مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 3 حمل برابر با 23 مارچ تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
روز جهاني هوا شناسي (23 مارچ)
تولد زلمي خليل زاد/1330 شمسی
زَلمِی خلیل‌زاد نماینده پیشین ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد. در چنین روزی در افغانستان متولد شد. وی بالاترین مقام مسلمان در دولت جورج دبلیو بوش بود.
وی در جوانی به عنوان دانشجو به آمریکا مهاجرت کرد و بعداً شهروند این کشور شد. خلیل‌زاد اولین آمریکایی افغان الاصل و شاید اولین مسلمانی باشد که در پله‌های قدرت آمریکا به قلب دستگاه حاکمه آن کشور راه یافته‌است.
پیشرفت خلیل‌زاد تا اندازه‌ای با نقش او در سالهای ۱۹۸۰ و اوایل سالهای ۱۹۹۰ میلادی به عنوان مشاور عمده وزارت خارجه و پنتاگون در جنگ ضد شوروی در افغانستان و مسایل منطقه بستگی داشت.
خلیل‌زاد که با چندین دولت جمهوری‌خواه همکاری داشته به عنوان یکی از عوامل نزدیک به دیک چینی و طرف اعتماد گروه معروف به “بازها” در دولت بوش محسوب می‌شود.
و اما سایر مناسبت ها بر اساس تقویم میلادی:
519 – معرفي خسروانوشيروان به عنوان وليعهد ايران
قباد ـ شاه ساساني 23 مارچ سال 519 ميلادي و در هفته نوروزی، سومين پسر خود، «انوشيروان» را شاه بعدي آریانا اعلام داشت. قباد سه پسر داشت که يکي از آنان به نام «کاووس» در همين مراسم به سمت فرماندار تپورستان = تبرستان منصوب شد. پسر ديگر قباد، «زَم Zam» نام داشت که يکي از چشمانش نابينا بود.
قباد (گواد) در مراسم معرفي انوشيروان به عنوان شاه آتي ايران گفت که اين انتخاب نتيجه چند سال بررسي و تجربه او بوده و به درستي اين انتخاب اعتماد دارد.
قباد که سالها درگير جنگ با هون ها بود، از آنجا که قبلا تحت تاثير افکار سوسیالیستی مزدک قرارداشت (که از مزدک پارسی به عنوان بنيادگذار سوسياليسم در جهان نام برده مي شود) در سال 515 ميلادي و در مراسم نوروز، تصميم خود به کاهش چشمگیر ماليات کشاورزان و مردم کم – درآمد و برنامه اصلاحات کشاورزي و افزايش سهم کشاورزان از محصول (تا میزان 33 درصد) و نيز برنامه هاي عمراني ديگر از جمله ساحتن چند سد را اعلام داشته بود که به اجرا درآمدند.
ا1241 – روزی که مغولان لهستان را ویران ساختند
هجدهم مارچ 1241 مغولان كراكو (Krakow) دومين شهر لهستان امروز (از لحاظ جمعيت) را ويران ساختند درست به همان صورت كه شهرهاي هرات و نیشابور را قتل عام و ويران كرده بودند. كراكو كه در آن زمان عمدتا آلماني نشين بود و در جنوب لهستان امروز واقع شده است دو بار ديگر، در سالهاي 1259 و 1287، مورد حمله مغولان قرار گرفت و آسيب شديد ديد. اين حملات از سوي شاخه اي از مغولان صورت گرفت كه قبلا قسمت هايي از روسيه امروزرا تصرف كرده و از آنجا تعرض به اروپاي مركزي آغاز كرده بودند. تعرض مغولان به خراسان قدیم و روسیه کنونی در سال 1219 میلادی آغاز شده بود.
1808 – ناپلئون بناپارت برادر خود «ژوزف» را پادشاه اسپانيا کرد!
ژوزف بناپارت
1913 – ترور پادشاه دانمارکی یونان
George I
در جريان جنگ اول بالكان، جورج يكم پادشاه يونان كه براي بازديد از شهر تسالونيك كه به دست يوناني ها افتاده بود به اين شهر رفته بود هجدهم مارچ 1913 در آنجا ترور شد. وي كه يك شاهزاده دانماركي بود هنگام مرگ 68 ساله بود و از 1863 به مدت 50 سال بر يونان پادشاهي كرده بود. نظام حكومتي يونان پس از كسب استقلال در نشست لندن مركب از قدرت هاي اروپايي وقت تعيين و قرارشده بود كه پادشاهي باشد ولي چون قرنها استقلال نداشت و نيز هرگز سلطنتي نبود مشكل كار در يافتن يك پادشاه براي آن بود كه قدرتهاي اروپايي پس از سازش ميان خود، در سال 1832 «اوتو» پسر 17 ساله پادشاه باوير (آلمان) را براي سلطنت بر يونان تعيين كردند و پس از نوبت به جورج شاهزاده دانماركي رسيده بود كه در تسالونيك ترور شد.
1919 – موسوليني در ميلان جنبش «فاشيست» ايتاليا را تاسيس کرد که بعدا به صورت يک حزب ناسيوناليست درآمد.
1945 – جزيره اوکيناواي ژاپن زير آتش 1500 ناو آمريکايي قرار گرفت که چنين آتشي در طول جنگ جهاني دوم بيسابقه بود.
2011 – موشک باران کردن لیبی
ليبي در نخستين روز حملات هوايي ـ موشکي ناتو
