مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
از نزدیک به ۲۰۰ سال قبل و از هنگامی که هنوز ماشین چاب به افغانستان نیامده بود، یگانه تقویم افغانستان توسط شیخ محمد رمضان منجم باشی هراتی استخراج و این تقویم با دست نوشته می شد و به شهر های مهم افغانستان ارسال می گردید.
پس از شیخ رمضان منجم باشی، شیخ ملا محمد مهدی منجم باشی و سپس از حدود سال های ۱۳۱۰ الحاج عبدالحسین منجم باشی هروی که منجم رسمی افغانستان بود ، این وظیف را بر عهده داشت. منجم باشی هروی نیز در اوایل تقویم را با دست می نوشت و بعدا ها که ماشین های چاپ سنگی و بعد از آن حروف سربی به مطبعه هرات آمد، این تقویم به نشر می رسید . مرحوم منجم باشی از زمان عبدالرحمان تا زمان ظاهر شاه به عنوان یکی از نماینده گان ولایت هرات در ولسی جرگه درکابل حضور داشت و از تاریخ ۱۲۹۰ تا ۱۳۴۲در اکثر موضوعات مهم سیاسی کشور دعوت می شد . همچنین در ولایت هرات نیز عضو هیت ریاست بلدیه هرات را داشت . از دوستان و معاصران دوره منجم باشی عبارت بودند از : فکری سلجوقی ، منشی عبدلکریم احراری ، سعید مشعل شهردارسابق ، غلام رضا مایل هروی ، علی اصغر بشیر هروی ، استاد براتعلی فدایی هروی الشیخ الشعرا ، مرحوم عبدلله قانع اولین مدیر اتقاق اسلام ، حاج محمد هاشم حسین زاده ، حاج حبیب اله ارباب زاده ، غلام حیر جان مختار زاده ، حاج یعقوب علی گوالیانی ، حارج فضل الدین اعتماد ،شهد سید اسماعیل بلخی ، عباس خان اعتدالی ، حاج شیخ غلام حسین طالب ، محمد هاشم میوند وال مدیر مسئول جریده اتفاق اسلام هرات ، میرصاحب گازرگاه ، شیخ محمد امین خطیب ، استاد محمدعلی عطار ، حاج میر کاظم طبیب ، حاج حبیب الله افشار زاده ، شیخ محمد طاهر قندهاری، اعطا محمد نقشبندی سابق ریس بلدیه هرات ، سیف الدین مستند سلجوقی مدیر مطبعه ، محقق پژوهشگر استاد عبدالغنی نیک سیر و ده ها شخصیت دیگرهرات ، که همه به رحمت حق پیوسته اند.
وفات لیلا صراحت روشنی،شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار معاصرکشور /1383
لیلا صراحت روشنی فرزند سرشار شمالی، در ٢۳ جوزای سال ۱۳۳٧ خورشیدی در شهر چاریکار ولایت پروان در خانواده‌ای فرهيخته و روشنفکر زاده شد. پدرش از نويسندگان بنام افغانستان و آموزگاری خردمند در شكل‌گيری و شكوفايی شخصيت هنری فرزندش بود.
ليلا در سال ۱۳٤٤ خورشيدی وارد مکتب (دبستان) شد و دبيرستان را در سال ۱۳۵۵ در ليسهٔ ملالی به پايان برد. در سال ۱۳۵۶ خورشیدی وارد دانشکده‌ی زبان و ادبیات گردید و در ۱۳۵٩ ش در رشتهٔ زبان و ادبيات فارسی از دانشگاه كابل دانشنامهٔ ليسانس گرفت. سپس از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۵ خورشيدی در ليسهٔ مريم آموزگاری پيشه كرد.
لیلا صراحت، از سال ۱۳۶۵ خورشیدی تا سقوط رژيم دکتر نجيب، ابتدا به عنوان سر دبير و سپس به سمت معاون در مجلهٔ “میرمن” اشتغال ورزيد. افزون بر اين، او با تاسیس کانون نویسندگان جوان در چهارچوب انجمن نویسندگان افغانستان، به عنوان معاون کانون نویسندگان جوان برگزیده و پس از چندی به عضویت شورای مرکزی انجمن نویسندگان افغانستان نيز پذیرفته شد.
