اجراء در سال های ابری لذت بخش بود

گفتگو با قدیر شاهین ( خبرنگار و گوینده با نشاط و پر انرژی هراتی )

قدیر شاهین یکتن از خبرنگاران افغان در ولایت هرات است که باشنده گان این ولایت با چهره او آشنا هستند. او نزدیک به یک و نیم دهه است، در عرصه خبرنگاری و رسانه فعالیت می نماید و شاهین به عنوان گوینده خندان و پرانرژی، در میان گوینده گان رسانه های محلی در ولایت هرات مطرح است. وی نخستین گوینده در تاریخ رسانه های محلی در هرات است که توانست در عرصه گوینده گی و اجراء برنامه های تلویزیونی، تنوع خلق کند و در سخت ترین شرایط کار در رسانه، پیشگام تحول در این عرصه شود.  شاهین از آن دست از خبرنگاران و گوینده گان است که بدلیل گزیده کاری و رفتار منحصر به فردش، جایگاه ویژه ای میان مردم پیدا کرد. او را شاید با مجری گری در برنامه های » مسابقه تلیفونی، مسابقه یک قدم به جلو، برنامه خودمانی و دنیای جوانان« در سالهای ( 1382 تا 1386 ه ش ) در تلویزیون ملی هرات و یا اجرا در برنامه های »  صبح جمعه « و » عصر جمعه با شما« در رادیو هرات و شوخی ها و لبخندهایش بشناسید. کسی که در قاب تلویزیون متفاوت تر درخشید و دیده شد. مخاطبان رسانه در هرات با گوینده گان باسابقه ای چون: بصیر عاصمی، عبدالظاهر ارشاد، احسان پاکزاد، مرحوم لطیف هاتف، محمد صدیق جامی و… آشنا هستند و هرکدام این چهره ها در زمان شان جایگاه خود را داشتند و تاهنوز دارند، اما شاهین اولین گوینده برنامه های اجتماعی بود که مجری گری در تلویزیون را به تحرک در آورد و مرز و محدودیت های فردی را در اجراء شکستاند و گویندگی را از حالت ساکن و کلاسیک، به روش اجرای نیرومند و پرانرژی و تنوع حالات بیان، اشارات دست و چگونگی آوردن نشاط و تراژید در اجراء، تلاش کرد. اما او تا هنوز در میان گوینده گان در ولایت هرات حرف متفاوت برای گفتن دارد و از مجریان سرشناس و خندان درهرات است. او اکنون به عنوان خبرنگار و مسوول یکی از نهاد های صنفی خبرنگاری در حوزه غرب کشور فعالیت می نماید و مدت هاست که در تلویزیون برنامه اجراء نمی کند.

دوربین در این شماره گفتگویی را با وی انجام داده است که به آن توجه کنید.

مفصل تر خود تانرا معرفی کنید؟

قدیر شاهین 32 ساله، متولد شهرهرات، فارغ دانشکده خبرنگاری (1385ه ش) از دانشگاه هرات، سال 1382 وارد کار رسانه شدم و تا هنوز با اشتیاق ادامه میدهم.

چرا رشته خبرنگاری انتخاب کردید؟

یادم هست، از طفولیت به کار در رسانه علاقمندی داشتم. گاه حتی به تقلید اجرای خیلی از مجریان دری زبان و حتی هندوستانی میپرداختم. به گوینده گی علاقه داشتم نه هر گوینده گی و اجرایی را، بلکه فقط گوینده گی که در آن روحیه زندگی و نشاط و انرژی دیده شود و برای مردم نوید زندگی بدهد.

حقیقتش درکانکور، انتخابم رشته خبرنگاری بود، اما با تشویق خانواده، انتخاب اولم در کانکور، انجینیری ساختمانی پلی تخنیک شد و آنجا نیز کامیاب شدم، اما پس از چند روز خودم را از این رشته در کابل، به رشته خبرنگاری در هرات، تبدیل کردم. پس از آن با علاقمندی، رشته خبرنگاری را دنبال کردم.

چطور شد که وارد عرصه گویندگی و رسانه شدید ؟

اعتقادم اینست، در خبرنگاری و کار رسانه در کنار تئوری، کار ملی ارزشمند است. از دانشجویان دومین دور رشته خبرنگاری در هرات بودم،  در اولین سمستر تحصیلی با جمعی از دوستان و همصنفی هایم ( فرهاد جویا، عبدالستارالکوزی، معروف حسیب، فرزاد رحیمی ) تصمیم گرفتیم، برای شروع به رادیو و تلویزیون دولتی هرات  بگونه افتخاری وارد کار عملی شویم.

