امروز 29 ماه ثور برابر با 19 مِی تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
تیمورشاه درانی پادشاه افغانستان در بالاحصار کابل وفات یافت/1793 میلادی
تیمورشاه پسر احمددر ۱۱۵۵خورشیدی در مشهد به دنیا آمد. پس از فوت احمدشاه درانی در سال ۱۱۶۷ به ولیعهدی انتخاب شد. در همین سال به سبب حملة احمدشاه به خراسان و دور بودن احمدشاه از افغانستان، تیمور نایب السلطنه مقرر گردید. تیمورشاه در سال ۱۱۶۸ از لاهور به هرات بازگشت و از آن پس تا زمان فوت احمدشاه، حاکم هرات بود.
پس از فوت احمدشاه، وزیر او، شاه ولی خان، شاهزاده سلیمان را به پادشاهی بالای تخت نشاند شاه ولی خان که خسر شاهزاده سلیمان میشد خلاف اصول و نصیحت احمد شاه بابا عمل نمود درین زمان امرا و سران اقوام به واسطة تسلط شاه ولی خان بر امور، از شاهزاده سلیمان روی گردانده و به هرات نزد تیمور رفتند. تیمور نیز با سپاهیان فراوان به قندهار رفت و قندهار را تصرف کرد و به دستور او شاه ولی خان و پسرانش را کشتند. بدین ترتیب، تیمور در ۱۱۸۶ به پادشاهی رسید
آغاز جنگ معروف و ده ماهه زنده جان / 1370 شمسی
قوای عظیمی از نیرو های زمینی و هوایی حکومت داکتر نجیب الله، به ولسوالی زنده جان مرکز فرماندهی امیر اسماعیل خان در ولایت هرات حمله کردند. این حمله بعد از ده ماه جنگ و مقاومت سرسختانه مجاهدین، به شکست نیروهای حکومتی منجر شد.
رویداد ها:
749 – شکست امويان از ابومسلم خراساني
19 ماه مي سال 749 و دو سال پس از آغاز بپاخيزي ابومسلم خراساني بر ضد امويان، ارتش مروان آخرين خليفه اموي شرق (دمشق) در جنگ از او شكست خورد و حكومت امويان متزلزل و مناطق واقع در شرق شام (سوریه) از کنترل امویان خارج شدند.
20 ماه بعد، ارتش مروان دوم در کنار رود زاب در بین النهرین باز هم از نیرو های ابومسلم شکست خورد که این، یک شکست نهایی بود و عباسيان با كمك ابومسلم بر جاي امویان نشستند و دارالخلافه را از دمشق به بغداد منتقل كردند. از آن پس، حكومت امويان تا مدتي منحصر به اندلس (اسپانيا) و گوشهِ دور دست آفريقاي شمال غربي بود.
تصويري از ابومسلم
مروان دوم پس از شکست زاب در جنوری 750 به مصر گریخت و در آنجا کشته شد.
1521 – تصرف شهر بلگراد پايتخت يوگسلاوي توسط سپاهيان عثماني
امپراتوري عثماني از اواخر قرن چهاردهم ميلادي، پيشروي در مناطق غربي قلمرو خود را آغاز كرد و در طي سالهاي بعد، تقريباً تمام اين منطقه را زير سلطه خود در آورد. دولت عثماني در اين راستا و در 19 می 1521م در طي نبردي سخت، شهر بلگراد پايتخت يوگسلاوي را تصرف كرد و بعدها قسمت هايي از مجارستان را ضميمه خود نمود. با اين حال، اين متصرفات در اثر ضعف امپراتوري عثماني و اعمال نفوذ دولتهاي اروپايي، به تدريج تا اوايل قرن بيستم، به استقلال رسيدند.
1536 – هنري هشتم پادشاه انگلستان به جاي طلاق دادن كه منع مذهبي داشت، به همسر دوم خود «آن بولين Anne Boleyn» اتهام نقض وفاداري وارد ساخت و اورا به جلاد سپرد و گردن زده شد. هنري هشتم مي خواست که زن ديگر بگيرد.
