تقویم تاریخ ( 24 ماه عقرب )

امروز 24 ماه عقرب  هجری شمسی برابر با 15 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم. 

رویداد ها:988 – تاسيس حكومت غزنويان 

15 نوامبر سال 988 ميلادي سبُكتَكين ازسران طوايف معروف به «تُركان غُز = اَغوزها» كابل را تصرف كرد كه مورّخان، اين روز را سالروز تاسيس حكومت غزنويان مي دانند كه عمدتا بر خراسان قدیم حكومت كردند. غزنویان نخستین دودمان تُرک زبان بودند که بر بخشي از این سرزمین سلطنت کردند، سلجوقیان دومین آنها و حکومت تُرک و مغول (آلتائیک ها) بر خراسان قدیم تا دوران صفویان که آنان هم به نوشته برخي از مورخان (که تبار شاه اسماعيل يکم را بررسي کرده اند) نیمه تُرک بودند ادامه یافت .

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
تصوير محمود غزنوي

ساسانيان براي جلوگيري از ورود طوايف دوردست «آلتائیک» به منطقه فرارود (ماوراءالنهر)، در سرحدات شمالي اين منطقه (سير دريا = رود سيحون) قرار گاه های متعدد به نام «مرزبان» تاسيس كرده بودند كه پس از افتادن ايران به دست عرب، اين قرارگاه ها برچيده شدند و مهاجرت آن طوايف به «فرارود» آغاز گرديد و عباسيان و پيش از آنان حتي امويان به استفاده از مردان اين طوايف در ارتشهاي خود پرداختند كه اصطلاحا «غلام» خطاب مي شدند و از اين طريق قدرت يافتند. قدرت گرفتن سبكتكين هم از همين راه بود. وي عميق تر از پيشينيان خود در ايران خاوري پيشروي كرده بود. مخالفت ساسانيان با ورود آلتائيک ها به  این قلمرو، نژادي نبود و فرهنگي و رفتار بود.
سلطان محمود غزنوي مهمترين حكمران غزنويان (منسوب به شهر غزنه، مقّر حکومت آنان) بود. وي ببه ادبيات فارسي دری خدمت بسيار كرد. محمود چندبار به هند شرقي حمله نظامي برد و مردم اين ديار را به مسلمان شدن ترغيب كرد كه نتيجه اش (9 قرن بعد) ايجاد كشور پاكستان بوده است. بسیاری غزنویان را موسس افغانستان می دانند .

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
تصوير احمدخان درّاني

احمدخان (که نام او از کودکی احمدشاه بود) درپی قتل نادر در کودتای جون 1747 قوچان و در زمانی که کریمخان زند سرگرم سر و سامان دادن به اوضاع وطن بود به قندهار رفته و در اکتبر همان سال (سال 1747) در اجتماع سران طایفه ابدالی و دیگر اقوام منطقه قندهار اعلام استقلال کرده بود. احمدخان درجریان لشکرکشی نادر به هندوستان و تصرف دهلی با او بود و چون در آن لشکرکشی با وضعیت هند آشنا شده بود، بعدا خود مستقلا به آنجا تعرض نظامی کرد.

تولد مولانا عبدالرحمن جامی /793 شمسی

بیوگرافی عبدالرحمان جامی,دیوان نورالدین عبدالرحمان جامی,زندگينامه عبدالرحمان جامي

نورالدین عبدالرجمان جامی شاعر؛ ادیب و عارف دوره تیموری؛ مشهورترین شاعر دری زبان سده نه هجری است.

در زندگی نامه نورالدین عبدالرحمان جامی اینگونه آمده است که: نورالدّین عبد الرّحمن بن احمد، ملقب به خاتم الشعرا شاعر، موسیقی دان، ادیب و صوفی نامدار این دیار ۲۴ ماه عقرب ۷۹۳ – ۲۳ شعبان ۸۱۷ هجری بزرگترین استاد سخن بعد از عهد حافظ و به نظر بسیاری از پژوهشگران خاتم شعرای بزرگ پارسی گوی است.

نورالدین عبدالرجمان جامی مقدّمات ادبیات فارسی دری و عربی را نزد پدرش آموخت و چون خانواده اش در شهر هرات زندگی داشتند، وی نیز فرصت یافت تا در مدرسه نظامیه هرات که از مراکز علمی معتبر آن زمان بود، مشغول به تحصیل شود و علوم متداول زمان خودش را همچون صرف و نحو، منطق، حکمت مشایی، حکمت اشراق، طبیعیات، ریاضیات، فقه، اصول، حدیث، قرائت، و تفسیر به خوبی آموزش ببیند و از محضر استادانی چون خواجه علی سمرقندی و محمد جاجرمی استفاده کند.

