مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
تقویم تاریخ ( پانزدهم ماه دلو )
قتل مینا روشنفکر افغان/1365
مینا کشور کمال در چنین روزی در شهر کویته پاکستان به قتل رسید. مینا کشورکمال در سال ۱۳۳۳ خورشیدی در شهر کابل دیده به جهان گشود. او بنیان‌گذار و رهبر اولین تشکل مستقل زنان افغانستان به نام «جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا) بود. این سازمان یکی از سازمان‌های سابقه‌دار زنان افغانستان است که هدف خود را حقوق زنان و ترویج دموکراسی سکولار اعلام کرده بود. این سازمان در سال ۱۹۷۷ میلادی در کابل به وسیله‌ی مینا کشورکمال تاسیس شد.
مینا هنگام حمله نیروهای روس به افغانستان دانشجوی فاکولته شرعیات (دانشکده الهیات) بود. در این زمان او تحصیل را متوقف کرد و به یاری نیروهای نظامی افغان رفت. وی در سازماندهی تظاهرات وسیع دختران مکاتب کابل علیه استعمار نقش داشت و دو تن از یارانش به نامهای ناهید و وجیهه به ضرب گلوله کشته شدند و تعدادی نیز زندانی و شکنجه شدند.
او شعر نیز می‌گفت و مقاله می‌نوشت، و در سال ۱۳۶۲ نیز اولین شماره نشریه «پیام زن»، ارگان «جمعیت انقلابی زنان افغانستان» را منتشر کرد.
او که همواره تهدید به مرگ می‌شد، سرانجام در سال ۱۳۶۵ ترور شد.
وقوع زلزله شدید در تخار/ 1376
در اثر زلزله شدید در ولایت تخار حداقل پنج هزار تن جان خود را از دست دادند.
مرکز این زلزله ولسوالی رستاق ولایت تخار بود و بزرگی آن ۵٫۹ در مقیاس Mw اعلام شد.
در این زمین لرزه هزاران منزل مسکونی خراب شد و رانش زمین در منطقه بوجود آمد.
زلزله رستاق خسارت فراوانی به ساکنان آن مناطق به میان آورد و اگرچه بسیاری از کشورها علاقمند به فرستادن کمک از قبیل پتو، چادر، لباس، و مواد غذایی به مناطق زلزله زده بودند، اما شرایط جنگی موجود در کشور و بسته بودن راه های مواصلاتی، سبب گردید تا کمک های کمتری به مردم آن نواحی برسد.
سقوط پر تلفات طیاره مسافر بری شرکت کام ایر در افغانستان/۱۳۸۳
در 15 دلو سال 1383 روز جمعه ساعت دو عصر طیاره مسافر بری شرکت هوایی کام ایر از شهر هرات بطرف مرکز کشور در پرواز بود که بعد از ناپدید شدن در بیست کیلومتری شرق کابل سقوط و تمامی سرنشینان آن که بالغ بر 105 نفر بودند در دم جان دادند.
رویداد های مهم امروز در تقویم میلادی:
لغو حمله آریایی ها بالای هند / 480پیش از میلاد
خشايارشا ــ شاه وقت آریانا ــ كه بر سرزميني از هند تا ليبي حكومت مي كرد، پس از تصرف آتن و باز گشت از لشكركشي به اروپا، در چنین روزی از توطئه هامان «بزرگ وزير» خود براي كشتار اتباع يهودي امپراتوري آریانا آگاه شد و همان شب دستور لغو آن را صادر كرد كه به نوشته مورخان يوناني و يهود، اين دستور در سه روز به سراسر امپراتوري رسيد كه با وسائل آن زمان، ركوردي بي سابقه است. طبق كتاب «استر» كه 24 قرن قدمت دارد، هامان به دروغ از قول خشايارشا به سربازان آریانا ابلاغ كرده بود كه همه يهوديان ـ ازخرد و بزرگ ـ را بكشند. در آن زمان همه يهوديان جهان از اتباع امپراتوري آریانا بودند، در قلمرو اين امپراتوري زندگي مي كردند و در وفاداري آنان به شاه آریانا ترديد نبود.
خشايارشا (پسر داريوش كبير و نواسه دختري كوروش بزرگ) پس از لغو بخشنامه «هامان»، وي را به محکمه سپرد كه محاكمه و اعدام شد .
