امروز دوم ماه حوت برابر با ۲۱ فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ افغانستان و جهان وقایع مهمی روی داده است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
یمان سعد آباد به تصویب رسید/۱۳۱۵
در چنین روزی پیمان سعد آباد میان سران کشور های ایان، افغانستان و ترکیه، در کاخ سعد آباد ایران به امضاء رسید.
قرارداد سعدآباد نوعی پیمان عدم تعرّض میان ایران، افغانستان و ترکیه بود. از جانب کشور ما در امضاء این پیمان محمد ظاهر شاه حضور به هم رسانده بود.
اعلان حالت اضطراری در کابل/۱۳۶۷٫
به دنبال خروج سربازان شوروی سابق از افغانستان، حکومت کابل حالت اضطرار اعلان کرد.
خروج نیرو های قشون سرخ شوروی سبب شد تا نیرو های مجاهدین در راولپندی پاکستان تشکیل جلسه دهند و تصمیم به انتقال قدرت به افغانستان برای رسیدن به قدرت سیاسی بگیرند. دکتر نجیب الله به عنوان آخرین بازمانده حکومت خلق و پرچم در افغانستان، در برابر نیرو های مجاهدین مقاومت کرد و بار اول آن ها را در جلال آباد شکست داد. بعد از آن درگیری های مسلحانه و جنگ های خونین شدت بیشتر به خود گرفت.
رویداد ها:
۱۵۱۴ – زادروز شاه طهماسب صفوی
شاه طهماسب یکم، دومین شاه از دودمان صفویان ۲۱ فبروری سال ۱۵۱۴ در نیمه شب به دنیا آمد و به همین سبب بسیاری از مورخان ۲۲ فبروری را زادروز او نوشته اند. وی پس از درگذشت پدرش شاه اسماعیل، در ده سالگی به سلطنت ایران رسید و پنج دهه حکومت کرد.
از رویدادهای عصر شاه طهماسب یکم آمدن آنتونی جنکینسون انگلیسیAnthony Jenkinson از جانب الیزابت اول (۱۵۳۳ – ۱۶۰۳) از راه روسیه به قزوین و ملاقات او با شاه طهماسب در بیستم نوامبر ۱۵۶۲ و دادن نامه و هدایای پادشاه انگلستان است.
۱۹۱۶ – نبرد وردن Verdun، خونین ترین نبرد تاریخ آغاز شد
در جریان جنگ جهانی اول، از چنین روزی نبرد وردن Verdun در منطقه ای به همین نام در شمال شرقی فرانسه آغاز شد و تا ۱۸ دسامبر ۱۹۱۶ ادامه یافت. در این خونین ترین نبرد تاریخ بشر، ۶۸۹ هزار فرانسوی و آلمانی کشته و بیش از ۳۰۰ هزار تن دیگر مجروح شدند (هرماه، ۷۰ هزار کشته). جمع کشته شدگان فرانسوی ۳۶۲ هزار و مجروحان این کشور بیش از ۲۰۰ هزار تن گزارش شده است. منطقه نبرد پوشیده از تپه بود. در این نبرد بیش از ۴۰ میلیون گلوله توپ شلیک شد.
۱۹۳۰ – «پلوتو» یکی دیگر از سیارات منظومه شمسی رصد شد.
پیمان سعد آباد به تصویب رسید/۱۳۱۵
در چنین روزی پیمان سعد آباد به تصویب رسید.
قرارداد سعدآباد نوعی پیمان عدم تعرّض میان ایران، افغانستان و ترکیه بود.
۱۹۴۷ – ساخت دوربین عکس فوری (پولاروید)
۲۱ فبروری ۱۹۴۷ در نیویورک اعلام شد که دوربینی ساخته شده است که عکسبرداری با آن نیاز به تاریکخانه ندارد، فیلم آن کاغذ عکس است و پس از برداشتن تصویر چند ثانیه تا یک دقیقه طول می کشد تا محصول کار به دست آید. با اعلام این خبر، دوربین «پولاروید» وارد بازار شد. از دهه آخر قرن بیستم به تدریج دوربین های دیجیتال که نیاز به فیلم و ظهور و ثبوت ندارند و تصاویرشان قابل ادیت کردن و حتی تغییر شکل است جای دوربین های سابق را گرفته اند و چاپ عکس این دوربین ها نیز با پرینتر کامپیوتر صورت می گیرد. ولی فن عکاسی ازجمله مهارت در Shutter Speed (زمان باز بودن دریچه) و F. stop (میزان بازبودن دریچه) و … تغییر نکرده است.
