مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
مروز 15 ماه قوس برابر با 6 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
پایان اجلاس بن در مورد افغانستان/1380
جلسه بن به پایان رسید.
پس از عملیات بلندمدت آزادی در دسامبر ۲۰۰۱ که منجر به سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان شد، شهر بن آلمان میزبان کنفرانسی بود که در آن رهبران جهادی و سایر رهبران برای انتخاب رهبر دولت موقت افغانستان جمع شدند. این کنفرانس با نام کنفرانس بنشناخته می‌شود.
طی این کنفرانس حامد کرزی برای این عنوان انتخاب شد که در ادامه در سال ۲۰۰۴ در انتخابات به عنوان رئیس جمهور نیز انتخاب شد.
1534 – افتادن بغداد به دست عثماني
سلطان سليمان امپراتور عثماني در اين روز در دسامبر 1534 تصرف بغداد را تکميل کرد. نيروهاي عثمامي دو روز پيش از اين وارد حصار بغداد شده بودند که برخي از مورخان آن روز را زمان تصرف بغداد ذکر کرده اند. چندى پس آز ان دولت صفويه ايران بغداد را از عثماني ها پس گرفت و در آنجا يك پايگاه نظامي ثابت به وجود آورد و نىروى نظآمى مستقر ساخت. جنگ متناوب ايران و عثماني بر سر بغداد دو قرن طول كشيد و در زمان نادرشاه مصالحه صورت گرفت
سلطان سليمان امپراتور عثماني
1956 – ماندلا بازداشت شد
نلسون رالي هلا هلا ماندلا كه از او به عنوان يك «داور جهاني» نام برده مي شود، بزرگ مردي كه توانست بدون خونريزي به تبعيض نژادي و حكومت اقليت سفيد پوست مهاجر هالندي بر وطن خود پايان دهد و كسي هم آسيب نديد و حتي مجازات نشد ششم دسامبر سال 1956 با 156 تن ديگر از رهبران جنبش حقوق مدني سياهپوستان بازداشت شد. ششم دسامبر همچنين يادآور تغيير زندان او در سال 1988 است كه در اين روز به يك زندان «كيپ تاون» منتقل شد.
ماندلا كه تنها به دليل مبارزه براي رفع تبعيض و احقاق حقوق انساني هموطنانش 27 سال از عمر خودرا در زندان با اعمال شاقه از دست داد در دادگاهي كه او را محاكمه مي كرد گفت:
من بر ضد تبعيض گام برداشته ام، خواه اين تبعيض از سوي سياه و خواه از طرف سفيد اعمال شود. من براي ايجاد جامعه اي تلاش كرده ام كه در آن آزادي و دمكراسي وجود داشته و هر فرد در آن از حقوق يكسان و فرصت هاي برابر برخوردار باشد و مردم در كنار هم با هماهنگي و مسالمت زندگاني كنند.
هنگامي كه به او گفتند كه اگر قول دهد از مبارزه دست بردارد مجازات حبس ابد اورا به زندان كوتاه مدت تبديل خواهند كرد نپذيرفت و در زير پرونده مربوط نوشت كه سازش بر سر حقوق مردم را نخواهد پذيرفت . او در زندان جزيره «روبن» از بام تا شام چكش بر سنگ زد كه به بيماري سل و آسيب ديدگي چشم دچار شد و سرانجام فشار همان مردمي كه وي به آنان خيانت نكرد باعث رهايي او از زندان شد كه پس از آن از طريق مسالمت آميز به رژيم معروف به «آپارتيد» پايان داد، حاكميت را به اكثريت سپرد و آنان هم اورا به رياست كشور برگزيدند و بيش از يك دوره هم اين مقام را نپذيرفت.
نلسون ماندلا
وي با اينكه افكار سوسياليستي دارد اجازه مصادره اموال كسي را نداد و با اجراي طرح «اعتراف كن، پوزش بخواه و عفو شو» اجازه نداد كه كسي هم مجازات شود و با اعمال يك سياست مدبرانه اينك سياه و سفيد در فدراسيون آفريقاي جنوبي در كنار هم در آرامش زندگي مي كنند. ماندلا با اين کارها به پدر افريقاييان و برادر همه مردم شهرت يافته است.
