نگاهی به روز جهانی زن در افغانستان

همه ساله از روز ٨ مارچ ( روز جهانی زن )،  با برگزاری مراسم های متنوع در ولایات مختلف کشور از جمله هرات بزرگداشت به عمل می آید.

بعد از سقوط گروه طالبان و روی کار آمدن دولت جدید، وضعیت زنان در افغانستان رو به دگرگونی نهاد. حمایت های زیادی از سوی کشورهای حامی دولت برای بهبودی وضعیت زنان صورت گرفت. جامعه جهانی روی حقوق زن، موقعیت زن و توانمند سازی زنان در افغانستان حساسیت زیادی نشان داد و به همین دلیل هزاران پروژه را برای بهبود وضعیت زنان در آن کشور، سرمایه گذاری کرد.
انبوهی از عوامل سبب شد تا در زمان کمی، حضور زنان در عرصه‌های مختلف در کشور قابل توجه شود.
اما براستی چرا هشت مارچ را روز زن می نامیم؟
در همشتمین روز ماه مارچ سال 1857 زنان كارگر كارخانه‌های نخ‌ریسی شهر شیكاگو در اعتراض به شرایط نامناسب و غیرانسانی كار به خیابان‌ها ریختند. خواسته‌های آن‌ها روزی 10 ساعت كار، دستمزدهای عادلانه‌تر و حق‌ رأی برای زنان بود، پولیس با حمله‌ی وحشیانه به صفوف معترضین بسیاری را زخمی كردو گویا این تظاهرات چندین كشته نیز برجای گذاشت.
نیم قرن بعد در سال 1908 حزب سوسیالیست امریكا طی بیانیه‌ای اعلام كرد كه در دو سال یک روز به اعتراضات زنان برای كسب حق رأی اختصاص یابد و در 8 مارج همان سال زنان (عمدتاً) كارگر آمریكایی به یاد 8 مارچ 1857 به راهپیمایی در خیابان‌ها پرداختند كه این بار نیز زنان معترض با پولیس مسلح مواجه شدند، زنان كارگر آمریكا سال 1909 تا 1913 هر سال آخرین یكشنبه‌ی فوریه را به اعتراض برای به دست آوردن حق رأی و شرایط كاری مناسب‌تر دست زدند.
در سال 1910 لئویس زیئتز نماینده حزب سوسیالیست آمریكا در كنفرانسی كه در كپنهاك برگزار می‌شد و در آن 100 زن مبارز از 17 كشور حضور داشتند پیشنهاد این كه یک روز در سال به عنوان روز جهانی زن (با محوریت موضوع حق رأی) نامیده شود و زنان سراسر جهان در آن روز به راهپیمایی و تظاهرات دست بزنند، را مطرح ساخت كه كلارا زتكسین عضو حزب سوسیال دموكرات آلمان این جریان را پیگری نمود.
كه این پیشنهاد در سال 1911 در انترناسیونال دوم پذیرفته شد. كه البته روز خاصی برای این امر در نظر نگرفته شد، در سال 1911 اولین روز بین‌المللی آزادی زنان در آلمان، اتریش، دانمارک و سوییس در روز 19 مارچ برگزار شد. چرا كه در 19 مارچ 1848 پادشاه پردسن در پی بحران آن سال و تحت فشار مجبور شده بود قول دادن حق رأی را به زنان بدهد كه البته با سپری شدن بحران طبیعتاً عملی نشد!)
خواسته‌های معترضان در تظاهرات 19 مارچ سال 1911 كمابیش در تمام كشورهایی مراسم برگزار كردند حول محور كسب حق رأی تحصیلات و آموزش برابر، از میان برداشته شدن تبعیض شغلی وجود دستمزدهای برابر و… بود، جلسات و تظاهرات در همه‌ی نقاط آن و اتریش حتی در بسیاری از روستاها نیز برگزار شدند، در اتریش تظاهرات عظیمی با شركت 30000 نفر برگزار شد، كه به درگیری با پلیش نیز كشیده شد و تنها با دخالت نمایندگان سوسیالیست پارلمان بود كه از خونریزی جلوگیری شد.
اولین روز آزادی زنان در روسیه در سال 1913 و روز 8 مارچ به تقویم اروپایی كه معادل 23 فبروری به تقویم روسیه (تقویم ژولیوسی) برگزار شد، كه حذب برشریك به تبلیغات گسترده‌ای برای برگزاری این مراسم دست زده بود، در سال 1914 زنان برشریك مجله‌ای تحت عنوان زن كارگر را منتشر نمودند كه تمامی اعضای هیأت تحریریه‌ی آن قبل از روز جهانی آزادی زنان همگی به غیر از یك نفر دستگیر شدند در سال‌های بعدی اولین جنگ جهانی یعنی سال‌های 1915 و 1916 علیرغم تلاش‌های زنان كارگر بسیاری از كشورها از جلمه روسیه مراسمی برگزار نشد در سال 1915 روز جهانی آزادی زن تنها در نروژ برگزار شد.
روز جهانی آزادی زنان سرانجام هنگامی رسماً به تاریخ پیوست كه در سال 1917 (سال انقلاب فوریه روسیه) هنگامی كه 2 میلیون سرباز روس در خلال جنگ جان باخته بودند و گرسنگی و كمبود سوخت همگان را به ستوه آورده بود، زنان عمدتاً كارگر كه همگی از طبقات محروم جامعه بودند، در تاریخ 22 فبروری (به تقویم ژولیوسی كه معادل 8 مالس تقویم گریگوری می‌باشد) به دعوت كمیته‌ی پیشرو گراد حزب برشویك به خیابان‌ها ریختد و در واقع اولین روز انقلاب فوریه نیز مصادف با 8 مارس بود.
كارگران نیز با اعتصاب از زنان مبارز حمایت نمودند و اعتصاب سیاسی به تظاهرات سیاسی گسترده‌ای علیه رژیم تزاری تبدیل شد كه به سرنگونی آن انجامید و جرقه‌ی آن با تظاهرات زنان در روز (از آن پس) جهانی آزادی زنان زده شده بود.
روز 8 مارچ تا سال‌های بسیار تنها در تقویم كشورهای سوسیالیستی به رسمیت شناخته شده بود. اما با ظهور موج دوم فمینیسم در كشورهای اروپایی و آمریكایی نیز این روز به رسمیت شناخته شد. و در سال 1977 سازمان ملل متحد 8 مارچ را رسماً روز جهانی زن نامید.