند.
با کنار رفتن حزب اسلامی و مستقر شدن طالبان در چهار آسیاب غرب کابل در محاصره کامل قرار گرفت. مزاری تلاش نمود تا با یکی از دو طرف به توافق برسد اما سرانجام با وجود تلاش‌های مداوم سیاسی و مقاومت نظامی، حزب وحدت اسلامی در غرب کابل شکست خورد و «مزاری» در ۲۲ حوت ۱۳۷۳ در حالی‌که برای مذاکره با سران طالبان راهی چهار آسیاب بود به دست طالبان به‌طور وحشتناکی به قتل رسید .
1519 – «فرناندو كورتز» مكزيك را تصرف كرد
فرناندو كورتزFernando Cortez افسر اسپانيايي 13 مارچ 1519 با پانصد مرد مسلح گام به مكزيك گذارد تا اين سرزمين پهناور را به نام پادشاه اسپانيا تصرف و خزائن پر از طلاي دولت آن را به كشور خود منتقل كند. در آن زمان در مكزيك دو تمدن درخشان «آزتك» و «مايا» در شمال و جنوب وجود داشت كه شهرهاي بزرگ و ابنيه باشكوه برپاداشته و داراي تقويم و قانون، دانش و هنر بودند. پادشاه آزتك Aztec داراي يك ارتش 20 هزارنفري ثابت بود و سازمانهاي اداري كارآمد داشت. ضعف اين ارتش تنها نداشتن اسلحه آتشين (توپ و تفنگ) و اسب بود.
کورتز پس از پياده شدن در ساحل مكزيك متوجه ترس سربازان خود شد و دستور داد كه كشتي ها را آتش بزنند تا اميد بازگشت وجود نداشته باشد.
كورتز همان روز چند بومي را دستگير كرد و در ميان آنان متوجه استعداد شگفت انگيز دختري به يادگيري زبان اسپانيايي شد. وي را به همسري برگزيد تا اعتمادش را جلب كند و هفت ماه بعد، از او به عنوان مترجم در گفتگوهاي خود با پادشاه آزتك (مكزيكيهاي شمالي) استفاده كرد.
فرناندو كورتز
بااينكه پادشاه آزتك حاضر به دادن طلا به اسپانيايي ها شده بود و سپاهيان خود را از جنگ برحذر داشته بود، نظاميان اسپانيايي به اشاره كورتز ناگهان آزتكي ها را زير آتش توپ و تفنگ قراردادند و تلفاتي سنگين وارد ساختند؛ زيرا كورتز باورنمي كرد كه پادشاه آزتك به اين سادگي همه خزائن خود را در اختيار او بگذارد. او تصور مي كرد كه طلا براي آزتكي ها همان ارزشي را دارد كه براي اروپائيان.
با همين حمله غافلگيرانه، كورتز مكزيك را تصرف كرد و خزائن آن را به اسپانيا منتقل ساخت. مكزيك كه ايالات غربي و جنوب غربي آمريكا از جمله كاليفرنيا و تكزاس ضميمه آن بود تا پايان دهه دوم قرن 19 از مستعمرات اسپانيا در قاره آمريكا بشمار مي رفت. استعمار اسپانيا بر مكزيك از نيمه اول قرن نوزدهم پايان يافته ولي فرهنگ و زبان اسپانيايي و مذهب كاتوليك باقي مانده است.
1881 – تزار روسيه، الكساندر دوم ترور شد
الكساندر دوم تزار روسيه 13 مارچ 1881 هنگامي كه با گادی سلطنتي از خيابان مي گذشت با پرتاب بمب كشته شد. دو بمب به فاصله كمي از هم توسط دو نفر از دو جهت به سوي او پرتاب شده بود. وي 63 سال عمر و 26 سال حكومت كرده بود.
الكساندر دوم
الكساندر دوم جانشين نيكلاي اول بيش از تزارهاي قبلي درس خوانده بود و در نيمه اول سلطنت خود دست به اصلاحات مهم از جمله لغو رسم فروش زارعين با املاكي كه روي آنها كار مي كردند (سرفدم) زده بود كه با اين اقدام بيش از 20 ميليون «سرف» و اعضاي خانواده انان آزاد شده بودند. از اصلاحات ديگر او جدا كردن قوه قضايي از قوه اجرايي و دادن استقلال به قضات و علني كردن محاكمات بود. او با وارد ساختن يك شكست نظامي به عثماني در 1878سال شكست «كريمه» را جبران ساخته بود.
الكساندر دوم در نيمه دوم عمر حكومت خود تغيير رويه داده بود به گونه اي كه مخالفانش او را الكساندر مرتجع مي خواندند. گروه «جنبش اراده ملي» از مخالفان او بود كه نقشه قتل وي را كشيد و به دست دو تن از اعضاي خود اورا كشت.
1921 – مغولستان خارجي (قسمت شمالي مغولستان) از چين جدا شد و به نام جمهوري مغولستان اعلام استقلال كرد.