ماندلا كه در 18 جولاي 1918 در يك شهرك كوچك فدراسيون آفريقاي جنوبي به دنيا آمده است اينك در همين شهرك دوران بازنشستگي خود را مي گذراند و مي گويد كه از تماشاي غروب آفتاب همراه با آهنگ چايكوفسكي لذت مي برد.
وي مي گويد سوسياليسم را كه تنها راه سعادت بشر مي داند هنوز در مرحله آرزو است. بازنشسته بودن ماندلا دليل آن نشده بود كه به ستمگري پرخاش نكند و در سالهاي نخست بازنشستگي از شركت در نشستهاي به خاطر صلح اجتناب جويد و نامه هاي پر از شكوه و شكايت مردم از سراسر جهان را نخواند. وي در سالهاي 2001 و 2002 بارها نگراني خود را از برهم خوردن نظم جهاني اعلام داشت. وي از هواداران موازنه قدرت در جهان است.
ماندلا پنجم دسامبر 2013 و در 95 سالگي و ماهها در بستر بيماري بودن درگذشت و جهانيان را ماتم زده کرد.
1240 – 23 سال پس از مرگ چنگيز خان، باتو خان Batu Khan مغول (نواسه چنگیزخان و پسر جوجی = جوشی) شهر «كي اف» در اوكراين را تصرف و ويران ساخت.
منطقه شرق فرارود ازجمله نواحی روس نشین و قفقاز شمالی سهم جوجی و پس از او اعقابش شده بود که 250 سال بر این منطقه حکومت کردند. اینان زماني تا اروپای مرکزی هم پیش رفته بودند.
1862 – به دستور آبراهام لينكلن (لينکن) رئيس جمهوري وقت آمريكا 39 سرخپوست (بوميان آمريکايي) از قبيله «سو» به دار آويخته شدند.
1865 – اصلاحیه سیزدهم قانون اساسی آمریکا بردگی را در این کشور ممنوع و غیر قانونی کرد. این اصلاحیه پس از پایان جنگ داخلی آمریکا تنظیم و تصویب شد.
آبراهام لينكلن
1877 – «واشنگتن پست» نخستين شماره خودرا منتشر كرد.
1917 – فنلاند از روسيه جدا و اعلام استقلال كرد.
1921 – قرارداد دولت لندن با ایرلندی های استقلال طلب امضا شد و ایرلند آزاد (که ایرلند شمالی الحاق به آن را نپذیرفت و یک مسئله بوجود آمده است) تاسیس شد و ایرلند آزاد سال بعد در همین روز با تصویب قانون اساسی تازه یک جمهوری و کاملا از انگلستان جدا شد.
۱۴۹۹ – کشف ونزوئلا توسط «آلونسو ده اوخدا» دریانورد و کاوشگر اسپانیایی.
۱۹۴۱ – آغاز حمله نیروهای ارتش سرخ در جنگ مسکو علیه نیروهای آلمانی.
رویدادها
روز قانون اساسی در کشور اسپانیا.
روز استقلال کشور فنلاند (از روسیه).
سالگرد تشکیل کیتو (پایتخت اکوادر) در کشور اکوادر.
روز استقلال “ايرلند” از انگلستان
زادروز ها:
۱۴۲۱ – هنری ششم، پادشاه انگلستان (درگذشت ۱۴۷۱).
1640 – کلود دو فلوری، مورخ قرن هفدهم میلادی اهل فرانسه.
1823 – ماکس مولر، زبان‌شناس و خاورشناس آلمانی.
1863 – چارلز مارتین هال، مهندس و شیمیدان آمریکایی و ابداع کننده روش استخراج آلومینیم که با نام فرایند هال شناخته می‌شود.
1886 – جویس کیلمر، روزنامه نگار، شاعر، منتقد ادبی، مدرس و ویراستار آمریکایی.
۱۸۸۶ – اوکاوا شومیو، نویسنده و سیاستمدار ژاپنی و یکی از مترجمان قرآن به زبان جاپانی.
1898 – گونار میردال، اقتصاددان، جامعه‌شناس و سیاستمدار اهل سوئد که در سال ۱۹۷۴ به همراه فریدریش آوگوست فون هایک اقتصاددان اتریشی موفق به دریافت جایزه نوبل در اقتصاد شد.
1900 – اگنس مورهد، بازیگر آمریکایی.
1913 – النور هولم، شناگر اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
1917 – کمال جنبلاط، رهبر حزب سوسیالیست ترقی خواه و یکی از برجسته ترین رهبران دروزی در لبنان.
1919 – پل دو مان، از منتقدان ادبی ساختارشکن و نظریه پرداز بلژیکی]].
1920 – دیو بروبک، نوازنده پیانو و آهنگساز آمریکایی موسیقی جاز و رهبر گروه چهار نفری دیوبروبک کورتت.
1920 – جرج پرتر، دانشمند شیمیدان انگلیسی و برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۷.
1931 – زکی مورن، بازیگر، خواننده و آهنگساز ترکیه‌ای.
1933 – هنریک گورتسکی، آهنگساز لهستانی.
1942 – پیتر هاندکه، نویسنده و نمایشنامه‌نویس پیشرو (آوانگارد) اتریشی.
1945 – دن نیکلز، سناتور سابق عضو حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا.
1951 – گری فرانسیس، بازیکن فوتبال اهل کشور انگلستان.
1953 – تام هالس، هنرپیشه و تهیه کننده اهل آمریکا.
1956 – رندی رودز، گیتاریست چیره‌دست آمریکایی.
1965 – گوردون دوری، بازیکن فوتبال اهل اسکاتلند.
1967 – جود آپاتو، فیلم‌نامه نویس و کارگردان آمریکایی.
1970 – جف روز، ورزشکار مرد رشتهٔ شنا اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
1971 – رایان وایت، نوجوان اهل آمریکا بود که بعد از اخراج شدن از مدرسه به خاطر آلودگی به بیماری ایدز مورد توجه مردم آمریکا قرار گرفت.
1979 – تیم کیهیل، بازیکن فوتبال اهل استرالیا.
1981 – فدریکو بالزارتی، بازیکن فوتبال اهل کشور ایتالیا.
1982 – آلبرت کونتادور، دوچرخه سوار جاده‌ای حرفه‌ای اهل اسپانیا.
1988 – نیلس پترسن، بازیکن فوتبال آلمانی.
وفات ها:
343 – نیکلاس قدیس، وی را منشا بابا نوئل می دانند.
1185 – آلفونسو اول پرتغال، که به عنوان آلفونسو هنریک، فاتح، موسس یا کبیر نیز شناخته می‌شود، نخستین شاه پرتغال.
1352 – کلمنت ششم، یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.
1618 – ژاک دوی دو پرون، شاعر و متخصص الهیات قرن شانزدهم میلادی اهل فرانسه.
1672 – ژان دوم کازیمیر واسا، شاه لهستان و دوک بزرگ لیتوانی در عصر مشترک‌المنافع لهستان-لیتوانی، دوک اوپوله در سیلزی علیا و مدعی سلطنت سوئد.
1889 – جفرسون دیویس، سیاستمدار آمریکایی و نخستین و واپسین رئیس دولت ایالات موتلفه آمریکا در طول جنگ داخلی آمریکا.
1892 – ارنست فون زیمنس، انجینیر و کارخانه دار آلمانی و مؤسس شرکت الکتریکی و مخابراتی زیمنس.
1949 – لید بلی، موسیقی‌دان فولک آمریکایی.
1961 – فرانتس فانون، نویسندهٔ فرانسوی زبان اهل مارتینیک، و یک مقاله‌نویس، روانپزشک و انقلابی.
1988 – روی اوربیسن، خواننده،ترانه‌سرا و موسیقی‌دان، راک اند رول آمریکایی.
1990 – تونکو عبدالرحمان، از سال ۱۹۵۵ وزیر اعظم فدراسیون مالایا بود و پس از استقلال این کشور در ۱۹۵۷ اولین نخست وزیر آن لقب گرفت.
1991 – ریچارد استون، استاد برجسته اهل بریتانیا در علم اقتصاد.
*****