در زمان حکومت مجاهدین (در سال ۱۳٧٢ خورشیدی) به سمت معاون ریاست امور زنان به کار پرداخت و نشریهٔ “ارشاد نسوان” را دوباره احیا کرد. او به عنوان اولین مدیر مسوول دوره دوم نشراتی اين نشريه نيز برگزيده شد که دوره اول نشراتی آن به سالهای حاکمیت شاه امان‌الله برمی‌گردد.
در ضمن، کانون فرهنگی “رابعه بلخی” را پایه‌گزاری کرد که بعدا این کانون در دیار مهاجرت نيز به فعالیت‌های خود ادامه داد.
لیلا صراحت، چند ماه پس از تسلط گروه طالبان بر افغانستان (در اواخر سال ۱۳٧۵ خورشیدی)، بار سفر بر بست و از کابل راهى پيشاور پاکستان شد و اندکی بعد از آنجا به کشور هُلند پناهنده گشت.
او در هُلند مسئولیت نشریهٔ “حوا در تبعید” اورگان نشراتی انجمن زنان افغان “رابعه بلخی” را بر عهده گرفت تا جای پای محکم و استوارش الهام‌بخش فعالیت‌های زنان افغان برای دست‌یابی به جهانی که نام زن مساوی نام انسان است، باشد.
لیلا از سال ۱۳۵۰ خورشیدی به سرودن شعر آغاز کرد و شعرهایش از سال ۱۳۵۳ خورشیدی در نشريه‌های داخل و خارج از کشور به چاپ رسیده‌اند.او همواره از فرهيختگانی مانند رازق رويين، رفعت حسينی و به‌ويژه واصف باختری كه پس از مرگ پدر در پرورش وی اهتمام بسيار ورزيدند، به نيكی ياد كرده و آنان را سپاس گفته‌است.
لیلا صراحت، دو سال پيش از مرگش، به بیماری سرطان مغز مبتلا شد و پس از جدال پرتنش مرگ و زندگی در جانش سرانجام در مقابل بیماری جانکاه مرگ را بوسه زد. هنگامی که او چشم از دنیا فروبست، ٤۶ سال داشت. بعضی ها وفات او را شام چهارشنبه ۳۱ سرطان ۱۳٨۳ خورشيدی نیز گفته اند.
1793 – تأسيس شهر «تورنتو» كانادا
سي ام جولاي سالروز ايجاد «تورنتو» بزرگترين شهر كاناداست كه در زمان تأسيس در سال 1793 «يورك» نامگذاري شده بود و از سال 1834 به «تورنتو» تغيير نام داد. اين شهر كه تا مرز ايالات متحده، فاصله زياد ندارد از شهرهاي ايالت «انتاريو» كنفدراسيون كاناداست كه در خود دهها هزار ايراني را جاي داده است. تورنتو (تلفظ محلي تورانتو) توسط «جان سيم كو» بنا گرديد.
1930 – با شکست ۴–۲ تیم ملی فوتبال آرژانتین در مقابل اروگوئه پروندهٔ اولین جام جهانی فوتبال با قهرمانی میزبان بسته شد.
پوستر مسابقات اولین دوره جام جهانی
1937 – سقوط پكن
در اين روز در سال 1937 ارتش امپراتوري ژاپن كه به چين تجاوز كرده بود لشكر 37 پياده چين را كه از پل «ماركوپولو» دفاع مي كرد در هم شكست و در پي آن شهر پكن سقوط كرد.
