تقویم تاریخ ( 3 ماه قوس )

امروز 3 ماه قوس سال هجری شمسی برابر با 24 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
تولد ثریا طرزی همسر شاه امان الله خان/1897 میلادی
Queen Soraya.jpg

ثریا طرزی خانم، دختر محمود طرزی در ۲۴ نوامبر ۱۸۹۹ برابر با ۳ ماه قوس ۱۲۷۸ در دمشق به دنیا آمد. تبار ملکه ثریا به پاینده خان (-۱۸۰۰) و حاج جمک‌خان بارکزایی (۱۷۷۱–۱۷۱۹) می‌رسید.

پدرکلان او که سردار غلام‌محمد خان طرزی نام داشت، مخالف امیر عبدالرحمان خان بود و در عهد پادشاهی عبدالرحمن خان، او همراه با خانواده‌اش به هند بریتانیایی تبعید شد. چندی بعد، آن‌ها به قلمرو ترکیه عثمانی رفتند و در شام می‌زیستند. وقتی امیر عبدالرحمان خان درگذشت، امیر حبیب‌الله خان شاه شد و راه ملایم تری با مخالفان پدر در پیش گرفت. در نتیجه، محمود طرزی با خانواده‌اش به کابل باز آمد. در این ایام، دو پسر شاه (شهزاده امان‌الله و برادرش شهزاده عنایت‌الله) مجذوب دو دختر زیباروی محمود طرزی شدند و هر کدام را که پسندیدند برای خود به زنی گرفتند

ملکه ثریا در سال ۱۹۱۲ میلادی با امان‌الله شاه ازدواج نمود.

مساعی شاه امان‌الله و ثریا در انکشاف تعلیم و تربیه زنان در تاریخ افغانستان بی‌نظیر بود. در ژانویه ۱۹۲۱ اولین مکتب دخترانه در تاریخ افغانستان در شهر کابل در ناحیه شهرآرا گشایش یافت این مکتب پنجاه نفر شاگرد داشت، شاگردان مرکب بودند از دختران خردسال و زنان جوان. اسما رسمیه محمود طرزی که در خارج از افغانستان تحصیل کرده بود اداره و تدریس این مکتب را به عهده داشت و همچنین یک تعداد معلم‌های ترک، آلمانی و هندی در آنجا تدریس می‌کردند.

در همین سال به همت ثریا به نشر اولین مجله مخصوص زنان بنام «ارشاد نسوان» اقدام شد که مسئولیت آن نیز بعهده اسما رسمیه طرزی بود و اولین شماره آن در ۱۷ مارس ۱۹۲۱ به نشر رسید. این نشریه به شکل مجله یا هفته‌نامه تا سال ۱۹۲۵ میلادی به نشر ادامه داد.

Bundesarchiv Bild 102-05499, Berlin, Besuch König von Afghanistan.jpg

ملکه ثریا در سال ۱۹۲۷ میلادی امان‌الله را در «سفر بزرگ» همراهی کرد. در این سفر این زوج از کشورهای ایران، ترکیه، شوروی، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، مصر و هندوستان بازدید کردند. این مسافرت شوق نوین‌سازی افغانستان را در این دو زنده‌تر کرد و به هنگام بازگشت امان‌الله تشکیل یک لویه جرگه داد و به انتقاد از سنت‌گرایی رؤسای قبایل افغان پرداخت. انتقادات بسیاری از سوی مردم نسبت به بیحجابی ثریا و اینکه از وی عکس گرفته شده بود شیوع پیدا کرد.

مجددی‌ها که از با نفوذترین خانواده‌های روحانی کابل بودند فتوای کفر شاه را بدست خط تقریباً چهارصد نفر از علمای دینی که عمدتاً از جانب انگلیس‌ها پول دریافت می‌کردند رسانیده و به ولایت جنوبی فرستادند که بدین وسیله مردم آنجا را بیشتر علیه شاه تحریک نموده، آتش شورش قبایلی را دامن زدند.

این عوامل و رویدادهای دیگر به سرنگونی حکومت امان‌الله انجامید.

درگذشت ثریا در ۲۰ اپریل ۱۹۶۸ برابر با ۳۱ ماه حمل ۱۳۴۷ در سن هفتاد سالگی در رم ایتالیا اتفاق افتاد.

وفات دوکتور احمد علی کهزاد، مورخ و باستان شناس کشور/1363 شمسی

تصویر مرتبط

دوکتور احمدعلی کُهزاد یکی از نویسندگان و تاریخ‌نگاران برجسته افغانستان بود. این پژوهشگر افغانستانی در تاریخ هشت ثور (اردیبهشت ماه) سال ۱۲۸۷ خورشیدی در کابل زاده شد و در سال ۱۳۶۲ خورشیدی درگذشت.

احمد علی کهزاد در سال ۱۹۰۷ زاده شد، او از مردم چنداول، کابل بود و مکتب استقلال را تمام نموده‌است.

شخصیت علمی احمد علی کهزاد، با پنجاه سال کارهای علمی و تحقیقاتی و نگارش کتاب‌ها و آثار بیشمار وی در زبانهای فارسی، پشتو، انگلیسی، فرانسوی و ایتالیای نزد مردم افغانستان و جهان به حدی با اهمیت و با ارزش است، که او را از جمله دانشمندان طراز اول تاریخ‌نگاری و باستان‌شناسی معاصر افغانستان شناخته‌اند.

حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان، در پیام خود به مناسبت بزرگداشت صدمین سال تولد او، از کارنامه‌های علمی کهزاد ستایش کرد و او را بنیانگذار تاریخ‌نویسی جدید در افغانستان خواند.

از استاد کهزاد با جمع دیگری از روشنفکران چون قدیر تره‌کی، غلام‌محمد غبار، سرور جویا، نعیمی، فرقه مشر فتح محمد خان، دکتر فاروق اعتمادی و غیره از بنیان گزاران حزب وطن نام برده شده‌است.

استاد کهزاد در لویه جرگه سال ۱۳۴۳ ش. از جمله کسانی بود که در تغییر رژیم مطلقه شاهی به رژیم شاهی مشروطه نقش داشت.

وی ناشر کتب و آثاریست که مربوط به تاریخ دوره‌های پیش از اسلام می‌شود. وی رئیس انجمن پشتو (پشتو تولنه)، انجمن تاریخ و موزیم کابل بود.

1831 – كشف الكتريسيته توسط مايكل فارادِي دانشمند انگليسي

مايكل فارادِي، فيزيك‏دان شهير انگليسي، به علم الكتروشيمي علاقه فراواني داشت. وي در اين راه تجربه‏هاي زياد آموخت و موفق به كشف قوانين الكتروليز شد. او هم‏چنين دست به آزمايش‏هاي گوناگوني زد و در اين آزمايش‏ها، در زمينه شيمي، متالوژي و ساختن لامپ‏هاي الكتريكي پيشرفت و موفقيت‏هاي بسياري به دست آورد. از كارهاي ديگر اين فيزيك‏دان، اختراع موتور الكتريكي بود كه در آن، براي اولين بار در تاريخ علم، نيروي مغناطيسي به نيروي الكتريكي تبديل گرديد. با اين حال، كار مهم فارادِي در زمينه الكتريسيته بود كه در 24 نوامبر 1831م موفق به كشف آن شد. البته كشف نيروي برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستين وسايل برقي نيز در قرن هجدهم و نيمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفته است. در اين ميان، مايكل فارادِي، نخستين اكتشافات مهم خود را در زمينه الكترومغناطيس و روش انتقال نيروي برق و استفاده از آن براي ايجاد حرارت و روشنايي، در نيمه اول قرن نوزدهم عرضه كرد.

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

1944 – 88 بمب افكن آمريكايي شهر توكيو را بمباران كردند. اين نخستين بمباران هوايي شهر توکيو توسط آمريکا بود که ادامه يافت. 

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

1965 – جنرال موبوتو سسه سکو Mobutu Sese Seko برای دومین بار در کنگو کودتا کرد

او از این روز تا زمان مرگ در 7 دسامبر 1997 بر این کشور که نام آن را به زئیر تغییر داده بود حکومت کرد. نخستین کودتای او در سی ام ژوئن 1960 و برضد پاتریس لومومبا صورت گرفت. لومومبا وی را رئیس ستاد ارتش کنگو کرده بود. به نوشته برخی از مورخان، این کودتا طبق نقشه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ـ «سیا» صورت گرفته بود که منجر به فرار و سپس دستگیری و قتل لومومبا شد. موبوتو در کودتای اول، حکومت را به دست نگرفت. هدف، حذف لومومبا بود که پای دولت مسکورا به کنگو بازکرده بود و با کمپانی های اروپایی استخراج الماس کنگو درافتاده بود.

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
ژنرال موبوتو سسه سکو

زادروزها

۱۶۳۲ – زادروز باروخ اسپینوزا فیلسوف مشهور هالندی
۱۷۸۴ – زادروز زکری تیلور دوازدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
زکری تیلور

۱۸۲۶ – زادروز کارلو کلودی نویسندهٔ ایتالیایی، خالق پینوکیو
۱۸۶۴ – زادروز تولوز لوترک نقاش، طراح و تصویرساز فرانسوی

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
کارلو کلودی

۱۹۲۵ – زادروز سیمون ون درمیر فیزیکدان هلندی، برندهٔ جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۸۴
۱۹۵۴ – زادروز امیر کوستوریتسا کارگردان اهل بوسنی و هرزگوین

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
سیمون ون درمیر

درگذشت‌ها

۱۷۲۲ – درگذشت یوهان آدام راین‌کین ارگنواز برجستۀ آلمانی
۱۹۲۹ – درگذشت ژرژ کلمانسو نخست وزیر فرانسه از سال ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۹

3 آذر - 24 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
دیه‌گو ریورا

۱۹۵۷ – درگذشت دیه‌گو ریورا نقاش و دیوارنگار مکزیکی
۱۹۹۱ – درگذشت فردی مرکوری موسیقیدان، آهنگساز و خوانندهٔ بریتانیایی

۱۱۱۲ – درگذشت جووانی جـِرولامو ساکری، ریاضی‌دان ایتالیایی.

۱۳۸۱ – درگذشت ریچارد هریس، بازیگر ایرلندی.

*****

درباره admin

مطلب پیشنهادی

به یاد استاد رحیم خشنواز

  پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *