تقویم تاریخ ( 2 ماه قوس )

امروز 2 ماه قوس سال هجری شمسی برابر با 23 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم. 

589 – فرار خسروپرويز و در پي آن رويدادهاي ديگر، مسير تاريخ جهان يك بار ديگر تغيير كرد

خسروپرويز هنوز بر جاي پدر ننشسته بود كه وارث دشواري هاي او و ضديت ژنرال بهرام چوبين شد كه با شاه متوفا درگيري پيدا كرده بود. خسروپرويز كه در تاريخ عمومي (جهان) به خسرو دوم معروف است چون ياراي ايستادگي در برابر جنرال بهرام  را نداشت 23 نوامبر سال 589 ميلادي به قسطنطنيه فرار كرد تا از موريس امپراتور روم شرقي كمك بخواهد.

موريس كه در انتظار چنين فرصتي بود يك سپاه كامل در اختيار خسرو دوم قرار داد و اين سپاه با كمك هواداران داخلي خسرو، در جنگ سال 591 ميلادي بهرام را شكست دادند و خسرو دوم بر تخت نشست. موريس كه بهترين سپاه خود را همراه خسرو دوم كرده بود از عهده اقوام «آوار» كه به قلمرو وي تعرض كرده بودند بر نيامد و با شورش نظاميان پادگان قسطنطنيه رو به رو و 27 نوامبر سال 602 ميلادي هنگام فرار به سوي تيسفون براي گرفتن كمك از خسرو كشته شد و فوكاس بر جاي او نشست.

تصوير خسرو پرويز بر سكه نقره اش

با مرگ موريس، خسروپرويز نه تنها از زير بار تعهداتي كه در قبال كمك موريس، به او سپرده بود بيرون آمد بلكه به اجراي طرح هاي خود كه رساندن قلمرو آریانا به زمان داريوش بزرگ بود افتاد و كشته شدن موريس را بهانه قرار داد و در سال 605 ميلادي به خونخواهي او از دو سوي، قلمرو روم را مورد حمله قرار داد و آناتولي را تا دروازه هاي قسطنطنيه (استانبول) و سوريه و فلسطين را تصرف و «شهربراز» جنرال مشهور آریانا را مامور تصرف مصر كرد كه وي موفق به اين كار شد و اسكندريه را تصرف كرد. اين پيشروي كه جهان آن زمان را دچار شگفتي كرده بود سبب شد كه هراكليوس يك حاكم محلي روم در شمال آفريقا بر فوكاس شورش كند و از آفريقا به قسطنطنيه برود و فوكاس را بگيرد و اعدام كند. انتقال صليب اصل كه مسيح بر آن مصلوب شده بود از سوي نيروهاي آریایی فاتح اورشليم (بيت المقدس) به تيسفون، باعث خشم مسيحيان جهان شده بود و هراكليوس از اين احساس استفاده كرد و با ذوب كردن طلاهاي كليسا ها و ضرب سكه، خزانه خود را پُر كرد و به جمع آوري سرباز دست زد و با پرداخت پول و دادن انواع وعده، اقوام پراکنده شده خزر را با خود همدست كرد و در سال 622 ميلادي به سوي آریانا به حركت در آمد و اين سال مصادف با هجرت پيغمبر اسلام (ص) از مكه به مدينه بود.

636 –  يزدگرد سوم پیشنهاد انتقال پایتخت از تیسفون به شیراز را نپذيرفت و امپراتوری ساسانيان از ميان رفت

23 نوامبر 636 میلادی و چهار روز پس از شکست نظامی امپراتوری آریانا در نبرد قادسیه (معرکة القادسیه) و عقب نشینی باقیمانده نیرو ها از پل عتیق و به مخاطره افتادن تیسفون (پایتخت)، جلسه بزرگان کشور برای چاره جویی در کاخ سلطنتی (ایوان مدائن ـ طاق کسرا) تشکیل شد. حاضران در جلسه پس از شنیدن گزارش جنگ پیشنهاد کردند که پایتخت به شهر استخر (شیراز) منتقل شود زیرا که عرب مهارت جنگ صحرایی دارد نه کوهستانی و رسیدن به استخر مستلزم عبور از کوهستان است. یزدگرد سوم (شاه وقت) این پیشنهاد را نپذیرفت و رد این پیشنهاد به باور مورخان، نقطه پایان برعمر امپراتوری آریانا در عهد باستان گذارد. امپراتوری آریانا در قرون وسطی و جدید چندبار احیاء شد و آخرین بار در دوران نادرشاه بود. تیسفون در مارچ 637 به دست اعراب مسلمان افتاد. این نیرو سپس در جلولا و سال 641 میلادی در نهاوند واحدهای نظامی یزدگرد سوم را شکست داد و ….

