مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
شاه ولی خان دروازی در راس هيئت شناسايی استقلال افغانستان در آلمان با غلام صدیق خان چرخی، فیض محمد خان ذکریا و دیگران. (عکس از صفحه شاه‌ولی خان دروازی در فیسبوک)
بریده روزنامه «اصلاح»
جریان محاکمه و اعدام دروازی و یارانش در مطبوعات دولتی آن هنگام، منجمله شماره ۳۶ روزنامه «اصلاح» در ۲۰ سنبله ۱۳۲۱ تحت عنوان «اعدام خاینین وطن» درج گردیده است:
نورمحمد ترکی فرزند نظر محمد ترکی در ۱۵ جولای ۱۹۱۷ در قریه سرخ ولسوالی ناوه ولایت غزنی متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی را در غزنی به پایان رساند. تا سال ۱۹۳۲ در یک شرکت هندی کار می‌کرد و به وسیله این شرکت به هندوستان رفته تحصیلات خود را تا صنف ۱۲ به پایان رسانید.نور محمد در جوانی احساسات وطن دوستی و مبارزه را علیه رژیم هاشم خان که صدراعظم وقت در افغانستان بود آغاز نمود.
به دلیل روابط قومی، توسط شریف تره کی حکمران زابل، بحیث کاتب جزای ولسوالی شینکی همین ولایت اعزام گردید. پیشنهاد تقررش به وزارت داخله فرستاده شد. وزیر داخله وقت یعنی داودخان آنرا رد کرد. آن هم به این دلیل که وی در هندتحصیل نموده بود و هند در آن زمان تحت استعمار انگلیس قرارداشت.
اما بعدها تره کی توانست بواسطه «بینوا» عضو وپیشن زلمیان، در ریاست مستقل مطبوعات مقرر گردیده و تا معاونت ریاست آژانس باختر ارتقا یابد. بعداً بحیث اتشه مطبوعاتی سفارت افغانستان در واشینگتن عازم ایالات متحده گردید.
او در سال ۱۳۲۶ یکی از مشمولین ویش زلمیان یعنی جوانان بیدار بود. در جلسه ویش زلمیان اشخاص ذیل برای اولین بار در یک حزب سیاسی جمع گردیدند. عبدالروف بینوا، گل پاچا الفت، فیض محمد خان انگار، نورمحمد ترکی، غلام حسین صافی، محمد رسول خان پشتون، عبدلشکور رشاد، عبدالهادی توخی، محمدانور خان اچکزایی، قاضی بهرام خان، غلام جیلانی، قاضی عبدلصمدف، آقا محمد کرزی، موسی شفیق، غلام محمد پوپل و باقی ۱۶ نفر دیگر بودند و نشریه این حزب راانگار می‌نامیدند.
در سال ۱۳۴۳ اولین کنگره حزب با شرکت ۲۷ نفر از اعضا تأسیس شد و بلاثر رائ آرا تمام اعضا، نور محمد ترکی به صفت منشی عمومی جمعت دیموکراتیک خلق افغانستان تعین گردید. در ۱۴ ثور سال ۱۳۴۶ این حزب، پس از انشعاب به دو جناح خلق و پرچم تقسیم شد. در سال ۱۳۵۷ به صفت رئیس شورای انقلابی منصوب شد.
به قدرت رسیدن حفیظ الله امین در افغانستان/1358
حفیظ الله امین از سپتامبر تا دسامبر ۱۹۷۹ صدراعظم (نخست‌وزیر) افغانستان بود.
او در سال ۱۹۲۹ در ولسوالی پغمان ولایت کابل متولد گردید. پس از فراغت از مکتب لیلیهٔ ابن سینا و دارالمعلمین، وارد دانشکده علوم شد. سپس به عنوان معلم در مکتب ابن سینا، و مدیر مکتب ابن سینا و دارالمعلمین کار کرد.
وی فوق لیسانس خود را در رشتهٔ تعلیم و تربیت گرفت. هنگام تحصیل در آمریکا، در سال ۱۹۶۳ به عنوان رئیس اتحادیه دانشجویان در دانشگاه کلمبیا تعیین گردید. وی قبل از آنکه دوکتورای خود را به اتمام برساند، در سال ۱۹۶۵ به افغانستان بازگشت.
بعد از انشعاب حزب دموکراتیک خلق به دو جناح خلق و پرچم، او در میان اعضای رهبری حزب در جناح خلق قرار گرفت. وی مسئولیت کمیتهٔ نظامی بخش خلق را برای جلب و جذب نظامیان بعهده گرفت و سرانجام قومانده کودتای ثور را در آوریل ۱۹۷۸ صادر نمود. پس از کودتای ثور وی مقام معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه تعیین گردید. در ماه آوریل ۱۹۷۸ درست یکسال بعد از کودتای ثور به سمت صدراعظم و وزیر خارجه تعیین گردید.