Anne Boleyn
1917 – پديد آمدن جايزه ادبي پوليتْزِر در ايالات متحده امريكا
در نوزدهم می 1917م، جايزه ادبي پوليتْزِر توسط مدرسه روزنامه نگاري دانشگاه كلمبيا كه از طرف جوزف پوليتزر روزنامه نگار معروف امريكايى تأسيس شده بود، از محل وجوهي كه وي در وصيتنامه خود به اين كار اختصاص داد، شكل گرفت. اين جايزه ادبي امريكا كه شهرتي همپايه جايزه ادبي نوبل دارد، همه ساله به برجسته ترين نويسندگان، روزنامهنويسان و موسيقيدانان تعلق ميگيرد. از سال 1917م به اين طرف، هر سال در ماه مه، عدهاي از روزنامه نويسان، نويسندگان، موسيقي دانان و منتقدان و… آراء و عقايد خود را در مورد پديده هاي برجسته هنري و ادبي سالِ قبل از آن اعلام ميدارند. در نهايت، با اكثريت آراء، يك نفر از ميان آثار موجود انتخاب ميشود و جايزه را دريافت ميكند. اين جايزه، در ادبيات به رشته هاي داستان، درام و… و در روزنامه نگاري به كاريكاتور، عكاسي و گزارشهاي عمومي و… تعلق ميگيرد.
جوزف پوليتزر
1936 – اختراع دستگاه رادار توسط “رابرت داتسون وات”
در 19 می 1936م دستگاه رادار توسط رابرت داتسون وات مخترع انگليسي ساخته شد. اين دستگاه كه وسيلهاي مهم براي كشف و شناسايي در عمليات مختلف نظامي و غير نظامي است، براي اولين بار در يكي از فرودگاههاي انگليس نصب شد. رادار در جنگ جهاني دوم، وسيله هشداردهنده مهمي محسوب ميشد. در حال حاضر از رادار در زمينه هاي گوناگون استفاده ميشود.
رابرت داتسون وات
زادروزها
۱۷۶۲ – زادروز یوهان گوتلیب فیشته فیلسوف آلمانی
۱۸۶۴ – زادروز ناتانیل هاثورن نویسنده آمریکایی
یوهان گوتلیب فیشته
۱۸۸۱ – مصطفی کمال پاشا (معروف به آتاترک به معنای پدر ترک) نظامی و دولتمرد و بنیانگذار جمهوری ترکیه
مصطفی کمال پاشا
۱۸۹۰ – زادروز هوشی مین، رهبر ویتنام در جنگ با فرانسه و آمریکا
۱۹۲۵ – زادروز مالکوم ایکس رهبر جنبش ملیگرایانه سیاهان آمریکا
هوشی مین
۱۹۲۵ – زادروز پل پوت رهبر جنبش خمر سرخ و حاکم کامبوج از ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹
۱۹۷۴ – اما شاپلین، خواننده سوپرانوی فرانسوی.
مالکوم ایکس
۱۹۷۹ – زادروز آندرهآ پیرلو فوتبالیست ملی پوش ایتالیا
۱۹۷۹ – زادروز دیگو فورلان فوتبالیست اهل اروگوئه
آندرهآ پیرلو
درگذشتها
۸۰۴ – آلکوئین، شاعر و خداشناس انگلیسی و رایزن شارلمانی.
۱۵۳۶ – آن بولین، دومین همسر و شهبانوی هنری هشتم پادشاه انگلستان.
آلکوئین
۱۸۹۵ – درگذشت خوزه مارتی رهبر جنبش استقلال کوبا در مبارزه با امپراطوری اسپانیا
۱۸۹۸ – درگذشت ویلیام اوارت گلدستون چهار بار نخست وزیر بریتانیا
ویلیام اوارت گلدستون
۱۹۹۴ – درگذشت ژاکلین کندی اوناسیس همسر رئیسجمهور جان اف.کندی، سی و پنجمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۲۸ – ماکس شلر، فیلسوف آلمانی.
ماکس شلر
۱۹۳۵ – توماس ادوارد لورنس، رایزن نظامی انگلستان طی جنگ جهانی اول.
توماس ادوارد لورنس