1930 – كشف پلوتون دورترين سياره منظومه شمسي
قبل از آن كه سياره پلوتون از رصدخانه آريزونا در امريكا توسط كلايْدْ تامبا كشف شود، بعضي از ستاره شناسان نيز در سال 1915م از طريق محاسبات نجومي به وجود سياره پلوتون و محل آن پي برده بودند. تحقيقات بعدي نشان داد كه مطالعات قبلي درست بوده و صحت محاسبات دانشمندان روشن گرديد. در نهايت، در 13 مارچ 1930م كشف اين سياره اعلام شد اما تا زمان كشف قمر آن به نام “چارون” اطلاع چنداني از پلوتون در دست نبود. در 22 جون 1978م اين قمر توسط جِيمز كريستين كشف گرديد. فاصله پلوتون تا خورشيد 5811 ميليون كيلومتر است و يك دور گردش آن به دور خورشيد 284 سال برابر با 99700 روز طول ميكشد. پلوتون يكي از سيارات منظومه شمسي و نهمين سياره از لحاظ بعد مسافت نسبت به خورشيد ميباشد. حجم آن نسبت به زمين 9% ميباشد. گرچه به نظر ميرسد ديگر پلوتون دورترين سياره منظومه شمسي به حساب نميرود چرا كه در 14 سپتامبر 1992م كشف سياره جديدي اعلام شد كه ماهيت آن شناخته شده نبود.
پلوتون، کارون، نیکس و هیدرا در عکسی که تلسکوپ هابل در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ گرفته‌است.
1938 – يكي شدن ارتش اتريش و آلمان
13 مارچ 1938 وحدت آلمان و اتريش تامين شد و اين دو سرزمين ژرمن ها يكي شدند كه انشلوس Anschluss (به زبان آلماني؛ اتحاديه) تشكيل دادند. پس از پايان جنگ جهاني اول كه منجر به از ميان رفتن امپراتوري اتريش شد، اتريشي ها خواهان پيوستن به آلمان شدند تا به اين صورت، كشور بزرگي داشته باشند؛ ولي قرارداد ورساي مانع اين كار بود. هيتلر كه خود زاده اتريش بود پس از قبضه قدرت در آلمان و پاره كردن قرارداد ورساي تمايل به يكي شدن دو كشور نشان داد كه صدر اعظم اتريش موافقت نداشت. اين صدر اعظم 12 مارچ استعفا كرد و روز بعد صدر اعظم تازه كه از حزب ناسيونال سوسياليست بود يكي شدن دو كشور را اعلام داشت و يك روز پس از آن هيتلر از “وين” ديدن كرد. استقبال اتريشي ها از هيتلر چشمگير بود. وي از بالكن محل اقامتش به ابراز احساسات آنان پاسخ داد و به داخل ساختمان بازگشت. چون ابراز احساسات قطع نشد، هيتلر بارديگر به بالكن رفت و در حالي كه اشك مي ريخت گفت كه ملت آلمان ديگر از هم جدا نخواهد شد. در پي همين نطق بود كه هيتلر برپافشاري خود به تحقق اتحاد آلماني هاي چك اسلواكي و لهستا ن افزود كه از علل جنگ جهاني دوم شد. اتريشي ها در كنار آلماني ها جنگيدند و شكست هيتلر در جنگ دوم باعث جداشدن دوباره اتريش از آلمان شد.
14 مارج 1938 هيتلر به اين صورت از خيابانهاي وين گذشت.
مناسبت ها
زادروزها
۱۶۸۳ – کریستف گراپنر، آهنگساز آلمانی،
۱۸۹۹ – جان هاسبورک وان ولک، فیزیکدان و ریاضیدان آمریکایی،
کریستف گراپنر
۱۷۴۱ – یوزف دوم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اتریش،
۱۸۴۲ – جوزف ولنتین بوسینسک، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی،
۱۹۴۱ – محمود درویش، شاعر و نویسنده فلسطینی،
۱۹۶۰ – لوچیانو لیگابو، خواننده، ترانه‌سرا، کارگردان و نویسنده ایتالیایی
محمود درویش
۱۹۶۷ – آندرس اسکوبار، فوتبالیست کلمبیایی،
۱۹۷۳ – ادگار داویدس، فوتبالیست هلندی،
۱۹۷۶ – دنی مسترسون، بازیگر آمریکایی،
ادگار داویدس
۱۹۸۹ – هلگر بادشتوبر، فوتبالیست آلمانی،
۱۹۹۱ – وام سانتانا، خوانندهٔ برزیلی،
۱۹۹۲ – جرج مکای، بازیگر سینما و تلویزیون بریتانیایی،
دنی مسترسون
مرگ ها
۱۵۱۶ – اولاسلوی دوم، پادشاه بوهم و مجارستان،
۱۹۱۰ – ماتا هاری، جاسوسه هلندی،
لوسین لوی-برول
۱۹۳۹ – لوسین لوی-برول، فیلسوف و انسان‌شناس فرانسوی
۱۹۵۷ – جرج آلیسون، مربی فوتبال انگلیسی،