در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۹ با قتل ترکی، رهبری حزب و دولت رادر دست گرفت. در تاریخ ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹ با تهاجم قوای اتحاد جماهیر شوروی و کودتای شاخه پرچم حزب دموکراتیک خلق توسط قوای کماندوی شوروی به قتل رسانیده شد.
شيخ عمر مختار، مجاهد استعمارستيز و مبارز مسلمان ليبيايى در سال 1858م به دنيا آمد. وي پس از فراگيري قرآن و دروس ديني به عنوان شيخ و بزرگ قبيله و ناحيه خود تعيين شد. شيخعمر مختار مدتي در سودان به ارشاد و هدايت مردم پرداخت و در سال 1911م به زادگاهش مراجعت نمود. با هجوم ارتش متجاوز ايتاليا به كشور ليبي و استقرار در منطقه بن غازيِ ليبي، عمرمختار رهبري جنبش مليِ ضدايتاليايى را برعهده گرفت و مبارزات استعمار ستيزانه خود را به همراه مردم محروم منطقه آغاز كرد. وي طي سالهاي مبارزه، تلفات زيادي بر قواي بيگانه وارد كرد تا اين كه ايتالياييها بر او غلبه كردند. شيخ عمر مختار درنهايت در 11 سپتامبر سال 1931م اسير سپاه ايتاليا شد و پس از يك محاكمه صوري، وي را در 16 سپتامبر 1931 در 73 سالگي به دار آويختند.
عمر مختار در بند ایتالیایی ها
1963 – فدراسيون مالزيا مركب از ايالتهاي مالايا، سنگاپور، برنئوي شمالي و ساراواك كه از مستعمرات انگلستان بود به صورت يك كشور مستقل پا به عرصه وجود گذارد كه در همان روز صدها هزار مالزيايي سفارت انگلستان را در آنجا آتش زدند. سنگاپور بعدا اعلام استقلال كرد.
زلزله هرات را تکان داد
25 سنبله 1357 در هرات زمین لرزه ای احساس شد که مرکز آن شهر طبس در جنوب خراسان ایران بود. این زمین لرزه که خسارات و تلفات کمی به شهروندان هرات وارد آورد، به شدت هفت و هفت دهم در مقياس ريشتر روي داد كه تلفات تقريبي آن در طبس ایران را 25 هزار تن گزارش كرده بودند.
1982 – كشتار فلسطيني ها در اردوگاههاي صبرا و شتيلا
از 16 تا 18 سپتامبر 1982 و در جريان جنگ داخلي لبنان و زماني که نيروهاي اسرائيلي در بيروت و جنوب لبنان بودند، ميليشياي حزب کتائب Kataeb (مسيحيان مسلح لبناني) به انتقام قتل بشير جمايل رئيس جمهور منتخب و ماروني (يک فرقه مسيحي کاتوليک) لبنان، به دو اردوگاه آوارگان فلسطيني ـ صبرا و شتيلا Sabra and Shatila واقع در حاشيه جنوبي بيروت حمله بردند و دهها فلسطيني بي دفاع از جمله زنان و كودكان را كشتند. آمار مقتولين دقيقا به دست نيامده است و گزارش هاي منتشره شمار آنهارا هشتصد تا 3500 تن نشان مي دهد. اين دو اردوگاه که در سال 2011 دوازده هزار فلسطيني را در خود جاي داده بود در سال 1949 توسط سازمان ملل تاسيس و امور بهداشت و آموزش و پرورش آن در دست آن سازمان بود.
پس از اين كشتار، وزير دفاع وقت اسرائيل (اريل شارون) متهم شد كه به نيروهاي خود اشاره كرده بود كه مانع حمله مسيحيان مسلح به آن دو اردوگاه نشوند. در آن زمان نيروهاي اسرائيلي در جريان زد و خورد با سازمان آزادي فلسطين ـ PLO، جنوب لبنان تا شهر بيروت را در اشغال خود داشتند و دو اردوگاه صبرا و شتيلا عملا در محاصره آنان بود.
بشير جمايل رئيس جمهور منتخب لبنان 14 سپتامبر سال 1982 بر اثر انفجار بمب كشته شده بود. اين بمب در ساختمان حزب کتائب (فالانژ) لبنان کار گذارده شده بود. در اين انفجار جمعا 26 تن کشته شدند. با کشته شدن بشير که يک مسيحي ماروني بود بحران اين كشور كه از 1975 آغاز شده بود شدت بيشتري يافت. ميليشياي حزب کتائب گمان مي کرد انفجاري که موجب قتل بشير جمايل شده بود کار فلسطيني ها بود حال آنکه بعدا (پس از کشتار صبرا و شتيلا) معلوم شد عناصر ديگري آن را ترتيب داده بودند.
