امروز اول ماه حوت برابر با 20 فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در افغانستان و جهان بوده است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
اول ماه حوت:
امیر شیرعلیخان در شهر مزار شریف وفات یافت. / 1257 شمسی
امیر شیرعلیخان ، سومین پسر امیر دوستمحمدخان، از دودمان بارکزی بود که دو نوبت بین سال های (1863-1866) و (1868-1879) در افغانستان پادشاهی کرد.
در دوره امارت شيرعلي خان ارتش منظم جايگزين نيروهاي جنگي اجير شد که از اقوام افغانستان در بدل پول و جنس و تقسيم غنايم گرد آمده بودند. شيرعلي خان ارتش را به نيروهاي پياده، سواره، و توپچي تقسيم کرد.
از اصلاحات مهم دوره امير شيرعلي خان، بهبود اداره پُست بود. چاپ تمبر و تأسيس چاپارخانه ها در تسريع انتقال پيغام ها و خبرها مؤثر بود.
امير شيرعلي خان، امّا، نتوانست اصلاحات مورد نظر خود را در عرصه هاي مختلف پياده کند. او مغضوب قهرِ انگليسيان شد و افغانستان مورد هجوم بريتانيا قرار گرفت، هجومي که به دومين تجاوز انگليس شهرت دارد و منجر به قيام مردم افغانستان شد.
——————————————-
امانالله پسر امیر حبیبالله خان در کابل اعلان پادشاهی کرد./ 1297
امير حبيب الله خان حكمران افغانستان یک روز قبل از آن در جلال آباد هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد. قاتل دستگير نشد و انگيزه قتل هم هنوز به درستي روشن نشده است. حبيب آلله خان در طول 18 سال حكومتش تلاش بسيار كرد كه عنوان خود را از «امير» به «پادشاه» ارتقاء دهد.
وقتی كه امیر حبیب الله خان در كله گوش ولایت لغمان به قتل رسید امیر امان الله خان پادشاهی خود را در كابل اعلان كرد. نایب السلطنة سردار نصر الله خان در مراسم فاتحه خوانی در ننگرهار اعلان پادشاهی را كرد و مردم همراه با او بیعت كردند در خطبه جمعه رسماً نام سردار نصر الله یاد شد؛ اما درین وقت امیر امان الله خان در كابل خود را امیر اعلان كرد و در جلسه یی كه سخنرانی می كرد، گفت كه قاتل پدرم نصر الله خان است.
نصر الله خان یك هیئت را به كابل روان كرد كه در جمله این هیئت مادر امان الله خان هم بود وقتی كه هیئت وارد كابل شد مادرش از همراهان خود جدا شده و به خانه خود آمد و همراه پسر خود در مورد اعلان پادشاهی موافقه كرد. چون نصر الله خان مواظب اوضاع بود ازین عمل مادر امان الله بسیار مایوس شد و در ضمن دچار مشكلات مالی میشود و از پادشاهی خود دست بردار شد و تمام مردم از پادشاهی امان الله خان حمایت كردند نصر الله خان نادر خان را در قتل برادرش دخیل دانسته او را به زندان انداخت و خودش بعد از آنكه به امان الله خان اطمینان داد كه او از امارت مستعفی می باشد به سوی كابل آمد حین داخل شدن به كابل از طرف امان الله خان زندانی شد. بعد از این كار امان الله خان در مسجد عیدگاه سخنرانی كرد و برای مردم اطمینان داد كه برای بدست آوردن استقلال كشور خود تلاش می كند درین وقت حضرت شوربازار كه عالم دین عصر خود بود لنگی را بر سر امان الله خان گذاشته از او حمایت خود را اعلان كرد.
—————————————————
سلطان علی کشتمند بار دوم به حیث صدراعظم افغانستان تعین شد. 1367
سلطان علی کشتمند در دوره حکومت ببرک کارمل نیز صدر اعظم بود.آقای کشتمند، به سیاست مداری آرام مشهور است.
سلطانعلی کشتمند، فرزند نجفعلی در سال ۱۳۳۵ (خورشیدی) در چهاردهی کابل به دنیا آمد.
گروگانگیری در شهر پیشاور پاکستان/1372
سه تبعه افغان بس حامل شاگردان یک مکتب در پیشاور را به گروگان گرفتند. ربایندگان بس حامل هفتاد و چهار شاگرد مکتب که به اسلامآباد رسیده بودند خواستار ارسال مواد غذائی به شهر جنگ زده کابل شدند.
رویداد ها مطابق تقویم میلادی:
1258 – کشته شدن آخرین خلیفه عباسیان به دست هُلاگوخان
هفت روز پس از تصرف بغداد توسط نیروهای نظامی هُلاگوخان و قتل عام نزدیک به دو سوم ساکنان آن، بیستم فبروری 1258 مستعصم بالله (ابواحمد عبدالله) آخرین خلیفه عباسی کشته شد و خلافت عباسیان برای همیشه پایان یافت.
هلاکو پسر مستعصم را به مغولستان فرستاد تا از آسیای غربی دور شود، مسلمانان دور او جمع نشوند و ادعای خلافت نکند. مستعصم بمانند خلفای چند نسل پیش از او «خلیفه اسمی و تشریفاتی» بود، ولی ثروتمندان مسلمان برای شان پول می فرستادند و خزانه ای پُر از طلا داشتند.
سلطان وقت مصر از دودمام مملوکها پس از آگاه شدن از مرگ مستعصم، خود را جانشین او و خلیفه مسلمین اعلام کرد. با اینکه این ادعای او جز در مصر و مناطق اطراف خریدار نداشت؛ لقب خلافت پس ازاو همچنان میان سلاطین مصر باقی ماند. سه قرن بعد (سال 1517) مصر به تصرف عثمانی درآمد و با این پیروزی، سلطان سلیم یکم امپراتور عثمانی لقب خلافت مسلمین را برخود نهاد و مرکز خلافت را از قاهره به استانبول [در آن زمان؛ اسلامبول] منتقل کرد و این شهررا به جای پایتخت، دارالخلافه نامید. دولت عثمانی بتدریج سرزمین های عربی را تصرف کرد و عنوان خلافت مسلمین را به آنجا گسترش داد و قلمرو خلافت اعلام داشت. سلاطین عثمانی تا پایان دهه دوم قرن 20 لقب خلیفه مسلمین را برای خود حفظ کردند. چراغ عمر این امپراتوری با پایان یافتن جنگ جهانی اول خاموش شد. عثمانی از متحدین آلمان در جنگ جهانی اول بود، آلمان شکست خورد و امپراتوری عثمانی که انگلستان و فرانسه از دیرزمان کمر به انهدامش بسته بودند از میان رفت و جمهوری ترکیه در گوشه اصلی خاک آن برجایش نشست و ….
1619 – سرآغاز انتقال برده سیاه، زن و نوكر به امريكاي شمالي
20 فبروری سال 1619 ناخداي يك كشتي هالندي 20 سياهپوست را كه در آفريقا شكار شده بودند به آمريكاي شمالي (ويرجينيا) رسانید و به مهاجران انگليسي اين منطقه فروخت و با اين عمل كار انتقال برده از آفريقا به آمريكا آغاز شد. مهاجران انگليسي درسال 1607 وارد ويرجينيا شده بودند. بوميان آمريكاي شمالي (سرخپوستان) مطلقا حاضر به كاركردن براي مهاجران نبودند. این بوميان نزدیک به سه قرن با مهاجران اروپایی سر جنگ داشتند و آنان را متجاوز به خاک و تصرف اراضی و املاکشان مي دانستند.
همزمان با انتقال 20 برده سياه، يك كشتي انگليسي هم 90 زن اروپايي را به جيمزتاون [نخستین آبادی مهاجران در ويرجينيا» منتقل كرد كه مي توان گفت آنان هم به صورتي واگذار شدند. در آن زمان انتقال آن قبيل زنان سفيد پوست به آمريكاي شمالي امري عادي بود تا به همسري مردان مهاجر (انگليسي) درآيند. هريك از اين زنان در برابر دريافت 200 پاوند (ليره انگليسي) واگذار مي شدند كه به جاي پول، توتون و بعدا پنبه تحويل مي شد. شرط معامله اين زنان اين بود كه متقاضي در كليسا حاضر شود و با زن مورد نظر ازدواج كند. بنابراين، به يك مرد بيش از يك زن واگذار نمي شد. زن پس از ازدواج آزاد مي شد و برده نبود.
1677 – شكست نيروهاي استعمارگر اسپانيا از فرانسه در هائيتي
اسپانيايىها از اواخر قرن پانزدهم ميلادي استعمار سرزمين هائيتي را آغاز كردند، اما در نيمه قرن هفدهم، ساير اروپاييان و از جمله فرانسويان وارد اين منطقه شدند. حضور نيروهاي كشورهاي ديگر اروپايى باعث وقوع جنگهايى بين آنان گرديد كه در يك مورد آن، جنگ بين نيروهاي اسپانيا و فرانسه درگرفت و در چنین روزی ه شكست اسپانيايى انجاميد. پس از اين جنگ فرانسويان موفق شدند بخشهايى از هائيتي را تصرف نمايند و حضور خود را در آن منطقه تحميل كنند. فرانسويان بيست سال بعد، در سال 1697م با اسپانيا در تقسيم اين جزيره به توافق رسيدند و بخش غربي جزيره به فرانسويان واگذار گرديد و فرانسويها آن را نزديك به يكصد وسي سال در اشغال خود داشتند. همزمان با آغاز انقلاب كبير فرانسه در 1789م، سياهپوستان و بوميان هائيتي قيام نمودند و سرانجام اين كشور در سال 1804م به عنوان اولين كشور امريكاي لاتين به استقلال رسيد.
1928 – اعلام امضاي پيمان “اورشليم” بين اردن و انگليس
اردن از سالها قبل از جنگ جهاني اول، به عنوان اميرنشين، بخشي از امپراتوري عثماني به شمار ميرفت كه پس از جنگ جهاني اول و شكست عثماني به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد. از آن پس با تحميل خودمختاري اين منطقه به جامعه ملل، انگلستان در واقع زنجيرهاي به هم پيوسته از سرزمينهاي تحت سلطه خويش از مديترانه تا خليج فارس تدارك ديد. در اين ميان از همان آغاز شكل گيري كشوري به نام اردن، انگلستان به صورت رسمي در حاكميت اين منطقه دخالت ميكرد و نفوذ خود را بيش از پيش در آن گسترش ميداد. با اين حال در اكتوبر 1922م پيش نويس پيماني ميان اين دو كشور به امضا رسيد كه تا شش سال بعد، آن را به صورت علني مطرح نساختند. موانعي همچون انقلاب قبائل محلي، سختگيري هاي كارگزاران داخلي و سنگيني مالياتهاي كمرشكن باعث شد تا طرح علني اين پيمان به تعويق افتد. درنهايت، هنگامي كه حاكميت نظامي و امنيتي انگلستان بر اردن تثبيت شد، در بيستم فوريه 1928م اين پيمان چهرهاي حقوقي به خود گرفت.
1879 – كنگره آمريكا رسم دوئل Duel (تيراندازي به سوي يکديگر با حضور شاهد، ازقبل براي انجام آن توافق بعمل آمده، با اسلحه يکنواخت و با هدف انتقامگيري) را در شهر واشنگتن ممنوع ساخت كه بعدا در همه ايالات 50 گانه عضو فدراسيون غير قانوني گرديده است.
2008 – فيدل كاسترو از دنیای سیاست خداحافظی کرد
داكتر فيدل كاسترو در چنین روزی و 48 سال پس از ملي کردن شعب کمپاني هاي ايالات متحده در کوبا که 22 فبروری 1960 اعلام شده بود و 49 سال و سه روز پس از به دست گرفتن رياست دولت، در اعلاميه اي كه با يك تيتر سراسري در روزنامه «گرانما» چاپ شده بود چنين نوشت: «به اين وسيله به هموطناني كه چند روز پيش بازهم به من افتخار دادند و با آراء خود نماينده پارلمان كردند اطلاع مي دهم كه نه خواهان هستم و نه مي پذيرم كه [در اجلاس پارلمان كه 24 فبروری 2008 گشايش مي يابد] بارديگر سمت رياست شوراي كشور و فرماندهي كل قوا برعهده من گذارده شود. تكرار مي كنم: نه آرزوي اين شغل را دارم و نه بار ديگر آن را خواهم پذيرفت.».
مناسبت ها
روز جهانی عدالت اجتماعی
زادروزها
۱۸۴۴ – زادروز لودویگ بولتزمان، فیزیکدان ایتالیایی
۱۹۲۷ – زادروز سیدنی پوآتیه بازیگر و کارگردان باهامایی-آمریکایی؛ نخستین سیاه پوست برنده جایزه اسکار.
۱۹۴۵ – زادروز جرج اسموت، کیهانشناس و اخترفیزیکدان آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۶ .
۱۳۵۲ – زادروز کریم باقری، از بهترین و محبوب ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران و گلزنترین هافبک جهان
۱۹۶۷ – زادروز کرت کوبین، خواننده راک، نوازنده گیتار و ترانهسرای آمریکایی؛ بنیانگذار گروه گرانج نیروانا .
۱۹۸۸ – زادروز ریانا، خواننده ، طراح مد و مانکن باربادوسی.
درگذشتها
۱۲۵۸ – درگذشت مستعصم، آخرین خلیفه عباسی بغداد، توسط هلاکو مغول.
۱۹۰۷ – درگذشت هانری مواسان، شیمیدان فرانسوی؛ برنده جایزه نوبل شیمی.
۱۹۲۰ – درگذشت رابرت پری، کاشف آمریکایی
۱۹۷۲ – درگذشت ماریا ژئوپرت مایر، فیزیکدان آمریکایی-آلمانی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۳ ، دومین زن برنده جایزه نوبل فیزیک در جهان.