تصویر یزدگرد سوم

1709 – امپراتوري سوئد تجزيه و مناطقي از آن به لهستان، دانمارك و اميرنشين ساكسوني آلمان داده شد. سوئد در قرن 16 با در دست داشتن همه منطقه اسکانديناوي، بخش هايي از آلمان، لهستان، ليتواني، فنلاند و روسيه سومين قدرت اروپا بود که بعدا در سه جنگ شکست خورد و به 450 هزار کيلومتر مربع محدود شد و از آن پس راه مسالمت در پيش گرفته است.

1980 – يك رشته زمين لرزه در جنوب ايتاليا، بيش از چهار هزار و هشتصد تن از ساكنان منطقه را بي جان ساخت.

1996 – ماجراي بي سابقه يك طیاره ربايي

يك طیاره ربوده شده اتيوپيايي 23 نوامبر 1996 به علت تمام كردن بنزين به آبهاي اقيانوس هند، در كنار ساحل جزيره اصلي از مجمع الجزاير «كومور» برخورد كرد كه 128 تن از 178 سرنشينان آن (163 مسافر، 12 خدمه پرواز و 3 رباينده) كشته شدند و 50 تن ديگر که برخي از آنان مجروح شده بودند نجات يافتند. اين طیاره از نوع بوئينگ 767 بود.

طیاره اتيوپيايي پرواز 961 در مسير از آديس آبابا به نايروبي پايتخت كنيا اندكي پس از آغاز پرواز، توسط سه جوان كه خودرا از مخالفان دولت اتيوپي و زنداني سياسي سابق معرفي كردند ربوده شد. ربايندگان كه گفته بودند داراي مواد منفجره هستند، و تبر و دشنه با خود داشتند از خلبان خواستند كه هواپيما را به استراليا ببرد. آنان به مسافران هواپيما كه از 35 كشور بودند اطمينان داده بودند كه اگر آرامش خودرا حفظ كنند آسيب نخواهند ديد و افزوده بودند كه چون جانشان در وطن در خطر بود، راهي جز ربودن هواپيما و رفتن به كشوري ديگر را نداشتند. آنان همچنين از سرخلبان هواپيما خواستند كه مسير جنوبي را از فراز سواحل آفريقا پرواز كند و سپس وارد آسمان اقيانوس هند براي پيمودن مسير شرقي شود. خلبان در مسير جنوب به آنان اطلاع داد كه بنزين كافي براي رسيدن به استراليا ندارد و خواست كه اجازه دهند در نزديكترين میدان هوایی تیل گيري كند ولي ربايندگان باور نكردند و گفتند كه چنين طیاره ای قبل از ترك میدان هوایی خود بايد 11 ساعت بسوخت گيري كند و اين پطرول براي رسيدن به استراليا كافي است. خلبان، ديگر راهي جز ادامه پرواز نداشت تا اينكه يكي از موتورها براثر تمام شدن پطرول از كار افتاد و طیاره ارتفاع خود را از دست داد. در اينجا، طیاره ربايان موافقت كردند كه طیاره براي سوخت گيري در فرودگاه اصلي پايتخت «كومور» كه در همان نزديكي بود فرودآيد و جريان به برج مراقبت میدان هوایی اطلاع داده شد ولي سوخت موتور ديگر در 15 مايلي میدان هوایی پايان يافت و پیلوت تلاش خود را آغاز كرد تا شايد بتواند طیاره را بدون موتور و با روش «گلايد» به میدان هوایی برساند. سه رباينده كه باور نداشتند سالم، سالم در میدان هوایی قرارگيرد ناگهان تصميم گرفتند كه آن را بر يك هتل ساحلي ويژه سياحتگران بكوبند و تصميم خود را به پیلوت گفتند. پیلوت مقاومت كرد و كشمكش آغاز شد كه طیاره در پانصد متري ساحل به دريا اصابت كرد و درهم شكست و سه قسمت شد. سياحتگراني كه در دريا شنا مي كردند، ماهيگيران و قايقرانان به كمك شتافتند ولي تنها 50 تن از جمله سرخلبان و كمك خلبان که برخي از آنان مجروح شده بودند نجات داده شدند. سه هواپيماربا به دليل اينكه تا آخرين لحظه ايستاده بودند و كمربند نجات نداشتند كشته شدند. اين رويداد كه تا آن زمان به اين صورت سابقه نداشت تا چندين روز خبر بزرگ و مخاطب رسانه ها بود.

