مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز26 ماه اسد برابر با 17 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است. و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
کشتار مائوئیست های افغان به دست دولت کمونیستی کابل/1358 شمسی
در این روز دولت کمونیستی افغانستان مائوئیست های افغان را که دست به مخالفت زده و در کابل و چند شهر دیگر آن کشور تظاهرات برپا و شورش کرده بودند، سرکوب و کشتار کرد. از این مخالفت، چند گروه اسلامیست هم حمایت می کردند. جنبش مائوئیست های افغانستان که در سال 1973 به نام «سازمان رهایی افغانستان» توسط داکتر فیض احمد ایجاد شده بود، عقیده داشت که دولت کابل نباید پای شوروی را به افغانستان بازکند. زیرا هرجا که شوروی پای نهد، آمریکا رقیب آن هم می آید و درگیری آغاز می شود و بازنده اصلی کشوری است که این منازعه و رقابت در آنجا روی دهد. مائوئیست همچنین شعار می دادند که سوسیالیسم درچارچوب فرهنگ سنتی افغانها زیرا که نمی شود سوسیالیسم با الگوی یک جامعه صنعتی و اروپایی را در افغانستان پیاده کرد. داکتر فیض 12 نوامبر 1986 با شش تن از یارانش مجاهدین که گفته می شود، به دست افرادانجینیر گلبدین حکمتیار بودند، ترور شد.
1887 – جنبش بازگشت بردگان سياهپوست به آفريقا
ماركوس گاروي Marcus Garvy را كه در روزي چون امروز در سال 1887 در جامائيكا به دنيا آمده بود نخستين سياه پوستي مي دانند كه جنبشي براي باز گرداندن سياه پوستان از قاره آمريكا به افريقا ــ سرزمين نياكانشان ــ به وجود آورد. به وجود آورد. وي عقيده داشت ازآنجاكه سياهپوستان به صورت برده از آفريقا به آمريكا آورده شده اند و اين ذهنيت در آنان و سپيد پوستان باقي مانده است؛ در اينجا دشوار است كه بتوانند رشد كنند و ترقي تحت فشار و سیاست دولت محلی منطقي و دائمي نيست (مصنوعی و تبلیغات است)، ولي در قاره خودشان امكان پيشرفت برايشان وجود دارد.
Marcus Garvy
پيش از ماركوس، بسياري از بردگان آزاد شده آمريكاي شمالي با كمك اين دولت به آفريقا منتقل و در آنجا كشور لایبيريا را تاسيس كرده بودند که تا مدتها يك وزير منصوب از آمريكا بركار آنان نظارت داشت ازجمله در سال 1890 الكساندر كلارك سمت وزارت لايبيريا را برعهده داشت.
نهضت ماركوس هواداران فراوان به دست آورد ولي از آنجا كه در آن زمان، جز اتيوپي، كشور آفريقايي ديگري استقلال نداشت شمار بسيار كمي از سياهان بر پايه طرح ماركوس به آفريقا بازگشتند.
1932 – نگاهي كوتاه به پيچيدگي مسئله عراق
انتشار يك تمبر پست در عراق در آگوست 1923 و زماني كه اين سرزمين هنوز كاملا از كنترل انگلستان خارج نشده بود به صورت يك جنجال جهاني درآمده بود كه اشاره كوتاهي به آن، تا حدي ريشه و پيچيدگي مسئله آن سرزمين پرغوغا را به دست مي دهد.
تمبر 1923
نماي طاق كسري در تيسفون (تلفظ پارسي اشكاني آن: تيسپهان) بر اين تمبر چاپ شده بود و همين تصوير بود كه تفسيرهاي گوناگون به دنبال داشت. ايرانيان عهد ساسانيان طاق كسراي54 متر در27 متري را «شاهيگان سپيد (Shahigan e Sepid) به معناي كاخ سپيد» مي خواندند. تيسفون (مدائن و اينك سلمان پاكSalman Pak) واقع در 35 كيلومتري جنوب شرقي بغداد هشت قرن پايتخت آریانا بود که علاوه بر پايتختي آریانا، به صورت مركز ولایت Khavarvaran خاوروران هم عمل مي كرد
1982 – نخستین لوح‌های فشرده (سی‌دی‌ها)، در آلمان عرضه شدند.