۱۸۴۲ – چرخ خیاطی اختراع شد
John Greenough آمریکایی مشخصات ماشین دوزندگی (اصطلاحا چرخ خیاطی) را که ساخته بود به عنوان اختراع خود به ثبت داد. پیش از او توماس سینت Th. Saintنگلیسی در سال ۱۷۹۰، برتولمی تیمونیه فرانسوی در ۱۸۳۰و والتر هانت W. Hunt آمریکایی در سال ۱۸۳۲ هرکدام نوعی چرخ خیاطی اختراع کرده بودند. پس از جان گرینو، در سال ۱۸۵۴ ایساک سینگر نوع کاملتر چرخ خیاطی را ساخت که به تدریج تکمیل شده است.
۱۹۶۵ – «حاج مالک الشبّاز و در جامعه آمریکا معروف به ملکم ایکس Malcolm X»، یک رهبر مسلمانان آمریکا در یک جلسه سخنرانی در شهر نیویورک هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. وی که ۴۰ ساله و از مبارزان تامین حقوق مدنی سیاهپوستان بود در عین حال یک ناسیونالیست سیاهپوست بود.
مناسبت ها
روز جهانی زبان مادری
روز ۲۱ فبروری از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شدهاست. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی انجام شدهاست. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبانها اعلام کرد.
دلیل نامگذاری روز جهانی زبان مادری از زمانی آغاز شد که در سال ۱۹۵۲ دانشجویان دانشگاههای مختلف شهر داکا پایتخت امروزی کشور بنگلادش که در آن زمان پاکستان شرقی نامیده میشد و هنوز مستقل نشده بود، از جمله دانشجویان دانشگاه داکا و دانشکده پزشکی آن تلاش جهت ملی کردن زبان بنگالی به عنوان دومین زبان پاکستان (در کنار زبان اردو) تظاهرات مسالمت آمیزی در این شهر براه انداختند. به دنبال این حرکت دانشجویان، پولیس به آنها تیر اندازی کرده عدهای از آنها را کشت. بعد از استقلال بنگلادش از پاکستان و به درخواست این کشور، برای اولین بار سازمان یونسکو در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۹۹ روز ۲۱ نوامبر (برابر با دوم و گاهی اول حوت) را روز جهانی زبان مادری نامید و از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته میشود و برنامههایی در ارتباط با این روز برگزار میگردد.
زادروزها
۱۹۲۱ – زادروز جان رالز، فیلسوف و نویسنده آمریکایی
۱۹۲۴ – زادروز رابرت موگابه، سیاستمدار زیمبابوهای؛ رهبر، نخستوزیر و رئیسجمهور این کشور
۱۹۳۷ – زادروز هارالد پنجم، پادشاه نروژ
۱۹۸۰ – زادروز جیگمی خسار نامگیال وانگچوک، پادشاه بوتان
۱۹۸۹ – زادروز کوربین بلو، بازیگر، مدل، رقصنده و خوانندۀ آمریکایی
۱۸۹۳ – زادروز آندرس سگوبیا، گیتاریست اسپانیایی.
۱۹۴۶ – زادروز آلن ریکمن، هنرپیشه انگلیسی
۱۹۵۱ – زادروز گوردن براون، پنجاه و دومین نخست وزیر بریتانیا.
درگذشتها
۱۶۷۷ – درگذشت باروخ اسپینوزا، فیلسوف هلندی.
۱۹۲۶ – درگذشت هایک کامرلینگ اونس، فیزیکدان هلندی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۱۳
۱۹۴۱ – درگذشت فردریک بنتینگ، زیستشناس کانادائی؛ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۲۳
۱۹۶۵ – درگذشت مالکوم ایکس، فعال حقوق بشر و مدافع حقوق سیاهپوستان آمریکایی
۱۹۸۴ – درگذشت میخائیل شولوخف، نویسنده روس؛ برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۵
۱۹۹۱ – درگذشت عبدالرحمن شرفکندی، نویسنده، مترجم و شاعر کرد ایرانی ؛ مترجم کتاب قانون در طب نوشته ابوعلی سینا.