1945 – ماجراي غرق شدن رزمناو ايندياپوليس
سي ام جولاي 1945 و يك هفته پيش از بمباران اتمي هيروشيما، يك زيردريايي ژاپني كه فرماندهي آن را موچيتسوكا هاشيموتو بر عهده داشت در آبهاي درياي فيليپين رزمناو سنگين آمريكايي ايندياناپوليس را با پرتاب دو اژدر غرق كرد. در اين رويداد 883 تن از افسران و ملوانان ناو آمريكايي كشته شدند، ولي «چارلز باتلر مكوي» فرمانده كشتي زنده ماند. بسياري از خدمه ايندياناپوليس كه روزگاري هم فلگ شيپ (كشتي فرماندهي) ناوگان پنجم آمريكا بود توسط كوسه هاي دريا خورده شده بودند زيرا تا رسيدن واحدهاي نجات، پنج روز در آبهاي پر از كوسه، گرسنه و تشنه و بعضا مجروح سرگردان بودند. ايندياناپوليس 16 جولاي 1945 بمب هاي اتمي را كه قرار بود بر هيروشيما و ناگاساكي فرو افكنده شوند به نام يك محموله فوق سري و فوري از پايگاه دريايي سانفرانسيسكو تحويل گرفته و به پايگاه بمب افكنهاي مربوط در جزيره تينيان واقع در اقيانوس آرام جنوبي تحويل داده بود كه در بازگشت از اين ماموريت گرفتار زير دريايي «آي ـ 58» ژاپن شده بود.
رزمناو ايندياناپوليس در جولاي 1945
ژاپن ماه بعد، پس از اصابت دو بمب اتمي تسليم شد و چند ماه بعد از آن زيردريايي «آي ـ 58» را اوراق كردند. مكوي فرمانده ايندياناپوليس پس از درمان زخمهايش در بيمارستان به دادگاه نظامي تسليم شد كه چرا با حركت زيگزاگ، كشتي را نجات نداده بود كه موچيتسوكا فرمانده زيردريايي ژاپني با شهادت خود در دادگاه اورا نجات داد. موچيتسوكا در دادگاه گفت كه حتي اگر ايندياناپوليس زيگزاگ كرده بود غرق مي شد و دادگاه با اين شهادت، فرمانده كشتي را تنها به اخراج از نيروي دريايي محكوم كرد. ولي، با اين مجازات سبك، مكوي آسوده گذارده نشد. خانواده هاي خدمه مقتول ناو آنقدر به او تلفن كردند و نامه نوشتند و وي را مسئول مرگ فرزندان خود خواندند كه مكوي خسته شد و خودكشي كرد.
1949 – سالروز تاسيس آژانس جهاني انرژي اتمي
29 جولای سالروز ايجاد آژانس جهاني انرژي اتمي است. دولت آمريكا از سال 1949 و پس از اتمي شدن شوروي به فكر ايجاد چنين سازماني افتاده بود تا همه كشورها به سلاح اتمي مجهز نشوند. اين فكر در سال 1953 هنگامي جدي تر شد كه شوروي داراي بمب هيدرژني شد و ژنرال آيزنهاور رئيس جمهور وقت آمريكا موضوع كنترل انرژي اتمي و ايجاد آژانسي در چارچوب سازمان ملل را مطرح ساخت تا كار نظارت بر استفاده مسالمت آميز از انرژي اتمي را به دست داشته باشد و اين آژانس 29 جولاي 1957 تاسيس شد كه مقر آن در شهر وين قرار دارد. برغم تاسيس اين آژانس، تاكنون شمار ديگري از كشورها اتمي شده اند.
1986 – کودتای جنرال حمادي تكريتي در بغداد
پس از استقرار حكومت بعثي عراق توسط حسن البكر، ژنرال حمادي تكريتي در چنين روزي از سال ۱۹۶۸ ميلادي به‌منظور در هم شكستن اين كودتا به بغداد حمله و این شهر را محاصره کرد.
جنرال حمادي تكريتي بغداد را محاصره نمود اما حسن البكر با صدور اعلاميهاي از راديو بغداد، مردم را از محاصره شهر آگاه كرد و كودتا خنثي گرديد. به‌دنبال اين حادثه، كابينه مخل شد و دولت جديد حسن البكر شامل حردان تكريتي نخست‌وزير و وزير دفاع و صدام حسين تكريتي معاون دبير كل حزب بعث عراق و ديگر وزرا تشكيل شد.