بعد چی شد … ؟

زمانی که من وارد کار عملی در رسانه دولتی شدم، بجر رسانه ملی هیچ رسانه ی دیگر در هرات و حتی مرکز کشور وجود نداشت، رسانه ملی هرات امکانات اندک، سیستم تخنیکی کلاسیک وکمبود نیروی کاری داشت واز سوی دیگرسیاست نشراتی این رسانه بشدت روحیه مذهبی وحماسی تعقیب میکرد  وبرنامه های خبری، اجتماعی و فرهنگی باسانسور بسیار قوی تهیه ونشر میگردید. بیان آزاد، برنامه های انتقادی و حتی برنامه های شاد نشر نمیگردید و بیشتر تمرکز این رسانه برعملکرد رهبری اداره محلی و برنامه های والی وقت هرات بود. همچنان روحیه اجرا گوینده گان آنزمان نیز بسیار سنگین و جدی و روش اجراء همچنان بگونه کلاسیک بود. من با وجود اینکه تجربه کار
گوینده گی در رسانه را نداشتم، با پشتیبانی برخی دوستانم و همکارانم، تمام سعی من این بود تا این تابو ساکن و روحیه تراژید گوینده گی در این رسانه شکسته شود. و من در عین زمان که آموزش میدیدم، خواستم متفاوت تر اجراکنم …

نخستین برنامه ی که اجرا کردید چی بود و آیا خودتان با کدام چالش بخاطر تفاوت اجرا تان مواجه شدید؟

کار عملی را از رادیو شروع کردم، برنامه های اجتماعی، انانسری و سپس برنامه های ویژه تلویزیون وگزارش ها، مسابقه تلیفونی اولین برنامه من بود که بگونه پخش مستقیم در سال 1383 روی آنتن رفت و مخاطبان بیشماری دنبال کننده این برنامه و مشوقم شدند. تاجایی که پس از یکسال از گذشت این برنامه، بیشتر از سه هزار تن علاقمندان برنامه، منتظر نوبت برای اشتراک در برنامه بودند. و بدنبال آن نخستین مسابقه تلویزیونی حضوری را میان خانواده ها بنام »یک قدم به جلو« راه اندازی کردم و در همان زمان بدلیل کثرت ارتباط مخاطبان با رسانه ملی و ارسال نامه ها از سوی مخاطبیان و هواداران برنامه ها، برای نخستین بار با یاری همکارانم، طرح جشنواره طولانی ترین نامه را در هرات راه اندازی کردم، که در این جشنواره بیشتر از 350 تن نامه طولانی فرستاده بودند که از بلندترین نامه که 1600 متر بود تا پاینترین که 3 متر بود، به رقابت گذاشته شد که هم اکنون شماری از این نامه های طولانی در آرشیف مطبوعات چاپی حوزه غرب افغانستان واقع در فرهنگسرای دوربین؟، حفظ و نگهداری میشود. و پس از آن مسابقه مهارتهای دستی برای خانواده ها و برنامه ی برای سینما گران  و … در شمار فعالیت های بعدی من قرار داشت.

روزهای سختی بود، نبود امکانات، نبود ظرفیت های مسلکی در رسانه، زندگی دانشجویی، سیاست های تند و یک سو اندیش حکومت محلی وقت و تفاوت اجراء من با سایر همکارانم، مرا بیشتر از هر زمان تحت فشار های متعدد آورد. تا جایی که دوبار بدلایل آنچه مسوولان تلویزیون در آن زمان عدم برابری روحیه اجراء من با خواست مسوولان حکومتی عنوان کردند، من را برای مدتی از کار در تلویزیون ممنوع ساختند. و پس از مدتی با تغییر رهبری حکومت محلی، دوباره و با اشتیاق عمیق تر بکارم ادامه دادم، آنروزها هرگز فراموشم نمیشود. روزهای پر از جدال با سنت ها وخرافات و محلی اندیشی ها در کار رسانه. من آنروزها و سالها را ابری نام گذاشتم و تاکید میورزم که
اجرا در سالهای ابری برایم لذت بخش بود.

در گویندگی شما دنبال چی بودید؟

مجری گری در رسانه هنر است، وگوینده باید با ادبیات و حالات متفاوت براساس محتوا و نوع برنامه، با معلومات کافی و آماده گی همه جانبه، در برابر مردم ظاهر شود و با روشهای جذب کننده و گیرا و شیوا، پیامش را ارائه کند و مخاطبش را از دست ندهد. سعی من همین بود تا از حالت سنتی بیرون شویم و قدرت فوق العاده گویندگی را به نمایش بگذاریم، باور دارم که گوینده خوب میتواند، یک شهر و یک کشور و حتی بخشی از جهان را متحول سازد و وقتی گوینده گی را انتخاب میکنیم، باید اصول به ما اهمیت داشته باشد.

اکنون چه کار میکنید و چرا در رسانه ها گویندگی نمی کنید ؟      

من یک خبرنگارم  و عاشق این رشته هستم، در حال حاضر نیز تمام فعالیت هایم در حوزه رسانه است. به عنوان خبرنگار در چند رسانه همکاری دارم، مدتی در ولایت کابل به عنوان دایکتر و مجری فعالت داشتم، و دوره های آموزش کار در رسانه را در کشورهای هندوستان، تاجیکستان، پاکستان و ایران و اشتراک در همایش های بین المللی در ایالات متحده امریکا فرا گرفتم و اما پس از سال 1389 تا حالا به عنوان گوینده در رسانه ها اجرا نکردم. و بیشتر تمرکز من روی تهیه گزارشات تحقیقی و ویژه و تهیه مستند با سوژه های مختلف بوده است.