مجموعه عكس هاي پایین، اجساد چند صحنه از آن كشتاررا نشان مي دهد.
2003 – به خاطر كشاورزان ميهنش، خودرا كشت و قهرمان ملي شد
خودكشي «لي كيونگ هائه» رئيس اتحاديه كشاورزان كره جنوبي در 15 سپتامبر 2003 درحاشيه آخرين جلسه نشست سازمان جهاني بازرگاني كه در «كنكون» مكزيك برگزار شده بود، بيش از خبر شكست اين مذاكرات در جهان بازتاب داشت. اين نشست موفق به نزديك كردن نظر كشورهاي فقير و غني به يكديگر نشده بود. نشست كنكون از همان آغاز پر سر و صدا بود. در آستانه برگزاري آن، هزاران تن از مخالفان جهاني شدن تجارت مقابل ساختمان محل برگزاري جلسات با تن عريان دست به تظاهرات و اعتراض زده بودند.
«هائه» به منظور جلب توجه كشورهاي غني نسبت به وضعيت نامطلوب هفت ميليون كشاورز كره جنوبي كه وي نمايندگي آنان را برعهده داشت وارد كنكون شده بود.
«هائه» در طول جلسات اصرار داشت كه كشورهاي غني از جمله آمريكا و اتحاديه اروپا از سوبسيد كشاورزان خود دست بردارند، زيرا كه اين سوبسيد سبب توليد محصولات كشاورزي ارزان مي شود و كشاورزان كره و كشورهاي ديگر نمي توانند با اين اجناس ارزان كه وارد بازارهايشان مي شود رقابت كنند و ورشكست و بيچاره مي شوند. «هائه» گفته بود كه او يك كشاورز است و به دليل شكست در رقابت با توليدات كشاورزي وارداتي كه ارزانتر به فروش مي رسند چهل هكتار زمين خودرا از دست داده و اين زمين به تصرف بانك درآمده و براي او، تنها يك باغ كوچك سيب باقي مانده است كه آن هم در شرف حراج شدن توسط بانك است. چون به اظهارات «لي كيونگ هائه» توجه نشد به قلب خود دشنه فرو كرد و در برابر چشم صدها تن در كنكون جان داد. «هائه» قبل از فرو بردن دشنه به قلب خود با صداي بلند گفت كه خودرا مي كشد تا به اين طريق ناله كشاورزان كره اي را به گوش جهانيان برساند.
«هائه» كه با اين عمل خود قهرمان مردم كره جنوبي شده است قبلا نماينده پارلمان محلي در اين كشور بود. مردم كره جنوبي ـ به همان گونه كه در عكس ديده مي شود ـ قاب عكسهاي اورا بر در و ديوار شهرها و روستاها آويزان كرده و در برابرشان به حالت احترام به زانو در مي آيند و اداي احترام مي كنند.
زادروزها
۱۳۸۶ – زادروز هنری پنجم پادشاه انگلستان
۱۸۸۸ – زادروز فرانس امیل سیلانپا نویسندهٔ فنلاندی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۹
فرانس امیل سیلانپا
۱۸۹۱ – زادروز کارل دونیتس از رهبران نیروی دریایی آلمان در جنگ جهانی دوم
۱۹۲۳ – زادروز لی کوآن یو نخست وزیر جمهوری سنگاپور از ۱۹۵۹ تا ۱۹۹۰
لورن باکال
۱۹۲۴ – زادروز لورن باکال بازیگر آمریکایی
۱۹۲۵ – زادروز بی.بی. کینگ خواننده و نوازندهٔ گیتار برقی و از برترین چهره‌های موسیقی بلوز
بی.بی. کینگ
۱۹۴۳ – زادروز راجر واترز خواننده، نوازنده و ترانه‌سرای انگلیسی از اعضای گروه پینک فلوید
۱۹۵۲ – زادروز میکی رورک بازیگر و فیلمنامه‌نویس آمریکایی
میکی رورک
درگذشت‌ها
۱۷۰۱ – درگذشت جیمز دوم پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از ۱۶۸۵ تا ۱۶۸۸
۱۷۳۶ – درگذشت گابریل دانیل فارنهایت دانشمند هواشناس آلمانی
گابریل دانیل فارنهایت
۱۸۲۴ – درگذشت لوئی هجدهم پادشاه فرانسه
۱۹۳۲ – درگذشت رونالد راس زیست‌شناس انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۲
رونالد راس
۱۹۷۷ – درگذشت ماریا کالاس خوانندهٔ یونانی-آمریکایی
۱۹۸۰ – درگذشت ژان پیاژه روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی-زبان سوئیسی
ماریا کالاس
ژان پیاژه
*****