1988 – مرگ اسرارآمیز جنرال ضياءالحق که پاکستان را اتمی کرد
17 آگوست 1988 جنرال ضياءالحق ديكتاتور نظامي پاكستان پس از 11 سال حكومت در يك سانحه هوايي كشته شد که بعدا سقوط هواپيمارا نتيجه انفجار و عمل تروريستي اعلام کردند ـ با وجود اين هنوز انگيزه و عاملان بمب گذاري کمشف و يا اعلام نشده است. سفير وقت آمريكا در پاكستان و يک مقام نظامي آمريکايي نيز در همين حادثه جان دادند. ضياءالحق پنجم جولای سال 1977 با يك كودتاي نظامي ذوالفقار علي بوتو را كه چهار ماه پيش از آن در انتخابات عمومي پيروز شده بود و بر پاكستان حكومت مي كرد بركنار ساخته و برجايش نشسته بود. ضياءالحق بود که پاکستان را اتمی ساخت و به دولت آمریکا امکان داد تا در منطقه پشتون نشین پاکستان (ایالت وزیرستان و مناطق مجاور) گروههای مسلح ضد شوروی بوجود آورد که در افغانستان حضور داشت و طالبان و القاعده از میان همین گروهها برخاسته اند. با اتمی شدن پاکستان مخالفت آنچنانی نشد زیرا که پاکستان اتمی از حمله احتمالی دیگری از جانب هند مصون می شد و خطر درگیری غرب (متحد پاکستان) با هند از میان می رفت.
ضياءالحق
به تصميم او بوتو به اتهام وجود فساد مالي و اداري در سازمانهاي دولتي اش و نيز اتهام قتل يكي از رقباي انتخاباتي اش محاكمه و برغم درخواست برژنف رهبر وقت شوروي، پاپ و بسياري از سران كشورها و اندیشمندان و معاریف جهان اعدام شد. ذدمالفقارعلي بوتو بود که ضياء الحق را وزير کرده بود.
مردم پاكستان پس از كشته شدن جنرال ضياءالحق، بانو «بي نظير» دختر بوتو را به رياست قوه مجريه برگزيدند.
1999 – زمین‌لرزه‌ای با شدت ۷٫۴ ریشتر در شمال ترکیه ۱۷ هزار کشته و نیم میلیون بی‌خانمان برجای گذاشت.
زادروزها
۱۶۲۹ – زادروز ژان سوم سوبیسکی شاه لهستان و دوک بزرگ لیتوانی
۱۹۳۲ – زادروز وی. اس. نایپل رمان‌نویس و مقاله‌نویس هندو ترینیدادی‌تبار بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۱
وی. اس. نایپل
۱۹۴۳ – زادروز رابرت د نیرو بازیگر، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۵۳ – زادروز هرتا مولر نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس رومانیایی‌تبار آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۹
رابرت د نیرو
۱۹۶۰ – زادروز شان پن بازیگر و کارگردان آمریکایی ، برندهٔ جایزه اسکار
هرتا مولر
۱۹۷۷ – زادروز تیری آنری فوتبالیست فرانسوی
شان پن
درگذشت‌ها
۱۷۸۶ – درگذشت فریدریش دوم پادشاه پروس بین سالهای ۱۷۴۰–۱۷۸۶
۱۸۵۰ – درگذشت خوزه د سن مارتین رهبر آمریکای جنوبی در راه دست‌یابی به استقلال از اسپانیا، قهرمان ملی ارجنتاین
خوزه د سن مارتین
۱۹۵۵ – درگذشت فرنان لژه نقاش٬ مجسمه‌ساز و فیلم ساز فرانسوی
۱۹۶۹ – درگذشت اتو اشترن فیزیک‌دان آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۴۴
اتو اشترن
۱۹۸۷ – درگذشت رودلف هس معاون آدولف هیتلرو از چهره‌های مؤثر حزب نازی
رودلف هس