دوست دارید همچنان اجرا کنید؟

خوشبینم که رسانه ها در افغانستان از زیر تیغ تعصبات و محدویت ها و سنت های کاری تا حدودی نجات یافته اند و خوشحالم که در ده سال گذشته شاهد تولد چهره های زیادی در عرصه های مختلف رسانه بویژه گویندگی هستیم. اما تا هنوز هویت گوینده گی در افغانستان تعریف نشده  و فضای اجرا گاه گاهی خطر ناک نیز شده است. در حال حاضر دلایل خاصی دارم که نمی توانم به گوینده گی در رسانه ها ظاهر شوم و شاید در آینده اجرا کنم.

به نظر شما خبرنگاران و فعالین رسانه ها، زندگی راحت و معمولی دارند؟

زندگی معمولی که دارند، خیلی اوقات یک عده ای شلوغ هم می کنند که در کنار کار معدن، گوینده گی، اجرا یا خبرنگاری جزء مشاغل سخت است، ولی هر کاری سختی خاص خودش را دارد و این بیشتر بر می گردد به این که چقدر نسبت به آن کار اشراف وجود داشته باشد؛ واقعاًً از دید خود ما کارمان سخت است؛ ولی هر کاری باعشق، تمرین و اشراف جواب میدهد، من اگر بدانم که چه می خواهم بگویم، موفق هستم و در غیر این صورت هر چه هم زیبا باشم، صدای خوش و قد رعنا داشته باشم، هیچ فایده ای ندارد.

چی کار هایی تاکنون در حوزه رسانه  انجام دادید ؟

من بر علاوه گوینده گی، طراح برنامه و کارگردانی نیز آموختم، تاکنون در رسانه های مختلف به عنوان خبرنگار، دایرکتر، مستند ساز کارهای را انجام دادم، حتی برای مدتی به عنوان مدیر مسوول یک رسانه محلی در هرات و مسوول » مرکز تهیه خبرچند رسانه ای هرات« نیز فعالیت داشتم. مستندهای زیادی پیرامون وضعیت زنان واطفال، موسیقی، امنیت و سوژه های اجتماعی کار کردم و در همین موارد سفر های زیادی نیز در داخل وخارج از کشورداشتم.

ویژه گی گوینده از نگاه شما؟

گوینده باید عاشق کار گوینده گی باشد. چون گویندگی پیش از این که حرفه باشد، یک هنر است و یک کار دلی است. تا وقتی عاشق نباشی، نمی‌توانی، موفق باشی و شناخت مخاطب و برنامه، دانش و معلومات عمومی خوب و آگاهی از ارزشهای جامعه و مردم نیاز های اساسی برای هرگوینده است.

کارتان را با چی شعار پیش میبرید؟

دقت، سرعت و صداقت اجزایی هستند که در زندگی خبرنگاری من ارزشمند اند.

بارزترین خصلت شما از دید اطرافیان؟

خوش رویی و پشت کاری.

چی موسیقی را گوش می‌کنید؟

همه نوعش را گوش میدهم و گاهی حس شنیدن موسیقی سنتی وگاه پاپ پیدا میکنم وگوش میدهم  و خودم نیز هرزگاهی سنتور مینوازم و سنتور همیشه رفیق تنهایی هایم است.

مطالعه چطور؟

روزانه خبرگزاری ها و گزارشات متعدد را تعقیب میکنم. اما بدلیل مشغله، کمتر وقت میشود، مطالعه کنم و خیلی دوست دارم به مطالعه وقت بگذارم. اما در هر هفته مقالات و نوشته های مرتبط با خبرنگاری و رویداد های علمی و اجتماعی را میخوانم.

به آرزوهای کودکی خود رسیدید؟

به شماری از آرزوهایم رسیدم، و تاهنوز خیلی از خواسته ها و امید هایم باقی مانده و برای بدست آورد نشان سعی میکنم. حالا تمام تلاش من اینست، برای کشورم و مردم کشورم انسان مفید و ارزشمندی باشم و بتوانم حداقل در مسیر کاری و حرفه ام اعتماد و ایمانداری مردم و خانواده ام نسبت به خودم را حفظ کنم و در این مسیر با نگاه تفاوت عمل و رعایت اصول اخلاقی عامل نشاط و شادمانی و تحول در اجتماع باشم.

از شما تشکر که به باما این گفتگو را انجام دادید.

ممنونم از شما و برای همه عوامل رسانه ای در افغانستان، بویژه مجله وزین و پر طرفدار دوربین، آرزوی موفقیت مینمایم. تشکر از شما…

*********