هواپيماي اتيوپيايي پس از اصابت به آبهاي ساحلي «كومور» به اين صورت درآمده بود

2005 – نخستين بانو كه در دوران معاصر در قاره آفريقا رئيس كشور شد

بانو «آلن جانسون سيرليف Ellen Johnson Sileaf» متولد 1938 بيست و سوم نوامبر 2005 برنده انتخابات كشور آفريقايي «ليبريا» اعلام شد كه از 16 ژانويه 2006 پس از اداي سوگند كار خودرا در اين سمت آغاز كرده است. در دوران معاصر، وي نخستين بانويي است كه در قاره آفريقا رئيس يك كشور شده است. بانو آلن جانسون قبلا وزير دارايي ليبريا بود. وي در ليبريا رشته اقتصاد و در آمريكا (دانشگاه كلرادو) رشته مديريت مالي تحصيلكرده است. او از اعقاب بردگان سياهپوست آمريكايي است كه به آفريقا بازگردانيده شدند و برايشان كشور ليبريا را به وجودآوردند. انتخابات ليبريا پس از يك دوره حكومت كودتا و جنگ داخلي ازسرگرفته شده بود.

Ellen Johnson Sileaf

2005 –  آنگلا مركل راستگرا صدراعظم آلمان شد

22 نوامبر2005، پارلمان فدرال آلمان با397 راي موافق در برابر 202 راي مخالف و 12 غايب، بانو «آنگلا مركل» را به سمت صدراعظم دولت ائتلافي آلمان برگزيد. برخي رسانه ها نوشته بودند كه رئيس جمهور ايران هفته ها پيش از راي پارلمان آلمان، انتخاب مركل به صدر اعظمي آلمان را به او تبريك گفته بود!. مركل كه در آلمان شرقي به دنيا آمده و يك محافظه كار وابسته به حزب دمكرات مسيحي است نخستين زني است كه صدر اعظم آلمان مي شود و بر كرسي بيسمارك تكيه مي زند. هيتلر نيز، نخست از سوي پارلمان فدرال، صدراعظم آلمان شده بود كه بعدا لقب «پيشوا» را بر خود نهاد.

بانو آنگلا مرکل

گرهارد شرودر صدراعظم پيشين از حزب سوسيال دمکرات در پي راي گيري، نخستين مقامي بود كه به مركل تبريك گفت و زمام امور بزرگترين كشور اتحاديه اروپا را به او سپرد. در انتخابات سپتامبر گذشته آلمان فدرال، هيچيك از احزاب اكثريت نيافتند. بنابراين كابينه تازه آلمان كه از 22 نوامبر 2005 كار خود را آغاز كرده يك دولت ائتلافي چپ و راست است كه با كوچكترين اختلاف دو حزب بزرگ فرو مي پاشد. به عبارت ديگر، مركل نمي تواند (در امور داخلي) زياد راستگرايي كند. چپها قبول كرده اند كه دست اتحاديه هاي كارگري باز گذارده نشود و راستها قول داده اند كه ماليات بر درآمدهاي بالا را كه تصاعدي است كاهش ندهند تا در جامعه آلمان ايجاد طبقه نشود. در اين كابينه، وزارت امور خارجه در دست حزب سوسيال دمكرات (چپ) باقي خواهد ماند.

زادروزها

۹۱۲ – زادروز اُتوی یکم پادشاه آلمان، ایتالیا و دوکِ زاکسن
۱۰۶۷ – زادروز نادر شاه افشار

نادر شاه افشار

۱۸۰۴ – زادروز فرانکلین پیرس چهاردهمین رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۸۳۷ – زادروز یوهان دیدریک وان در والس دانشمند و ترمودینامیک‌دان هلندی، برندهٔ جایزهٔ فیزیک نوبل سال ۱۹۱۰

فرانکلین پیرس

۱۸۸۸ – زادروز هارپو مارکس کمدین آمریکایی

۱۹۶۲ – زادروز نیکلاس مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا
۱۹۹۲ – زادروز مایلی سایرس خواننده و بازیگر آمریکایی

مایلی سایرس

درگذشت‌ها

۱۵۷۲ – درگذشت آنجلو برونزینو نقاش ایتالیایی

۱۹۷۶ – درگذشت آندره مالرو نویسنده، منتقد هنری و سیاستمدار فرانسوی

آندره مالرو

۱۹۹۰ – درگذشت رولد دال داستان‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس بریتانیایی، خالق آثاری چون: چارلی و کارخانهٔ شکلات‌سازی، جیمز و هلوی غول‌پیکر
۲۰۰۶ – درگذشت فیلیپ نوآره بازیگر تئاتر و هنرپیشهٔ فرانسوی

۲۰۱۲ – درگذشت لری هگمن بازیگر آمریکایی

لری هگمن