در این دوره بود که نورالدین عبدالرجمان جامی با تصوّف آشنا و مجذوب آن شد به طوریکه در حلقه مریدان سعدالدین محمد کاشغری نقش بندی درآمد و به تدریج چنان به مقام معنوی خود افزود که بعد از مرگ مرشدش خلیفه طریقت نقش بندیه گردید. پس از گذشت چند سالی نورالدین عبدالرجمان جامی راه سمرقند را در پیش گرفت که در سایه حمایت پادشاه علم دوست تیموری الغ بیگ به کانون تجمّع دانشمندان و دانشجویان تبدیل گردیده بود. در سمرقند نیز نورالدّین توانست استادانش را شیفته ذکاوت و دانش خود کند. نورالدین عبدالرجمان جامی که سرودن شعر را در جوانی آغاز کرده و در آن شهرتی یافته بود، با تکیه زدن بر مقام ارشاد و به نظم کشیدن تعالیم عرفانی و صوفیانه به محبوبیتی فوق العاده عظیم در میان اهل دانش و معرفت دست یافت.
بعد از چند سفر که نورالدین عبدالرجمان جامی در بلاد خراسان و یا به ماوراءالنهر کرده بود بازپسین سفر او که از لحاظ مطالع هدر زندگانی وسیر حالات او بسی شایسته ارزش است سفر حجاز می باشد. در این سفر که به سال ۸۵۱ – ۸۷۷ هجری – اتفاق افتاده؛ از مدان، کردستان، بغداد، کربلا، نجف، مدینه، مکه، دمشق، حلب و تبریز دیدن نمود و به هرات باز گشت.

در دیوان نورالدین عبدالرحمان جامی موارد بسیاری یافت میشود که تمامی اشاره به این سفر، حوادث و زیارت ها و شهر های مختلف و دل آزردگی ها و ملالت ها و نیایش او در این گشت و گذر می باشد.
بی شک جامی را میتوانیم از بزرگترین شاعران قرن نهم بدانیم. بسیاری از تذکره نویسان او را خاتم شعرای پارسی زبان می دانند و برخی او را یکی از بنیانگذاران سبک هندی و روش پیچیده گویی می شمارند و این تا اندازهای درست می تواند باشد. لیکن جنبه قاطعیت ندارد زیرادر سروده های مولانا بسیاری موارد از سبک و روش قدیم و اصیل خراسانی و هم مضامین رایج سیک عراقی را میتوان یافت. البته این امر یعنی اغتشاش و درهم ریختگی سبک و فقدان روش و شیوه یی نمایان در شعر جامی تنها ویژه این سرآینده نمی باشد بلکه یکی از ویژگی های تاریخ ادبی قرن نهم می باشد.

نشر اعلامیه مشترک مجاهدین و مقامات شوروی سابق در مسکو/1370


بدنبال سفر هیات مجاهدین به مسکو و مذاکرات مفص چند روزه آنان با مقامات شورو، اعلامیه مشترکی هیئت مجاهدین و مقامات شوروی در شهر مسکو به نشر رسید.
وفات حاجی سلطان احمد حمیدی، پدر صنعت شیشه سازی در کشور /1397

1864 – آتش زده شدن شهر اتلانتا در جريان جنگ داخلي آمريکا15 نوامبر سال 1864ميلادي، در جريان جنگ داخلي امريكاييان، ژنرال شرمن فرمانده يك واحد از نيروهاي اتحاديه (ايالات شمالي) كه پس از پنج ماه جنگ موفق به تصرف شهر آتلانتا پايتخت ايالت جورجيا از اعضاي كنفدراسيون آمريكا (ايالات جنوبي) شده بود به سربازانش دستور داد كه در ساعات شب شهر را آتش بزنند كه تا بامداد چيزي از آن باقي نماند. اين دستور بدون اين كه قبلا به ساكنان غير نظامي شهر اطلاع داده شود كه آنجا را تخليه كنند صادر شده بود.

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
William T. Sherman

«شرمن» بعدا براي دفاع از اين عمل خود گفته بود كه دستور داده بود كه انبار تداركات كنفدراسيون و ايستگاه راه آهن آتش زده شود كه تقريبا همه شهر از ميان رفت.