پس از روي كار آمدن چنرال عبدالرحمن محمد عارف در عراق در سال ۱۹۶۶م وي براي آرام كردن شورش كردهاي شمال اين كشور، مذاكراتي با آنان به انجام رساند و سرانجام در همان سال، تسهيلات ويژهاي را براي كردهاي عراق در نظر گرفت. اين عمل كه عقبنشيني آشكار عارف در برابر كردهاي شورشي بود، توانست موقتاً آرامش را در تمام نواحي كردنشين شمال عراق ايجاد كند.
ژنرال حمادي
با اين حال، عارف بهخاطر امتيازاتي كه در طرح خود به شورشيان كرد داده بود، بهشدت موجبات خشم حزب بعث عراق را كه بزرگترين تشكيلات سياسي اين كشور محسوب ميشد فراهم آورد. بههمين سبب دو سال بعد در هفدهم ژوئيه ۱۹۶۸م، ژنرال احمد حسن البكر معاون رئيسجمهور عراق، كودتايى بر ضد دولت عبدالرحمن عارف را فرماندهي كرد و با اين كودتا، عبدالرحمن عارف، رئيسجمهور عراق از كار بركنار گرديد. عارف كه در طول حكومت خود، همواره مورد خشم و غضب حزب بعث بود، پس از كودتا از كليه مناصب خود بركنار و به تركيه تبعيد شد.
اين كودتاي نظامي سرآغاز حكومت استبدادي حزب بعث بر عراق بود كه ۳۵ سال بر تمامي جان و مال مردم اين كشور، استيلا يافت. اين كودتا در حالي انجام شد كه عبدالرحمن خود عضو حزب بعث بود ولي رهبران حزب خواستار افراط بيشتري در كارها بودند. پس از كودتا، احمد حسن البكر، رهبر كودتاچيان، توسط شورايي بهنام شوراي انقلاب، قدرت را به دست گرفت و اختناق و سركوب شديدي در كشور ايجاد نمود.
زادروزها
۱۸۱۸ – زادروز امیلی برونته نویسنده و شاعر انگلیسی، خالق رمان بلندی‌های بادگیر
امیلی برونته
۱۸۶۳ – زادروز هنری فورد بنیان‌گذار شرکت خودروسازی فورد، مخترع خط تولید صنعتی
هنری فورد
۱۹۴۷ – زادروز آرنولد شوارتزنگر بازیگر و بدن‌ساز اتریشی-آمریکایی، سیاست‌مدار، فرماندار سابق ایالت کالیفرنیا
۱۹۷۰ – زادروز کریستوفر نولان کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده فیلم انگلیسی-آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
آرنولد شوارتزنگر
۱۹۷۴ – زادروز هیلاری سوانک بازیگر و تهیه‌کننده آمریکایی، برندهٔ دو جایزه اسکار
۱۳۵۰ – زادروز پوپک گلدره، هنرپیشه‌ی ایرانی.
کریستوفر نولان
درگذشت‌ها
۱۸۱۱ – درگذشت میگل ایدالگو ی کوستییا کشیش، از رهبران جنگ استقلال مکزیک
میگل ایدالگو ی کوستییا
۱۸۹۸ – درگذشت اتو فون بیسمارک دوک لاونبورگ و نخستین صدراعظم تاریخ آلمان
۱۹۱۲ – درگذشت امپراتور میجی صد و بیست و دومین امپراتور جاپان
اتو فون بیسمارک
۱۹۹۶ – درگذشت کلودت کولبرت اولین بازیگر زن فرانسوی برندهٔ جایزه اسکار
۲۰۰۷ – درگذشت اینگمار برگمان کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس و تهیه کننده سوئدی
کلودت کولبرت
۲۰۰۷ – درگذشت میکل‌آنجلو آنتونیونی فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایتالیایی
۱۳۷۶ – درگذشت بائو دای آخرین پادشاه ویتنام.
بائو دای
*****
