مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
این فراورده‌ها در هرات به صورت سنتی یا صنعتی تولید می شود. امروزه علاوه بر آنکه گاوداری ها در ولایت هرات افزایش یافته، تولید کنندگان لبنات هم در این ولایت رو به زیادی رفته است.
با ایجاد فابریکه‌جات، پروسس لبنیات در ولایت هرات روزانه به ده الی یازده تُن رسیده است.
درحال حاضر سه فابریکه بطور رسمی درولایت هرات فعالیت دارند که روزانه بطور متوسط ده تا دوازده تُن شیر را پروسس میکنند.
با راه اندازی فابریکه‌جات تولید لبنیات این عرصه درچند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است.
لبنیات ولایت هرات درحال حاضر از شیر جمع‌آوری شده توسط کوپرایتف‌ها درسطح سه ولسوالی «انجيل، گذره و كرخ » ولایت هرات، محصولات لبنی همانند ، شیر، قیماق، پنیز، خامه، مسکه، چکه، ماست، وسایرمحصولات لبنی تولید می‌گردد كه در مغازه‌های مربوط به اين اتحاديه و تالارهای سطح شهر به‌فروش مي‌رسد.
انواع فراورده‌های لبنی
- سرشیر، چربی بسته شده شیر پس از جوشاندن شیر در روی آن که مزه ای خوشایند دارد.
- خامه، چربی شیر است که از سرشیر گرفته می‌شود یا در روش صنعتی مستقیم از شیر خام گرفته می‌شود.
- پنیر، از راه مایه زدن به شیر یا افزودن سرکه که شیر را دَلَمه می‌کند فراهم میکنند. سپس این بخش دلمه شده را که جامد آبکی است از آب پنیر جدا کرده و درون پارچه ای زیر فشار می‌گذارند تا آبش در رود. گفتنی ست روش‌های زیادی برای درست کردن پنیر هست و پنیر انواع بسیار زیادی دارد.
- ماست، از راه افزودن باکتری‌های استرپتوکوک و لاکتوباسیل یا همان مایه که شیر را تخمیر می‌کند، حاصل می‌شود.
- قروت، از جوشاندن دوغ و صاف کردن و خشک کردن آب آن بدست می‌آید.
- مَسکه، کره ایکه از زدن ماست و جدا کردن دوغ بدست می‌آید، به آن کره دوغی هم می‌گویند.
- دوغ، به دو شیوه بدست می‌آید: ۱ آمیختن آب و ماست؛ ۲ زدن ماست و جدا کردن دوغ از مسکه (کره دوغی) که این دوغ ترش تر است.
- روغن زرد ، روغن خالص کره که از جوشاندن کره یا مسکه بدست می‌آید.
- شیرپره ، شیرینی ای که از آمیختن شیر و شکر و پختن آن فراهم می‌شود.
- شیریخ، خامه ایست که به آرامی یخ بسته‌است.
- آیسکریم، نوعی شیریخ است
- آیسکریم: نوع دیگری از شیر یخ است.
- بستنی: این هم نوعی از شیریخ است
- شیر خشک، با پراندن آب شیر به صورت صنعتی به دست می‌آید.