1915 – شكست ارتش روسيه و انگليس از قواي عثماني در جريان جنگ جهاني اول
در سالهاي دهه اول قرن بيستم، روابط عثماني با آلمان به تدريج پيشرفت كرد و به همين خاطر دولت عثماني در سال 1914 به دنبال آلمان، به متفقين اعلام جنگ داد. در نتيجه روسيه و انگلستان به منظور تصرف سرزمينهاي عثماني با هم متحد شدند. همزمان با عمليات متفقين، تحريكات انگلستان به ويژه در عراق نتيجه بخشيد و شريف حسين در عراق عليه حكومت عثماني قيام نمود و باعث شد تا ضربه شديدي به دولت عثماني وارد آيد. اين در حالي بود كه عثمانيها به علت عدم كفايت سياسي و لياقت نظامي به طور همزمان در 6 جبهه به جنگ با متفقين مشغول بودند. در اين ضمن، اقدامات متفقين براي ورود از راه دريا و خشكي به تنگه داردانل با شكست مواجه شد. هدف اصلي متفقين تصرف شبه جزيره “گاليپولي” و تسلط بر تنگه داردانل بود تا بتوانند ضمن گشودن جبهه جديدي براي فشار بر متحدين، راه دريايى كمكرساني به روسيه را هموار نمايند. در اين عمليات كه در چنین روزی رخ داد، قواي متفق در آن ناحيه شكست سختي از تركها به رهبري مصطفي كمال پاشا خوردند. اين، بزرگترين پيروزي عثمانيها در اين منطقه بود و دشمن با تحمل يكصد و بيست هزار كشته، مجبور به عقبنشيني از آن ناحيه گرديد. با اين حال، امپراتوري عثماني در پايان جنگ جهاني اول با توطئه و تحريكات دول استعماري، فروپاشيد و امت اسلامي قطعه قطعه گرديد.
وفات نویسنده مشهور عرب/ 1963م
جهان عرب با مرگ داكتر عبدالرحمان منيف که در چنین روزی اتفاق افتاد يكي از بزرگترين نويسندگان معاصر خود را از دست داد. منيف كه در 71 سالگي در دمشق درگذشت با نوشتن 15 داستان سياسي معروفيت جهاني يافت. داستان او « شهرهاي نمك » كه به زبانهاي مختلف ترجمه شده، به طرزي جالب و بي نظير تاثير استخراج نفت ، نفوذ امريكاييان و اشرافيت را بر زندگاني روزمره ، روانشناسي و جامعه شناسي اتباع كشور سعودي ترسيم و نشان مي دهد. اين كتاب كه به صورت سريال است توسط مترجمان جداگانه و با انشاهايي متفاوت به زبان انگليسي انتشار يافته است.
آغاز مزاکرات متفقین بعد از جنگ جهانی دوم/ 1945م
روزولت، استالين و چرچيل [سران وقت ايالات متحده امريكا و اتحاد شوروي و رئيس دولت انگلستان] مذاكرات هشت روزه خود را در كاخ محل استراحت تزارها در شهر يالتا واقع در شبه جزيره كريمه آغاز كردند تا سرنوشت آلمان و مناطق نفوذ سه دولت پس از پايان جنگ و خطوط تازه مرزي را روشن سازند. به خواست چرچيل، از شارل دوگل رهبر وقت فرانسويان براي شركت در اين مذاكرات دعوت نشده بود. در آن هنگام، كار آلمان پايان يافته تلقي مي شد. واحدهاي ارتش سرخ كمتر از سه ماه از تاريخ برگزاري كنفرانس يالتا، برلين را تصرف و به عمر رايش سوم پايان دادند و هيتلر براي اين كه به اسارت كمونيستها كه هميشه با آنان دشمني كرده بود، نيافتد، خودكشي كرد.
در مذاكرات يالتا كه 12 فبروری پايان يافت، قرار شده بود كه آلمان به چهار بخش تقسيم و هر قسمت به يك فاتح جنگ سپرده شود و اين فاتحان عبارت بودند از شوروي، امريكا، انگلستان و فرانسه. فرانسه بنا به ملاحظاتي به اين فهرست اضافه شده بود.
وفات مقتدر ترین پادشاه روم/ 211 میلادی
«سه وروس » امپراتور روم در 64 سالگي در خاك انگلستان پس از 18 سال حكومت گذشت . او در وصيتنامه خود نوشته بود: روم بدون يك ارتش بسيار نيرومند نمي تواند پايدار بماند ؛ بايد رفاه نظاميان تامين شود . به ملل ديگر بايد به چشم حقارت نگاه شود!. وي تنها امپراتور روم بود كه از پدر و مادر رومي در شمال آفريقا به دنيا آمده بود.
2004 – تاسیس شبکهٔ اجتماعی فیسبوک توسط مارک زوکربرگ.
مناسبت ها
روز جهانی سرطان