1884 – اروپاييان در يك نشست، قاره آفريقا را ميان خود قسمت كردند!

15 نوامبر سال 1884 به دعوت بيسمارك صدر اعظم وقت آلمان نمايندگان 15 كشور در برلین نشستي را آغاز كردند كه ظاهرا به منظور حل مسئله مالكيّت سرزمين افريقايي كنگو تشكيل شده بود كه پادشاه بلژيك همه آن را براي خود مي خواست!

اين نشست پس از تشكيل، خيلي زود دست خود را رو كرد و به چانه زني برسر تقسيم آفريقا ميان اروپاييان پرداخت و در پايان نشست عمل تقسيم بدون اين كه يك آفريقايي از آن اگاه شود صورت گرفت و سهم بزرگي هم به آلمان كه ديرتر از ديگران شروع كرده بود داده شد. سهم انگلستان از همه بيشتر بود و سپس فرانسه و پرتغال، آلمان و اسپانيا و …. لئوپلد پادشاه بلژيك هم با يك رشته بازي هاي ماهرانه همه كنگو را كه 2 ميليون و سيصد هزاركيلو متر مربع وسعت دارد (بزرگتر از ايران) يكجا بالا كشيد.

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

اين عمل، البته به صورتي ديگر هنوز هم ادامه دارد و از اتحاديه ها و جنبش هاي حاشيه اي از جمله اتحاديه عرب، سازمان همبستگي افريقائيان، جنبش غير متعهدها و … كاري جز حرف زدن ساخته نيست و سازمان ملل هم عملا در كنترل پنج دولت فاتح جنگ جهانی دوم است و تضمين عملی براي حفظ حقوق و حاکمیت كشورهاي دیگر و بویژه ملل کوچک و ضعيف وجود ندارد. این سازمان نتوانسته است حتی صلح را حفظ کند و جهان از زمان تاسیس آن شاهد جنگهای متعدد منطقه ای بوده است. عدم وقوع یک جنگ جهانی دیگر را باید مدیون سلاح اتمی دانست که در دست قدرت های رقیب وجود دارد، نه سازمان ملل. اشغال نظامی عراق بدون مجوز شورای امنیت تاریخ سازمان ملل را تا ابدیت خراب کرد.

2006 – مایکل جکسون برای آخرین بار به روی صحنه رفت.

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

زادروزها

۱۳۱۶ – زادروز ژان یکم پادشاه فرانسه به مدت پنج روز از هنگام تولد تا مرگ
۱۷۳۸ – زادروز ویلیام هرشل آهنگ‌ساز و ستاره‌شناس بریتانیایی-آلمانی

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
ویلیام هرشل

۱۸۶۲ – زادروز گرهارد هاوپتمان نمایش‌نامه‌نویس آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۱۲ میلادی
۱۸۸۷ – زادروز جورجیا اوکیف نقاش آمریکایی

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
جورجیا اوکیف

۱۸۹۱ – زادروز اروین رومل فرماندهٔ نیروهای آلمانی

۱۹۰۷ – زادروز کلاوس فون اشتاوفنبرگ اشرافزادهٔ آلمانی ، افسر ستاد ارتش آلمان نازی در جنگ جهانی و از رهبران جنبش افسران ارتش آلمان علیه هیتلر

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
کلاوس فون اشتاوفنبرگ

درگذشت‌ها

۱۲۸۰ – درگذشت آلبرتوس ماگنوس بزرگ‌ترین فیلسوف آلمان در سده‌های میانه
۱۶۳۰- درگذشت یوهانس کپلر منجم و ستاره‌شناس آلمانی

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
آلبرتوس ماگنوس

۱۹۰۸ – درگذشت تزی شی ملکه قدرتمند و پرنفوذ دودمان چینگ، حکمران چین به مدت ۴۷ سال
۱۹۱۶ – درگذشت هنریک سینکیه‌ویچ روزنامه‌نگار و رمان‌نویس لهستانی، برندهٔ جایزهٔ ادبیات نوبل سال ۱۹۰۵

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
یوهانس کپلر

۱۹۱۷ – درگذشت امیل دورکیم جامعه‌شناس فرانسوی
۱۹۵۹ – درگذشت چارلز تامسون ریس ویلسون فیزیکدان و هواشناس اسکاتلندی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک ۱۹۲۷

24 آبان - 15 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
چارلز تامسون ریس ویلسون

 

*****

درباره admin

مطلب پیشنهادی

به یاد استاد رحیم خشنواز

  پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *