مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
پوهاند پژواک در ۱۹ عقرب ۱۳۶۶هجری شمسی در حالی که امید آزادی و سربلندی وطن را با خروج قشون سرخ در سر داشت به اثر سکتهٔ قلبی داعیهٔ اجل را لبیک گفت و در شهر کابل، درتپه اخیر کارته نو، با گردهمایی جمع کثیری ازاستادان و محصلین پوهنتون و مردم آزادیخواه کشور به خاک سپرده شد.
پوهاند فضل ربی پژواک فرزند مرحوم قاضی عبدالله خان در سال ۱۹۲۵میلادی در قریۀ کجۀ ولسوالی خوگیانی، ولایت ننگرهار چشم به جهان گشود و در قریه باغبانی، ولسوالی سرخرود ولایت ننگرهار ایام صباوت را گذراند.
در سال ۱۹۴۶میلادی با فراغت از لیسۀ حبیبیۀ کابل شامل فاکولتۀ حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل گردید و در سال ۱۹۵۱ از رشتۀ اقتصاد وحقوق آن پوهنځی فارغ التحصیل شد. در ماه مارچ ۱۹۵۲ ابتدأ به حیث اسیستانت در فاکولتۀ حقوق وبعدها منحیث مدیر نشرات و مدیر کورس های مالی و اداری آن پوهنځی ایفای وظیفه کرد. در سال ۱۹۵۷میلادی غرض تحصیلات عالی عازم امریکا گردید ومدت دو سال در رشتۀ علوم سیاسی در پوهنتون جورج تاون (George Town University) و پوهنتون امریکایی (American University) در شهر واشنگتن، مرکز ایالات متحدۀ امریکا، به تحصیل ادامه داد و در سال ۱۹۵۹ بعد از اخذ موفقانۀ درجۀ ماستری به وطن مراجعت کرده و به حیث استاد در پوهنځی حقوق و علوم سیاسی به تدریس پرداخت. ایشان همچنان در کشورهای سویدن، دنمارک، برتانیه و فرانسه در رشتهٔ حقوق و علوم سیاسی دوره های کوتاه مدت درسی را سپری کرده بودند.
مرحوم پوهاند پژواک انسانی شفیق، مربی متفکر و مبارزی آزادیخواه و با اراده بود که احترام به کرامت انسانی، اعتقاد به حقوق و آزادیهای مدنی و فردی و بالاخص حس مردم دوستی و وطن پرستی محور اساسی تمام ارزشها و فعالیت های علمی، اجتماعی و سیاسی شان را تشکیل میداد. توکّل به خداوند متعال، نگهداری عزت نفس و تقوای سیاسی را در همۀ امور شخصی و اجتماعی میثاق عمل قرار داده و از تواضع و غنای معنوی بیپایان برخوردار بود. پوهاند پژواک دارای ارتباطات وسیع اجتماعی بود و دوستان زیادی از اقشار مختلف مردم افغانستان بخصوص اهل معارف، پوهنتون و جمعیت شاگردانش داشت. دروس و خطابه هایش همه متوجه بیدار ساختن شعور سیاسی محصلان و ارایۀ واقعیت های تاریخ سیاسی واجتماعی افغانستان بود که با خود گذری و صراحت بیان میداشت و با ترت گویی ها و اظهار حقایق که بیان آن جرأت علمی و اخلاقی میخواست، اخطار و بسا ناملایمات اداری را متحمل میگردید.
مرحوم پوهاند پژواک اولین استادی بود که رویداد غضب پنجده توسط روسها و استرداد آن به افغانستان را در نوشته های درسی خود گنجانید و بعد از احتجاج رسمی سفارت شوروی (روسیه) مورد غضب حکومت شاهی وقت قرار گرفت. پوهاند پژواک با خودگذری و بیان احساسات بی آلایش وطن پرستی در محافل علمی پوهنتون کابل، حرمت و اعتماد استادان را کسب کردند و در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی مطابق به ۱۹۷۰میلادی در دورانی حساس به حیث اولین رئیس انتخابی پوهنتون کابل انتخاب گردیدند که درعین زمان با حفظ کدر علمی استاد فاکولتۀ حقوق وعلوم سیاسی نیز بودند .
518 پيش از ميلاد – گشايش آبراه درياي سرخ به رود نيل كه به تصميم داريوش بزرگ
دهم نوامبر سال 518 پيش از ميلاد كار ساختن آبراه ميان درياي سرخ و رودنيل به منظور عبور كشتي هاي آریانا از خليج فارس به مديترانه تكميل شد. این روز پس از محاسبات تقویمی به دست آمده است
سنگنبشته هاي به دست آمده در طول این آبراه نشان مي دهد كه پس از اتمام كار هر قسمت از اين آبراه، جزئيات كار بر سنگ حك و در محل نصب مي شد كه مشروح آن دركتاب «تاريك و روشن هاي مصر باستان» تاليف مصرشناس آلماني «كارول ميسليويك» آمده است که اين کتاب توسط ديويد لورتن به انگليسي ترجمه شده و دانشكاه «كرنل» آمريكا آن رامنتشر ساخته است.
به نوشته «ديودوروس سيكولوس»، اين آبراه به تصميم داريوش بزرگ و عمدتا با هدف نظامي ساخته شده بود، که باستانشناسان و مورخان متفق القول؛ آن را از كارهاي بزرگ بشر در قرون قديم اعلام داشته اند. داریوش بزرگ پس از تکمیل آبراه شخصا از آن بازدید کرد و ضمن دیدار از گور پادشاهان مصر و نوشته ها و بناهای آنان دستور جمع آوری تاریخ مصر را در یک مجموعه داد که باقی مانده است. خشايارشا نيز چنين آبراهي را در يونان ساخت كه با حفاري هاي دهه گذشته به دست آمده است.
مصر بسال 525 پيش از ميلادتوسط كامبوزيا (كمبوجيا، کمبوجیه، كامبيز) پسر و جانشين كوروش بزرگ تصرف شد و تا سال 404 پيش ازميلاد (به مدت 121 سال) يك ساتراپي (ايالت) آریانا بود.
1674 – ماجرای تبدیل نام نیو آمستردام به نیویارک
دهم نوامبر 1674 با امضای سازشنامه وست مینستر میان هلند و انگلستان، نيو آمستردام در آمریکای شمالی به انگلستان تعلق گرفت. مهاجران هلندی سالها پیش از آن زمينی را در دهانه رود هادسن به مبلغی معادل 24 سكه طلا از سرخپوستان خريداري كرده و در آنجا شهري بندری به نام نیو آمستردام براي خود ساخته بودند که آن را به انگليسي ها باختند و انگليسي ها نام این شهر را به «نيويارك» تغيير دادند كه اينك بزرگترين شهر ايالات متحده است. نيو آمستردام قبلا مورد تهديد چهار كشتي توپدار انگليسي قرار گرفته بود.
نیو آمستردام
هالندي ها كه تنها يك كشتي مسلح و دو صد تفنگدار داشتند تسليم شده بودند. در قرون هفدهم و هجدهم میلادی میان هالند و انگلستان که باهم رقابت استعماری داشتند چهار جنگ روی داده بود. پیش از این دو؛ پرتغال، اسپانیا و جمهوری ونیز برتری دریایی داشتند و قدرت های استعمارگر اروپایی بودند. الیزابت اول پادشاه انگلستان برای این کشور ناوگانی نیرومند به وجود آورد و در یک نبرد به برتری دریایی اسپانیا پایان داد که بعدا با رقیبی همچون هلند رو به رو گردید و ….
1918 – سرانجام نوه ملكه ويكتوريا؛ آخرين قيصرآلمان
دهم نوامبر سال 1918، ويلهلم دوم قيصر آلمان كه دو روز پيش از آن كناره گيري كرده بود و وارد هلند شده بود از اين دولت درخواست پناهندگي كرد كه پذيرفته شد و تا پايان عمر ( چهارم جون سال 1941) در آن كشور بسر برد و دو كتاب خوب نوشت. نخستين كتاب او كه در 1922 انتشار يافت «خاطرات 1878 تا 1914» عنوان دارد كه حاوي راههايي است كه به جنگ جهاني اول منجر شد. در اين كتاب، قيصركوشيده است ثابت كند كه منظور او يك جنگ محدود بود كه پس از آغاز شدن، از كنترل خارج شد و جهاني گرديد. كتاب دوم قيصر شرح افكار و كارهاي ايام جواني او و تمايلات ناسيوناليستي اش است.
ويلهلم دوم با اين كه از جانب مادر نوه ملكه ويکتوريا پادشاه انگلستان بود بيش از هر كس ديگر از انگلستان متنفر و از سياست خارجي آن دولت منزجر بود و تحت تاثير همين بيزاري دست به ساختن ناوگان بزرگي براي آلمان زد كه بتواند كمر انگلستان را بشكند.
ويلهلم دوم
او كه در سال 1859 به دنيا آمده بود در سال 1888 قيصر همه آلمان شده و دو سال بعد بيسمارك صدر اعظم آن كشور را بركنار كرده بود كه خود در کتابش به اين اشتباه اعتراف كرده است. ويلهلم با حكومت پارلماني و نيز سوسياليسم هردو مخالف بود و در مورد آلمان، هر دو را مانع از ابر قدرت شدن وطنش مي دانست. ويلهلم دوم با پارلمانها به صورتی که بودند مخالف بود و می گفت که اعضای پارلمان در هر قدمی که بر می دارند منافع خودرا در نظر می گیرند. با همین طرز فکر،از مذاكرات و بحثهاي طولاني مجلس چنان بيزار بود كه اجازه نمي داد روزنامه هاي حاوي اين مطالب را روي ميز او بگذارند. اين مذاكرات را اتلاف وقت ملت مي دانست.
وي در مصاحبه با ديلي تلگراف چاپ لندن كه مشروح آن در شماره 28 اكتبرسال1908 اين روزنامه به چاپ رسيد دشمني خود با انگلستان را با دفاع از ايجاد يك بحريه نيرومند براي آلمان علني ساخت.او ضمن دفاع از عمل خود گفته بود كه خاور دور در حال بيدار شدن از خواب و قدرت گرفتن است و آلمان براي حفظ منافع جهاني خود ناچار است يك نيروي دريايي وسيع داشته باشد كه بتواند در درياهاي دور دست وارد عمل شود. ويلهلم دراين مصاحبه مشهور كه به اتحاديه سازي ها در اروپا دامن زد پيش بيني روزي را كزده بود كه چين بيدار شود و قدرت را بگيرد.
ويلهلم كه تاريخ از او به عنوان يك ناسيوناليست آلماني ياد مي كند آنقدر زنده ماند كه قدرت گيري دوباره آلمان شكست خورده را به چشم ببيند و شاهد پيروزي هاي نظامي آن در سالهاي اول جنگ جهاني دوم باشد. با وجود اين گفته بود که تا سلطنت اعاده نشود وي به آلمان باز نخواهد گشت. ويلهلم در منطقه “دوم Doom ” هلند عمارتي را با اراضي اطرافش براي سکونت خود خريداري کرده بود و براي اين که دچار ضعف جسماني نشود هر روز به بريدن درخت مي پرداخت و تا زمان مرگ نزديک به چهل هزار درخت را قطع کرده و اراضي اطراف ساختمان را عريان ساخته بود. دولت هلند در سال 1945 محل سکونت قيصر پيشين آلمان را ملي اعلام کرد و اينک از آن به عنوان موزه استفاده مي شود و براي بازديد عموم باز است . مقابل اين عمارت مجسمه ويلهلم قرار داده شده است.
آخرين قيصر آلمان 23 سال در اين خانه در « دوم » هلند زندگي كرد
1975 – مجمع عمومی سازمان ملل دهم نوامبر 1975 ضمن تصویب قطعنامه 3379 صهیونیسم را نوعی نژادپرستی اعلام کرد. همین مجمع در دسامبر 1991 تحت فشار جورج بوش (پدر) رئیس جمهور وقت آمریکا با تصویب قطعنامه دیگری که به شماره 4686 ثبت شده است موضوع قطعنامه 3379 را لغو کرد. قطعنامه تازه 111 رای موفق و 25 رای مخالف داشت. نمایندگان بقيه کشورهای عضو غیبت داشتند!
جورج بوش (پدر)
1983 – بیل گیتس مدیر عامل ماکروسافت برای اولین ویندوز ۱/۰ را معرفی عمومی کرد.
ویندوز ۱/۰
زادروزها
۱۴۸۳ – زادروز مارتین لوتر کشیش آلمانی، از پیشوایان نهضت اصلاحات پروتستانی
۱۶۹۷ – زادروز ویلیام هوگارت گراورساز، نقاش، طنز نویس تصویری، منتقد اجتماعی و طراح کارتن دنباله‌دار انگلیسی تبار
مارتین لوتر
۱۷۵۹ – زادروز فریدریش شیلر نمایش‌نامه‌نویس و شاعر آلمانی
۱۹۱۹ – زادروز میخائیل کلاشنیکف مخترع روس سلاح آ-کا-۴۷ موسوم به کلاشنیکف
فریدریش شیلر
۱۹۲۸ – زادروز انیو موریکونه آهنگساز، تنظیم‌کننده و رهبر ارکستر ایتالیایی
۱۹۷۷ – زادروز بریتانی مورفی بازیگر و خوانندهٔ آمریکایی
میخائیل کلاشنیکف
درگذشت‌ها
۱۸۹۱ – درگذشت آرتور رمبو شاعر فرانسوی
۱۹۳۸ – درگذشت مصطفی کمال‌پاشا معروف به آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه
مصطفی کمال‌پاشا
۱۹۸۲ – درگذشت لئونید برژنف سیاستمدار و دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲
۲۰۰۶ – درگذشت جک پالانس بازیگر آمریکایی
جک پالانس
۲۰۰۷ – درگذشت نورمن میلر نویسندهٔ آمریکایی
۲۰۰۹ – درگذشت روبرت انکه فوتبالیست آلمانی
روبرت انکه
